fbpx
Wikipedia

Portsmut sülh müqaviləsi

Avqust 04, 2021

Portsmut sülh müqaviləsi (yap. ポーツマス条約) Rusiya İmperiyası ilə Yaponiya arasında 1904-1905-ci illər Rus-Yapon müharibəsini başa vuran müqavilə. 23 avqust (5 sentyabr) 1905-ci ildə ABŞ-ın Portsmut şəhərində imzalanmışdır. Rusiya tərəfdən, müqaviləni Sergey Vitte və R. R. Rosen, Yaponiya tərəfində Komura Dziutaro və Takahira imzaladılar.

Portsmut sülh müqaviləsi
ポーツマス条約
sağdan sola: Rusiya tərəfindən (masanın arxası)— G. А. Plаnsон, K. D. Nabokov,Sergey Vitte, R.R.Rozen, İ.Y.Korostovets; Yaponiya tərəfindən isə (masanın orta hissəsi)— Adati, Otiayi, Komura, Takahira, Sato.
İmzalanma tarixi 23 avqust(5 sentyabr) 1905-ci il
İmzalanma yeri Pоrtsmut (Nyu-Hempşir)
Qüvvəyə minməsi 23 avqust(5 sentyabr) 1905-ci il
İmzalayanlar

Sergey Vitte, R.R.Rozen,

Komura Jutaro, Takahira Kogoro
Tərəflər Rusiya Rusiya
Yaponiya Yaponiya
Dilləri fransızca, ingiliscə
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Portsmut sülh müqaviləsi Vikimənbədə

Portsmut Barışıq Müqaviləsində xitam verildi:

Tarixi

Rusiya ilə müharibə zamanı qazanılan uğurlara baxmayaraq bunun üçün lazım olan bütün qüvvələrin gərginliyi Yaponiyanı çətin vəziyyətə saldı.Bununla əlaqədar, Yaponiya rəhbərliyi sülh bağlamaq imkanlarını aydınlaşdırmağa çalışdı. İlk cəhd Yaponiyanın İngiltərədəki elçisi Hayashi tərəfindən 1904-cü ilin iyulunda edildi və Port Arturun alman diplomatı Eskardsteyin üzərindən yıxılmasından sonra təkrarlandı. Eyni zamanda, Yaponiya tərəfi Rusiya tərəfindən sülh istədiyi üçün rəsmi bir tələb etdi. Rusiya hökuməti bu təklifi rədd etdi.

 
Ruzvelt Rusiya və Yaponiya arasında vasitəçi kimi

Yaxınlaşan Mərakeş böhranı (1905) səbəbiylə Rusiya dəstəyini almaq marağına görə Fransa Rusiya-Yaponiya münasibətlərinin həllində təşəbbüs göstərdi. Rusiya hökumətinin razılığı ilə 5 aprel 1905-ci ildə Fransa nümayəndəsi, Yaponiyadakı Parisdəki elçisi Motonoya Rusiyanın vasitəçilik etməsini təklif etdi, Rusiyanın sülh danışıqlarına yalnız Rusiya ərazilərinə kompensasiya və güzəştlərin ödənilməsi ilə bağlı bəndlərin Yaponiyanın tələblərindən kənarlaşdırıldığı təqdirdə razılaşacağını xəbərdar etdi. 13 apreldə Motono bu rus şərtini qəbul etməkdən imtina etməsi barədə Fransa tərəfinə məlumat verdi.

Yaponiyaya böyük maliyyə dəstəyi verən T. Ruzveltin yapon tərəfdarı mövqeyi ilə əlaqədar olaraq, Yaponiya tərəfi kömək üçün ABŞ-a müraciət etdi. Amerika tərəfinin ilkin tələbi olaraq, Ruzvelt Yaponiyaya Çindəki "açıq qapı" prinsipinə hörmət etməsini və müharibənin sonunda qüvvələrini Mancuriyadan təxliyəsini şərt qoydu. Yaponiya 24 aprel 1905-ci il tarixli bir not ilə tələb olunan öhdəlikləri üzərinə götürdü. ABŞ prezidenti "Yaponiya Rusiyanı Şərqi Asiyadan qovmadan əvvəl" sülh sazişinin erkən bağlanmasını asanlaşdırmaqda qərarlı idi. Onun sözlərinə görə, Rusiya "Yaponiya ilə üz-üzə qalsa, bir-birlərinə maneə törədə biləcəkləri" daha yaxşıdır.

