Qayalı (Kəkildağ) düşərgəsi - Azərbaycanda mustye mədəniyyəti dövrünə aid abidə.
Aşkar edilmiş alətlərin əsas xüsusiyyətləri
Qayalı (Kəkildağ) düşərgəsi Kəkildağın 2 km cənubunda sıldırım qayalığın üstünə yaxın yerdə salınmışdır. Qayalının inkişaf etmiş kompleksində daş məmulatının yan və üst tilləri iti, patinası isə zəifdir. Nüvələrin qalınlığı və ölçüləri kiçilir. Qoparmaların izləri, hazırlıqların özləri yastı və düzgün biçimlidir. Hazırlıq növlərinin alınmasında, ikinci işləmədə və tipologiyada müəyyən fərqlər gözə dəyir. Belə ki, materialın ölçüsü qısalır, en kəsiyi nazilir və vurma səthi kiçilir. Bir neçə qədim ikinci işləmə (iri dişli dişək) və bir sıra bəsit alətlər (çoppinq, iri dişli alətlər, massiv kəsərlər, klekton tipli dik gəzlər) aradan çıxır.
Nüvələr aşağıdakı növlərə bölünür: şarşəkilli – 5, disk formalı – 8, bir vurma səthli aşel nüvəsi – 4, çaydaşından nüvə - 2, uzunsov oval – 3, düzbucaqlı uzunsov – 7, düzbucaqlı iki üzdən də qabarıq düzbucaqlı bir, iki və üç vurma səthli – 14, üçbucaqlı – 3, prizmaşəkilli – 4 və piramida formalı alət tərkibi bir neçə qrupa bölünür. Qaşovlar: bir yanı qabarıq belli – 7, sadə qabarıq ağızlı – 5, küplü - 2, xırda dişli qaşov – 5, eninə ağızlı – 3, iki ağızlı qabarıq – 4, alt üzdən dişəkli – 2 ədəddir.
Uc qaşovları: künclü qabarıq – 9, yuxarı ucda düz ağızlı – 5, kiçik buruncuqlu – 8, uc qaşov tipli çıxıntılı alət – 5 ədəd.
Başqa tip alətlər seriya təşkil etmişdir. Bunlar aşağıdakılardır: iskənə şəkilli – 9, tutacaqlı bıçaqlar, ikiüzlü bıçaq tipli alət – 2, küncdə kəsərşəkilli çıxıntılı – 9, bizlər – 6, gəzli -5, dişli -12, dimdikli alətlər -10.
Azərbaycanınpaleolit dövrünün araşdırılmasında Qayalı (Kəkildağ) abidəsinin rolu
Qayalı paleolitabidəsi son Aşel-Mustye dövründə qədim insanların emal, qismən də istehsal məskəni olmuşdur. Daş məmulatının təhlili göstərir ki, Qayalı (Kəkildağ) abidəsi başlıca olaraq nüvələr və yarımfabrikat istehsalı üçün emalatxana düşərgə rolunu oynamışdır. Tapıntı yeri materialların texniki-tipoloji inkişafıabidədə müəyyən kollektivin bir neçə nəslinin Mustye mədəniyyəti dövründə məskunlaşmasını göstərir. Tipologiya və ikinci işləmədə istər Qərbi Azərbaycanın, istərsə də qonşu ərazilərin abidələri ilə ümumilik çoxdur. Təxmini olaraq Qayalı (Kəkildağ) düşərgəsini ikinci kompleksini Mustye mədəniyyəti dövrünün ikinci yarısına aid etmək olar.
Mənbə
Baxşəliyev V.B. Azərbaycan arxeologiyası( Ali məktəb tələbələri üçün vəsait). –Bakı: Elm, 2007,
Bünyadov T.Ə. Azərbaycan arxeologiyası oçerkləri. Bakı, 1960.
Cəfərov Ə.Q. Azərbaycan paleolitinin nailiyyətləri və Qafqazda yeri //Azərbaycan arxeologiyası və etnoqrafiyası jurnalı, №1. Bakı,2003.
