Qalqançı - Türk mifologiyasında qiyamət günü. "Kalgançı Çağ" da deyilir. Qalganan (sıçrayıb kalkılan) gün. Qiyamət günü. Dünyanın və ya kainatın yox olacağı, daha sonra bütün ölülərin yenidən dirildiləcəyi gün. Bu inanca görə, yer üzü həyatı davamlı deyil, günün birində başa çatacaq və insanlar, heyvanlar, bitkilər yox olacaq. Bu sona doğru insan soyunda azalma başlayacaq, cinayətlər çoxalacaq, günahlar alıb gedəcək, insanlarda tanrı qorxusu qalxacaq. Yaxşılıq simvolu Ülgənle, pislik simvolu Erlik arasında meydana gələcək böyük döyüşün sonunda, Ülgəndən başqa bütün döyüşənlər öləcək. Bay Ülgən bütün canlıların öldüyünü, yer üzündə özündən başqa kimsə qalmadığını görüncə "qalxın ey ölülər" deyə bağıracaq, bu çağırış üstünə bütün ölülər yatdıqları yerdən qalxacaq. "İnsanların yenidən dirilməsi" mənasını verən "Qalqancı çağ" (qalıcı çağ) budur. İnsanlar azalacaq, pislik artacaq, Erlik Xan dünyaya yaxınlaşacaqdır. Sağış Günü (Hesab Günü) təbiri də istifadə edilər. Türk mədəniyyətində əslində çox geniş olaraq üzərində durulmaya bu anlayış, İslam inancı ilə hətta Xristianlıq, Manixeizm və Buddizmin təsiriylə Qiyamət inancı böyük nisbətdə şəkillənmişdir. Məsələn Günəşin qərbdən doğulacağı inancı İslamın təsiri ilə ortaya çıxmışdır. Bəzi dillərdə Kirti Gün (Gerçək Gün) adı verilər.
Zamanın Sonu
"Axır Zaman" sözü, ərəbcə mənşəlidir və fərqli türk xalqlarında təxminən eyni terminlər olaraq iştirak edər. qaraqalpakcada "Ahırqı Zaman"; özbəkcədə "Ohır Zamon"; çuvaşcada "Axar Samana"... Bu anlayışın mənşəyi İslam olmaqla birlikdə bir qaynağı da qədim türklərin mifoloji fikirləridir. Dədə Qorqud Kitabında, "Axır zaman olub, qiyamət kopunca..." deyilər. İnanclardan birinə görə, bir gün ayla günəş birləşəcək, dünyanı yandırıb kavuracaklardır. O zaman qiyamət qopacaq. bir başqa inanışa göre də günəşin qərbdən doğulduğu gün, sular qabaracaq və hər tərəfi sular örtəcək. Bundan sonra dünyanın üzrə dümdüz olacaq.
Etimologiya
(Kal / Gal) kökündən törəmişdir. Qalgamaq felindən törəmişdir. Qalxma, sıçrama mənasını verər. Qalxmaq sözü ilə qohumdur. Monqolcada Halgah (Kalkah) feli qorxmaq mənasını verər ki, bu məzmunda düşünüldüyündə Qorxu Günü demək də ola bilər. Bir başqa görüş isə qalıcılıq mənası daşıdığı və Qalıcı Zaman demək olmasıdır.
Mənbə
Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.)
Mifologiya ilə əlaqədar olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
September 18, 2021
qalqançı, türk, mifologiyasında, qiyamət, günü, kalgançı, çağ, deyilir, qalganan, sıçrayıb, kalkılan, gün, qiyamət, günü, dünyanın, kainatın, olacağı, daha, sonra, bütün, ölülərin, yenidən, dirildiləcəyi, gün, inanca, görə, üzü, həyatı, davamlı, deyil, günün, . Qalqanci Turk mifologiyasinda qiyamet gunu Kalganci Cag da deyilir Qalganan sicrayib kalkilan gun Qiyamet gunu Dunyanin ve ya kainatin yox olacagi daha sonra butun olulerin yeniden dirildileceyi gun Bu inanca gore yer uzu heyati davamli deyil gunun birinde basa catacaq ve insanlar heyvanlar bitkiler yox olacaq Bu sona dogru insan soyunda azalma baslayacaq cinayetler coxalacaq gunahlar alib gedecek insanlarda tanri qorxusu qalxacaq Yaxsiliq simvolu Ulgenle pislik simvolu Erlik arasinda meydana gelecek boyuk doyusun sonunda Ulgenden basqa butun doyusenler olecek Bay Ulgen butun canlilarin olduyunu yer uzunde ozunden basqa kimse qalmadigini gorunce qalxin ey oluler deye bagiracaq bu cagiris ustune butun oluler yatdiqlari yerden qalxacaq Insanlarin yeniden dirilmesi menasini veren Qalqanci cag qalici cag budur Insanlar azalacaq pislik artacaq Erlik Xan dunyaya yaxinlasacaqdir Sagis Gunu Hesab Gunu tebiri de istifade ediler Turk medeniyyetinde eslinde cox genis olaraq uzerinde durulmaya bu anlayis Islam inanci ile hetta Xristianliq Manixeizm ve Buddizmin tesiriyle Qiyamet inanci boyuk nisbetde sekillenmisdir Meselen Gunesin qerbden dogulacagi inanci Islamin tesiri ile ortaya cixmisdir Bezi dillerde Kirti Gun Gercek Gun adi veriler Zamanin Sonu Redakte Axir Zaman sozu erebce menselidir ve ferqli turk xalqlarinda texminen eyni terminler olaraq istirak eder qaraqalpakcada Ahirqi Zaman ozbekcede Ohir Zamon cuvascada Axar Samana Bu anlayisin menseyi Islam olmaqla birlikde bir qaynagi da qedim turklerin mifoloji fikirleridir Dede Qorqud Kitabinda Axir zaman olub qiyamet kopunca deyiler Inanclardan birine gore bir gun ayla gunes birlesecek dunyani yandirib kavuracaklardir O zaman qiyamet qopacaq bir basqa inanisa gore de gunesin qerbden doguldugu gun sular qabaracaq ve her terefi sular ortecek Bundan sonra dunyanin uzre dumduz olacaq Etimologiya Redakte Kal Gal kokunden toremisdir Qalgamaq felinden toremisdir Qalxma sicrama menasini verer Qalxmaq sozu ile qohumdur Monqolcada Halgah Kalkah feli qorxmaq menasini verer ki bu mezmunda dusunulduyunde Qorxu Gunu demek de ola biler Bir basqa gorus ise qaliciliq menasi dasidigi ve Qalici Zaman demek olmasidir Menbe RedakteTurk Efsane Sozluyu Deniz Qaraqurd Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 turk Mifologiya ile elaqedar olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Qalqanci amp oldid 3818161, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
