fbpx
Wikipedia

Qurban Səid

Qurban Səid — ilk dəfə 1937-ci ildə Avstriya naşiri E.P.Tal tərəfindən alman dilində nəşr edilən "Əli və Nino" romanının müəllifinin istifadə etdiyi təxəllüsdür. Romanın hal-hazırda 30-dan çox dildə nəşri mövcuddur.

Qurban Səid
Təxəllüsü Çəmənzəminli, Qurban Səid, Əli Xan Çəmənzəminli və s.
Doğum tarixi
Doğum yeri Şuşa
Vəfat tarixi (55 yaşında)
Vəfat yeri Nijni-Novqorod
Vəfat səbəbi Repressiya edilib
Fəaliyyəti yazıçı
Qurban Səid Vikimənbədə

"Qurban Səid" təxəllüsünün mənası

Romandakı hadisələrin cərəyan etdiyi ölkə olan Azərbaycanda "Kurban" "Qurban" kimi tələffüz olunur. Sözün kökü semit dillərinə – ərəb və ivrit dillərinə gedib çıxır. Yaxın Şərq mədəniyyətləri üçün ortaq sayılan ənənəvi dini anlayış olan bu ifadə "qurban" mənasını verir. "Səid" isə "şən", "xoşbəxt" mənalarını ifadə edir.

Lakin türk dillərində olduğu kimi, Azərbaycan dilində də sifət isimdən əvvəl gəlir və onu təyin edir. Buna görə də "xoşbəxt qurban", "şən qurban" mənalarının dəqiqliklə ifadə edilməsi üçün sözlər "Səid Qurban" kimi yerini dəyişməlidir. Bu ideya romanın xoşbəxtlikdən uzaq süjet xətti ilə ziddiyyət təşkil edir. Əvvəlindən sonuna kimi romana qəmgin melanxolik mövzu hakimdir.

Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin oğlu Orxan Vəzirov da (1928–2010) daxil olmaqla bir sıra insanlar güman edirlər ki, əsl təxəllüsün Qurban Seyid və ya Seyid Qurban olma ehtimalı daha çoxdur. Seyid titulu Məhəmməd peyğəmbərin nəslindən olan kəslərə aid edilir. Başqa sözlə, bu ifadə müqəddəs nəsildən olan insan mənasını verir. "Qurban Səid" təxəllüsü müqəddəs nəsildən gələn və qurbana çevrilən insan mənasını ifadə edir. Bu da "Əli və Nino" romanının mövzusu ilə üst-üstə düşür. Əsərin baş qəhrəmanı Əli xan öz ölkəsinin və özünün azadlığı uğrunda özünü qurban verir. O doğma ölkəsini işğal edən bolşeviklərə müqavimət göstərərkən vəfat edir (1920). Azərbaycan dilində "Qurban" və "Səyid" təxəllüsləri həm ad, həm də soyad kimi işlədilir.

Çəmənzəminlinin "Qurban Səid" təxəllüsü ilə əlaqəsi

Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin həm ana, həm də ata tərəfdən seyid olduğu hesab olunur. "Qurban" təxəllüsünə gəldikdə isə, Çəmənzəminli "Qurban" adlı hekayə yazmışdı. Bundan əlavə, bolşeviklərə müxalif olan Azərbaycan Demokratik Respublikasının xaricdə diplomatik nümayəndəsi kimi o, Avropadan öz doğma vətəninə qayıtmaq üçün icazə almaq istədiyi zaman 1925-ci ildə Azərbaycandakı Sovet rəsmilərinə yazdığı məktublarında özünü "qurban" kimi qələmə verirdi. Çəmənzəminli anlamışdı ki, tarixi şərait onu siyasi qurbana çevirmişdi. Çünki bolşeviklər hakimiyyətə gəldikdən sonra ADR rəsmilərinin çoxu öldürülmüşdü.

1904-cü ildə tələbə olduğu vaxtdan başlayaraq bütün ədəbi yaradıcılığı boyu, Yusif Vəzirov ən azı 15 təxəllüsdən istifadə etmişdi. Onun təxəllüsləri arasında aşağıdakılar yer alır: "Bədbəxt", "Haqq tərəfdarı", "Müsavi", "Sərsəm", "Stradayuşiy" və "Zritel".

Əgər əsil ad "Seyid Kurban" olmuşdursa da, romanın süjet xəttinə bəzək-düzək verərək ona folklor elementlərini (çox vaxt həqiqətlə üst-üstə düşməyən faktları) əlavə edən Məhəmməd Əsəd bəy söz sırasını dəyişmişdi, belə ki o, öz plagiatının üstünü örtmək üçün dəfələrlə müxtəlif mətnlərdə söz sırasını dəyişmişdi.

Vakkanın "Qurban Səid" təxəllüsünə olan iddiası

Əhməd Cəmil Vakka-Mazzara uydurma adı ilə tanınan və Tripolidə dünyaya gələn italyan Bella Vakka da "Qurban Səid" təxəllüsünə iddia irəli sürmüşdü. 1970-ci illərdə Vakka Almaniya reyersterlərində "Əli və Nino" romanını öz adına qeydiyyata salan Elfrida Ehrenfelsin həyat yoldaşı Baron Omar Rolf Ehrenfelsin qapısında peyda olaraq özünü bu cür təqdim etmişdi: "Kurban Səid C’est moi!" (Qurban Səid, mənəm). Ehrenfelslər ailəsi təəccüb içində donub qalmışdı.

Vakka həmçinin Britaniya naşiri Hatçinsona məktub yazaraq iddia etmişdi ki, Qurban Səid kimi o, Əsəd Bəylə bir sıra kitab yazılışında əməkdaşlıq etmişdi və onların Qurban Səid və Əsəd Bəy adı altında bu kitabları nəşr etmək planları vardı. Vakka iki kitab adı çəkmişdi: "Cihad" və "Kəloğlan: Səmərqənddən Tanjerə kimi".

Vakka və Əsəd bəyin əlaqələrinə diqqət yetirin. Vakka Əsəd Bəyin narkotik alverçisi idi. O 1938-ci ildə narkotik alveri və silah qaçaqmalçılığına görə ittiham olunaraq Misirdən qovulmuşdu. Vakka həmçinin də İtaliyanın Pozitano şəhərinin dəniz sahillərində dəfn edilmiş Əsəd Bəy üçün müsəlman üslubu ilə türban şəkilli baş daşı düzəltdirən və onu maliyyələşdirən şəxs idi.

