fbpx
Wikipedia

Qulam Bağırov

Qulam Kərim oğlu Bağırov (1904-1986)— SSRİ Elmlər Akademiyasının Azərbaycan Filialının Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun direktor müavini, professor.

Qulam Bağırov
Qulam Kərim oğlu Bağırov

1937-ci ildə repressiya olunan Qulam Bağırov
Doğum tarixi
Doğum yeri Mərənd mahalı, Dizə kəndi, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan SSR
Fəaliyyəti dilçi

Həyatı

1904-cü ildə Mərənd mahalının Dizə kəndində anadan olub. Bakıda Ali Pedaqoji İnstitutun və Lenin adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin Şərq fakültəsinin məzunu olub. 1935-ci ildə Q.Bağırov "Türk dilində ismin hallarının sintaktik rolu" mövzusunda dissertasiya müdafiə etmiş və ona filologiya elmləri namizədi elmi dərəcəsi verilmişdir. 1986-cı ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.

Fəaliyyəti

Qulam Bağırov XX əsrin 20-ci illərinin sonunda Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutunda, pedaqoqların təsnifatının yüksəldilməsi İnstitutunda, dil üzrə predmet komissiyanın sədri olduğu Kommunist ali təhsil müəssisəndə, nəzəri qrammatika kursunu tədris etdiyi Ali Pedaqoji İnstitutda elmi və pedaqoji fəaliyyətə cəlb olunur. Q.Bağırov ibtidai və orta məktəblər üçün stabil dərsliklərin hazırlanması üzrə komissiyanın sədri vəzifəsində işləyərək komissiyanın digər üzvləri- İ.Həsənov, A.Şərifov, Ə.Babazadə, X.S.Xocayev, A.Tağızadə ilə birlikdə böyük işlər görür. Pedaqoji və ictimai baxımdan hədən artıq məşğul olmasına baxmayaraq Q.Bağırov SSRİ EA-nın Azərbaycan filialında elmi fəaliyyətə də vaxt ayıra bilir. Burada dil bölməsinin rəhbəri (1933-1935-ci illər) və EA-nın Azərbaycan filialının Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini (1935-1937-ci illər) vəzifəsində çalışır. 1935-ci ildən başlayıb 1956-cı ildə başa çatan məşəqqətli repressiya illərindən sonra Bakıda elmi fəaliyyətinin ikini mərhələsinə başlayır. Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan Xarici Dillər Pedaqoji İnstitutunda işləməyə başlayır. 1956-cı ildən 1967-ci ilə qədər Azərbaycan dilçiliyi kafedrasına rəhbərlik edir, ömrününü son illərində məhz həmin kafedranın professoru olur. 1966-cı ildə alim "Azərbaycan dilində feillərin leksik-semantik inkişafı" mövzusunda doktorluq dissertasiyanı müdafiə edərək filologiya elmləri doktoru elmi dərəcəsini və professor elmi adına layiq görülür. Q.Bağırov zəngin irs qoyub getmişdir.

Repressiya illəri

1937-ci il alim üçün faciəli keçmişdir. Onu Azərbaycan dili, orfoqrfiyası, terminalogiyası və lüğəti sahəsindəki "zərərli" fəaliyyətinə, "xalq düşmənləri" elan edilən şəxslərə (Ruhulla Axundov, Bəkir Çobanzadə, Vəli Xuluflu, Əli Nazim, Hənəfi Zeynallı və digərlərinə) birbaşa, yaxud dolayı yolla kömək göstərməsinə görə işdən azad edirlər. Tezliklə Q.Bağırov həbs edilərək islah əmək düşərgəsində həbs cəzasına məhkum edilir. Möcüzə nəticəsində sağ qalaraq 1947-ci ildə sağ-salamat vətənə qayıdır. Ona Bakıda yaşamağa icazə vermədilər. Q.Bağırov Laçın rayonunda səhiyyə şöbəsində katib (1947-1948-ci illərdə) işləməyə məcbur olur. Müharibə sonrası ikinci repressiya dalğıasına məruz qalaraq Qazaxıstanın Cambul vilayətinə aparılır. Qazaxıstan məktəblərində rus dili və ədəbiyyatı müəllimi işləyir. 1956-cı ildə bəraət alaraq Bakıya qayıdır.

