Qoşa yer-ay planeti– Ayın kosmosa gedildikdən sonra görə bildiyimiz digər üzü, bizə görünən tərəfi kimi deyildir. Ən böyük fərq, bizə baxan üzündəki kimi çox geniş qaranlıq sahələrin olmamasıdır. Ancaq buna bax. mayaraq, görülməyən üzündə krater sayı daha çoxdur. Bunun səbəbi hələlik bilinmir
Bu mükəmməl sistem içərisində Ayın da özünəməxsus yeri var. Ay Yerin peyki sayılır. Digər planetlərin də ətrafında dönən peyklər mövcuddur. Ancaq bu peyklər planetlərə nisbətən çox kiçikdirlər. Ayın diametri və çevrəsi Yerdən dörd dəfə kiçikdir. Ayın radiusu 1738 km, kütləsi 7,3477×1022 kq, orta sıxlığı isə 3,3·103 kq/m³-dur. Əgər bir addımımızın Yerin radiusu (6378 km) qədər olduğunu fərz etsək Aya altmış adımda çata bilərdik. Günəşə çatmaq üçün isə iyirmi min addımın lazım gəldiyini düşünəndə, Ayın bizə Günəşdən daha yaxın olduğunu deyə bilərik. Böyüklük və yaxınlığına görə Yer və Aya bəzən qoşa planet kimi baxırlar. Diqqətçəkən başqa xüsus isə, dünyadan baxanda Ay və Günəşin görünən böyüklüklərinin eyni olmasıdır. Günəş tutulması zamanı Ay, Günəş və Dünya arasına girir və Günəşin qabağını tamamilə kəsir .
ayın səthi
Ayın səthinda Yerdəkindən daha çox kraterlər var. Bu kraterlər Ayda atmosfer olmadığına görə çoxsaylı asteroid, meteorit və quyruqlu ulduzun çarpışması nəticəsində meydana gəlmişdir. Ayın səthində əmələ gələn bu izləri silə biləcək, daxili geoloji hərəkətlənmə, su və külək eroziyası olmadığından-orda baş verən vulkanların izləri itmədən qalmışdır. Ayın səthindəki bu mənzərə milyonlarla ildir ki dəyişmədən qalmaqdadır. Ayın səthi bu kraterlərdən əlavə görünüşdə okeana bənzəyən geniş sahələrlə əhatə olunub. Əvvəllər buraların su ilə dolu olduğunu düşünürdülər. Əslində Ayın səthində görünən bu mənzərə su yox, lavalar imiş
kosmik tədqiqat
Kosmik tədqiqatlar və götürülən nümunələrin analizi ayın səthində keçmiş dövrlərdə maqmatik-tektonik (ələlxüsus bazalt) hərəkətlənmə və partlamaların baş verdiyini göstərir. Dünyadan Aya haradan və nə zaman baxılarsa baxılsın həmişə Ayın eyni tərəfi görünür. Bunun səbəbi, Yerin öz oxu ətrafında dönmə sürəti ilə Ayın Yerin ətrafındakı hərəkət sürətinin eyni olmasıdır. Ayın öz oxu ətrafında fırlanma sürəti, Yerin ətrafındakı hərəkət sürətinə yaxın olduğuna görə onun əks tərəfini görmək olmur. Əgər kosmosa gedilməsəydi Ayın o biri üzü görülməyəcəkdi
qabarma və çəkilmə
Ayın və Günəşin cazibəsi ilə okeanlarda suyun dövri surətdə qalxması və düşməsidir.Günəşin qbarma əmələgətirmə qüvvəsi ayınkından 2.17 dəfə azdır.Ay və Günəş gün ərzində iki dəfə qabarma və iki çəkilmə əmələ gətirir.Ayın yer ətrafında dövrü ( ay günü) 24 saat 50 dəqiqə çəkdiyindənQabarma və çəkilmə arasındakı vaxt 6 saat 12,5 dəqiqəyə bərabərdir. Qabarmanın hündürlüyü müxtəlif yerlərdə eyni deyildir.Açıq okeanda 1.8 m-dən artıq olmadığı halda, sahillərdə orta hesabla 2 m-dir.Ensiz körfəzlərdə ( məs; Penjin qubasında ) 11 m-ə, Fundi buxtasında ( şimali Amerika ) isə 16 m-ə çatır.Çaylarda isə qabarma dalğası axar üzrə xeyli yuxarı gedir. Məsələn , Amazon çayında 870 km, Müqəddəs Lavrentiya çayında 560 km-ə, Qanq çayında 250 km-ə, Temza çayının mənsəbində ( Londonun yaxınlığında ) qabarma zamanı suyun səviyyəsi 5 m-ə qalxır. Qabarma və çəkilmə sahilboyu zonalarda gəmilərin hərəkətini çətinləşdirir. Buna görə də əvəlcədən uzun vaxt üçün xüsusi naviqasiya kitabçası nəşr olunur, orada suyun qalxması və düşməsi , qabarmanın hündürlüyü haqqında dəqiq məlumat verilir.
