Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Bu, , çünki hansısa məqalədən bu məqaləyə verilmiş keçid yoxdur. (dekabr 2023) |
Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
Pniktogen hidridlər və ya hidrogen pniktidlər hidrogenlə kovalent rabitə ilə bağlanmış pniktogen atomlarından ibarət birləşmələrdir (V qrup elementləri: azot, fosfor, arsen və bismut).
Pniktogen trihidridlər
Ən sadə seriya, X pniktogenlərdən birini təmsil edən XH3 (daha az yayılmış H3X) kimyəvi formuluna malikdir. Piramida quruluşa sahibdirlər (III qrup hidridlərinin trigonal düzülüşündən fərqli olaraq) və buna görə də qütblüdürlər. Bu pniktogen trihidridlər ümumiyyətlə getdikcə qeyri-sabitdir və daha ağır elementlərlə zəhərlidirlər. Sadə hidrogen və kimi, pniktogen hidridlər də suda həll olur. Turş sulu məhlullar əmələ gətirən hidrogen sulfid və hidrogen flüorid kimi digər hidridlərdən fərqli olaraq, ammonyak suda əridilərək əsas ammonium hidroksidi meydana gətirir (hidroniumdan fərqli olaraq hidroksid ionu əmələ gətirərək). Fosfin eyni zamanda suda həll olur. Arsin və stibin daha azdır və bismutinin olub olmadığı bilinmir.
| Birləşmənin adı | Həndəsi quruluşu | Modeli | |
|---|---|---|---|
| azot hidrid, ammonyak | NH3 |  |  |
| fosfor hidrid, fosfin(fosfan) (phosphane) | PH3 |  |  |
| arsen hidrid (arsane) | AsH3 |  |  |
| antimon hidrid (stibane) | SbH3 |  |  |
| bismut hidrid (bismuthane) | BiH3 |  |  |
Xassələri
Bütün alifatik doymuş hidrogen pniktidlərin formulu Xn Hn+2 düsturuna malikdir.
Ammonyak bütün birləşmələr arasında böyük miqyasda sənaye üsulu ilə istehsal olunur. Su kimi, hidrogen əlaqəsi də digər pniktogen hidridləri ilə müqayisədə daha yüksək ərimə və qaynama nöqtəsi ilə nəticələnir, baxmayaraq ki, ərimədə 26% itirilir. Su kimi, əla və tez-tez istifadə olunan ionlaşdırıcı bir həlledicidir. [2] İyirmidən çox azotun hidridləri məlumdur, ən başlıcası hidrazin (N2H4) və hidrogen azid (HN3). Hidrazinin su ilə olduqca oxşar fiziki xüsusiyyətləri var: ərimə və qaynama nöqtələri 2,0 °C və 113,5 °C, −5 °C-də sıxlığı 1.146 g / sm3, mayenin 25-də °C 1.00 q / sm3-dür. [3] Azanlar ammonyak, hidrazin və triazandan təşkil olunmuş bir sıradır. Zəhərli, rəngsiz bir qaz olan fosfin ən sabit fosfor hidrididir və n artdıqca getdikcə termal olaraq qeyri-sabit hala gələn homoloq düz zəncirli polifosfan Pn Hn+2 (n = 1–9) sırasında birincidir. 1997-ci ildə PnHn-dən P nHn-18-ə qədər digər tsiklik və qatılaşdırılmış polifosfan seriyaları məlumdur ki, 1997-ci ildə 85 fosfan müəyyən olunmuşdur. Suda həll olmayan, lakin üzvi mayelərdə (həmçinin karbon disülfid və trixlorasetat turşusunda) həll olan fosfin güclü bir reduksiyaedicidir. [4] Arsin, stibin və bismutin olduqca zəhərli, istilik baxımından qeyri-sabit və rəngsiz qazlardır. Fosfində, arsində, stibində və ya bismutində nəzərəçarpacaq dərəcədə hidrogen rabitəsi aşkar olunmur və ammonyak kimi MH+ ilə ayrılma meyli yoxdur.
