Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Qazaxbəyli Kurqanı — Azərbaycanın Qazax rayonunun Qazaxbəyli kəndi ərazisində yerləşən və Son Tunc – İlk Dəmir dövrünə aid olan ölkə əhəmiyyətli arxeoloji abidədir. Kurqan, bölgənin qədim tarixini və mədəniyyətini əks etdirən mühüm bir arxeoloji obyekt kimi tanınır.Qazaxbəyli kəndinin ərazisində, Qazax-Tbilisi şosse yolunun sağında, yoldan təxminən 5 metr aralı yerləşir. Qazaxbəyli kəndi yaxınlığında bir-birindən 250-300 m aralı olan iki təbii təpələr var. Bu təpələr üstündə 1952-ci ildə erkən Dəmir dövrünə (e.ə. 8-6 əsrlər) aid olan yaşayış yeri və qəbiristanlıq aşkar olunmuşdur. Təpələrin birində yerləşən böyük qəbiristanlıqda qəbirlər dördkünc şəkildə qazılmışdır. Ölülər, başları müxtəlif istiqamətlərə olmaqla, sağ və ya sol böyrü üstə dəfn edilmişdir. Skeletlərin bəzilərinin altından iri diametrli gil xeyrələr (qablar) tapılmışdır. Qəbirlərdən qara və boz rəngli gil qablar, kəsmə xətlərlə bəzədilmiş və cilalanmış gil bardaqlar, çölməklər, qablar, camlar, parçlar, tunc balta, tunc kəmər, nizə ucluğu, dəmir dəstəli tunc qılınc, dəmir xəncərlər və s. aşkar edilmişdir. İkinci təpədə əldə edilən yerüstü arxeoloji materiallar qəbiristandakı tapıntılarla eynidir.
Yerləşmə
Kurqan Qazax rayonunun Qazaxbəyli kəndi ərazisində, əsas yoldan təxminən 300–400 metr aralıda yerləşir. Abidənin hündürlüyü təqribən 6 metrə yaxındır.
Tarixi dövr
Kurqan Son Tunc – İlk Dəmir dövrünə aiddir. Yerüstü materiallar və arxeoloji tapıntılar bu dövrə məxsus olduğunu təsdiqləyir.
Əhəmiyyəti
Qazaxbəyli Kurqanı ölkə əhəmiyyətli abidə kimi qeydə alınıb və Azərbaycan Respublikasının mühafizəsi altındadır. Abidə, Azərbaycanın arxeoloji irsi baxımından mühüm obyektlərdən biridir. Qazaxbəyli Kürqanı Şərqi Anadolu, Cənubi Qafqaz və Şimali Mesopotamiya mədəni dairələri arasında baş vermiş qarşılıqlı təsirləri öyrənmək üçün mühüm mənbədir. Tapıntılar göstərir ki, bu ərazi əhəmiyyətli karvan yollarının yaxınlığında yerləşmiş və müxtəlif mədəniyyətlərin kəsişmə nöqtəsində olmuşdur.
Kürqanın tədqiqi həm də Azərbaycanda kurqan tipli dəfn abidələrinin yayılma arealı və inkişaf mərhələlərini anlamağa kömək edir. Buradakı bəzi dəfnlərdə istifadə olunan ritual elementləri erkən mifoloji inanclarla əlaqələndirmək mümkündür.
Tədqiqatlar
1950-ci illərdə arxeoloq C.Ə. Xəlilov tərəfindən aparılan tədqiqatlar nəticəsində kurqanın ərazisində qədim qəbiristanlıq aşkar edilmiş və bu barədə elmi məqalələr dərc olunmuşdur.
Hazırkı vəziyyəti
2019-cu ildə yol tikintisi zamanı kurqan ərazisində təsadüfən aşkar edilən qəbirlər nəticəsində Qazax-Tovuz arxeoloji ekspedisiyası tərəfindən xilasetmə qazıntıları aparılmışdır. Bu qazıntılar abidənin daha dərindən öyrənilməsinə imkan yaratmışdır. :contentReference[oaicite:8]{index=8}
İstinadlar
- Alməmmədov, Xəqani. AZƏRBAYCANIN QƏRB RAYONLARINDA MÜXTƏLİF DÖVR ARXEOLOJİ ABİDƏLƏRİN ELEKTRON QEYDİYYATI VƏ XƏRİTƏLƏŞMƏSİ (az.). Bakı: Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondu. 2017. 236–262. ISBN .