"Əli və Nino" romanının ilk dəfə 1944-cu ildə italyan dilinə tərcüməsini Vakka təşkil etmişdi. O, 1942-ci ildə Əsəd Bəy üçün yazdığı nekroloqda romanın adının "Əli və Nino" kimi qeyd etməsinə baxmayaraq, romanın 1944-cü il nəşrində o, romanı "Əli Xan", müəllifi isə "Qurban Səid" əvəzinə "M.Əsəd Bəy" kimi göstərmişdi. Nekroloqda və romanın girişində Vakka Əsəd Bəylə 4 nəsil əvvələ gedib çıxan qohumluq əlaqəsi olduğunu sübut etməyə çalışmaqla Əsəd Bəyin "sağ qalmış yeganə yaxını" kimi onun var-dövlətinə yiyələnməyə çalışırdı.

Onun məqsədi Əsəd Bəyin Rza Şah bioqrafiyası üçün ödəniş etməyən Londondakı Hatçinson Nəşriyyatına necə yaxınlaşacağı barədə Omar Rolf Ehrenfelsin məsləhətini almaq üçün yazdığı məktubda daha açıq özünü büruzə verir. Vakka pul tələb etmək üçün iddia irəli sürmüşdü və Əsəd Bəylə qohumluq əlaqələrini sübut etmək üçün bütün sənədlərin əlində olduğunu söyləmişdi.

Vakkanın "Qurban Səid" təxəllüsünə dair verdiyi izahat

Vakka iddia edir ki, "Qurban Səid" təxəllüsü sonradan onunla Əsəd Bəy arasında zarafata çevrilən bir anlaşılmazlıq – bir təsadüf nəticəsində meydana gəlmişdi. Vakkaya görə, bu epizod Allahın göstərdiyi mərhəmətə təşəkkür əlaməti olaraq İbrahimin öz oğlu İsmayılı qoyun əvəzi qurban vermək ənənəsini yad etmək üçün ildə bir dəfə qeyd edilən Qurban Bayramı ərəfəsində Türkiyədə baş vermişdi.

Vakka ssenarini bu cür təsvir edir. 1936-cı il. İstanbul Milli Kitabxanasının mühazirə zalı. O və Əsəd Bəy "Əli və Nino" romanı üzərində işləmək üçün bura gəlmişdilər. Vakka gələndə Əsəd Bəy kiminləsə söhbət edirdi. Mən onların ikisini də salamlayaraq dedim: "Qurban Səid". Əslində isə Vakka "Qurban Bayramınız mübarək" demək istəyirdi.

Vakka davam edir: Belə məlum oldu ki, Əsəd Bəylə söhbət edən əcnəbi turistdir. O bu adəti düzgün başa düşmədi və elə düşündü ki, mən özümü "Qurban Səid" kimi təqdim etdim. Və beləliklə əcnəbi gülümsəyərək cavab verdi: "Sizi tanımağıma şadam, cənab Qurban Səid". Bundan sonra Əsəd Bəy zarafatla məni "Qurban Səid" deyə çağırırdı. Sonradan o, roman üçün təxəllüs axtaranda məndən bu ləqəbdən istifadə etməsi üçün icazə aldı və mən də ona razılıq verdim.

Vakkanın "Qurban Səid" təxəllüsü ilə bağlı uydurduğu nağıl

Vakkanın nağılının uydurma olduğu açıq-aydın görünür:

1) Nə bu bayramı qeyd edən İranda, Türkiyədə, və Azərbaycanda nə də ərəbdilli və ya Mərkəzi Asiyanın türkdilli ölkələrində "Qurban Səid" və ya "Kurban Səid" kimi salamlaşma forması yoxdur.

2) Həm Əsəd Bəy, həm də Vakka iddia edir ki, onlar islam dinini qəbul etmişdilər. Aydın olur ki, onların İslama dair bilikləri səthidir. Onların bu "dini qəbul etmələri" bir çox opponentlər tərəfindən opportunist mövqe kimi qəbul edilir.

3) Bu bayram Türkiyədə ən böyük bayram olduğu üçün həmin ərəfədə ölkənin kitabxanaları bağlı olmalı idi. Hazırda Türkiyədə bu Bayram bir həftədən çox qeyd olunur.

4) Əgər biz məsələyə Azərbaycanın müstəqilliyi uğrunda şəxsi azadlığını qurban verən Əli xan obrazı kontekstində yanaşsaq, görərik ki, "Qurban Səid" təxəllüsünün "Əli və Nino" romanı ilə bəsit bir anlaşılmazlıq və ya zarafat nəticəsində meydana gəlməyəcək qədər dərin əlaqəsi vardır.

5) Vakkanın iddiasından savayı, Əsəd Bəyin Türkiyəyə gedib "Əli və Nino" romanı üzərində işləməsinə dair başqa heç bir sübut mövcud deyil. Ümumiyyətlə Vakkanın "Əli və Nino"nun redaktəsində iştirak etməsinə dair də heç bir şahid yoxdur. Lakin əlyazmanın əslinin İstanbul Dövlət kitabxanasında saxlanması istisna deyil. Vakka yazırdı: "Romanın ilkin planı 1936-cı ildə Türkiyənin Dövlət Kitabxanasında tərtib edilmişdi və mən deyə bilərəm ki, həmin plan hələ də Türkiyədə qalmaqdadır.

Bundan əlavə, Yusif Vəzir Çəmənzəminli Azərbaycanla əlaqəli yazılı materialları İstanbulda, Süleymaniyyənin Qatanov kitabxanasında qoyduğunu yazmışdı.

Lev Nussimbaum və "Qurban Səid" təxəllüsü

Alman dilində Əsəd Bəy təxəllüsü ilə yazan Lev Nussimbaum, "Qurban Səid" təxəllüsü ilə də əlaqələndirilir. Təxminən 30 yaşlarında Lev Nussimbaum Burger xəstəliyinə görə ölüm təhlükəsi ilə üzləşməyə başlayan zaman "Sevgidən bixəbər kişi" (Der Mann der von der Liebe nichts vertand) başlığı altında öz şəxsi avtobioqrafiyasını yazmaq fikrinə gəlmişdi. O, bu əsəri Qurban Səid təxəllüsü ilə yazmışdı. Heç vaxt dərc edilməsə də "Der Mann" 1937-ci ildə faktiki olaraq nəşr olunmuş və satışa buraxılmış əsər kimi anons edilirdi. 1937-ci il həm də "Əli və Nino" əsərinin nəşr edildiyi il idi.