Barışıq danışıqlarına hazırlaşarkən Yaponiya İngiltərə və ABŞ-ın dəstəyi barədə razılığa gəldi. 1905-ci ilin yanvarında Ruzvelt və İngiltərə səfiri Durand Port Artur və Lyaodun yarımadasını Yaponiyaya təhvil vermək barədə razılığa gəldilər. Amerika Birləşmiş Ştatları (Yaponiya və Amerika arasındakı Katsura-Taft gizli sazişi) və Böyük Britaniya (1905-ci il tarixli ikinci Britaniya-Yaponiya ittifaqı müqaviləsi) Yaponiyanın Koreyaya olan hüquqlarını əvvəlcədən tanıdı.

14 May (27) - 15 May(28) 1905-ci ildə Tsuşima döyüşündəki məğlubiyyət və Rusiyada inqilabi hadisələrin inkişafı ilə əlaqədar olaraq Rusiya İmperatorluğu hökuməti barışmaq qərarına gəldi. Ruzvelt, Yaponiya hökumətinin xahişi ilə, sülh danışıqlarını təşkil etmək üçün "öz adından və öz təşəbbüsü ilə" bir təklif verəndə İmperator II Nikolay bu təklifi "daxili rifah qələbədən daha vacibdir" mövqeyi əsasında qəbul etdi.

Portsmutda Sülh Konfransı 9 Avqust 1905-ci ildə açıldı. Yaponiya tərəfindən qoyulan tələblər belə idi:

Rusiya tərəfinin təkidi ilə konfransın protokolunda Yaponiyanın Koreyanın suverenliyinə təsir edən hərəkətlərini Koreya hökuməti ilə əlaqələndirmədən icra etməməsi öhdəliyi qeyd edildi. Yaponiyada iki ölkənin silahlı qüvvələrinin Mancuriyadan eyni vaxtda və paralel olaraq çıxarılmasını tətbiq etməyə müvəffəq oldu. Rusiya tərəfi Cənubi Qafqaz dəmir yolu problemi ilə əlaqədar olaraq, Yaponiyanın işğal zonasında olan yolun yalnız və yalnız Çin hökumətinin razılığı ilə Yaponiyaya verilməsinə razılıq verdi.

Rusiya Yaponiyanın Saxalinə, beynəlxalq gəmilərə, Uzaq Şərqdəki Rusiya dəniz qüvvələrinə məhdudiyyət və ödəmələrə dair tələblərini rədd etdi. Müharibə əsirlərinin xərclərini ödəmək üçün yalnız Yaponiyaya razılıq verildi. İlk iclasda “konfransda qalib və ya itirən yoxdur” deyən Rusiya nümayəndə heyətinin möhkəm mövqeyi ilə əlaqədar olaraq, konfrans uğursuzluq astanasında idi. Müharibənin davam etməsi perspektivindən əvvəl Yaponiya titrədi və  internat gəmilərinin verilməsi və Saxalinin cənubuna güzəşt edilmək şərti ilə kompensasiya ödənişi və Saxalinin şimal hissəsinin Rusiyaya qaytarılması üçün 1.2 milyard yen ödənməsi, 18 avqust 1905-ci ildə dəniz qüvvələrinin məhdudlaşdırılması tələblərindən imtina etdi. Rusiya tərəfi Saxalini verməyə hazır idi, lakin şimal hissəsinin geri qaytarılması üçün haqq ödəməkdən imtina etdi. Amerika tərəfi Rusiyaya təzyiq göstərərək onu Yaponiyanın şərtlərini qəbul etməyə məcbur etdi, lakin Sergey Vitte Rusiya mövqeyini qəti şəkildə qorudu. Rusiyadan güzəşt əldə etməyərək, Ruzvelt Yaponiya tərəfinə kompensasiya ilə bağlı müharibəni davam etdirməməyi qətiyyətlə tövsiyə etdi. Sonda Yaponiya hökuməti Yaponiya tərəfindən Saxalinin cənubunu tərk edilməsi şərti ilə sərbəst şəkildə barışmadan qərar verdi. Yaponiya da Laperuz boğazında naviqasiya azadlığına zəmanət verməli və Cənubi Saxalini gücləndirməməyi öhdəsinə götürmüşdü.

