Qurdbasar (Azərbaycan çoban iti, Çoban iti, Qoyun iti, Qurd və Alabaş da adlandırılır) — Azərbaycanın yerli it cinsi. Əsasən qoyunçuluqda istifadə olunur. Qoyun sürüsünün rahat idarə edilməsinə xidmət edir.
Bu cins əsasən Azərbaycan ərazisində yayılmış və elə buradaca formalaşmışdır. Xüsusi ilə Qarabağ bölgəsində: Füzuli, Qubadlı, Laçın, Kəlbəcər rayonları həmçinin Quba, Xızı, Şamaxı, İsmayıllı, Gədəbəy, Lerik və Qazax rayonları ərazilərindəki təsərrüfatlarda daha çox yararlanılır. Onlar əsasən yaylaq və qışlaqlarda saxlanılırlar. İstər dağlıq istərsə düzən şəraitə uyumludurlar.
Xidmət sahəsi
İlk əvvəl Qurdbasarlar azərbaycanlıların karvanlarının, qoyun sürülərinin, evlərinin və torpaq sahələrinin qorunmasında istifadə edilirdi. Onlar sahibinə və onun ailəsinə sədaqəti ilə seçilir. Yadlara qarşı isə çox amansız olur. Fiziki göstəricilərinin yüksək olması və sədaqətliyi onların mühafizəyə cəlb edilməsinə səbəb olur. Hazırda isə əsasən sürüləri vəhşi heyvanlardan qorunmada istifadə edilir.
Xüsusiyyətləri
Qurdbasar küçükləri
Orta və iri bədən quruluşuna malik olurlar. Kök və elastik dəri onun boyun nahiyəsində buxax əmələ gətirir. 3 yaşında yetkinləşir. 15 və yuxarı yaş yaşayan itlər uzun ömürlü hesab edilir.
Əzələli başa malik olurlar. Alt çənələri geniş açıla bilir və yaxşı inkişaf etmişdir. Burnuları iri əsasən qara rəngdə olurlar. Qulaqları gözləri ilə düz mütanasibdir. Dişləri yaxşı inkişaf edmişdir. Ağ dişlərə malik olurlar. Güçlü boyuna malikdirlər.
Erkəklər 72 sm, dişiləri isə 66 sm hündürlüyə malik olular. Birincilər 52 kq, ikincilər isə 42 kq çəkiyə malikdirlər.
Xəzi
Əsasən sıx tükə malik olurlar. İtlər xəzlərin fərqliliyi ilə əlaqədar 2 tipə bölünür:
Seyrəktüklü tip — tüklərin uzunluğu 5-8 sm olur və təsadüfü hallarda quyruq nahiyəsində şişman sıx tüklü olur.
Qısatüklü tip – sıx tükə malik olurlar, tükləri qısa olur. Tüklərin altında dəri yaxşı inkişaf etmişdir. Boyun nahiyəsində şirəbənzər xəz yoxdur.
Rəngləri
Əsasən sarı (sarının müxtəlif çalarlarında ola bilir), qara, zolaqlı, ağ, küll rəngi və boz rənglərdə ola bilir. Hətta qırmızı-sarı rəngli ləkələr pəncə və boyun nahiyyələrində görünür. Qara rəngli itlərdə göz ətraflarında sarı ləkələr olur.
Özünə məxsus özünü aparma xüsusiyyətləri
Güclüdür, yığcam bədənlidir. Aktiv formada qoruma xüsusiyyətinə malikdirlər.
Hərəkətləri
Sərbəstdir, tələskənliyə yol vermir. Hərəkət zamanı ön və arxa ətraflar sərbəstdir.
Tanınması
Standartları «Qafqaz itlərinin cinsləri» ictimai birliyinin 7 fevral 2008 ci il yığıncağında № 01-0208 protokolu ilə təstiqlənmişdir.