Lakin dərindən aparılan tədqiqatlar aşkar etdi ki, Lev Nussimbaumun "Qurban Səid" təxəllüsü altında nəşr olunan digər əsərlər ilə əlaqələndirən zaman ehtiyatlı olmaq lazımdır. Tədqiqatlar göstərir ki, Əsəd Bəyin "Əli və Nino" romanının süjet xəttində, xüsusilə də çox zaman yanlışlıqlara yol verdiyi folklor və əfsanəvi hadisələrlə bağlı hissələrdə barmaq izləri vardır. Əslində isə "Əli və Nino"nun ilkin əlyazmasının onun tərəfindən deyil, məhz Yusif Vəzir Çəmənzəminli tərəfindən yazıldığı aşkar olundu. Lev Nussimbaumun bu təxəllüsdən istifadə etmək üçün hüquqlarının olması və bu adın doğrudan da onun tərəfindən yaradılmasına dair mübahisələr mövcuddur.

Hətta Ris də öz oxucularını Nussimbaumun öz şəxsiyyəti ilə bağlı verdiyi məlumatlarının etibarlı olmadığına dair xəbərdar edir. "İllər ərzində onun həyatına dair topladığım dəlilsiz sənədlər göstərir ki… Levin öz adı, irqi, milliyyəti ilə bağlı verdiyi ən adi məlumatlara belə inanmaq olmaz ".

"Der Mann" hekayəsilə bağlı problem ondan ibarətdir ki, o yarı-avtobioqrafik əsər kimi yazılmasına baxmayaraq, sonradan "Dr.X." haqqında uydurulmuş intiqam hekayəsinə çevrildi. Hətta, Reys də boynuna alır ki, "Der Mann" həqiqətdən inanılmaz dərəcədə uydurma bir nağıldır. Bu isə öz növbəsində Lev Nussimbaumun "Qurban Səid" təxəllüsünə iddialarını şübhə altına qoyur.

Dr. Uilfred Furman alman dilində əllə yazılmış 6 dəftərdən ibarət "Der Mann" qeydlərinin üzünü köçürtmüş və kitab halında dərc etdirmişdir. O, belə bir nəticəyə gəlmişdir ki, III və VI qeydlər Əsəd Bəyin etibarına daha çox xələl gətirir. "Bu və ya digər dərəcədə, onlar kin və böhtanın, üstəlik patoloji təkəbbür və lovğalığın qarışığıdır".

Məsələn, Əsəd Bəy təklif edir ki, ər-arvad sədaqətsizliyi törədən qadın vəhşi pişik ilə bir kisəyə bağlanmalı və Bosfora atılmalı və ya gecə vaxtı vəhşi itlər tərəfindən yeyilməsi üçün yalnız başı çöldə qalacaq şəkildə səhra qumlarında basdırılmalıdır. Həmin vaxtlarda Nussimbaum həyat yoldaşı Erika Louvendal ilə qalmaqallı boşanma ərəfəsində idi. Lakin 1937-ci ildə artıq çap olunmuş kimi anons edilmiş "Der Mann" əsərinin yazıldığı vaxtda dərc olunan "Əli və Nino" romanının məzmunu və ruhu bu əsərlə tam ziddiyyət təşkil edir. Əli xan həqiqətən də Ninonu sevirdi və onun inkişafı və rifahı üçü əlindən gələni əsirgəmirdi. Həqiqətən də, bu iki hekayə mövzu etibarilə bir-birinin əksi olduğuna görə onların eyni şəxs tərəfindən yazıldığını təsəvvür etmək qeyri-mümkündür.

Əsəd bəy vəsiyyətnaməsini "Leo Nussimbaum və Lev Nussimbaum kimi tanınan Əsəd Bəy" təxəllüsü ilə imzalamışdı. O, "Qurban Səid" təxəllüsünün yaranmasına dair heç bir xatırlatma verməmişdi. Əsəd Bəy bu vəsiyyətini ölümündən (27 avqust, 1942-ci il) təxminən bir il əvvəl, "Əli və Nino" (1937) romanının nəşrindən dörd il sonra imzalamışdı (27 iyul, 1941-ci il).

Əsərləri

Xatirəsi

Əsəd bəyin əzabları adlı film çəkilmişdir.

