fbpx
Wikipedia

Qan xəstəlikləri

Avqust 12, 2021

Qan xəstəlikləri (ing. Hematologic disease) — qan ilə bağlı xəstəliklər.

Növləri

Anemiya və ya qanazlığı vahid həcm qanda eritrositlərin və hemoqlobinin azalmasıdır.  Qırmızı qan hüceyrələri (eritrositlər) bədənin toxumalarıni və heceyrələrini oksigenlə təmin edir. Hemoqlobin qırmızı qan hüceyrələrinin tərkibində oksigen-daşıyıcıdır və qan hüceyrələrinə qırmızı rəngi verir. Anemiyalı xəstələrdə kifayət qədər hemoglobin olmur. Anemiyanın ən çox yayılmış iki növü var: Dəmir çatışmazlığı və talassemiya.

Dəmir çatışmazlığının əmələ gəlməsində müəyyən faktorlar rol oynayır ki, bunlardan da ən əsası dəmirdir. Dəmir defisitli anemiya orqanizmdə dəmirin qida ilə kifayət qədər daxil olmaması, mədə-bağırsaq sistemində yaxşı sorulmaması və xroniki qanitirmələr nəticəsində əmələ gələ bilər. Bütün bunların da nəticəsində orqanizmdə dəmir çatışmazlığı yaranır və hemoqlobinin sintezi pozulur.  Bu səbəbdən də qanazlığı olan insanlara dəmirlə zəngin qidalar (mal əti, qaraciyər, yumurta, qırmızı alma, çuğundur şirəsi və s.) qəbul etmək tövsiyə olunur.

Talassemiya – genetik defekt nəticəsində hemoqlobin sintezinin pozulması və xroniki anemiya ilə xarakterizə olunan irsi qan xəstəliyidir. Dünyada ən sıx rast gəlinən xəstəlikdir.

Hemofiliya – irsi xəstəlikdir. Qanın laxtalanma xüsusiyyətinin pozulması ilə xarakterizə olunur. Xəstəlik zamanı daxili orqanlara, oynaqlara, əzələlərə öz-özünə, zədə və ya cərrahi müdaxilə nəticəsində qanaxmalar baş verir. Hemofiliyanın ağır formasından əziyyət çəkən xəstələr oynaqlara (hemartroz) və əzələlərə (hematoma) tez-tez qan axması nəticəsində əlil halına düşürlər. Adətən xəstəlikdən kişilər əziyyət çəkirlər, qadınlar isə hemofiliyanın daşıyıcısı kimi çıxış edirlər və xəstəliyə tutulmurlar. Lakin, onlar xəstə oğlan uşaqları və ya daşıyıcı qız uşaqları dünyaya gətirə bilərlər.  Xəstəliyin iki tipi mövcuddur : A və B. Bu adlandırmanı qanda əskik olan zülala görə edirlər. Hemofiliya A xəstəliyində qanda zülalın miqdarı yetərincə olmur. Hemofiliya xəstələrinin % 80i bu qrupdadır. Hemofiliya B xəstəliyində qan çatışmazlığı müşahidə olunur.

Leykemiya - qan və qan hüceyrələrini yaradan sümük iliyinin xərçəngidir. Leykemiyalı xəstələrdə əsas qanyaradıcı orqan olan sümük iliyində şiş hüceyrələrin inkişafı normal qanyaranmanın qarşısını alır, qırmızı qan kürəciklərinin miqdarı tədricən azalaraq elə bir həddə çatır ki, qan doğurdan da "ağarır".

Müalicəsi

Xəstəliyin düzgün təyin edilməsi üçün ilk növbədə qanın müayinəsindən başlamaq lazımdır. Həmçinin xəstəliyin fəsadları dalaq, qara ciyər və limfa vəzilərinə təsir etdiyi üçün bu orqanlar da müayinədən keçirilməlidir. Xəstəliyin yaranma səbəbi haqqında dəqiq məlumat olmadığına görə əvvəlcədən profilaktik tədbirlər həyata keçirmək çətindir. Ancaq müalicə zamanı ayrı-ayrı simptomları aradan qaldırmaq və zəiflətmək üçün hormonal, vitamin, antibiotik, qanköçürmə və damar daraldıcı preparatlardan istifadə edilir. Kəskin və xroniki leykozlarda xəstəliyin fəsadlarının aradan qaldırılması üçün hormonal müalicənin əhəmiyyəti böyükdür. Bu müalicə üsulu əsasən uşaq və yeniyetmələrə yaxşı təsir göstərir.

Ayrıca xəstələrin və ailələrin xəstəlik haqqında məlumatlandırılması, leykozun ümidsiz yox, tərsinə yaxşı müalicə və mənəvi dəstək ilə leykozlu xəstələrdə 85%-ə qədər tam müalicənin aşkar olunduğunu bildirmək müalicənin 2. əsas mərhələsidir.