Xarici keçidlər

Həmçinin bax

Əsas əsərləri

  1. Azərbaycan türk dilinin qısa qrammatikası. Bakı, 1931
  2. Azərbaycan ədəbi dilinin inkişaf mərhələləri. Bakı, 1932
  3. Dilçilik cəbhəsində Marks və Lenin nəzəriyyəsinin saflığı uğrunda mübarizə. Komunist tərbiyəsi uğrunda. Bakı, 1932, №1-3
  4. Türk dili dərsliklərində formalizm əleyhinə. Azərbaycan elmi cəbhəsi, 1932, №1-2
  5. Elmi Qramerin əsasları:Müqəddimə. Bakı, 1932
  6. Türk dili üzrə proqramlar. Bakı, 1933
  7. Türk dili (proqram tapşırıqları). Bakı, 1935
  8. Quba dialekti. Bakı, 1936
  9. Языковое строительство в АзССР. Тр.АзФАН СССР, Б. 1936, т.30 (совм. с. Б.Чобанзаде).
  10. Яфетическо-тюркские параллели: (на материале северных диалектов азербайджанского языка). Б. 1936 (рукоп.).
  11. M.Füzulinin Azərbaycan ədəbi dilinin inkişafında rolu. Azərbaycan məktəbi, 1958, №12
  12. Quba dialektinin fonetik, morfoloji və leksik xüsusiyyətlərinə dair. Azərb. DPXDİ-nin Elmi əsərləri, Bakı, 1959, 2 bur.
  13. Azərbaycan dilində qıpçaq elementləri (əlyazma).
  14. Molla Nəsrəddinin dil və üslubuna dair (əlyazma).

Onun haqqında yazılanlar

  • А.Тагирзаде, А.Гулиев. Профессор Гулам Багиров. Советская тюркология, 1989, № 6, с. 70-72
  • З.Буниятов. Следственное дело №25439, Элм, 1990, 7 июля, с. 3
  • Z.Bünyadov. Qırmızı terror. Bakı, 1993, s. 152-156
  • Z.Bünyadov. Arxivlər açılır: 30-cu illərin qurbanları-Qulam Kərim oğlu Bağırov, Azərbaycan müəllimi, 1990, 7 dekabr.

İstinadlar

  1. Керимова Т.С. Из истории Национальной Академии Наук Азербайджана. Баку: Тахсил, 2005, (568 с.) с. 318-319

