Puqaçyov Kəndli Üsyanı - 1773-1775 ci illərdə Yemelyan Puqaçovun başçılığı ilə baş vermiş kəndli üsyanı.
Tərkibi
Y.İ. Puqaçyovun başçılığı ilə kəndli müharibəsi - Rusiyada feodal, təhkimçilik zülmü əleyhinə baş vermiş kəndli üsyanıdır. Orenburqu, Ural və onun ətrafını, Qərbi Sibiri, Orta və Aşağı Volqaboyunu əhatə etmişdir. Hərəkata yüz minədək üşyançı - rus kəndliləri, yoxsul kazaklar, həmçinin qeyri-rus xalqlar (başqırdlar, tatarlar, kalmıklar, qazaxlar və s.) qoşulmuşdur.
Rəhbəri
1773 cü ilin sentyabrında Yaik kazaklarının çıxışı ilə başlanan üsyanın rəhbəri Y.İ. Puqaçyov olmuşdur. O, Sentyabrda elan etdiyi manifestdə Yaik qoşununda xidmət edən kazaklara, tatarlara və kalmıklara azadlıq və imtiyazlar verildiyini bildirmişdi. Oktyabrın 5-də Puqaçyov 2500 qoşun və 20 topla Orenburqu mühasirəyə aldı. Dekabrda Puqaçyovun dəstəsində 25 minədək adam var idi.
Yayılma arealı
Üsyan Cənubi Urala, Həştərxan və Kazan quberniyalarının bir hissəsinə, Qərbi Sibir və Qərbi Qazaxıstana yayıldı. Üsyana rəhbərlik üçün hərbi kollegiya yaradılmışdır. Üsyançılar onlara qarşı göndərilən bir neçə cəza dəstəsini darmadağın etdilər. Salavat Yolayev və Kinzya Arslanov başda olmaqla Başqırd xalqı üsyan qaldırdı. Lakin üsyan rayonları arasında əlaqə, vahid hərəkət planı olmadığından hərbi kollegiya hərəkata rəhbərlik edə bilmirdi. 1773-cü ilin Dekabrında üsyançılara qarşı böyük cəza dəstəsi (6500 nəfər, 30 top) göndərildi. Orenburqu mühasirədə saxlayan Puqaçyovdan kömək ala bilməyən üsyançılar Samara, Kunqur, Buzuluq yaxınlığında məğlubiyyətə uğradılar. 1774-cü ilin Martında və Aprelində üsyançılar yenidən məğlub oldular və Ural dağlarına çıkildilər. Uralda üsyan dalğası gücləndi. Puqaçyov Kazanı tutub oradan Moskvaya hərəkət etməyi qərara aldı, lakin üsyançılar Kazanı tutdularsa da şəhəri əldə saxlaya bilmədilər və ağır itki verərək Volqanın sağ sahilinə keçdilər. Volqaboyunda yaşayan qeyri-rus xalqlar üsyana qalxdılar. Puqaçyov təhkimçiliyin ləğvi, torpağın pulsuz olaraq kəndlilərə verilməsi və dvoryanlara divan tutulması haqqında manifest verdi. Manifestdən sonra genişlənən üsyan Moskva quberniyasının sərhəddinə qədər yayıldı və Moskvanı təhlükə altına aldı.
Uğursuzluq səbəbləri
Bu zaman Puqaçyov səhvə yol verdi, Moskvaya yürüş etmək əvəzinə o, üsyanın genişləndiyi rayonlardan çəkilib qüvvə toplamaq üçün Dona getdi. Üsyançıların əsas qüvvələri cənuba doğru irəlilədikcə cəza dəstələri kəndli hərəkatını hissə-hissə darmadağın etməyə başladılar. 1774-cü ilin Avqustunda üsyançılara qarşı 20-yə dək piyada süvari polku, kazak hissələr və Dvoryan korpusları göndərildi. Avqustun 25-dəki sonuncu böyük vuruşmada Puqaçyov ciddi məğlubiyyətə uğradı. Varlı kazaklar onu tutub 15 Sentyabrda Yaik şəhərciyinə göndərdilər. 1175-ci il 10 Yanvarda məhkəmənin hökmü ilə Puqaçyov və 4 nəfər silahdaşı Moskvada edam edildi. Çoxlu üsyançı katorqa işlərinə, sürgünə göndərildi. Bəzi yerlərdə üsyan 1775-ci ilin yayınadək davam etdi.
Üsyanın nəticəsi
Üsyanın məğlubiyyətinin əsas səbəbləri hərəkatın kortəbiiliyi, lokal xarakter daşıması, aydın mübarizə planının olmaması idi. Puqaçyov və tərəfdarları kütlələrin çarpərəstlik idealogiyasının ifadəçisi idilər. Onlar mülkədarlara qarşı, lakin yaxşı çar uğrunda çıxış edirdilər. Üsyan Rusiyada tıhkimçilik quruluşunu sarsıtdı, onun süqutunu yaxınlaşdırdı.
Лимонов Ю., Мавродин В.В., Панеях В.М., Пугачев и пугачевцы, Л., 1974; Муратов Х.И., Емельян Иванович Пугачев, Ростов-на-Дону, 1979.