İt döyüşləri
İt döyüşlərinin Azərbaycan ərazisində tarixi qədimlərə gedir. Döyüşlər xüsusi ilə bayram günləri təşkil edilirdi. Bu məqsəd üçün itlər xüsusi ilə bəslənilir. İtlərin döyüşlərdə zəif nöqtələrini minimuma endirmək məqsədi ilə qulaq və quyruq nahiyələri kəsilir. Bu əməliyyat əsasən itlər hələ küçük olarkən həyata keçirilir. Günümüzdə belə bu döyüşlər mövcuddur. İt döyüşlərinin həvəskarlarına Azərbaycanın demək olan hər bölgəsində rast gəlinir.
Maraqlı fakt
Araşdırmalar göstərmişdir ki artıq b.e 3 min il əvvəl Azərbaycanda yerli əhəlləşmiş itlər insanlara ovda və həyətlərin, heyvanların qorunmasında yardım göstərirdilər.
Mənbə
И. Гасымзаде, К. Колотилова Азербайджанский волкодав - гурдбасар // Собачий остров : журнал. — СПб: Благотворительный фонд "Верность", 2012. — № 1(15). — С. 8-13.
Глава III. Породы собак. — Кавказская овчарка, стр. 81–86. // Мазовер А. Племенное дело в служебном собаководстве. Издание второе, исправленное и дополненное. Под редакцией академика Васхнил Н. Д. Потемкина. Редактор М. Д Каневская. Москва: Издательство "ДОСААФ", 1960, 296 стр.
qurdbasar, azərbaycan, çoban, çoban, qoyun, qurd, alabaş, adlandırılır, azərbaycanın, yerli, cinsi, əsasən, qoyunçuluqda, istifadə, olunur, qoyun, sürüsünün, rahat, idarə, edilməsinə, xidmət, edir, mənşəyiölkə, azərbaycanarealı, qarabağ, laçın, kəlbəcər, gədəb. Qurdbasar 1 2 Azerbaycan coban iti Coban iti Qoyun iti Qurd ve Alabas da adlandirilir Azerbaycanin yerli it cinsi Esasen qoyunculuqda istifade olunur Qoyun surusunun rahat idare edilmesine xidmet edir QurdbasarMenseyiOlke AzerbaycanAreali Qarabag Lacin Kelbecer Gedebey Quba Xizi SamaxiXarakteristikalariBoyu erkeklermin 72 smdisilermin 65 smCekisi erkeklermin 52 kqdisilermin 42 kqRengi qara zolaqli ag kul rengi sari boz Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Yayilmasi 2 Xidmet sahesi 2 1 Xususiyyetleri 2 2 Xezi 2 3 Rengleri 2 4 Ozune mexsus ozunu aparma xususiyyetleri 2 5 Hereketleri 2 6 Taninmasi 3 It doyusleri 4 Maraqli fakt 5 Menbe 6 Istinadlar 7 Xarici kecidler 8 SekilleriYayilmasi RedakteBu cins esasen Azerbaycan erazisinde yayilmis ve ele buradaca formalasmisdir Xususi ile Qarabag bolgesinde Fuzuli Qubadli Lacin Kelbecer rayonlari hemcinin Quba Xizi Samaxi Ismayilli Gedebey Lerik ve Qazax rayonlari erazilerindeki teserrufatlarda daha cox yararlanilir Onlar esasen yaylaq ve qislaqlarda saxlanilirlar Ister dagliq isterse duzen seraite uyumludurlar Xidmet sahesi RedakteIlk evvel Qurdbasarlar azerbaycanlilarin karvanlarinin qoyun surulerinin evlerinin ve torpaq sahelerinin qorunmasinda istifade edilirdi Onlar sahibine ve onun ailesine sedaqeti ile secilir Yadlara qarsi ise cox amansiz olur Fiziki gostericilerinin yuksek olmasi ve sedaqetliyi onlarin muhafizeye celb edilmesine sebeb olur Hazirda ise esasen suruleri vehsi heyvanlardan qorunmada istifade edilir Xususiyyetleri Redakte Qurdbasar kucukleri Orta ve iri beden qurulusuna malik olurlar Kok ve elastik deri onun boyun nahiyesinde buxax emele getirir 3 yasinda yetkinlesir 15 ve yuxari yas yasayan itler uzun omurlu hesab edilir Ezeleli basa malik olurlar Alt ceneleri genis acila bilir ve yaxsi inkisaf etmisdir Burnulari iri esasen qara rengde olurlar