İstinadlar

  1. http://azer.com/aiweb/an_covers/123_ali_nino_cover.html
  2. "Əli və Nino" romanının müəllifliyi ilə bağlı tez-tez soruşulan suallar", FAQ 84, Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild 15:2-4 (2011), səh. 76.
  3. Səbəb 50: "Kədər": "Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin "Əli və Nino" romanının əsl müəllifi olduğuna dair 101 səbəb" Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild 15:2-4 (2011), səh. 290.
  4. "Əli və Nino" romanının müəllifliyi ilə bağlı tez-tez soruşulan suallar", FAQ 88, Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, cild 15:2-4 (2011), səh. 77.
  5. Səbəb 73: "Qurban": "Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin "Əli və Nino" romanının əsl müəllifi olduğuna dair 101 səbəb" Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild 15:2-4, səh. 302.
  6. Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin "Müsavatçıya cavab" məktubu Yusif Vəzir Çəmənzəminli, Əsərləri, Cild. 3. (Bakı: Elm, 1977), "Əli və Nino" romanının müəllifliyi ilə bağlı tez-tez soruşulan suallar", Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild 15:2-4 (2011), qeyd 251, səh. 121.
  7. "Əli və Nino" romanının müəllifliyi ilə bağlı tez-tez soruşulan suallar", FAQ 88, Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild 15:2-4, səh. 77.
  8. Betti Bleyer: İki yazıçının həyatı. Yusif Vəzir Çəmənzəminli və Əsəd bəy". Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild 15:2-4 (2011) səh. 38.
  9. Tamara İncianın Qriqol Robakidzenin "İlan dərisi" haqqında araşdırması.
  10. "Əli və Nino" romanının müəllifliyi ilə bağlı tez-tez soruşulan suallar", FAQ 8, Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild 15:2-4, səh. 52-53.
  11. "Əli və Nino romanının müəllifliyi ilə bağlı tez-tez soruşulan suallar", Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild 15:2-4 (2011), səh. 76 və qeyd 118, hal-hazırda "Əli və Nino" romanının müəlliflik hüququnu qoruyan və Ömər Rolfun qızı Lila Ehrenfels.
  12. "Əli və Nino" romanının müəllifliyi ilə bağlı tez-tez soruşulan suallar", FAQ 83, Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild 15:2-4, səh. 76.
  13. Tom Ris, "Orientalist" (Nyu York: Rəndom Haus, 2005), səh. 334, "Der Mann der von der Liebe nichts verstand" (Sevgidən bixəbər kişi) əsərində Əsəd bəyin öz yazısından gətirilmiş sitat.
  14. "Əli və Nino" romanının müəllifliyi ilə bağlı tez-tez soruşulan suallar", FAQ 116: "Əsəd Bəyin dəfn mərasimində Vakkanın rolu nədən ibarət idi?" Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild 15:2-4 (2011), səh. 82.
  15. Tom Ris, "Orientalist", səh. 331, İtaliya, Pozitano sakini Romolo Erkolino.
  16. "Əli və Nino" romanının müəllifliyi ilə bağlı tez-tez soruşulan suallar", FAQ 117-126, Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild 15:2-4 (2011), səh. 82-85.
  17. "Məhəmməd Əsəd bəy: Scrittore Musulmano Dell'Azerbaijgian Caucasico (1905-1942), in "Oriente Moderno" 22:10 (Instituto per l'Oriente, 1942, səh. 434-443.
  18. Fırıldağa bir bax! Vakkanın Əsəd Bəy haqda sensasiyalı bioqrafiyası: Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild 15:2-4 (2011), səh. 146-147.
  19. http://azer.com/aiweb/an_covers/an_html/italian_1944.html
  20. Tez-tez soruşulan suallar Nö. 86, Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild 15:2-4 (2011), səh. 76.
  21. "Əli və Nino" romanının müəllifliyi ilə bağlı tez-tez soruşulan suallar", Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild 15:2-4 (2011), səh. 76-77.
  22. Vakkadan Hatçinson Nəşriyyatının əməkdaşları Antoni Uitmən və Ceniya Qramana 20 iyun 1975-ci il tarixli məktub. "Əli və Nino" romanının müəllifliyi ilə bağlı tez-tez soruşulan suallar", Qeydlər 536 və 538, səh. 137, Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild. 15:2-4 (2011), səh. 137.
  23. . "Əli və Nino" romanının müəllifliyi ilə bağlı tez-tez soruşulan suallar", Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild. 15:2-4 (2011), səh. 95 və qeyd 540. Yusif Vəzirov, "Tarixi, coğrafi və iqtisadi Azərbaycan", 1922. Kitabın təkrar nəşrinə bax: Yusif Vəzir Çəmənzəminli: Əsərləri, III cild, redaktor prof. Tofiq Hüseynoğlu (Bakı, Avrasiya, 2005), səh. 154-192.
  24. . Əsəd Bəy ciddi mənada gizli imza kimi qəbul edilə bilməz. O çox vaxt rəsmi sənədlərdə "Lev Nussimbaum" və "Əsəd bəy" adlarını bir yerdə işlədirdi. Həyat yoldaşı Erika rəsmi ad kimi "Erika Nussimbaum Əsəd Bəy" soyadından istifadə edirdi. "Əsəd" adı ərəb dilində "aslan" deməkdir və o şəxsi adını iki rəsmi formada "Leo" və "Lev" variantlarında işlədib. "Bəy" sözü isə bir termin kimi mülkədar və ya zadəgan mənasını bildirir. "İki yazıçının həyatı: Çəmənzəminli və Nussimbaum", Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild. 15:2-4 (2011), səh. 38.
  25. Burger xəstəliyi — ətrafların qanqrenasına səbəb olan və qan dövranının pozulması ilə müşayiət olunan xəstəlik. Əsasən gənc Aşkenaz yəhudi kişilərində müşahidə olunur. İtaliyada həkimlər Əsəd bəyə Reynaud xəstəliyi diaqnozu qoysalar da, onun Avstriyadakı həkimləri bunun Reynaud xəstəliyi olmasını təkzib etdilər. Burger və Reynaud xəstəliklərinin hər ikisinin simptomları eyni olsa da, Reynaud daha çox qadınlarda müşahidə olunan xəstəlikdir.
  26. Der Mann qeydləri altı dəftərdə toplanmışdır. Onların I, II, III cildləri Tomreiss.info veb ünvanında yerləşdirilmişdir. Ris Der Mann qeydlərin IV, V, VI cildlərini isə bilərəkdən ictimaiyyətə təqdim etməmişdir. Lakin, prof. Uilfred Furman onların surətini tapmış və onları bütöv şəkildə dərc etdirmişdir. Uilfred Furamn, "Wirre Phantasien eines Orientalisten, Essad-Bey / Kurban Said" (Şərqşünasın Dolaşıq Fantaziyaları), ISBN 978-3-00-0029690-1. Bax: www.essadbey.de.
  27. . Der Mann Annemariya Selinkonun "Mən çirkin bir qız idim" (Ich ein müharibəsi häbliches Mädchen) romanının son səhifələrində reklam olunurdu, 1937-ci ildə Kirşner tərəfindən, Vyanada nəşr olunub.
  28. Qurban Səidin müəllifliyi ilə "Əli və Nino" əsəri ilk dəfə 1937-ci ildə Vyanada alman dilində E.P. Tal Verlaq tərəfindən nəşr edilib.
  29. "Kəs və yapışdır" müəllifi: Əsəd Bəyin "Əli və Nino" əsərindəki barmaq izləri, Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild. 15:2-4 (2011), səh. 230-251.
  30. 101 Səbəb: Yusif Vəzir Çəmənzəminli – "Əli və Nino" əsərinin əsil müəllifi kimi, Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild. 15:2-4 (2011), səh. 262-333.
  31. Tom Ris, "Orientalist" (Nyu York: Rəndom Haus, 2005), səh.47.
  32. Tom Ris, "Orientalist" (Nyu York: Rəndom Haus, 2005), xxvii.
  33. "Qurban Səid", "Seçilmiş kitablar", Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild. 15:2-4 (2011), səh. 345.
  34. "Əli və Nino" romanının müəllifliyi ilə bağlı tez-tez soruşulan suallar", Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild.15:2-4 (2011), səh. 91.
  35. Vəsiyyətnamənin fotoşəkili: "Əsəd Bəy "Əli və Nino" əsərinin əsil müəllifi kimi: Onun əsil müəllif olmadığını göstərən yeddi səbəb", Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild 15:2-4 (2011), səh. 207. Əsəd Bəyin bütün mal varlığını mürəbbiyəsi Alis Şulteyə miras qoyduğunu əks etdirən vəsiyyətnamə İsveçrənin Sürix Universitetinin Mərkəzi Kitabxanasında Raşer fondunda arxivləşdirilmişdir.

