fbpx
Wikipedia

Erlik

Erlik – türk mifologiyasında əsas şər tanrısı. İrlik (Yerlig, Yerlik) Xan olaraq da bilinər. Monqolcada Erleg (Yerleg) Xan olaraq xatırlanar. Pisliklərin qaynağıdır. Yeraltında yaşayır. Saçları, gözləri və qaşları ilə atı qaradır. Çəngəl (cütlü) saqqalı dizlərinə qədər uzamıştır. Buynuzları ağac köklərinə, bığları çöl donuzunun dişlərinə bənzər. Yatağı kunduz derisindendir. Kadehi insan kafatasındandır. Kamçısı karayılandandır. Körüyü, cazibədar və örsün vardır. Doqquz oğlu ilə doqquz qızı vardır. Çənəsi tokmak kimidir. Eyerlenmiş doqquz boğası vardır. Gümüş bir taxtı vardır. Yeraltında dəmir sarayında yaşayır. Yastı dəmirdən bir qalxanı tapılar. Qılıncı geniş ağızlı bir palan. Qoca və çirkin bir görünüşə malikdir. Qara rənglə işarələniyər. Özünə qara at qurban edilir. Kayra Xan ilk əvvəl bir varlıq yaradıb onun vasitəçiliyi ilə də yer üzünü, dağları, vadiləri meydana gətirmişdir. Bu varlığın özünə baş qaldırması üzərinə, ona "Ərlik / Erlik" adını verərək işıq kainatında yeraltına atmış, həmçinin yerdən doqquz budaqlı bir ağac böyüdərək hər budağında dəyişik bir cins insan yaratmışdır. Sonsuz suların içindən torpaq (palçıq) çıxarma vəzifəsi ona verilmiş, lakin Erlik (Ərlik) yer üzü yaradılarkən ağızında özü üçün bir parça torpaq saxlamış, lakin bu etdiyi aydın olunca cəzalandırılmışdır. Məlumatsız, dağıdıcıdır. Nizam və sülh istəməz. Dincliyə qarşıdır, yer üzünü qarışdırmaq istəyir. Sonsuz qaranlıqların içində yaşar. İradəsi yoxdur. İradəsizliyi işarələr. Bağışlanılar, lakin dərhal sonra pisliyə dalar. Kainatın başlanğıcında yalnız Ülgən və Ərlik vardır. Qaz və qu cildinə girərək sonsuz suyun üzərində uçurlar. Kayra Xan isə kainatdan əvvəl də mövcuddur. İki itinin adı Kazar və Pazardır. Yeraltındakı çayın kənarında, yüksək bir dağın ətəyində qırx bucaqlı daş evində yaşayır. Polad mizraq şəklində bir tilsimi vardır. Bir insanın əlinə keçdiyində ölümcül bir silah olar. Bütün düşmənləri yox edər. Göz qapaqları bir qarış, saçları dimdik, üzü qan kimi qırmızıdır. Bığı qıvrılaraq qulağına asılmışdır. Bədəni ilanlarla örtülüdür. Donuz buynuzlu öküzünün kürəyində səfər edər. Qızlarının heç birinin adı yoxdur. Pis ruhların hamısı onun suverenliyi altındadır. Pora ninci və Qara ninci adlı iki müavini vardır. Göydən qovulduğunda köməkçi və xidmətçilər də onunla birlikdə yerə tökülmüşdür. O sürətlə torpağın altına saplanmışlardır. Erliyin gəlişi ilə aləmə birdən qaranlıq çökər, külək əsər, fırtına qopar, yer sarsılır. Yeraltını quru bir günəşlə işıqlandırar. 1980-ci ildə Monqolustanda tapılan bir dinozavra Erlik adına istinadən Erlikozavr adı verilmişdir. Doqquz oğlu vardır, bunlardan biri Sokor (Tək gözlü) və biri də Çolok (Tək əlli)dir və hər biri yerin doqquz qatını işarədir:

1. Qaraş Xan, 2. Matır Xan, 3. Şıngay Xan, 4. Kömür Xan, 5. Badış Xan, 6. Yabaş Xan, 7. Temir Xan, 8. Uçar Xan, 9. Kerey Xan

Etimologiya

(Ər/Er/Yer) kökündən törəmişdir. Kişi, güc və yer, yer altı sözləri ilə əlaqəlidir. Buryatcada qan içən mənasında istifadə edilər.