Müqavilənin imzalanması Yaponiya ictimaiyyəti tərəfindən təhqir kimi qəbul edildi və Tokioda iğtişaşlara səbəb oldu.

Müqavilənin məzmunu

  Vikimənbədə bu mətnin orijinalı var.
Bax: Портсмутский мирный договор

Portsmut Sülh Müqaviləsi 15 maddədən və iki əlavədən ibarət idi. Sülh müqaviləsi Rusiya və Yaponiya imperatorları arasında, dövlətlər və subyektlər arasında sülh və dostluq elan etdi. Razılığa əsasən, Rusiya Koreyanı Yaponiyanın təsir dairəsi olaraq tanıdı,Port-Artur və Dalyan ilə birlikdə Lyaodun yarımadasına kirayə hüquqlarını Yaponiyaya verdi; Port-Arturdan Kuanchenziyə qədər Cənubi Mancuriya dəmir yolunun bir hissəsi və 12-ci maddədə Yaponiya, Oxot və Berinq dənizlərinin Rusiya sahilləri boyunca bir balıq ovu konvensiyası bağlanmasına razılıq verildi. Rusiya Yaponiyadan Saxalinin cənubundan (50 paraleldən) aşağı və "Bütün son adaya bitişik"idi. Müqavilə hər iki tərəfin yalnız Mancuriya yollarından kommersiya istifadəsini təmin etdi. Tərəflər hərbi əsirlərin mübadiləsi barədə razılığa gəldilər. 

Müqavilə bağlandıqdan sonra tərəflərin maraqlı mövqeləri

Razılaşmanın şərtləri Yapon sülh proqramından daha çox Rusiyaya yaxın idi, buna görə Yaponiyada bu sülh müqaviləsi həddən artıq narazılıqla qarşılandı - Hibiya hadisəsinə baxın.

Avropa gücləri və ABŞ müqavilənin bağlanmasından məmnundular. Almaniya, Alman təhdidi ilə əlaqədar olaraq Rusiyanı Mərakeş böhranının həllinə cəlb etməyə çalışdı. Rusiyanın Uzaq Şərqdəki mövqeyinin zəifləməsindən sonra Böyük Britaniya onu Almaniyaya qarşı mümkün müttəfiq kimi qəbul etdi. Almaniya 1905-ci il Byörskaya müqaviləsi bağlandıqdan sonra Rusiyadan öz məqsədləri üçün istifadə edəcəyinə ümid etdi. Birləşmiş Ştatlar Rusiyanın Uzaq Şərqdə irəliləməsini dayandırmaq məqsədinə çatdığını, eyni zamanda Rusiyanı Yaponiyaya qarşı çəkisi olaraq qoruduğunu düşünürdü. 1925-ci ildə Sovet-Yapon diplomatik əlaqələri qurulanda Sovet hökuməti Portsmut Sülh Müqaviləsini "SSRİ bunun üçün siyasi məsuliyyət daşımır" şərtiylə tanıdı.

İkinci Dünya Müharibəsində Yaponiyanın məğlubiyyətindən və 1945-ci il 2 sentyabrda təslim olduqdan sonra Portsmut Sülh Müqaviləsi qüvvəsini dayandırdı.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. https://en.wikipedia.org/wiki/File:Japan_Russia_Treaty_of_Peace_5_September_1905.jpg
  2. Иванян Э. А. (2001). Энциклопедия российско-американских отношений. XVIII-XX века. Москва: Международные отношения. ISBN 5-7133-1045-0.

Xarici keçidlər

  Vikianbarda Portsmut sülh müqaviləsi ilə əlaqəli mediafayllar var.
  • Bir əsrdən artıq macəra: Rusiya müharibəni uduzmaq istədiyi üçün uduzdu? 2019-09-27 at the Wayback Machine
  • Rusiya ilə Yaponiya arasında Potsmut sülh müqaviləsi  (rus.)
  • Potsmut sülh müqaviləsi 2019-05-05 at the Wayback Machine  (ing.)