Xarici keçidlər

  • "Əli və Nino"nun üz qabıqları 30-dan çox dilə tərcümə olunmuşdur.
  • Azərbaycanın məşhur romanı – "Əli və Nino"nu kim yazdı, Ədəbiyyat biznesi Azərbaycan İnternəşnl jurnalı, Cild.15:2-4 (2011) 364 səh. Həm Azərbaycan, həm də ingilis dilində mövcuddur 2011-03-11 at the Wayback Machine.
  • "Əli və Nino"nun müəllifliyi ilə bağlı Azərbaycan İnternəşnl jurnalının tədqiqatına dair insanlar nə düşünür.
  • Paul Qoble, "Sadəcə müəlliflik məsələsi deyil: "Həm də "Əli və Nino" romanına dair ədəbi qazıntı".
  • Qurban Səidin həyat və yaradıcılığından bəhs edən veriliş – VİDEO

qurban, səid, məqalədə, yalnız, ilkin, onunla, əlaqəli, mənbələrdən, istifadə, olunur, məlumatlar, müstəqil, ikinci, mənbələrə, əsaslanmalıdır, əks, halda, məqalənin, neytrallığı, əhəmiyyəti, ilə, bağlı, şübhələr, yarana, bunun, nəticəsində, silinə, bilər, məq. Bu meqalede yalniz ilkin ve ya onunla elaqeli menbelerden istifade olunur Melumatlar musteqil ikinci menbelere esaslanmalidir eks halda meqalenin neytralligi ve ya ehemiyyeti ile bagli subheler yarana bunun neticesinde de siline biler Meqaleye etibarli istinad ve menbeler elave etmekle onu tekmillesdire bilersiniz Qurban Seid ilk defe 1937 ci ilde Avstriya nasiri E P Tal terefinden alman dilinde nesr edilen Eli ve Nino romaninin muellifinin istifade etdiyi texellusdur Romanin hal hazirda 30 dan cox dilde nesri movcuddur 1 Qurban SeidTexellusu Cemenzeminli Qurban Seid Eli Xan Cemenzeminli ve s Dogum tarixi 12 sentyabr 1887Dogum yeri SusaVefat tarixi 3 yanvar 1943 55 yasinda Vefat yeri Nijni NovqorodVefat sebebi Repressiya edilibFealiyyeti yaziciQurban Seid Vikimenbede Mundericat 1 Qurban Seid texellusunun menasi 2 Cemenzeminlinin Qurban Seid texellusu ile elaqesi 3 Vakkanin Qurban Seid texellusune olan iddiasi 4 Vakkanin Qurban Seid texellusune dair verdiyi izahat 5 Vakkanin Qurban Seid texellusu ile bagli uydurdugu nagil 6 Lev Nussimbaum ve Qurban Seid texellusu 7 Eserleri 8 Xatiresi 9 Istinadlar 10 Xarici kecidler Qurban Seid texellusunun menasi RedakteRomandaki hadiselerin cereyan etdiyi olke olan Azerbaycanda Kurban Qurban kimi teleffuz olunur Sozun koku semit dillerine ereb ve ivrit dillerine gedib cixir Yaxin Serq medeniyyetleri ucun ortaq sayilan enenevi dini anlayis olan bu ifade qurban menasini verir Seid ise sen xosbext menalarini ifade edir Lakin turk dillerinde oldugu kimi Azerbaycan dilinde de sifet isimden evvel gelir ve onu teyin edir Buna gore de xosbext qurban sen qurban menalarinin deqiqlikle ifade edilmesi ucun sozler Seid Qurban kimi yerini deyismelidir 2 Bu ideya romanin xosbextlikden uzaq sujet xetti ile ziddiyyet teskil edir Evvelinden sonuna kimi romana qemgin melanxolik movzu hakimdir 3 Yusif Vezir Cemenzeminlinin oglu Orxan Vezirov da 1928 2010 daxil olmaqla bir sira insanlar guman edirler ki esl texellusun Qurban Seyid ve ya Seyid Qurban olma ehtimali daha coxdur Seyid titulu Mehemmed peygemberin neslinden olan keslere aid edilir Basqa sozle bu ifade muqeddes nesilden olan insan menasini verir Qurban Seid texellusu muqeddes nesilden gelen ve qurbana cevrilen insan menasini ifade edir Bu da Eli ve Nino romaninin movzusu ile ust uste dusur 4 Eserin bas qehremani Eli xan oz olkesinin ve ozunun azadligi ugrunda ozunu qurban verir O dogma olkesini isgal eden bolseviklere muqavimet gostererken vefat edir 1920 Azerbaycan dilinde Qurban ve Seyid texellusleri hem ad hem de soyad kimi isledilir Cemenzeminlinin Qurban Seid texellusu ile elaqesi RedakteYusif Vezir Cemenzeminlinin hem ana hem de ata terefden seyid oldugu hesab olunur Qurban texellusune geldikde ise Cemenzeminli Qurban adli hekaye yazmisdi 5 Bundan elave bolseviklere muxalif olan Azerbaycan Demokratik Respublikasinin xaricde diplomatik numayendesi kimi o Avropadan oz dogma vetenine qayitmaq ucun icaze almaq istediyi zaman 1925 ci ilde 6 Azerbaycandaki Sovet resmilerine yazdigi mektublarinda ozunu qurban kimi qeleme verirdi Cemenzeminli anlamisdi ki tarixi serait onu siyasi qurbana cevirmisdi Cunki bolsevikler hakimiyyete geldikden sonra ADR resmilerinin coxu oldurulmusdu 7 1904 cu ilde telebe oldugu vaxtdan baslayaraq butun edebi yaradiciligi boyu Yusif Vezirov en azi 15 texellusden istifade etmisdi Onun texellusleri arasinda asagidakilar yer alir Bedbext Haqq terefdari Musavi Sersem Stradayusiy ve Zritel 8 Eger esil ad Seyid Kurban olmusdursa da romanin sujet xettine bezek duzek vererek ona folklor elementlerini cox vaxt heqiqetle ust uste dusmeyen faktlari elave eden Mehemmed Esed bey soz sirasini deyismisdi bele ki o oz plagiatinin ustunu ortmek ucun defelerle muxtelif metnlerde soz sirasini deyismisdi 9 Vakkanin Qurban Seid texellusune olan iddiasi RedakteEhmed Cemil Vakka Mazzara uydurma adi ile taninan ve Tripolide dunyaya gelen italyan Bella Vakka da Qurban Seid texellusune iddia ireli surmusdu 1970 ci illerde Vakka Almaniya reyersterlerinde Eli ve Nino romanini oz adina qeydiyyata salan Elfrida Ehrenfelsin heyat yoldasi Baron Omar Rolf Ehrenfelsin qapisinda peyda olaraq 10 