Müalicənin əsasları və ilk müalicə

Çox yüksək dozada ən az 6 ədəd olan bir-birindən fərqli dərman ağızdan və damardan xəstəyə verilir. Burada əsas məqsəd blast adı verilən bədxassəli hüceyrələrin məhv edilməsidir. Ancaq bu xemoterapiyadərmanları yalnızca bədxassəli hüceyrələri deyil, faydalı hüceyrələri də məhv edir. Buna görə də uşaqların saçı tökülür, ağızlarında, bağırsaqlarında yaralar əmələ gəlir, halsızlaşırlar, immun sistemləri zəifləyir. İmmun sistemləri zəiflədiyi üçün ətrafda olan insanlardan, havadan , sudan, tozdan, mikropdan tezliklə başqa viruslara yoluxa bilərlər. Bunlardan qorunmaq üçün xəstələr qoruyucu masqalar taxırlar.


Müalicə metodları

Leykoz xəstəliyinin müalicəsindəki əsas prinsip blast adlı bədxassəli hüceyrələrin çoxalmasının qarşısını almaq, məhv etmək və normal qan hüceyrələrinin yaranmasını təmin etməkdir. Bədxassəli blast hüceyrələr çox sürətlə çoxalırlar. Bunlar yetkinlik və çoxalma zamanlarına görə müxtəlif mərhələlərə bölünürlər:

1. Mitoz

2. G mərhələsi

3. S mərhələsi

Müalicədə məqsəd bir-birindən fərli dərmanların bir proqramda uzun müddət istifadə olunaraq bütün blast hüceyrələrin məhv edilməsidir.Təqribən 3 il davam edən müalicədə 4 mərhələ yer alır:


1. Yükləmə müalicəsi

Bir birindən fərqli 5-6 cür dərman eyni vaxtda verilir. Məqsəd bədxassəli hüceyrələrin sürətlə 2 ay içində öldürülməsidir.


2. Gücləndirmə müalicəsi

Dağılan, məhv olmağa başlayan bədxassəli hüceyrələr özlərini yenidən bərpa etməyə çalışır. Bu mərhələdə yüksək dozada dərmanlar 3-4 ay damardan verilir.


3. Qabaqlayıcı müalicə

Özünü bərpa edən blastların qarşısını almaq üçün edilir. Bəzi hallarda radioterapiyadan (işıq terapiyası) istifadə olunur.


4. Davamlılıq müalicəsi

Məqsəd tamamilə yox edilmiş blast hüceyrələrin yenidən hansısa şəkildə yaranmasının qarşısını almaq üçün, ən son blast məhv edilənə qədər müalicənin davam etdirilməsidir. 2.5 - 3 il davam edir.