Avqust 04, 2021
portsmut, sülh, müqaviləsi, ポーツマス条約, rusiya, imperiyası, ilə, yaponiya, arasında, 1904, 1905, illər, yapon, müharibəsini, başa, vuran, müqavilə, avqust, sentyabr, 1905, ildə, abş, portsmut, şəhərində, imzalanmışdır, rusiya, tərəfdən, müqaviləni, sergey, vitte,. Portsmut sulh muqavilesi yap ポーツマス条約 Rusiya Imperiyasi ile Yaponiya arasinda 1904 1905 ci iller Rus Yapon muharibesini basa vuran muqavile 23 avqust 5 sentyabr 1905 ci ilde ABS in Portsmut seherinde imzalanmisdir Rusiya terefden muqavileni Sergey Vitte ve R R Rosen Yaponiya terefinde Komura Dziutaro ve Takahira imzaladilar Portsmut sulh muqavilesi ポーツマス条約sagdan sola Rusiya terefinden masanin arxasi G A Planson K D Nabokov Sergey Vitte R R Rozen I Y Korostovets Yaponiya terefinden ise masanin orta hissesi Adati Otiayi Komura Takahira Sato Imzalanma tarixi 23 avqust 5 sentyabr 1905 ci ilImzalanma yeri Portsmut Nyu Hempsir Quvveye minmesi 23 avqust 5 sentyabr 1905 ci ilImzalayanlar Sergey Vitte R R Rozen Komura Jutaro Takahira KogoroTerefler Rusiya Rusiya Yaponiya YaponiyaDilleri fransizca 1 ingilisce Vikianbarda elaqeli mediafayllarPortsmut sulh muqavilesi VikimenbedePortsmut Barisiq Muqavilesinde xitam verildi Rusiya ve Cin arasinda iki terefden birinin tecavuz edildiyi teqdirde Rusiya ile Cin arasinda herbi ittifaq temin eden birlik muqavilesi 1896 Rusiyaya Lyaodun yarimadasini ve xususile Port Arturu icareye vermek huququ veren 1898 ci il Rusiya Cin Konvensiyasi Mundericat 1 Tarixi 2 Muqavilenin mezmunu 3 Muqavile baglandiqdan sonra tereflerin maraqli movqeleri 4 Hemcinin bax 5 Istinadlar 6 Xarici kecidlerTarixi RedakteRusiya ile muharibe zamani qazanilan ugurlara baxmayaraq bunun ucun lazim olan butun quvvelerin gerginliyi Yaponiyani cetin veziyyete saldi Bununla elaqedar Yaponiya rehberliyi sulh baglamaq imkanlarini aydinlasdirmaga calisdi Ilk cehd Yaponiyanin Ingilteredeki elcisi Hayashi terefinden 1904 cu ilin iyulunda edildi ve Port Arturun alman diplomati Eskardsteyin uzerinden yixilmasindan sonra tekrarlandi Eyni zamanda Yaponiya terefi Rusiya terefinden sulh istediyi ucun resmi bir teleb etdi Rusiya hokumeti bu teklifi redd etdi Ruzvelt Rusiya ve Yaponiya arasinda vasiteci kimi Yaxinlasan Merakes bohrani 1905 sebebiyle Rusiya desteyini almaq maragina gore Fransa Rusiya Yaponiya munasibetlerinin hellinde tesebbus gosterdi Rusiya hokumetinin raziligi ile 5 aprel 1905 ci ilde Fransa numayendesi Yaponiyadaki Parisdeki elcisi Motonoya Rusiyanin vasitecilik etmesini teklif etdi Rusiyanin sulh danisiqlarina yalniz Rusiya erazilerine kompensasiya ve guzestlerin odenilmesi ile bagli bendlerin Yaponiyanin teleblerinden kenarlasdirildigi teqdirde razilasacagini xeberdar etdi 13 aprelde Motono bu rus sertini qebul etmekden imtina etmesi barede Fransa terefine melumat verdi Yaponiyaya boyuk maliyye desteyi veren T Ruzveltin yapon terefdari movqeyi ile elaqedar olaraq Yaponiya terefi komek ucun ABS a muraciet etdi Amerika terefinin ilkin telebi olaraq Ruzvelt Yaponiyaya Cindeki aciq qapi prinsipine hormet etmesini ve muharibenin sonunda quvvelerini Mancuriyadan texliyesini sert qoydu Yaponiya 24 aprel 1905 ci il tarixli bir not ile teleb olunan ohdelikleri uzerine goturdu ABS prezidenti Yaponiya Rusiyani Serqi Asiyadan qovmadan evvel sulh