Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Quşçanaqlılar (lat. Ornithischia) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinə aid heyvan dəstəsi.
| Quşçanaqlılar | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Quşçanaqlılar | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Quşçanaqlılar bitki ilə qidalanan dinozavrlardır; ikişaxəli qasıq sümüklərindən ibarət olan dördşüalı çanaq nahiyəsi və nisbətən inkişaf etmiş qabaq ayaqları olmuşdur. Bəzilərində dişlərinin sayı 1000-ə çatır. Həyat tərzinə görə quşçanaqlı dinozavrlar amfibiotik — quruda və dayaz kontinental su hövzələrində yaşamağa uyğunlaşmış ikiayaqlı, zirehi olmayan (iqvanodontid, ördəkburun), quşayaqlı dinozavrlara və yerüstü dördayaqlı və ikiayaqlı, bədənləri sümük lövhəcik, buynuz törəmələri və buynuzlarla örtülmüş çanaqlılara (steqozavrlar, ankilozavrlar, seritopslar) bölünürlər. Quşçanaqlı dinozavrlar ( — Gec Təbaşir) bataqlıqlı meşələrdə və sahil sularında yayılmışdı. Alt Təbaşir çökmələrində qalıqları tapılan iqvanodontların (İquanodon) bədəninin uzunluğu 5 m-ə çatırdı; dal ayaqları üçbarmaqlı olmuşdur. Bəzi formalarda ətraf barmaqları üzgəc pərdəsi ilə bir-birinə birləşmişdir (Saurolophus). Yura dövründə yaşamış, uzunluğu 6 m-ə çatan steqozavrlar dördayaqlı, kiçik kəlləli heyvanlar idi. Onların bel hissəsində skelet sümüyü ilə əlaqəsi olmayan iki cərgə iri sümük lövhələri, quyruğun üzərində isə sivri sümüklər yerləşirdi (Stegosaurus). Təbaşir dövründən ankilozavrlar və ya çanaqlı dinozavlar məlumdur. Bunlar gödək ayaqlı, üzəri qalın sümük lövhəcikləri və mizraqla örtülmüş enli və yastı bədənli heyvanlar idi. Talaurusun (Talarurus) sümük lövhəciklərlə örtülmüş çanağının uzunluğu 6 m-ə çatır. Sonuncu nümayəndəsi Gec Təbaşir seratopsları və ya buynuzlu dinozavrlardır. Bunlar bədənin 1/3 hissəsini təşkil edən iri kəlləli, boyun nayihəsini mühafizə edən özünəməxsus sümük "yaxalığı" olan çox iri dördayaqlı heyvanlar idi. Buynuzlu dinozavrların fossil halda yumurtaları tapılmışdır. Təbaşir dövrünün sonlarında dinozavrlar təmamilə məhv olmuşdur.
Alt qrupları
- †
- †
- †
- †
- †Genasauria
- †
- †Thyreophora
Təsnifatı
- Ornithischia dəstəsi
- cinsi
- cinsi
- fəsiləsi
- fəsiləsi
- fəsiləsi
- Thyreophora yarımdəstəsi
- Scelidosaurus fəsiləsi
- Stegosauria infradəstəsi
- infradəstəsi
- yarımdəstəsi
- infradəstəsi
- fəsiləsi
- fəsiləsi
- infradəstəsi
- infradəstəsi
- infradəstəsi
İstinadlar
Mənbə
- Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006, 679 səh.
Xarici keçidlər
- Ornithischia 2008-12-01 at the Wayback Machine, from Palæos. (cladogram, characteristics)
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Quscanaqlilar lat Ornithischia heyvanlar aleminin xordalilar tipine aid heyvan destesi QuscanaqlilarElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Klad Klad XoanlarKlad Klad Klad Klad Klad Sinifustu DordayaqlilarKlad Klad Klad Klad ArxozavrlarKlad Klad Klad Klad Klad Klad DinozavrlarDeste QuscanaqlilarBeynelxalq elmi adiOrnithischia Harri Seeley 1887Sekil axtarisiNCBI 436488EOL 4530715FW 91973 Quscanaqlilar bitki ile qidalanan dinozavrlardir ikisaxeli qasiq sumuklerinden ibaret olan dordsuali canaq nahiyesi ve nisbeten inkisaf etmis qabaq ayaqlari olmusdur Bezilerinde dislerinin sayi 1000 e catir Heyat terzine gore quscanaqli dinozavrlar amfibiotik quruda ve dayaz kontinental su hovzelerinde yasamaga uygunlasmis ikiayaqli zirehi olmayan iqvanodontid ordekburun qusayaqli dinozavrlara ve yerustu dordayaqli ve ikiayaqli bedenleri sumuk lovhecik buynuz toremeleri ve buynuzlarla ortulmus canaqlilara steqozavrlar ankilozavrlar seritopslar bolunurler Quscanaqli dinozavrlar Gec Tebasir bataqliqli meselerde ve sahil sularinda yayilmisdi Alt Tebasir cokmelerinde qaliqlari tapilan iqvanodontlarin Iquanodon bedeninin uzunlugu 5 m e catirdi dal ayaqlari ucbarmaqli olmusdur Bezi formalarda etraf barmaqlari uzgec perdesi ile bir birine birlesmisdir Saurolophus Yura dovrunde yasamis uzunlugu 6 m e catan steqozavrlar dordayaqli kicik kelleli heyvanlar idi Onlarin bel hissesinde skelet sumuyu ile elaqesi olmayan iki cerge iri sumuk lovheleri quyrugun uzerinde ise sivri sumukler yerlesirdi Stegosaurus Tebasir dovrunden ankilozavrlar ve ya canaqli dinozavlar melumdur Bunlar godek ayaqli uzeri qalin sumuk lovhecikleri ve mizraqla ortulmus enli ve yasti bedenli heyvanlar idi Talaurusun Talarurus sumuk lovheciklerle ortulmus canaginin uzunlugu 6 m e catir Sonuncu numayendesi Gec Tebasir seratopslari ve ya buynuzlu dinozavrlardir Bunlar bedenin 1 3 hissesini teskil eden iri kelleli boyun nayihesini muhafize eden ozunemexsus sumuk yaxaligi olan cox iri dordayaqli heyvanlar idi Buynuzlu dinozavrlarin fossil halda yumurtalari tapilmisdir Tebasir dovrunun sonlarinda dinozavrlar temamile mehv olmusdur Alt qruplari Genasauria ThyreophoraTesnifatiOrnithischia destesi cinsi cinsi fesilesi fesilesi fesilesi Thyreophora yarimdestesi Scelidosaurus fesilesi Stegosauria infradestesi infradestesi yarimdestesi infradestesi fesilesi fesilesi infradestesi infradestesiIstinadlarMenbeGeologiya terminlerinin izahli lugeti Baki Nafta Press 2006 679 seh Xarici kecidlerOrnithischia 2008 12 01 at the Wayback Machine from Palaeos cladogram characteristics Hemcinin bax