Лимонов Ю., Мавродин В.В., Панеях В.М., Пугачев и пугачевцы, Л., 1974; Муратов Х.И., Емельян Иванович Пугачев, Ростов-на-Дону, 1979
Avqust 30, 2021
puqaçyov, üsyanı, puqaçyov, kəndli, üsyanı, 1773, 1775, illərdə, yemelyan, puqaçovun, başçılığı, ilə, baş, vermiş, kəndli, üsyanı, mündəricat, tərkibi, rəhbəri, yayılma, arealı, uğursuzluq, səbəbləri, üsyanın, nəticəsi, xarici, keçidlər, istinadlartərkibi, red. Puqacyov Kendli Usyani 1773 1775 ci illerde Yemelyan Puqacovun basciligi ile bas vermis kendli usyani 1 Mundericat 1 Terkibi 2 Rehberi 3 Yayilma areali 4 Ugursuzluq sebebleri 5 Usyanin neticesi 6 Xarici kecidler 7 IstinadlarTerkibi RedakteY I Puqacyovun basciligi ile kendli muharibesi Rusiyada feodal tehkimcilik zulmu eleyhine bas vermis kendli usyanidir Orenburqu Ural ve onun etrafini Qerbi Sibiri Orta ve Asagi Volqaboyunu ehate etmisdir Herekata yuz minedek usyanci rus kendlileri yoxsul kazaklar hemcinin qeyri rus xalqlar basqirdlar tatarlar kalmiklar qazaxlar ve s qosulmusdur Rehberi Redakte1773 cu ilin sentyabrinda Yaik kazaklarinin cixisi ile baslanan usyanin rehberi Y I Puqacyov olmusdur O Sentyabrda elan etdiyi manifestde Yaik qosununda xidmet eden kazaklara tatarlara ve kalmiklara azadliq ve imtiyazlar verildiyini bildirmisdi Oktyabrin 5 de Puqacyov 2500 qosun ve 20 topla Orenburqu muhasireye aldi Dekabrda Puqacyovun destesinde 25 minedek adam var idi Yayilma areali RedakteUsyan Cenubi Urala Hesterxan ve Kazan quberniyalarinin bir hissesine Qerbi Sibir ve Qerbi Qazaxistana yayildi Usyana rehberlik ucun herbi kollegiya yaradilmisdir Usyancilar onlara qarsi gonderilen bir nece ceza destesini darmadagin etdiler Salavat Yolayev ve Kinzya Arslanov basda olmaqla Basqird xalqi usyan qaldirdi Lakin usyan rayonlari arasinda elaqe vahid hereket plani olmadigindan herbi kollegiya herekata rehberlik ede bilmirdi 1773 cu ilin Dekabrinda usyancilara qarsi boyuk ceza destesi 6500 nefer 30 top gonderildi Orenburqu muhasirede saxlayan Puqacyovdan komek ala bilmeyen usyancilar Samara Kunqur Buzuluq yaxinliginda meglubiyyete ugradilar 1774 cu ilin Martinda ve Aprelinde usyancilar yeniden meglub oldular ve Ural daglarina cikildiler Uralda usyan dalgasi guclendi Puqacyov Kazani tutub oradan Moskvaya hereket etmeyi qerara aldi lakin usyancilar Kazani tutdularsa da seheri elde saxlaya bilmediler ve agir itki vererek Volqanin sag sahiline kecdiler Volqaboyunda yasayan qeyri rus xalqlar usyana qalxdilar Puqacyov tehkimciliyin legvi torpagin pulsuz olaraq kendlilere verilmesi ve dvoryanlara divan tutulmasi haqqinda manifest verdi Manifestden sonra genislenen usyan Moskva quberniyasinin serheddine qeder yayildi ve Moskvani tehluke altina aldi Ugursuzluq sebebleri RedakteBu zaman Puqacyov sehve yol verdi Moskvaya yurus etmek evezine o usyanin genislendiyi rayonlardan cekilib quvve toplamaq ucun Dona getdi Usyancilarin esas quvveleri cenuba dogru ireliledikce ceza desteleri kendli herekatini hisse hisse darmadagin etmeye basladilar 1774 cu ilin Avqustunda usyancilara qarsi 20 ye dek piyada suvari polku kazak hisseler ve Dvoryan korpuslari gonderildi Avqustun 25 deki sonuncu boyuk vurusmada Puqacyov ciddi meglubiyyete ugradi Varli kazaklar onu tutub 15 Sentyabrda Yaik seherciyine gonderdiler 1175 ci il 10 Yanvarda mehkemenin hokmu ile Puqacyov ve 4 nefer silahdasi Moskvada edam edildi Coxlu usyanci katorqa islerine surgune gonderildi Bezi yerlerde usyan 1775 ci ilin yayinadek davam etdi Usyanin neticesi RedakteUsyanin meglubiyyetinin esas sebebleri herekatin kortebiiliyi lokal xarakter dasimasi aydin mubarize planinin olmamasi idi Puqacyov ve terefdarlari kutlelerin carperestlik idealogiyasinin ifadecisi idiler Onlar mulkedarlara qarsi lakin yaxsi car ugrunda cixis edirdiler Usyan Rusiyada tihkimcilik qurulusunu sarsitdi onun suqutunu yaxinlasdirdi Xarici kecidler Redaktehttps en wikipedia org wiki Pugachev 27s Rebellion http blogs bu edu guidedhistory files 2012 09 Pugachevs Rebellion pdf https www encyclopedia com history encyclopedias almanacs transcripts and maps pugachev revolt 1773 1775Istinadlar Redakte Limonov Yu Mavrodin V V Paneyah V M Pugachev i pugachevcy L 1974 Muratov H I Emelyan Ivanovich Pugachev Rostov na Donu 1979 Limonov Yu Mavrodin V V Paneyah V M Pugachev i pugachevcy L 1974 Muratov H I Emelyan Ivanovich Pugachev Rostov na Donu 1979Menbe https az wikipedia org w index php title Puqacyov Usyani amp oldid 4777984, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