sazisinin erken baglanmasini asanlasdirmaqda qerarli idi Onun sozlerine gore Rusiya Yaponiya ile uz uze qalsa bir birlerine manee torede bilecekleri daha yaxsidir 2 Barisiq danisiqlarina hazirlasarken Yaponiya Ingiltere ve ABS in desteyi barede raziliga geldi 1905 ci ilin yanvarinda Ruzvelt ve Ingiltere sefiri Durand Port Artur ve Lyaodun yarimadasini Yaponiyaya tehvil vermek barede raziliga geldiler Amerika Birlesmis Statlari Yaponiya ve Amerika arasindaki Katsura Taft gizli sazisi ve Boyuk Britaniya 1905 ci il tarixli ikinci Britaniya Yaponiya ittifaqi muqavilesi Yaponiyanin Koreyaya olan huquqlarini evvelceden tanidi 14 May 27 15 May 28 1905 ci ilde Tsusima doyusundeki meglubiyyet ve Rusiyada inqilabi hadiselerin inkisafi ile elaqedar olaraq Rusiya Imperatorlugu hokumeti barismaq qerarina geldi Ruzvelt Yaponiya hokumetinin xahisi ile sulh danisiqlarini teskil etmek ucun oz adindan ve oz tesebbusu ile bir teklif verende Imperator II Nikolay bu teklifi daxili rifah qelebeden daha vacibdir movqeyi esasinda qebul etdi Portsmutda Sulh Konfransi 9 Avqust 1905 ci ilde acildi Yaponiya terefinden qoyulan telebler bele idi Koreyada Yaponiyanin fealiyyet azadliginin taninmasi Rus qosunlarinin Mancuriyadan cixarilmasi Lyaodun yarimadasinin ve Cenubi Mancuriya Demir Yolunun UMZHD Yaponiyaya kocurulmesi Herbi xerclerin Rusiya terefinden odenilmesi Yaponiyanin Transferi Rusiya mehkemeleri terefinden muhasireye alindi Yaponiyanin Saxaline Portsmutda konfransin acilisi erefesinde yapon qosunlari terefinden isgal edildi ve Kuril adalari qosulmasi Uzaq Serqde Rusiya deniz quvvelerinin mehdudlasdirilmasi Rusiya sahillerinde Yaponiyaya baliq ovu huququ verilmesi Rusiya terefinin tekidi ile konfransin protokolunda Yaponiyanin Koreyanin suverenliyine tesir eden hereketlerini Koreya hokumeti ile elaqelendirmeden icra etmemesi ohdeliyi qeyd edildi Yaponiyada iki olkenin silahli quvvelerinin Mancuriyadan eyni vaxtda ve paralel olaraq cixarilmasini tetbiq etmeye muveffeq oldu Rusiya terefi Cenubi Qafqaz demir yolu problemi ile elaqedar olaraq Yaponiyanin isgal zonasinda olan yolun yalniz ve yalniz Cin hokumetinin raziligi ile Yaponiyaya verilmesine raziliq verdi Rusiya Yaponiyanin Saxaline beynelxalq gemilere Uzaq Serqdeki Rusiya deniz quvvelerine mehdudiyyet ve odemelere dair teleblerini redd etdi Muharibe esirlerinin xerclerini odemek ucun yalniz Yaponiyaya raziliq verildi Ilk iclasda konfransda qalib ve ya itiren yoxdur deyen Rusiya numayende heyetinin mohkem movqeyi ile elaqedar olaraq konfrans ugursuzluq astanasinda idi Muharibenin davam etmesi perspektivinden evvel Yaponiya titredi ve internat gemilerinin verilmesi ve Saxalinin cenubuna guzest edilmek serti ile kompensasiya odenisi ve Saxalinin simal hissesinin Rusiyaya qaytarilmasi ucun 1 2 milyard yen odenmesi 18 avqust 1905 ci ilde deniz quvvelerinin mehdudlasdirilmasi teleblerinden imtina etdi Rusiya terefi Saxalini vermeye hazir idi lakin simal hissesinin geri qaytarilmasi ucun haqq odemekden imtina etdi Amerika terefi Rusiyaya tezyiq gostererek onu Yaponiyanin sertlerini qebul etmeye mecbur etdi lakin Sergey Vitte Rusiya movqeyini qeti sekilde qorudu Rusiyadan guzest elde etmeyerek Ruzvelt Yaponiya terefine kompensasiya ile bagli muharibeni davam etdirmemeyi qetiyyetle