ozunu bu cur teqdim etmisdi Kurban Seid C est moi Qurban Seid menem Ehrenfelsler ailesi teeccub icinde donub qalmisdi 11 Vakka hemcinin Britaniya nasiri Hatcinsona mektub yazaraq iddia etmisdi ki Qurban Seid kimi o Esed Beyle bir sira kitab yazilisinda emekdasliq etmisdi ve onlarin Qurban Seid ve Esed Bey adi altinda bu kitablari nesr etmek planlari vardi Vakka iki kitab adi cekmisdi Cihad ve Keloglan Semerqendden Tanjere kimi 12 Vakka ve Esed beyin elaqelerine diqqet yetirin Vakka Esed Beyin narkotik alvercisi idi O 1938 ci ilde narkotik alveri ve silah qacaqmalciligina gore ittiham olunaraq Misirden qovulmusdu 13 Vakka hemcinin de Italiyanin Pozitano seherinin deniz sahillerinde defn edilmis Esed Bey ucun muselman uslubu ile turban sekilli bas dasi duzeltdiren ve onu maliyyelesdiren sexs idi 14 15 Eli ve Nino romaninin ilk defe 1944 cu ilde italyan diline tercumesini Vakka teskil etmisdi O 1942 ci ilde Esed Bey ucun yazdigi nekroloqda romanin adinin Eli ve Nino kimi qeyd etmesine baxmayaraq 16 17 18 romanin 1944 cu il nesrinde o romani Eli Xan 19 muellifi ise Qurban Seid evezine M Esed Bey kimi gostermisdi Nekroloqda ve romanin girisinde Vakka Esed Beyle 4 nesil evvele gedib cixan qohumluq elaqesi oldugunu subut etmeye calismaqla Esed Beyin sag qalmis yegane yaxini kimi onun var dovletine yiyelenmeye calisirdi Onun meqsedi Esed Beyin Rza Sah bioqrafiyasi ucun odenis etmeyen Londondaki Hatcinson Nesriyyatina nece yaxinlasacagi barede Omar Rolf Ehrenfelsin meslehetini almaq ucun yazdigi mektubda daha aciq ozunu buruze verir Vakka pul teleb etmek ucun iddia ireli surmusdu ve Esed Beyle qohumluq elaqelerini subut etmek ucun butun senedlerin elinde oldugunu soylemisdi Vakkanin Qurban Seid texellusune dair verdiyi izahat RedakteVakka iddia edir ki Qurban Seid texellusu sonradan onunla Esed Bey arasinda zarafata cevrilen bir anlasilmazliq bir tesaduf neticesinde meydana gelmisdi Vakkaya gore bu epizod Allahin gosterdiyi merhemete tesekkur elameti olaraq Ibrahimin oz oglu Ismayili qoyun evezi qurban vermek enenesini yad etmek ucun ilde bir defe qeyd edilen Qurban Bayrami erefesinde Turkiyede bas vermisdi Vakka ssenarini bu cur tesvir edir 1936 ci il Istanbul Milli Kitabxanasinin muhazire zali O ve Esed Bey Eli ve Nino romani uzerinde islemek ucun bura gelmisdiler Vakka gelende Esed Bey kiminlese sohbet edirdi Men onlarin ikisini de salamlayaraq dedim Qurban Seid Eslinde ise Vakka Qurban Bayraminiz mubarek demek isteyirdi Vakka davam edir Bele melum oldu ki Esed Beyle sohbet eden ecnebi turistdir O bu adeti duzgun basa dusmedi ve ele dusundu ki men ozumu Qurban Seid kimi teqdim etdim Ve belelikle ecnebi gulumseyerek cavab verdi Sizi tanimagima sadam cenab Qurban Seid Bundan sonra Esed Bey zarafatla meni Qurban Seid deye cagirirdi Sonradan o roman ucun texellus axtaranda menden bu leqebden istifade etmesi ucun icaze aldi ve men de ona raziliq verdim 20 Vakkanin Qurban Seid texellusu ile bagli uydurdugu nagil RedakteVakkanin nagilinin uydurma oldugu aciq aydin gorunur 1 Ne bu bayrami qeyd eden Iranda Turkiyede ve Azerbaycanda ne de erebdilli ve ya Merkezi Asiyanin turkdilli olkelerinde Qurban Seid ve ya Kurban Seid kimi salamlasma formasi yoxdur 2 Hem Esed Bey hem de Vakka iddia edir ki onlar islam dinini qebul etmisdiler Aydin olur ki onlarin Islama dair bilikleri sethidir Onlarin bu dini qebul etmeleri bir cox opponentler terefinden opportunist movqe kimi qebul edilir 3 Bu bayram Turkiyede en boyuk bayram oldugu ucun hemin erefede olkenin kitabxanalari bagli olmali idi Hazirda Turkiyede bu Bayram bir hefteden cox qeyd olunur 4 Eger biz meseleye Azerbaycanin musteqilliyi ugrunda sexsi azadligini qurban veren Eli xan obrazi kontekstinde yanassaq gorerik ki Qurban Seid texellusunun Eli ve Nino romani ile besit bir anlasilmazliq ve ya zarafat neticesinde meydana gelmeyecek qeder derin elaqesi vardir 5 Vakkanin iddiasindan savayi Esed Beyin Turkiyeye gedib Eli ve Nino romani uzerinde islemesine dair basqa hec bir subut movcud deyil Umumiyyetle Vakkanin Eli ve Nino nun redaktesinde istirak etmesine dair de hec bir sahid yoxdur 21 Lakin elyazmanin eslinin Istanbul Dovlet kitabxanasinda saxlanmasi istisna deyil Vakka yazirdi Romanin ilkin plani 1936 ci ilde Turkiyenin Dovlet Kitabxanasinda tertib edilmisdi ve men deye bilerem ki hemin plan hele de Turkiyede qalmaqdadir 22 Bundan elave Yusif Vezir Cemenzeminli Azerbaycanla elaqeli yazili materiallari Istanbulda Suleymaniyyenin Qatanov kitabxanasinda qoydugunu yazmisdi 23 Lev Nussimbaum ve Qurban Seid texellusu RedakteAlman dilinde Esed Bey texellusu ile yazan Lev Nussimbaum 24 Qurban Seid texellusu ile de elaqelendirilir Texminen 30 yaslarinda Lev Nussimbaum Burger xesteliyine gore olum tehlukesi ile uzlesmeye baslayan zaman 25 Sevgiden bixeber kisi Der Mann der von der Liebe nichts vertand basligi altinda oz sexsi avtobioqrafiyasini yazmaq fikrine gelmisdi O bu eseri Qurban Seid texellusu ile yazmisdi 26 Hec vaxt derc edilmese de Der Mann 1937 ci ilde faktiki olaraq