Xarici keçidlər

Qan xəstəlikləri - xanim.az

Avqust 12, 2021
xəstəlikləri, hematologic, disease, ilə, bağlı, xəstəliklər, mündəricat, növləri, müalicəsi, müalicənin, əsasları, müalicə, müalicə, metodları, xarici, keçidlərnövləri, redaktəanemiya, qanazlığı, vahid, həcm, qanda, eritrositlərin, hemoqlobinin, azalmasıdır, q. Qan xestelikleri ing Hematologic disease qan ile bagli xestelikler Mundericat 1 Novleri 2 Mualicesi 2 1 Mualicenin esaslari ve ilk mualice 2 2 Mualice metodlari 3 Xarici kecidlerNovleri RedakteAnemiya ve ya qanazligi vahid hecm qanda eritrositlerin ve hemoqlobinin azalmasidir Qirmizi qan huceyreleri eritrositler bedenin toxumalarini ve heceyrelerini oksigenle temin edir Hemoqlobin qirmizi qan huceyrelerinin terkibinde oksigen dasiyicidir ve qan huceyrelerine qirmizi rengi verir Anemiyali xestelerde kifayet qeder hemoglobin olmur Anemiyanin en cox yayilmis iki novu var Demir catismazligi ve talassemiya Demir catismazliginin emele gelmesinde mueyyen faktorlar rol oynayir ki bunlardan da en esasi demirdir Demir defisitli anemiya orqanizmde demirin qida ile kifayet qeder daxil olmamasi mede bagirsaq sisteminde yaxsi sorulmamasi ve xroniki qanitirmeler neticesinde emele gele biler Butun bunlarin da neticesinde orqanizmde demir catismazligi yaranir ve hemoqlobinin sintezi pozulur Bu sebebden de qanazligi olan insanlara demirle zengin qidalar mal eti qaraciyer yumurta qirmizi alma cugundur siresi ve s qebul etmek tovsiye olunur Talassemiya genetik defekt neticesinde hemoqlobin sintezinin pozulmasi ve xroniki anemiya ile xarakterize olunan irsi qan xesteliyidir Dunyada en six rast gelinen xestelikdir Hemofiliya irsi xestelikdir Qanin laxtalanma xususiyyetinin pozulmasi ile xarakterize olunur Xestelik zamani daxili orqanlara oynaqlara ezelelere oz ozune zede ve ya cerrahi mudaxile neticesinde qanaxmalar bas verir Hemofiliyanin agir formasindan eziyyet ceken xesteler oynaqlara hemartroz ve ezelelere hematoma tez tez qan axmasi neticesinde elil halina dusurler Adeten xestelikden kisiler eziyyet cekirler qadinlar ise hemofiliyanin dasiyicisi kimi cixis edirler ve xesteliye tutulmurlar Lakin onlar xeste oglan usaqlari ve ya dasiyici qiz usaqlari dunyaya getire bilerler Xesteliyin iki tipi movcuddur A ve B Bu adlandirmani qanda eskik olan zulala gore edirler Hemofiliya A xesteliyinde qanda zulalin miqdari yeterince olmur Hemofiliya xestelerinin 80i bu qrupdadir Hemofiliya B xesteliyinde qan catismazligi musahide olunur Leykemiya qan ve qan huceyrelerini yaradan sumuk iliyinin xercengidir Leykemiyali xestelerde esas qanyaradici orqan olan sumuk iliyinde sis huceyrelerin inkisafi normal qanyaranmanin qarsisini alir qirmizi qan kureciklerinin miqdari tedricen azalaraq ele bir hedde catir ki qan dogurdan da agarir Mualicesi RedakteXesteliyin duzgun teyin edilmesi ucun ilk novbede qanin muayinesinden baslamaq lazimdir Hemcinin xesteliyin fesadlari dalaq qara ciyer ve limfa vezilerine tesir etdiyi ucun bu orqanlar da muayineden kecirilmelidir Xesteliyin yaranma sebebi haqqinda deqiq melumat olmadigina gore evvelceden profilaktik tedbirler heyata kecirmek cetindir Ancaq mualice zamani ayri ayri simptomlari aradan qaldirmaq ve zeifletmek ucun hormonal vitamin antibiotik qankocurme ve damar daraldici preparatlardan istifade edilir Keskin ve xroniki leykozlarda xesteliyin fesadlarinin aradan qaldirilmasi ucun hormonal mualicenin ehemiyyeti boyukdur Bu mualice usulu esasen usaq ve yeniyetmelere yaxsi tesir gosterir Ayrica xestelerin ve ailelerin xestelik haqqinda melumatlandirilmasi leykozun umidsiz yox tersine yaxsi mualice ve menevi destek ile leykozlu xestelerde 85 e qeder tam mualicenin askar olundugunu bildirmek mualicenin 2 esas merhelesidir Mualicenin esaslari ve ilk mualice Redakte Cox yuksek dozada en az 6 eded olan bir birinden ferqli derman agizdan ve damardan xesteye verilir Burada esas meqsed blast adi verilen bedxasseli huceyrelerin mehv edilmesidir Ancaq bu xemoterapiyadermanlari yalnizca bedxasseli huceyreleri deyil faydali huceyreleri de mehv edir Buna gore de usaqlarin saci tokulur agizlarinda bagirsaqlarinda yaralar emele gelir halsizlasirlar immun sistemleri zeifleyir Immun sistemleri zeiflediyi ucun etrafda olan insanlardan havadan sudan tozdan mikropdan tezlikle basqa viruslara yoluxa bilerler Bunlardan qorunmaq ucun xesteler qoruyucu masqalar taxirlar Mualice metodlari Redakte Leykoz xesteliyinin mualicesindeki esas prinsip blast adli bedxasseli huceyrelerin coxalmasinin qarsisini almaq mehv etmek ve normal qan huceyrelerinin yaranmasini temin etmekdir Bedxasseli blast huceyreler cox suretle coxalirlar Bunlar yetkinlik ve coxalma zamanlarina gore muxtelif merhelelere bolunurler 1 Mitoz2 G merhelesi3 S merhelesiMualicede meqsed bir birinden ferli dermanlarin bir proqramda uzun muddet istifade olunaraq butun blast huceyrelerin mehv edilmesidir Teqriben 3 il davam eden mualicede 4 merhele yer alir 1 Yukleme mualicesiBir birinden ferqli 5 6 cur derman eyni vaxtda verilir Meqsed bedxasseli huceyrelerin suretle 2 ay icinde oldurulmesidir 2 Guclendirme mualicesiDagilan mehv olmaga baslayan bedxasseli huceyreler ozlerini yeniden berpa etmeye calisir Bu merhelede yuksek dozada dermanlar 3 4 ay damardan verilir 3 Qabaqlayici mualiceOzunu berpa eden blastlarin qarsisini almaq ucun edilir Bezi hallarda radioterapiyadan isiq terapiyasi istifade olunur 4 Davamliliq mualicesiMeqsed tamamile yox edilmis blast huceyrelerin yeniden hansisa sekilde yaranmasinin qarsisini almaq ucun en son blast mehv edilene qeder mualicenin davam etdirilmesidir 2 5 3 il davam edir Xarici kecidler RedakteQan xestelikleri xanim azMenbe https az wikipedia org w index php title Qan xestelikleri amp oldid 5752341, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.