- Əliyev, F. Azərbaycanın Tunc Dövrü Kurqanları (az.). Bakı: Bakı Nəşriyyatı. 1990.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qazaxbeyli Kurqani Azerbaycanin Qazax rayonunun Qazaxbeyli kendi erazisinde yerlesen ve Son Tunc Ilk Demir dovrune aid olan olke ehemiyyetli arxeoloji abidedir Kurqan bolgenin qedim tarixini ve medeniyyetini eks etdiren muhum bir arxeoloji obyekt kimi taninir Qazaxbeyli kendinin erazisinde Qazax Tbilisi sosse yolunun saginda yoldan texminen 5 metr arali yerlesir Qazaxbeyli kendi yaxinliginda bir birinden 250 300 m arali olan iki tebii tepeler var Bu tepeler ustunde 1952 ci ilde erken Demir dovrune e e 8 6 esrler aid olan yasayis yeri ve qebiristanliq askar olunmusdur Tepelerin birinde yerlesen boyuk qebiristanliqda qebirler dordkunc sekilde qazilmisdir Oluler baslari muxtelif istiqametlere olmaqla sag ve ya sol boyru uste defn edilmisdir Skeletlerin bezilerinin altindan iri diametrli gil xeyreler qablar tapilmisdir Qebirlerden qara ve boz rengli gil qablar kesme xetlerle bezedilmis ve cilalanmis gil bardaqlar colmekler qablar camlar parclar tunc balta tunc kemer nize uclugu demir desteli tunc qilinc demir xencerler ve s askar edilmisdir Ikinci tepede elde edilen yerustu arxeoloji materiallar qebiristandaki tapintilarla eynidir 1 Mundericat 1 Yerlesme 2 Tarixi dovr 3 Ehemiyyeti 4 Tedqiqatlar 5 Hazirki veziyyeti 6 IstinadlarYerlesmeredakteKurqan Qazax rayonunun Qazaxbeyli kendi erazisinde esas yoldan texminen 300 400 metr aralida yerlesir Abidenin hundurluyu teqriben 6 metre yaxindir 1 Tarixi dovrredakteKurqan Son Tunc Ilk Demir dovrune aiddir Yerustu materiallar ve arxeoloji tapintilar bu dovre mexsus oldugunu tesdiqleyir EhemiyyetiredakteQazaxbeyli Kurqani olke ehemiyyetli abide kimi qeyde alinib ve Azerbaycan Respublikasinin muhafizesi altindadir Abide Azerbaycanin arxeoloji irsi baximindan muhum obyektlerden biridir Qazaxbeyli Kurqani Serqi Anadolu Cenubi Qafqaz ve Simali Mesopotamiya medeni daireleri arasinda bas vermis qarsiliqli tesirleri oyrenmek ucun muhum menbedir Tapintilar gosterir ki bu erazi ehemiyyetli karvan yollarinin yaxinliginda yerlesmis ve muxtelif medeniyyetlerin kesisme noqtesinde olmusdur 2 Kurqanin tedqiqi hem de Azerbaycanda kurqan tipli defn abidelerinin yayilma areali ve inkisaf merhelelerini anlamaga komek edir Buradaki bezi defnlerde istifade olunan ritual elementleri erken mifoloji inanclarla elaqelendirmek mumkundur Tedqiqatlarredakte1950 ci illerde arxeoloq C E Xelilov terefinden aparilan tedqiqatlar neticesinde kurqanin erazisinde qedim qebiristanliq askar edilmis ve bu barede elmi meqaleler derc olunmusdur Hazirki veziyyetiredakte2019 cu ilde yol tikintisi zamani kurqan erazisinde tesadufen askar edilen qebirler neticesinde Qazax Tovuz arxeoloji ekspedisiyasi terefinden xilasetme qazintilari aparilmisdir Bu qazintilar abidenin daha derinden oyrenilmesine imkan yaratmisdir contentReference oaicite 8 index 8 Istinadlarredakte 1 2 Almemmedov Xeqani AZERBAYCANIN QERB RAYONLARINDA MUXTELIF DOVR ARXEOLOJI ABIDELERIN ELEKTRON QEYDIYYATI VE XERITELESMESI az Baki Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti yaninda Elmin Inkisafi Fondu 2017 236 262 ISBN nbsp ISBN 978 9952 516 07 4 Eliyev F Azerbaycanin Tunc Dovru Kurqanlari az Baki Baki Nesriyyati 1990 Menbe https az wikipedia org w index php title Qazaxbeyli kurqani amp oldid 8188381