nesr olunmus ve satisa buraxilmis eser kimi anons edilirdi 27 1937 ci il hem de Eli ve Nino eserinin nesr edildiyi il idi 28 Lakin derinden aparilan tedqiqatlar askar etdi ki Lev Nussimbaumun Qurban Seid texellusu altinda nesr olunan diger eserler ile elaqelendiren zaman ehtiyatli olmaq lazimdir Tedqiqatlar gosterir ki Esed Beyin Eli ve Nino romaninin sujet xettinde xususile de cox zaman yanlisliqlara yol verdiyi folklor ve efsanevi hadiselerle bagli hisselerde barmaq izleri vardir 29 Eslinde ise Eli ve Nino nun ilkin elyazmasinin onun terefinden deyil mehz Yusif Vezir Cemenzeminli terefinden yazildigi askar olundu 30 Lev Nussimbaumun bu texellusden istifade etmek ucun huquqlarinin olmasi ve bu adin dogrudan da onun terefinden yaradilmasina dair mubahiseler movcuddur Hetta Ris de oz oxucularini Nussimbaumun oz sexsiyyeti ile bagli verdiyi melumatlarinin etibarli olmadigina dair xeberdar edir Iller erzinde onun heyatina dair topladigim delilsiz senedler gosterir ki Levin oz adi irqi milliyyeti ile bagli verdiyi en adi melumatlara bele inanmaq olmaz 31 Der Mann hekayesile bagli problem ondan ibaretdir ki o yari avtobioqrafik eser kimi yazilmasina baxmayaraq sonradan Dr X haqqinda uydurulmus intiqam hekayesine cevrildi Hetta Reys de boynuna alir ki Der Mann heqiqetden inanilmaz derecede uydurma bir nagildir 32 Bu ise oz novbesinde Lev Nussimbaumun Qurban Seid texellusune iddialarini subhe altina qoyur Dr Uilfred Furman alman dilinde elle yazilmis 6 defterden ibaret Der Mann qeydlerinin uzunu kocurtmus ve kitab halinda derc etdirmisdir O bele bir neticeye gelmisdir ki III ve VI qeydler Esed Beyin etibarina daha cox xelel getirir Bu ve ya diger derecede onlar kin ve bohtanin ustelik patoloji tekebbur ve lovgaligin qarisigidir 33 Meselen Esed Bey teklif edir ki er arvad sedaqetsizliyi toreden qadin vehsi pisik ile bir kiseye baglanmali ve Bosfora atilmali ve ya gece vaxti vehsi itler terefinden yeyilmesi ucun yalniz basi colde qalacaq sekilde sehra qumlarinda basdirilmalidir Hemin vaxtlarda Nussimbaum heyat yoldasi Erika Louvendal ile qalmaqalli bosanma erefesinde idi Lakin 1937 ci ilde artiq cap olunmus kimi anons edilmis Der Mann eserinin yazildigi vaxtda derc olunan Eli ve Nino romaninin mezmunu ve ruhu bu eserle tam ziddiyyet teskil edir Eli xan heqiqeten de Ninonu sevirdi ve onun inkisafi ve rifahi ucu elinden geleni esirgemirdi Heqiqeten de bu iki hekaye movzu etibarile bir birinin eksi olduguna gore onlarin eyni sexs terefinden yazildigini tesevvur etmek qeyri mumkundur 34 Esed bey vesiyyetnamesini Leo Nussimbaum ve Lev Nussimbaum kimi taninan Esed Bey texellusu ile imzalamisdi O Qurban Seid texellusunun yaranmasina dair hec bir xatirlatma vermemisdi Esed Bey bu vesiyyetini olumunden 27 avqust 1942 ci il texminen bir il evvel Eli ve Nino 1937 romaninin nesrinden dord il sonra imzalamisdi 27 iyul 1941 ci il 35 Eserleri Redakte1937 Eli ve Nino 1938 Altunsac Sevgiden bixeber kisiXatiresi RedakteEsed beyin ezablari adli film cekilmisdir Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir http azer com aiweb an covers 123 ali nino cover html Eli ve Nino romaninin muellifliyi ile bagli tez tez sorusulan suallar FAQ 84 Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 seh 76 Sebeb 50 Keder Yusif Vezir Cemenzeminlinin Eli ve Nino romaninin esl muellifi olduguna dair 101 sebeb Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 seh 290 Eli ve Nino romaninin muellifliyi ile bagli tez tez sorusulan suallar FAQ 88 Azerbaycan Internesnl jurnali cild 15 2 4 2011 seh 77 Sebeb 73 Qurban Yusif Vezir Cemenzeminlinin Eli ve Nino romaninin esl muellifi olduguna dair 101 sebeb Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 seh 302 Yusif Vezir Cemenzeminlinin Musavatciya cavab mektubu Yusif Vezir Cemenzeminli Eserleri Cild 3 Baki Elm 1977 Eli ve Nino romaninin muellifliyi ile bagli tez tez sorusulan suallar Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 qeyd 251 seh 121 Eli ve Nino romaninin muellifliyi ile bagli tez tez sorusulan suallar FAQ 88 Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 seh 77 Betti Bleyer Iki yazicinin heyati Yusif Vezir Cemenzeminli ve Esed bey Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 seh 38 Tamara Incianin Qriqol Robakidzenin Ilan derisi haqqinda arasdirmasi Eli ve Nino romaninin muellifliyi ile bagli tez tez sorusulan suallar FAQ 8 Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 seh 52 53 Eli ve Nino romaninin muellifliyi ile bagli tez tez sorusulan suallar Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 seh 76 ve qeyd 118 hal hazirda Eli ve Nino romaninin muelliflik huququnu qoruyan ve Omer Rolfun qizi Lila Ehrenfels Eli ve Nino romaninin muellifliyi ile bagli tez tez sorusulan suallar FAQ 83 Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 seh 76 Tom Ris Orientalist Nyu York Rendom Haus 2005 seh 334 Der Mann der von der Liebe nichts verstand Sevgiden bixeber kisi eserinde Esed beyin oz yazisindan getirilmis sitat Eli ve Nino romaninin muellifliyi