Qulaqlari gozleri ile duz mutanasibdir Disleri yaxsi inkisaf edmisdir Ag dislere malik olurlar Guclu boyuna malikdirler Erkekler 72 sm disileri ise 66 sm hundurluye malik olular Birinciler 52 kq ikinciler ise 42 kq cekiye malikdirler Xezi Redakte Esasen six tuke malik olurlar Itler xezlerin ferqliliyi ile elaqedar 2 tipe bolunur Seyrektuklu tip tuklerin uzunlugu 5 8 sm olur ve tesadufu hallarda quyruq nahiyesinde sisman six tuklu olur Qisatuklu tip six tuke malik olurlar tukleri qisa olur Tuklerin altinda deri yaxsi inkisaf etmisdir Boyun nahiyesinde sirebenzer xez yoxdur Rengleri Redakte Esasen sari sarinin muxtelif calarlarinda ola bilir qara zolaqli ag kull rengi ve boz renglerde ola bilir Hetta qirmizi sari rengli lekeler pence ve boyun nahiyyelerinde gorunur Qara rengli itlerde goz etraflarinda sari lekeler olur Ozune mexsus ozunu aparma xususiyyetleri Redakte Gucludur yigcam bedenlidir Aktiv formada qoruma xususiyyetine malikdirler Hereketleri Redakte Serbestdir teleskenliye yol vermir Hereket zamani on ve arxa etraflar serbestdir Taninmasi Redakte Standartlari Qafqaz itlerinin cinsleri ictimai birliyinin 7 fevral 2008 ci il yigincaginda 01 0208 protokolu ile testiqlenmisdir It doyusleri RedakteIt doyuslerinin Azerbaycan erazisinde tarixi qedimlere gedir Doyusler xususi ile bayram gunleri teskil edilirdi Bu meqsed ucun itler xususi ile beslenilir Itlerin doyuslerde zeif noqtelerini minimuma endirmek meqsedi ile qulaq ve quyruq nahiyeleri kesilir Bu emeliyyat esasen itler hele kucuk olarken heyata kecirilir Gunumuzde bele bu doyusler movcuddur 3 4 It doyuslerinin heveskarlarina Azerbaycanin demek olan her bolgesinde rast gelinir Maraqli fakt RedakteArasdirmalar gostermisdir ki artiq b e 3 min il evvel Azerbaycanda yerli ehellesmis itler insanlara ovda ve heyetlerin heyvanlarin qorunmasinda yardim gosterirdiler Menbe RedakteI Gasymzade K Kolotilova Azerbajdzhanskij volkodav gurdbasar Sobachij ostrov zhurnal SPb Blagotvoritelnyj fond Vernost 2012 1 15 S 8 13 Glava III Porody sobak Kavkazskaya ovcharka str 81 86 Mazover A Plemennoe delo v sluzhebnom sobakovodstve Izdanie vtoroe ispravlennoe i dopolnennoe Pod redakciej akademika Vashnil N D Potemkina Redaktor M D Kanevskaya Moskva Izdatelstvo DOSAAF 1960 296 str Istinadlar Redakte Ilgam Gasymzade Azerbajdzhanskij volkodav Gurdbasar rus www euwo com ua 2016 05 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 05 04 AZERBAIJANI WOLFHOUND QURDBASAR DOG ingilis www euwo com ua 2019 12 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 11 06 It doyusleri Bakida it doyusu cempionatiXarici kecidler RedakteAzerbaycan qoyun itinin Qurdbasar resmi sayti Trend IA 22 sentyabr 2014 Azerbaycanin yerli iti Qurdbasar Astanada teqdim edilib FOTO azerb trend az 2016 05 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 05 16 Qurdbasar Azerbaycan milli it novleri Azerbajdzhanskij volkodav Gurdbasar rus raredogs jimdo com 2016 05 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 05 16 Qurdbasar Arxivlesdirilib 2020 08 05 at the Wayback MachineSekilleri Redakte Menbe https az wikipedia org w index php title Qurdbasar amp oldid 5918741, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
