fbpx
Wikipedia

Qafqaz allankastriyası

Qafqaz allankastriyası (lat. Allancastria caucasica) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin pulcuqluqanadlılar dəstəsinin yelkənqanadlılar fəsiləsinin allankastriya cinsinə aid heyvan növü.

Qafqaz allankastriyası
Elmi təsnifat
Ranqsız:
Amorphea
Ranqsız:
Obazoa
Ranqsız:
Opisthokonta
Ranqsız:
Holozoa
Ranqsız:
Aləm:
Yarımaləm:
Klad:
ParaHoxozoa
Klad:
Nephrozoa
Tipüstü:
Ranqsız:
Ranqsız:
Tactopoda
Klad:
Pancrustacea
Yarımtip:
Ranqsız:
Dicondylia
Yarımsinif:
Budaq:
Metapterygota
İnfrasinif:
Ranqsız:
Eumetabola
Dəstəüstü:
Panorpida
Ranqsız:
Amphiesmenoptera
Yarımdəstə:
Klad:
Coelolepida
Klad:
Myoglossata
Klad:
Neolepidoptera
İnfradəstə:
Heteroneura
Klad:
Eulepidoptera
Klad:
Ditrysia
Klad:
Apoditrysia
Klad:
Obtectomera
Fəsiləüstü:
Papilionoidea
Yarımfəsilə:
Parnassiinae
Triba:
Zerynthiini
Növ:
Qafqaz allankastriyası
Beynəlxalq elmi adı
  • Allancastria caucasica Julius Lederer, 1864

Təsviri

Qanadların açılmış halda ölçüləri 50-60 mm-ə çatır. Qanadlar üstdən açıq sarı rəngdə olub, üzərində qara, qırmızı, mavi ləkələrdən ibarət mürəkkəb naxış vardır. Naxışın kənarı qaradır. Pupdan yenicə çıxmış kəpənəklərdə qanadların rəngi ağdan parlaq sarıyadək dəyişir. Arxa qanadlarda kiçik quyruq vardır. Kəpənəyin qarıncığı açıq rəngli tükcüklərlə örtülüdür, yanlarda narıncı rəngli üçbücaq naxışlar vardır.

Yayılması

Bolqarıstan, Türkiyə, Yunanıstan, Suriya, Kiçik Asiya, Qafqazda yayılmışlar. Ölkəmizdə Böyük Qafqazın dağ ətəklərinin cənub yamacları (Balakən, Zaqatala, Qax, Şəki) rast gəlinir.

Həyat tərzi

Dağətəyi enliyarpaqlı meşələrin qalın, çiçəkli ot bitkilərinin bitdiyi kənarları. Kəpənəklər may və iyunun əvvəllərində uçuşur, əsasən çiçəkləyən pişikotu bitkisi ilə qidalanır, sürətlə uçurlar. İyunun ilk günlərində Qafqazın endemiki olan zəravənd (lat. Aristolochia iberica) bitkisi üzərinə yumurta qoyur. Yumurtadan çıxan tırtıllar iyun –iyul aylarında bu bitki ilə qidalanır. İyulun əvvəllərində tırtıllar müxtəlif sığınacaqlarda puplaşır və puplar burdaca qışlayır. İldə bir nəsil verir. Kəpənək və tırtıllar cücüyeyən quşlar tərəfindən tələf edilir.

Sayı

Bu növ Türkiyə ərazisində nəsli kəsilmiş hesab olunur. Azərbaycanda çox az rast gəlinir. Qax rayonunda R.Əffəndi tərəfindən 4 kəpənəyi qeydə alınmışdır. Son illərin tədqiqatları zamanı qeydə alınmamışdır.

Məhdudlaşdırıcı amillər

Kəpənəyin yaşadığı biotoplarda ev heyvanlarının otarılması, ot çalımı bu ərazilərin bitki örtüyünün vəziyyətinə mənfi təsir göstərir. Kəpənəyin qida bitkilərinin məhv edilməsi tırtılların və pupların zərər çəkməsinə səbəb olur. Turizm infrastrukturlarının yaradılması, meşələrin qırılması, landşaftların dəyişdirilməsi də yerli populyasiyaların sıxışdırılmasına gətirib çıxarır.

Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər

IUCN-nin Qırmızı siyahına, Rusiya Federasiyasının Qırmızı kitabına və Azərbaycanın Qırmızı kitabının I nəşrinə daxil edilmişdir.

Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər

Kəpənəyin yaşayış ərazilərində qorunan sahələrin yaradılması vacib şərtlərdəndir. Bu quru otların yandırılmasının, çalınmasının, meşələrin qırılmasının qarşısının alınması üçün ciddi tədbirlərin görülməsi.

