Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Amerika gavalısı (lat. Prunus americana) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü.
| Amerika gavalısı | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Amerika gavalısı | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Arealı
Vətəni Şimali Amerikadır.
Botaniki xarakteristikası
Hündürlüyü 8 m-dək olan, yarpağı tökülən ağacdır. Düz gövdəsi tükcüklü qabıqlı, iynəli budaqlı və açıq teksturalı çətirlidir. Enli çətirə malikdir. Yarpaqları növbəli yerləşir, oval formalıdır. Yarpaqların uzunluğu 2-4 sm-dir. Yarpağın yuxarı hissəsi tünd yaşıl, alt tərəfi hamar və açıqdır. Kiçik ağ çiçəkləri beş ləçəklidir və tək və ya qrupla yarpaqların qoltuğunda əməl gəlir. Açıq, ağ, tək çiçəklərin diametri 2,5 sm-dır. Meyvələri sarı və ya qırmızıdır. Şarşəkilli meyvələrin diametri təxminən (2,5 sm) 1 sm-dir.
Ekologiyası
Boy artımı yazda və yayda daha aktivdir. Qışa davamlı, kölgəyə, quraqlığa və ya yanğına az davamlıdır. Çox vaxt öz təbii arealından kənarda əkilir.
Azərbaycanda yayılması
Mədəni şəraitdə Azərbaycanın bir çox rayonlarında becərilir.
İstifadəsi
Dekorativ və kulinariya məqsədləri üçün istifadə edilir. Ağ çiçəkləri yazda dekorativdir. Amerika gavalısının 200-dən çox növü becərilir. Turş və şirin meyvəsi tər halda yeyilir və ondan mürəbbə, jele, çaxır hazırlanır. Onun hündür boyu küləyin sürətini azaldır. Yolların kənarında əkilir. Bir çox quş və heyvan meyvələrini, marallar budaq və yarpaqlarını yeyir. Kömüründən qırmızı boya alınır.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Cerasus americana (Marshall) Hook.
- Prunus domestica var. americana (Marshall) Castigl.
Heterotipik sinonimləri
- Cerasus canadensis Loisel.
- Cerasus hyemalis (Michx.) Ser.
- Padus canadensis M.Roem.
- Prunus acinaria Desf.
- Prunus acuminata K.Koch
- Prunus americana subvar. acuminata Asch. & Graebn.
- Prunus americana var. floridana Sarg.
- Prunus americana var. rosea Peck
- Prunus americana f. rosea (Peck) House
- Prunus coccinea Raf.
- Prunus hyemalis Michx.
- Prunus mississipi Marshall
- Prunus spinosa Walter
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Amerika gavalisi lat Prunus americana bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin gulciceyikimiler fesilesinin gavali cinsine aid bitki novu Amerika gavalisiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperrozidlerKlad RozidlerKlad FabidlerDeste GulciceklilerFesile GulciceyikimilerYarimfesile GavalikimilerTriba Cins GavaliNov Amerika gavalisiBeynelxalq elmi adiPrunus americana MarshallSekil axtarisiITIS 24763NCBI 122118EOL 301085ArealiVeteni Simali Amerikadir Botaniki xarakteristikasiHundurluyu 8 m dek olan yarpagi tokulen agacdir Duz govdesi tukcuklu qabiqli iyneli budaqli ve aciq teksturali cetirlidir Enli cetire malikdir Yarpaqlari novbeli yerlesir oval formalidir Yarpaqlarin uzunlugu 2 4 sm dir Yarpagin yuxari hissesi tund yasil alt terefi hamar ve aciqdir Kicik ag cicekleri bes leceklidir ve tek ve ya qrupla yarpaqlarin qoltugunda emel gelir Aciq ag tek ciceklerin diametri 2 5 sm dir Meyveleri sari ve ya qirmizidir Sarsekilli meyvelerin diametri texminen 2 5 sm 1 sm dir EkologiyasiBoy artimi yazda ve yayda daha aktivdir Qisa davamli kolgeye quraqliga ve ya yangina az davamlidir Cox vaxt oz tebii arealindan kenarda ekilir Azerbaycanda yayilmasiMedeni seraitde Azerbaycanin bir cox rayonlarinda becerilir IstifadesiDekorativ ve kulinariya meqsedleri ucun istifade edilir Ag cicekleri yazda dekorativdir Amerika gavalisinin 200 den cox novu becerilir Turs ve sirin meyvesi ter halda yeyilir ve ondan murebbe jele caxir hazirlanir Onun hundur boyu kuleyin suretini azaldir Yollarin kenarinda ekilir Bir cox qus ve heyvan meyvelerini marallar budaq ve yarpaqlarini yeyir Komurunden qirmizi boya alinir SinonimleriHomotipik sinonimleri Cerasus americana Marshall Hook Prunus domestica var americana Marshall Castigl Heterotipik sinonimleri Cerasus canadensis Loisel Cerasus hyemalis Michx Ser Padus canadensis M Roem Prunus acinaria Desf Prunus acuminata K Koch Prunus americana subvar acuminata Asch amp Graebn Prunus americana var floridana Sarg Prunus americana var rosea Peck Prunus americana f rosea Peck House Prunus coccinea Raf Prunus hyemalis Michx Prunus mississipi Marshall Prunus spinosa WalterIstinadlarHemcinin bax