Avqust 03, 2021
qayalı, kəkildağ, düşərgəsi, azərbaycanda, mustye, mədəniyyəti, dövrünə, abidə, mündəricat, aşkar, edilmiş, alətlərin, əsas, xüsusiyyətləri, alətlərin, tipləri, azərbaycanın, paleolit, dövrünün, araşdırılmasında, qayalı, kəkildağ, abidəsinin, rolu, mənbəaşkar,. Qayali Kekildag dusergesi Azerbaycanda mustye medeniyyeti dovrune aid abide Mundericat 1 Askar edilmis aletlerin esas xususiyyetleri 2 Aletlerin tipleri 3 Azerbaycanin paleolit dovrunun arasdirilmasinda Qayali Kekildag abidesinin rolu 4 MenbeAskar edilmis aletlerin esas xususiyyetleri RedakteQayali Kekildag dusergesi Kekildagin 2 km cenubunda sildirim qayaligin ustune yaxin yerde salinmisdir Qayalinin inkisaf etmis kompleksinde das memulatinin yan ve ust tilleri iti patinasi ise zeifdir Nuvelerin qalinligi ve olculeri kicilir Qoparmalarin izleri hazirliqlarin ozleri yasti ve duzgun bicimlidir Hazirliq novlerinin alinmasinda ikinci islemede ve tipologiyada mueyyen ferqler goze deyir Bele ki materialin olcusu qisalir en kesiyi nazilir ve vurma sethi kicilir Bir nece qedim ikinci isleme iri disli disek ve bir sira besit aletler coppinq iri disli aletler massiv keserler klekton tipli dik gezler aradan cixir Aletlerin tipleri RedakteNuveler asagidaki novlere bolunur sarsekilli 5 disk formali 8 bir vurma sethli asel nuvesi 4 caydasindan nuve 2 uzunsov oval 3 duzbucaqli uzunsov 7 duzbucaqli iki uzden de qabariq duzbucaqli bir iki ve uc vurma sethli 14 ucbucaqli 3 prizmasekilli 4 ve piramida formali alet terkibi bir nece qrupa bolunur Qasovlar bir yani qabariq belli 7 sade qabariq agizli 5 kuplu 2 xirda disli qasov 5 enine agizli 3 iki agizli qabariq 4 alt uzden disekli 2 ededdir Uc qasovlari kunclu qabariq 9 yuxari ucda duz agizli 5 kicik buruncuqlu 8 uc qasov tipli cixintili alet 5 eded Basqa tip aletler seriya teskil etmisdir Bunlar asagidakilardir iskene sekilli 9 tutacaqli bicaqlar ikiuzlu bicaq tipli alet 2 kuncde kesersekilli cixintili 9 bizler 6 gezli 5 disli 12 dimdikli aletler 10 Azerbaycanin paleolit dovrunun arasdirilmasinda Qayali Kekildag abidesinin rolu RedakteQayali paleolit abidesi son Asel Mustye dovrunde qedim insanlarin emal qismen de istehsal meskeni olmusdur Das memulatinin tehlili gosterir ki Qayali Kekildag abidesi baslica olaraq nuveler ve yarimfabrikat istehsali ucun emalatxana duserge rolunu oynamisdir Tapinti yeri materiallarin texniki tipoloji inkisafi abidede mueyyen kollektivin bir nece neslinin Mustye medeniyyeti dovrunde meskunlasmasini gosterir Tipologiya ve ikinci islemede ister Qerbi Azerbaycanin isterse de qonsu erazilerin abideleri ile umumilik coxdur Texmini olaraq Qayali Kekildag dusergesini ikinci kompleksini Mustye medeniyyeti dovrunun ikinci yarisina aid etmek olar Menbe RedakteBaxseliyev V B Azerbaycan arxeologiyasi Ali mekteb telebeleri ucun vesait Baki Elm 2007 Bunyadov T E Azerbaycan arxeologiyasi ocerkleri Baki 1960 Gusejnov M M Drevnij paleolit Azerbajdzhana Baku Elm 1985 Ceferov E Q Azerbaycan paleolitinin nailiyyetleri ve Qafqazda yeri Azerbaycan arxeologiyasi ve etnoqrafiyasi jurnali 1 Baki 2003 Menbe https az wikipedia org w index php title Qayali Kekildag dusergesi amp oldid 3746488, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