İstinadlar

Həmçinin bax

qafqaz, allankastriyası, allancastria, caucasica, heyvanlar, aləminin, buğumayaqlılar, tipinin, həşəratlar, sinfinin, pulcuqluqanadlılar, dəstəsinin, yelkənqanadlılar, fəsiləsinin, allankastriya, cinsinə, heyvan, növü, elmi, təsnifatdomen, eukariotlarranqsız, . Qafqaz allankastriyasi lat Allancastria caucasica heyvanlar aleminin bugumayaqlilar tipinin heseratlar sinfinin pulcuqluqanadlilar destesinin yelkenqanadlilar fesilesinin allankastriya cinsine aid heyvan novu Qafqaz allankastriyasiElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz ObazoaRanqsiz OpisthokontaRanqsiz HolozoaRanqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad ParaHoxozoaKlad IkitereflisimmetriyalilarKlad NephrozoaRanqsiz IlkagizlilarTipustu TuleyenlerRanqsiz PanarthropodaRanqsiz TactopodaTip BugumayaqlilarKlad PancrustaceaYarimtip AltiayaqlilarSinif HeseratlarRanqsiz DicondyliaYarimsinif QanadlilarBudaq MetapterygotaInfrasinif YeniqanadlilarRanqsiz EumetabolaRanqsiz Tam cevrilme ile inkisaf eden heseratlarDesteustu PanorpidaRanqsiz AmphiesmenopteraDeste PulcuqluqanadlilarYarimdeste XortumcuqlularKlad CoelolepidaKlad MyoglossataKlad NeolepidopteraInfradeste HeteroneuraKlad EulepidopteraKlad DitrysiaKlad ApoditrysiaKlad ObtectomeraFesileustu PapilionoideaFesile YelkenqanadlilarYarimfesile ParnassiinaeTriba ZerynthiiniCins AllankastriyaNov Qafqaz allankastriyasiBeynelxalq elmi adiAllancastria caucasica Julius Lederer 1864SekilaxtarisiNCBI 330370EOL 131963 Mundericat 1 Tesviri 2 Yayilmasi 3 Heyat terzi 4 Sayi 5 Mehdudlasdirici amiller 6 Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler 7 Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler 8 Istinadlar 9 Hemcinin baxTesviri RedakteQanadlarin acilmis halda olculeri 50 60 mm e catir Qanadlar ustden aciq sari rengde olub uzerinde qara qirmizi mavi lekelerden ibaret murekkeb naxis vardir Naxisin kenari qaradir Pupdan yenice cixmis kepeneklerde qanadlarin rengi agdan parlaq sariyadek deyisir Arxa qanadlarda kicik quyruq vardir Kepeneyin qarincigi aciq rengli tukcuklerle ortuludur yanlarda narinci rengli ucbucaq naxislar vardir Yayilmasi RedakteBolqaristan Turkiye Yunanistan Suriya Kicik Asiya Qafqazda yayilmislar Olkemizde Boyuk Qafqazin dag eteklerinin cenub yamaclari Balaken Zaqatala Qax Seki rast gelinir Heyat terzi RedakteDageteyi enliyarpaqli meselerin qalin cicekli ot bitkilerinin bitdiyi kenarlari Kepenekler may ve iyunun evvellerinde ucusur esasen cicekleyen pisikotu bitkisi ile qidalanir suretle ucurlar Iyunun ilk gunlerinde Qafqazin endemiki olan zeravend lat Aristolochia iberica bitkisi uzerine yumurta qoyur Yumurtadan cixan tirtillar iyun iyul aylarinda bu bitki ile qidalanir Iyulun evvellerinde tirtillar muxtelif siginacaqlarda puplasir ve puplar burdaca qislayir Ilde bir nesil verir Kepenek ve tirtillar cucuyeyen quslar terefinden telef edilir Sayi RedakteBu nov Turkiye erazisinde nesli kesilmis hesab olunur Azerbaycanda cox az rast gelinir Qax rayonunda R Effendi terefinden 4 kepeneyi qeyde alinmisdir Son illerin tedqiqatlari zamani qeyde alinmamisdir Mehdudlasdirici amiller RedakteKepeneyin yasadigi biotoplarda ev heyvanlarinin otarilmasi ot calimi bu erazilerin bitki ortuyunun veziyyetine menfi tesir gosterir Kepeneyin qida bitkilerinin mehv edilmesi tirtillarin ve puplarin zerer cekmesine sebeb olur Turizm infrastrukturlarinin yaradilmasi meselerin qirilmasi landsaftlarin deyisdirilmesi de yerli populyasiyalarin sixisdirilmasina getirib cixarir Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler RedakteIUCN nin Qirmizi siyahina Rusiya Federasiyasinin Qirmizi kitabina ve Azerbaycanin Qirmizi kitabinin I nesrine daxil edilmisdir Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler RedakteKepeneyin yasayis erazilerinde qorunan sahelerin yaradilmasi vacib sertlerdendir Bu quru otlarin yandirilmasinin calinmasinin meselerin qirilmasinin qarsisinin alinmasi ucun ciddi tedbirlerin gorulmesi Istinadlar RedakteHemcinin bax Redakte Menbe https az wikipedia org w index php title Qafqaz allankastriyasi amp oldid 6939875, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.