Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Qara torpaqlar (kalm. Хар Һазр, rus. Чёрные земли) — antropogen səhra Rusiyanın Avropa hissəsində yerləşir. Səhra Xəzərönü çökəkliyinin qərbində Erqni yüksəklikləri və Volqa alçaqlığı arasında yerləşir. Xəzərönü çökəkliyinin 3,5 mln. ha ərazisi əhatə edir.
| Qara torpaqlar səhrası | |
|---|---|
| kalm. Хар Һазр, rus. Чёрные земли | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Uzunluğu | 210 km |
| Eni | 190 km |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Rusiya |
| | |
| | |
Kalmıkiya ərazisinin 47,3 % təşkil edir. Səhranın adı qışda qarın az yağması və bitkilərin qurumuş (qaralmış) çubuqlarının qara rəngə çalmasına görə verilmişdir. Səhranın sahəsi 40 000 km² təşkil edir.
Coğrafiya
Qara torpaqlar inzibati cəhətdən Kalmıkiya Respublikası və Həştərxan vilayəti ərazisində yerləşir, cənub-şərqdən Xəzər dənizi, cənubdan Kumo-Manıç çökəkliyi, qərbdən Erqeni qalxması, şimal-şərqdən Sarpa çökəkliyi və Volqa deltası ilə əhatələnir.
İqlim
İqlimi kontinentaldır. İsti yaya və qarsız (az qarlı) qışa malikdir. İlin 280 günü günəşli günə malikdir. İlin 40 günü şərq istiqamətli qum flrtınaları müşahidə edilir. Buxarlanma yağıntını dəfələrlə üstələyir. Yağıntı yaz və yayın əvvəllərində düşür. Yarımsəhra bölgələrində 250 mm, səhra tipli ərazilərdə 200 mm yağıntı düşür. Qışda şaxtalı küləklər müşahidə edilir.
Bitki və heyvanlar aləmi
Bitki örtüyü əsasən yarımsəhra və səhra tiplidir. Burada yovşan, stipa, festúca valesiáca, ayrıqotu, poa bulbosa kimi bitkilər bitir.
Canlılar aləmi: tarla siçanı, siçancıq, sayqa, çöldonuzu, qarğalar, pica pica, alaudidae, boz durna, ördəklər, qazlar və s.
Ehtiyyatları
Qara torpaqlar ərazisində 15 million tonn neft ehtiyatı olduğu ehtimal edilir. İl ərzində isə mövcud yataqlardan 200 min ton neft çıxarılır.
Bölgənin uran, titan, sirkonium, gümüş, qızıl, platin, skandium, ittrium, renium, qallium kimi qiymətli metal ehtiyatları vardır.
Qorunması
Qara torpaqlarda ekosistemin qorunması məqsədilə Kalmıkiya ərazisində "Qara torpaqlar" qoruğu, Mektelinskiy, Sostinskiy, Tinquta yasaqlıqları, və Həştərxan vilayəti ərazisində "Stepnoy" yasaqlığı mövcuddur.
İstinadlar
- http://www.to08.rosreestr.ru/upload/to08/files/fgu/%D0%A1%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%8F%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D1%8C%20%D0%B2%20%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B5%20%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%BC%D1%8B%D0%BA%D0%B8%D1%8F.doc[ölü keçid]
- Kalmıkiya Respublikasında torpaqların vəziyyəti[ölü keçid]
- "Qara Torpaqlar". 2019-10-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-08-01.
- Черные земли в геопространстве Евразии | Центр Льва Гумилева
- . 2012-01-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-01.
- . 2012-07-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-01.
- ""Stepnoy yasaqlığı"". 2021-12-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-08-01.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qara torpaqlar kalm Har Һazr rus Chyornye zemli antropogen sehra Rusiyanin Avropa hissesinde yerlesir Sehra Xezeronu cokekliyinin qerbinde Erqni yukseklikleri ve Volqa alcaqligi arasinda yerlesir Xezeronu cokekliyinin 3 5 mln ha erazisi ehate edir Qara torpaqlar sehrasikalm Har Һazr rus Chyornye zemliUmumi melumatlarUzunlugu 210 kmEni 190 kmYerlesmesi45 40 00 sm e 46 06 00 s u Olke RusiyaQara torpaqlar sehrasiQara torpaqlar sehrasi Kalmikiya erazisinin 47 3 teskil edir Sehranin adi qisda qarin az yagmasi ve bitkilerin qurumus qaralmis cubuqlarinin qara renge calmasina gore verilmisdir Sehranin sahesi 40 000 km teskil edir CografiyaQara torpaqlar inzibati cehetden Kalmikiya Respublikasi ve Hesterxan vilayeti erazisinde yerlesir cenub serqden Xezer denizi cenubdan Kumo Manic cokekliyi qerbden Erqeni qalxmasi simal serqden Sarpa cokekliyi ve Volqa deltasi ile ehatelenir IqlimIqlimi kontinentaldir Isti yaya ve qarsiz az qarli qisa malikdir Ilin 280 gunu gunesli gune malikdir Ilin 40 gunu serq istiqametli qum flrtinalari musahide edilir Buxarlanma yagintini defelerle usteleyir Yaginti yaz ve yayin evvellerinde dusur Yarimsehra bolgelerinde 250 mm sehra tipli erazilerde 200 mm yaginti dusur Qisda saxtali kulekler musahide edilir Bitki ve heyvanlar alemiBitki ortuyu esasen yarimsehra ve sehra tiplidir Burada yovsan stipa festuca valesiaca ayriqotu poa bulbosa kimi bitkiler bitir Canlilar alemi tarla sicani sicanciq sayqa coldonuzu qargalar pica pica alaudidae boz durna ordekler qazlar ve s EhtiyyatlariQara torpaqlar erazisinde 15 million tonn neft ehtiyati oldugu ehtimal edilir Il erzinde ise movcud yataqlardan 200 min ton neft cixarilir Bolgenin uran titan sirkonium gumus qizil platin skandium ittrium renium qallium kimi qiymetli metal ehtiyatlari vardir QorunmasiQara torpaqlarda ekosistemin qorunmasi meqsedile Kalmikiya erazisinde Qara torpaqlar qorugu Mektelinskiy Sostinskiy Tinquta yasaqliqlari ve Hesterxan vilayeti erazisinde Stepnoy yasaqligi movcuddur Istinadlarhttp www to08 rosreestr ru upload to08 files fgu D0 A1 D0 BE D1 81 D1 82 D0 BE D1 8F D0 BD D0 B8 D0 B5 20 D0 B7 D0 B5 D0 BC D0 B5 D0 BB D1 8C 20 D0 B2 20 D0 A0 D0 B5 D1 81 D0 BF D1 83 D0 B1 D0 BB D0 B8 D0 BA D0 B5 20 D0 9A D0 B0 D0 BB D0 BC D1 8B D0 BA D0 B8 D1 8F doc olu kecid Kalmikiya Respublikasinda torpaqlarin veziyyeti olu kecid Qara Torpaqlar 2019 10 25 tarixinde Istifade tarixi 2016 08 01 Chernye zemli v geoprostranstve Evrazii Centr Lva Gumileva 2012 01 29 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 08 01 2012 07 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 08 01 Stepnoy yasaqligi 2021 12 03 tarixinde Istifade tarixi 2016 08 01