tovsiye etdi Sonda Yaponiya hokumeti Yaponiya terefinden Saxalinin cenubunu terk edilmesi serti ile serbest sekilde barismadan qerar verdi Yaponiya da Laperuz bogazinda naviqasiya azadligina zemanet vermeli ve Cenubi Saxalini guclendirmemeyi ohdesine goturmusdu Muqavilenin imzalanmasi Yaponiya ictimaiyyeti terefinden tehqir kimi qebul edildi ve Tokioda igtisaslara sebeb oldu Muqavilenin mezmunu Redakte Vikimenbede bu metnin orijinali var Bax Portsmutskij mirnyj dogovorPortsmut Sulh Muqavilesi 15 maddeden ve iki elaveden ibaret idi Sulh muqavilesi Rusiya ve Yaponiya imperatorlari arasinda dovletler ve subyektler arasinda sulh ve dostluq elan etdi Raziliga esasen Rusiya Koreyani Yaponiyanin tesir dairesi olaraq tanidi Port Artur ve Dalyan ile birlikde Lyaodun yarimadasina kiraye huquqlarini Yaponiyaya verdi Port Arturdan Kuanchenziye qeder Cenubi Mancuriya demir yolunun bir hissesi ve 12 ci maddede Yaponiya Oxot ve Berinq denizlerinin Rusiya sahilleri boyunca bir baliq ovu konvensiyasi baglanmasina raziliq verildi Rusiya Yaponiyadan Saxalinin cenubundan 50 paralelden asagi ve Butun son adaya bitisik idi Muqavile her iki terefin yalniz Mancuriya yollarindan kommersiya istifadesini temin etdi Terefler herbi esirlerin mubadilesi barede raziliga geldiler Muqavile baglandiqdan sonra tereflerin maraqli movqeleri Redakte 25 noyabr 1905 ci il tarixinde Yaponiya ile Rusiya arasinda sulh muqavilesinin ratifikasiyasi Razilasmanin sertleri Yapon sulh proqramindan daha cox Rusiyaya yaxin idi buna gore Yaponiyada bu sulh muqavilesi hedden artiq naraziliqla qarsilandi Hibiya hadisesine baxin Avropa gucleri ve ABS muqavilenin baglanmasindan memnundular Almaniya Alman tehdidi ile elaqedar olaraq Rusiyani Merakes bohraninin helline celb etmeye calisdi Rusiyanin Uzaq Serqdeki movqeyinin zeiflemesinden sonra Boyuk Britaniya onu Almaniyaya qarsi mumkun muttefiq kimi qebul etdi Almaniya 1905 ci il Byorskaya muqavilesi baglandiqdan sonra Rusiyadan oz meqsedleri ucun istifade edeceyine umid etdi Birlesmis Statlar Rusiyanin Uzaq Serqde irelilemesini dayandirmaq meqsedine catdigini eyni zamanda Rusiyani Yaponiyaya qarsi cekisi olaraq qorudugunu dusunurdu 1925 ci ilde Sovet Yapon diplomatik elaqeleri qurulanda Sovet hokumeti Portsmut Sulh Muqavilesini SSRI bunun ucun siyasi mesuliyyet dasimir sertiyle tanidi Ikinci Dunya Muharibesinde Yaponiyanin meglubiyyetinden ve 1945 ci il 2 sentyabrda teslim olduqdan sonra Portsmut Sulh Muqavilesi quvvesini dayandirdi Hemcinin bax RedakteTeodor Ruzvelt Sergey VitteIstinadlar Redakte https en wikipedia org wiki File Japan Russia Treaty of Peace 5 September 1905 jpg Ivanyan E A 2001 Enciklopediya rossijsko amerikanskih otnoshenij XVIII XX veka Moskva Mezhdunarodnye otnosheniya ISBN 5 7133 1045 0 Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Portsmut sulh muqavilesi ile elaqeli mediafayllar var Bir esrden artiq macera Rusiya muharibeni uduzmaq istediyi ucun uduzdu Arxivlesdirilib 2019 09 27 at the Wayback Machine Rusiya ile Yaponiya arasinda Potsmut sulh muqavilesi rus Potsmut sulh muqavilesi Arxivlesdirilib 2019 05 05 at the Wayback Machine ing Menbe https az wikipedia org w index php title Portsmut sulh muqavilesi amp oldid 6072324, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.