Həmçinin baxın

Daxili keçidlər

  • Çoban, Ramazan Volkan. Türk Mitolojisinde Kötülük Tanrısı Erlik’in İnanıştaki Yeri, Tasviri ve Kökeni (Türkçe)

İstinadlar

  1. Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0)  (türk.)
  2. R. Barsbold və A. Perle, 1980, "Segnosauria, yırtıcı dinozavrların yeni dəstəsi", Acta Palaeontologica Polonica 25(2): səh. 187-195

erlik, türk, mifologiyasında, əsas, şər, tanrısı, irlik, yerlig, yerlik, olaraq, bilinər, monqolcada, erleg, yerleg, olaraq, xatırlanar, pisliklərin, qaynağıdır, yeraltında, yaşayır, saçları, gözləri, qaşları, ilə, atı, qaradır, çəngəl, cütlü, saqqalı, dizləri. Erlik turk mifologiyasinda esas ser tanrisi Irlik Yerlig Yerlik Xan olaraq da biliner Monqolcada Erleg Yerleg Xan olaraq xatirlanar Pisliklerin qaynagidir Yeraltinda yasayir Saclari gozleri ve qaslari ile ati qaradir Cengel cutlu saqqali dizlerine qeder uzamistir Buynuzlari agac koklerine biglari col donuzunun dislerine benzer Yatagi kunduz derisindendir Kadehi insan kafatasindandir Kamcisi karayilandandir Koruyu cazibedar ve orsun vardir Doqquz oglu ile doqquz qizi vardir Cenesi tokmak kimidir Eyerlenmis doqquz bogasi vardir Gumus bir taxti vardir Yeraltinda demir sarayinda yasayir Yasti demirden bir qalxani tapilar Qilinci genis agizli bir palan Qoca ve cirkin bir gorunuse malikdir Qara rengle isareleniyer Ozune qara at qurban edilir Kayra Xan ilk evvel bir varliq yaradib onun vasiteciliyi ile de yer uzunu daglari vadileri meydana getirmisdir Bu varligin ozune bas qaldirmasi uzerine ona Erlik Erlik adini vererek isiq kainatinda yeraltina atmis hemcinin yerden doqquz budaqli bir agac boyuderek her budaginda deyisik bir cins insan yaratmisdir Sonsuz sularin icinden torpaq palciq cixarma vezifesi ona verilmis lakin Erlik Erlik yer uzu yaradilarken agizinda ozu ucun bir parca torpaq saxlamis lakin bu etdiyi aydin olunca cezalandirilmisdir Melumatsiz dagidicidir Nizam ve sulh istemez Dincliye qarsidir yer uzunu qarisdirmaq isteyir Sonsuz qaranliqlarin icinde yasar Iradesi yoxdur Iradesizliyi isareler Bagislanilar lakin derhal sonra pisliye dalar Kainatin baslangicinda yalniz Ulgen ve Erlik vardir Qaz ve qu cildine girerek sonsuz suyun uzerinde ucurlar 1 Kayra Xan ise kainatdan evvel de movcuddur Iki itinin adi Kazar ve Pazardir Yeraltindaki cayin kenarinda yuksek bir dagin eteyinde qirx bucaqli das evinde yasayir Polad mizraq seklinde bir tilsimi vardir Bir insanin eline kecdiyinde olumcul bir silah olar Butun dusmenleri yox eder Goz qapaqlari bir qaris saclari dimdik uzu qan kimi qirmizidir Bigi qivrilaraq qulagina asilmisdir Bedeni ilanlarla ortuludur Donuz buynuzlu okuzunun kureyinde sefer eder Qizlarinin hec birinin adi yoxdur Pis ruhlarin hamisi onun suverenliyi altindadir Pora ninci ve Qara ninci adli iki muavini vardir Goyden qovuldugunda komekci ve xidmetciler de onunla birlikde yere tokulmusdur O suretle torpagin altina saplanmislardir Erliyin gelisi ile aleme birden qaranliq coker kulek eser firtina qopar yer sarsilir Yeraltini quru bir gunesle isiqlandirar 1980 ci ilde Monqolustanda tapilan bir dinozavra Erlik adina istinaden Erlikozavr adi verilmisdir 2 Doqquz oglu vardir bunlardan biri Sokor Tek gozlu ve biri de Colok Tek elli dir ve her biri yerin doqquz qatini isaredir 1 Qaras Xan 2 Matir Xan 3 Singay Xan 4 Komur Xan 5 Badis Xan 6 Yabas Xan 7 Temir Xan 8 Ucar Xan 9 Kerey Xan Mundericat 1 Etimologiya 2 Hemcinin baxin 3 Daxili kecidler 4 IstinadlarEtimologiya Redakte Er Er Yer kokunden toremisdir Kisi guc ve yer yer alti sozleri ile elaqelidir Buryatcada qan icen menasinda istifade ediler Hemcinin baxin RedakteQara oglanlar Qara qizlarDaxili kecidler RedakteCoban Ramazan Volkan Turk Mitolojisinde Kotuluk Tanrisi Erlik in Inanistaki Yeri Tasviri ve Kokeni Turkce Istinadlar Redakte Turk Efsane Sozluyu Deniz Qaraqurd Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 turk R Barsbold ve A Perle 1980 Segnosauria yirtici dinozavrlarin yeni destesi Acta Palaeontologica Polonica 25 2 seh 187 195Menbe https az wikipedia org w index php title Erlik amp oldid 5046481, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.