ile bagli tez tez sorusulan suallar FAQ 116 Esed Beyin defn merasiminde Vakkanin rolu neden ibaret idi Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 seh 82 Tom Ris Orientalist seh 331 Italiya Pozitano sakini Romolo Erkolino Eli ve Nino romaninin muellifliyi ile bagli tez tez sorusulan suallar FAQ 117 126 Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 seh 82 85 Mehemmed Esed bey Scrittore Musulmano Dell Azerbaijgian Caucasico 1905 1942 in Oriente Moderno 22 10 Instituto per l Oriente 1942 seh 434 443 Firildaga bir bax Vakkanin Esed Bey haqda sensasiyali bioqrafiyasi Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 seh 146 147 http azer com aiweb an covers an html italian 1944 html Tez tez sorusulan suallar No 86 Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 seh 76 Eli ve Nino romaninin muellifliyi ile bagli tez tez sorusulan suallar Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 seh 76 77 Vakkadan Hatcinson Nesriyyatinin emekdaslari Antoni Uitmen ve Ceniya Qramana 20 iyun 1975 ci il tarixli mektub Eli ve Nino romaninin muellifliyi ile bagli tez tez sorusulan suallar Qeydler 536 ve 538 seh 137 Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 seh 137 Eli ve Nino romaninin muellifliyi ile bagli tez tez sorusulan suallar Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 seh 95 ve qeyd 540 Yusif Vezirov Tarixi cografi ve iqtisadi Azerbaycan 1922 Kitabin tekrar nesrine bax Yusif Vezir Cemenzeminli Eserleri III cild redaktor prof Tofiq Huseynoglu Baki Avrasiya 2005 seh 154 192 Esed Bey ciddi menada gizli imza kimi qebul edile bilmez O cox vaxt resmi senedlerde Lev Nussimbaum ve Esed bey adlarini bir yerde isledirdi Heyat yoldasi Erika resmi ad kimi Erika Nussimbaum Esed Bey soyadindan istifade edirdi Esed adi ereb dilinde aslan demekdir ve o sexsi adini iki resmi formada Leo ve Lev variantlarinda isledib Bey sozu ise bir termin kimi mulkedar ve ya zadegan menasini bildirir Iki yazicinin heyati Cemenzeminli ve Nussimbaum Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 seh 38 Burger xesteliyi etraflarin qanqrenasina sebeb olan ve qan dovraninin pozulmasi ile musayiet olunan xestelik Esasen genc Askenaz yehudi kisilerinde musahide olunur Italiyada hekimler Esed beye Reynaud xesteliyi diaqnozu qoysalar da onun Avstriyadaki hekimleri bunun Reynaud xesteliyi olmasini tekzib etdiler Burger ve Reynaud xesteliklerinin her ikisinin simptomlari eyni olsa da Reynaud daha cox qadinlarda musahide olunan xestelikdir Der Mann qeydleri alti defterde toplanmisdir Onlarin I II III cildleri Tomreiss info veb unvaninda yerlesdirilmisdir Ris Der Mann qeydlerin IV V VI cildlerini ise bilerekden ictimaiyyete teqdim etmemisdir Lakin prof Uilfred Furman onlarin suretini tapmis ve onlari butov sekilde derc etdirmisdir Uilfred Furamn Wirre Phantasien eines Orientalisten Essad Bey Kurban Said Serqsunasin Dolasiq Fantaziyalari ISBN 978 3 00 0029690 1 Bax www essadbey de Der Mann Annemariya Selinkonun Men cirkin bir qiz idim Ich ein muharibesi habliches Madchen romaninin son sehifelerinde reklam olunurdu 1937 ci ilde Kirsner terefinden Vyanada nesr olunub Qurban Seidin muellifliyi ile Eli ve Nino eseri ilk defe 1937 ci ilde Vyanada alman dilinde E P Tal Verlaq terefinden nesr edilib Kes ve yapisdir muellifi Esed Beyin Eli ve Nino eserindeki barmaq izleri Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 seh 230 251 101 Sebeb Yusif Vezir Cemenzeminli Eli ve Nino eserinin esil muellifi kimi Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 seh 262 333 Tom Ris Orientalist Nyu York Rendom Haus 2005 seh 47 Tom Ris Orientalist Nyu York Rendom Haus 2005 xxvii Qurban Seid Secilmis kitablar Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 seh 345 Eli ve Nino romaninin muellifliyi ile bagli tez tez sorusulan suallar Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 seh 91 Vesiyyetnamenin fotosekili Esed Bey Eli ve Nino eserinin esil muellifi kimi Onun esil muellif olmadigini gosteren yeddi sebeb Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 seh 207 Esed Beyin butun mal varligini murebbiyesi Alis Sulteye miras qoydugunu eks etdiren vesiyyetname Isvecrenin Surix Universitetinin Merkezi Kitabxanasinda Raser fondunda arxivlesdirilmisdir Xarici kecidler Redakte Vikimenbede Muellif Qurban Seid ile elaqeli melumatlar var Eli ve Nino nun uz qabiqlari 30 dan cox dile tercume olunmusdur Azerbaycanin meshur romani Eli ve Nino nu kim yazdi Edebiyyat biznesi Azerbaycan Internesnl jurnali Cild 15 2 4 2011 364 seh Hem Azerbaycan hem de ingilis dilinde movcuddur Arxivlesdirilib 2011 03 11 at the Wayback Machine Eli ve Nino nun muellifliyi ile bagli Azerbaycan Internesnl jurnalinin tedqiqatina dair insanlar ne dusunur Paul Qoble Sadece muelliflik meselesi deyil Hem de Eli ve Nino romanina dair edebi qazinti Qurban Seidin heyat ve yaradiciligindan behs eden verilis VIDEOMenbe https az wikipedia org w index php title Qurban Seid amp oldid 5869852, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.