qulam, bağırov, qulam, kərim, oğlu, bağırov, 1904, 1986, ssri, elmlər, akademiyasının, azərbaycan, filialının, ədəbiyyat, institutunun, direktor, müavini, professor, qulam, kərim, oğlu, bağırov1937, ildə, repressiya, olunan, doğum, tarixi, 1904doğum, yeri, mər. Qulam Kerim oglu Bagirov 1904 1986 SSRI Elmler Akademiyasinin Azerbaycan Filialinin Dil ve Edebiyyat Institutunun direktor muavini professor Qulam BagirovQulam Kerim oglu Bagirov1937 ci ilde repressiya olunan Qulam BagirovDogum tarixi 1904Dogum yeri Merend mahali Dize kendi Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 3 dekabr 1986Vefat yeri Baki Azerbaycan SSRFealiyyeti dilci Mundericat 1 Heyati 2 Fealiyyeti 3 Repressiya illeri 4 Xarici kecidler 5 Hemcinin bax 6 Esas eserleri 7 Onun haqqinda yazilanlar 8 IstinadlarHeyati Redakte1904 cu ilde Merend mahalinin Dize kendinde anadan olub Bakida Ali Pedaqoji Institutun ve Lenin adina Azerbaycan Dovlet Universitetinin Serq fakultesinin mezunu olub 1935 ci ilde Q Bagirov Turk dilinde ismin hallarinin sintaktik rolu movzusunda dissertasiya mudafie etmis ve ona filologiya elmleri namizedi elmi derecesi verilmisdir 1986 ci ilde Baki seherinde vefat etmisdir 1 Fealiyyeti RedakteQulam Bagirov XX esrin 20 ci illerinin sonunda Azerbaycan Dovlet Elmi Tedqiqat Institutunda pedaqoqlarin tesnifatinin yukseldilmesi Institutunda dil uzre predmet komissiyanin sedri oldugu Kommunist ali tehsil muessisende nezeri qrammatika kursunu tedris etdiyi Ali Pedaqoji Institutda elmi ve pedaqoji fealiyyete celb olunur Q Bagirov ibtidai ve orta mektebler ucun stabil dersliklerin hazirlanmasi uzre komissiyanin sedri vezifesinde isleyerek komissiyanin diger uzvleri I Hesenov A Serifov E Babazade X S Xocayev A Tagizade ile birlikde boyuk isler gorur Pedaqoji ve ictimai baximdan heden artiq mesgul olmasina baxmayaraq Q Bagirov SSRI EA nin Azerbaycan filialinda elmi fealiyyete de vaxt ayira bilir Burada dil bolmesinin rehberi 1933 1935 ci iller ve EA nin Azerbaycan filialinin Dil ve Edebiyyat Institutunun elmi isler uzre direktor muavini 1935 1937 ci iller vezifesinde calisir 1935 ci ilden baslayib 1956 ci ilde basa catan meseqqetli repressiya illerinden sonra Bakida elmi fealiyyetinin ikini merhelesine baslayir Mirze Feteli Axundov adina Azerbaycan Xarici Diller Pedaqoji Institutunda islemeye baslayir 1956 ci ilden 1967 ci ile qeder Azerbaycan dilciliyi kafedrasina rehberlik edir omrununu son illerinde mehz hemin kafedranin professoru olur 1966 ci ilde alim Azerbaycan dilinde feillerin leksik semantik inkisafi movzusunda doktorluq dissertasiyani mudafie ederek filologiya elmleri doktoru elmi derecesini ve professor elmi adina layiq gorulur Q Bagirov zengin irs qoyub getmisdir 1 Repressiya illeri Redakte1937 ci il alim ucun facieli kecmisdir Onu Azerbaycan dili orfoqrfiyasi terminalogiyasi ve lugeti sahesindeki zererli fealiyyetine xalq dusmenleri elan edilen sexslere Ruhulla Axundov Bekir Cobanzade Veli Xuluflu Eli Nazim Henefi Zeynalli ve digerlerine birbasa yaxud dolayi yolla komek gostermesine gore isden azad edirler Tezlikle Q Bagirov hebs edilerek islah emek dusergesinde hebs cezasina mehkum edilir Mocuze neticesinde sag qalaraq 1947 ci ilde sag salamat vetene qayidir Ona Bakida yasamaga icaze vermediler Q Bagirov Lacin rayonunda sehiyye sobesinde katib 1947 1948 ci illerde islemeye mecbur olur Muharibe sonrasi ikinci repressiya dalgiasina meruz qalaraq Qazaxistanin Cambul vilayetine aparilir Qazaxistan mekteblerinde rus dili ve edebiyyati muellimi isleyir 1956 ci ilde beraet alaraq Bakiya qayidir 1 Xarici kecidler RedakteHemcinin bax RedakteSSRI Elmler Akademiyasinin Azerbaycan Filiali film 1943 AMEA nin Dilcilik InstitutuEsas eserleri RedakteAzerbaycan turk dilinin qisa qrammatikasi Baki 1931 Azerbaycan edebi dilinin inkisaf merheleleri Baki 1932 Dilcilik cebhesinde Marks ve Lenin nezeriyyesinin safligi ugrunda mubarize Komunist terbiyesi ugrunda Baki 1932 1 3 Turk dili dersliklerinde formalizm eleyhine Azerbaycan elmi cebhesi 1932 1 2 Elmi Qramerin esaslari Muqeddime Baki 1932 Turk dili uzre proqramlar Baki 1933 Turk dili proqram tapsiriqlari Baki 1935 Quba dialekti Baki 1936 Yazykovoe stroitelstvo v AzSSR Tr AzFAN SSSR B 1936 t 30 sovm s B Chobanzade Yafetichesko tyurkskie paralleli na materiale severnyh dialektov azerbajdzhanskogo yazyka B 1936 rukop M Fuzulinin Azerbaycan edebi dilinin inkisafinda rolu Azerbaycan mektebi 1958 12 Quba dialektinin fonetik morfoloji ve leksik xususiyyetlerine dair Azerb DPXDI nin Elmi eserleri Baki 1959 2 bur Azerbaycan dilinde qipcaq elementleri elyazma Molla Nesreddinin dil ve uslubuna dair elyazma Onun haqqinda yazilanlar RedakteA Tagirzade A Guliev Professor Gulam Bagirov Sovetskaya tyurkologiya 1989 6 s 70 72 Z Buniyatov Sledstvennoe delo 25439 Elm 1990 7 iyulya s 3 Z Bunyadov Qirmizi terror Baki 1993 s 152 156 Z Bunyadov Arxivler acilir 30 cu illerin qurbanlari Qulam Kerim oglu Bagirov Azerbaycan muellimi 1990 7 dekabr Istinadlar Redakte 1 2 3 Kerimova T S Iz istorii Nacionalnoj Akademii Nauk Azerbajdzhana Baku Tahsil 2005 568 s s 318 319Menbe https az wikipedia org w index php title Qulam Bagirov amp oldid 5524538, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.