Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Qafqaz enlibaşı (lat. Squalius cephalus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin çəkikimilər dəstəsinin çəkilər fəsiləsinin enlibaş cinsinə aid heyvan növü. Az saylı, yerli (aborigen) növdür.
| Qafqaz enlibaşı | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Sinifüstü: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: İnfrasinif: Dəstəüstü: Ranqsız: Ranqsız: Dəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Qafqaz enlibaşı | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Xarakterik morfoloji əlamətləri
Ağzı ucda, yarım aşağıda və ya aşağıda olur. Bədəni iri və ya xırda pulcuqlarla örtülü olur. Cinsi dimorfizm zəif inkişaf etmişdir. Azərbaycan sularında yaşayan enlibaşların uzunluğu 45.0 sm, kütləsi 1 kq-a qədər olur.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Şirin su balığı olub, başlıca olaraq, bulaq mənşəli, zəif axan çaylarda və su bitkilərinin gur inkişaf etdiyi durğun sularda yaşayır. Orta ömrün uzunluğu 7-il olub, cinsi yetkinliyə erkəklər 2, dişilər 3 yaşında çatır. Fərdi inkişaf forması tam çevrilmə, həyat sikli kürü-sürfə-körpə-yetgin fərd şəklində olur.
Yayılması
Azərbaycanda 1 yarımnövü (Leuciscus cefalus orientalis, Nordman, 1840) yayılmışdır. Azərbaycanın Şimal-Şərq və Cənub-Şərq bölgəsindən axan çaylarda, Kür-Araz hövzəsində yayılmışdır. Leuciscus cephalus növünün dünyada 11 yarımnövü yaşayır ki, onlardan yalnız biri (Leuciscus cephalus orientalis, Nordman, 1840) Azərbaycanın su hövzələrində yayılmışdır.
Cinsi statusu və çoxalma xüsusiyyətləri
Çoxalması kürüləmə yolu ilə olur. Kürüsünü hissə-hissə, su bitkilərin üzərinə tökür. Çoxalması suyun temperaturu 15.00 - 21.00C dərəcə olduqda aprel ayının sonlarından iyun ayının sonlarına qədər davam edir. Reproduktivliyin forması kürü şəklində olur. Məhsuldarlığı 4.7 mindən 118,0 min ədəd kürü arasında dəyişir. Cinsiyyət yetkinliyinə çatdıqdan sonra demək olar ki, hər il kürü tökür. Yaşadığı mühit şəraitindən asılı olaraq bəzən kürü tökmür.
Qidalanması
Körpə fərdləri su cücülərinin sürfələri, balıq kürüsü, sapşəkilli yosunlar, yetkin fərdləri isə balıq körpələri, yaşıl yosunlar, su cücüləri, əsasən gündəcə, bulaqçı sürfələri və molyusklarla qidalanır.
İnsan həyatına təsiri
Əmtəə keyfiyyəti olsa da, azsaylı olduğundan vətəgə əhəmiyyəti daşımır. Ziyanvericilik xüsusiyyətləri yoxdur.
Qəbul edilmiş və qəbul edilməsi vacib olan mühafizə tədbirləri
Balıqçılıq haqqında qanun qəbul edilmişdir. Su hövzələrinin çirkləndirilməsinin qarşısı alınmalıdır.
İstinadlar
- Y.Ə.Əbdürrəhmanov. Azərbaycan faunası (Balıqlar). VII cild. Bakı: Elm, 1966, 224 s.
- Кулиев З.М. Рыбы Залива Кирова Каспийского моря. Баку, Элм, 1989, 184 с.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qafqaz enlibasi lat Squalius cephalus heyvanlar aleminin xordalilar tipinin suauzgecliler sinfinin cekikimiler destesinin cekiler fesilesinin enlibas cinsine aid heyvan novu Az sayli yerli aborigen novdur Qafqaz enlibasiElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Sinifustu Sumuklu baliqlarSinif SuauzgeclilerRanqsiz Yarimsinif Infrasinif Sumuklu baliqlarDesteustu Ranqsiz Ranqsiz Deste CekikimilerFesileustu Fesile CekilerYarimfesile Cins EnlibasNov Qafqaz enlibasiBeynelxalq elmi adiSqualius cephalusSeklin VikiAnbarda axtarisiNCBI 8284EOL 2778689Xarakterik morfoloji elametleriAgzi ucda yarim asagida ve ya asagida olur Bedeni iri ve ya xirda pulcuqlarla ortulu olur Cinsi dimorfizm zeif inkisaf etmisdir Azerbaycan sularinda yasayan enlibaslarin uzunlugu 45 0 sm kutlesi 1 kq a qeder olur Yasayis yeri ve heyat terziSirin su baligi olub baslica olaraq bulaq menseli zeif axan caylarda ve su bitkilerinin gur inkisaf etdiyi durgun sularda yasayir Orta omrun uzunlugu 7 il olub cinsi yetkinliye erkekler 2 disiler 3 yasinda catir Ferdi inkisaf formasi tam cevrilme heyat sikli kuru surfe korpe yetgin ferd seklinde olur YayilmasiAzerbaycanda 1 yarimnovu Leuciscus cefalus orientalis Nordman 1840 yayilmisdir Azerbaycanin Simal Serq ve Cenub Serq bolgesinden axan caylarda Kur Araz hovzesinde yayilmisdir Leuciscus cephalus novunun dunyada 11 yarimnovu yasayir ki onlardan yalniz biri Leuciscus cephalus orientalis Nordman 1840 Azerbaycanin su hovzelerinde yayilmisdir Cinsi statusu ve coxalma xususiyyetleriCoxalmasi kuruleme yolu ile olur Kurusunu hisse hisse su bitkilerin uzerine tokur Coxalmasi suyun temperaturu 15 00 21 00C derece olduqda aprel ayinin sonlarindan iyun ayinin sonlarina qeder davam edir Reproduktivliyin formasi kuru seklinde olur Mehsuldarligi 4 7 minden 118 0 min eded kuru arasinda deyisir Cinsiyyet yetkinliyine catdiqdan sonra demek olar ki her il kuru tokur Yasadigi muhit seraitinden asili olaraq bezen kuru tokmur QidalanmasiKorpe ferdleri su cuculerinin surfeleri baliq kurusu sapsekilli yosunlar yetkin ferdleri ise baliq korpeleri yasil yosunlar su cuculeri esasen gundece bulaqci surfeleri ve molyusklarla qidalanir Insan heyatina tesiriEmtee keyfiyyeti olsa da azsayli oldugundan vetege ehemiyyeti dasimir Ziyanvericilik xususiyyetleri yoxdur Qebul edilmis ve qebul edilmesi vacib olan muhafize tedbirleriBaliqciliq haqqinda qanun qebul edilmisdir Su hovzelerinin cirklendirilmesinin qarsisi alinmalidir IstinadlarY E Ebdurrehmanov Azerbaycan faunasi Baliqlar VII cild Baki Elm 1966 224 s Kuliev Z M Ryby Zaliva Kirova Kaspijskogo morya Baku Elm 1989 184 s Hemcinin bax