qoşa, planeti, ayın, kosmosa, gedildikdən, sonra, görə, bildiyimiz, digər, üzü, bizə, görünən, tərəfi, kimi, deyildir, böyük, fərq, bizə, baxan, üzündəki, kimi, çox, geniş, qaranlıq, sahələrin, olmamasıdır, ancaq, buna, mayaraq, görülməyən, üzündə, krater, say. Qosa yer ay planeti Ayin kosmosa gedildikden sonra gore bildiyimiz diger uzu bize gorunen terefi kimi deyildir En boyuk ferq bize baxan uzundeki kimi cox genis qaranliq sahelerin olmamasidir Ancaq buna bax mayaraq gorulmeyen uzunde krater sayi daha coxdur Bunun sebebi helelik bilinmir Mundericat 1 Gunes 2 Gunes ay 3 ayin sethi 4 kosmik tedqiqat 5 qabarma ve cekilme 6 Hemcinin bax 7 Xarici kecidler 8 IstinadlarGunes RedakteGunesi bir ulduz onun etrafinda donen doqquz planeti ve bu planetlerin peyklerini asteroid ve quyruqlu ulduzlardan mutesekkil sistem adlandirsaq da gunes sisteminin boyukluyunu tam ifade etmis olmariq Gunes ay Redakte ay Bu mukemmel sistem icerisinde Ayin da ozunemexsus yeri var Ay Yerin peyki sayilir Diger planetlerin de etrafinda donen peykler movcuddur Ancaq bu peykler planetlere nisbeten cox kicikdirler Ayin diametri ve cevresi Yerden dord defe kicikdir Ayin radiusu 1738 km kutlesi 7 3477 1022 kq orta sixligi ise 3 3 103 kq m dur Eger bir addimimizin Yerin radiusu 6378 km qeder oldugunu ferz etsek Aya altmis adimda cata bilerdik Gunese catmaq ucun ise iyirmi min addimin lazim geldiyini dusunende Ayin bize Gunesden daha yaxin oldugunu deye bilerik Boyukluk ve yaxinligina gore Yer ve Aya bezen qosa planet kimi baxirlar Diqqetceken basqa xusus ise dunyadan baxanda Ay ve Gunesin gorunen boyukluklerinin eyni olmasidir Gunes tutulmasi zamani Ay Gunes ve Dunya arasina girir ve Gunesin qabagini tamamile kesir ayin sethi RedakteAyin sethinda Yerdekinden daha cox kraterler var Bu kraterler Ayda atmosfer olmadigina gore coxsayli asteroid meteorit ve quyruqlu ulduzun carpismasi neticesinde meydana gelmisdir Ayin sethinde emele gelen bu izleri sile bilecek daxili geoloji hereketlenme su ve kulek eroziyasi olmadigindan orda bas veren vulkanlarin izleri itmeden qalmisdir Ayin sethindeki bu menzere milyonlarla ildir ki deyismeden qalmaqdadir Ayin sethi bu kraterlerden elave gorunusde okeana benzeyen genis sahelerle ehate olunub Evveller buralarin su ile dolu oldugunu dusunurduler Eslinde Ayin sethinde gorunen bu menzere su yox lavalar imiskosmik tedqiqat RedakteKosmik tedqiqatlar ve goturulen numunelerin analizi ayin sethinde kecmis dovrlerde maqmatik tektonik elelxusus bazalt hereketlenme ve partlamalarin bas verdiyini gosterir Dunyadan Aya haradan ve ne zaman baxilarsa baxilsin hemise Ayin eyni terefi gorunur Bunun sebebi Yerin oz oxu etrafinda donme sureti ile Ayin Yerin etrafindaki hereket suretinin eyni olmasidir Ayin oz oxu etrafinda firlanma sureti Yerin etrafindaki hereket suretine yaxin olduguna gore onun eks terefini gormek olmur Eger kosmosa gedilmeseydi Ayin o biri uzu gorulmeyecekdiqabarma ve cekilme RedakteAyin ve Gunesin cazibesi ile okeanlarda suyun dovri suretde qalxmasi ve dusmesidir Gunesin qbarma emelegetirme quvvesi ayinkindan 2 17 defe azdir Ay ve Gunes gun erzinde iki defe qabarma ve iki cekilme emele getirir Ayin yer etrafinda dovru ay gunu 24 saat 50 deqiqe cekdiyindenQabarma ve cekilme arasindaki vaxt 6 saat 12 5 deqiqeye beraberdir Qabarmanin hundurluyu muxtelif yerlerde eyni deyildir Aciq okeanda 1 8 m den artiq olmadigi halda sahillerde orta hesabla 2 m dir Ensiz korfezlerde mes Penjin qubasinda 11 m e Fundi buxtasinda simali Amerika ise 16 m e catir Caylarda ise qabarma dalgasi axar uzre xeyli yuxari gedir Meselen Amazon cayinda 870 km Muqeddes Lavrentiya cayinda 560 km e Qanq cayinda 250 km e Temza cayinin mensebinde Londonun yaxinliginda qabarma zamani suyun seviyyesi 5 m e qalxir Qabarma ve cekilme sahilboyu zonalarda gemilerin hereketini cetinlesdirir Buna gore de evelceden uzun vaxt ucun xususi naviqasiya kitabcasi nesr olunur orada suyun qalxmasi ve dusmesi qabarmanin hundurluyu haqqinda deqiq melumat verilir Hemcinin bax RedakteGunes AyXarici kecidler RedakteIstinadlar RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Qosa yer ay planeti amp oldid 4936507, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