Arsin 250–300 °C-də arsen və hidrogenə, stibin stibium və hidrogenə qədər otaq temperaturunda, bismutin −45 °C-dən yuxarı bismut və hidrogenə qədər parçalanır. Arsin və stibin çox asanlıqla arsen və ya stibium trioksid və su ilə oksidləşirlər; bənzər bir reaksiya kükürd və ya selenium ilə baş verir. Yüksək temperaturda metallarla reaksiya arsenidlərə və antimonidlərin alınmasına səbəb olur. As2H4 kimi bir neçə hidrid məlumdur, lakin daha qeyri-sabitdir və xassələri məlum deyil. [1] Bir hidrogen atomu və bir azot atomundan (NH) ibarət radikalı olan imidogen, pniktogen hidrid kimi təsnif edilə bilər.
Həmçinin bax
- Ammonium
İstinadlar
- Jump up to:a b c Greenwood and Earnshaw, pp. 557–8
- Greenwood and Earnshaw, pp. 420–4
- Greenwood and Earnshaw, pp. 426–7
- Greenwood and Earnshaw, pp. 492–3
Ədəbiyyat
- Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Butterworth-Heinemann. .
Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. (dekabr 2023) |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu tenha meqaledir cunki hansisa meqaleden bu meqaleye verilmis kecid yoxdur Lutfen elaqeli meqalelerden bu sehifeye kecid vermeye calisin dekabr 2023 Bu meqaleye hansisa kateqoriya elave edilmemisdir Meqaleye kateqoriyalar elave ederek tohfe vere bilersiz Pniktogen hidridler ve ya hidrogen pniktidler hidrogenle kovalent rabite ile baglanmis pniktogen atomlarindan ibaret birlesmelerdir V qrup elementleri azot fosfor arsen ve bismut Pniktogen trihidridlerEn sade seriya X pniktogenlerden birini temsil eden XH3 daha az yayilmis H3X kimyevi formuluna malikdir Piramida qurulusa sahibdirler III qrup hidridlerinin trigonal duzulusunden ferqli olaraq ve buna gore de qutbludurler Bu pniktogen trihidridler umumiyyetle getdikce qeyri sabitdir ve daha agir elementlerle zeherlidirler Sade hidrogen ve kimi pniktogen hidridler de suda hell olur Turs sulu mehlullar emele getiren hidrogen sulfid ve hidrogen fluorid kimi diger hidridlerden ferqli olaraq ammonyak suda eridilerek esas ammonium hidroksidi meydana getirir hidroniumdan ferqli olaraq hidroksid ionu emele getirerek Fosfin eyni zamanda suda hell olur Arsin ve stibin daha azdir ve bismutinin olub olmadigi bilinmir Birlesmenin adi Hendesi qurulusu Modeliazot hidrid ammonyak NH3fosfor hidrid fosfin fosfan phosphane PH3arsen hidrid arsane AsH3antimon hidrid stibane SbH3bismut hidrid bismuthane BiH3XasseleriButun alifatik doymus hidrogen pniktidlerin formulu Xn Hn 2 dusturuna malikdir Ammonyak butun birlesmeler arasinda boyuk miqyasda senaye usulu ile istehsal olunur Su kimi hidrogen elaqesi de diger pniktogen hidridleri ile muqayisede daha yuksek erime ve qaynama noqtesi ile neticelenir baxmayaraq ki erimede 26 itirilir Su kimi ela ve tez tez istifade olunan ionlasdirici bir helledicidir 2 Iyirmiden cox azotun hidridleri melumdur en baslicasi hidrazin N2H4 ve hidrogen azid HN3 Hidrazinin su ile olduqca oxsar fiziki xususiyyetleri var erime ve qaynama noqteleri 2 0 C ve 113 5 C 5 C de sixligi 1 146 g sm3 mayenin 25 de C 1 00 q sm3 dur 3 Azanlar ammonyak hidrazin ve triazandan teskil olunmus bir siradir Zeherli rengsiz bir qaz olan fosfin en sabit fosfor hidrididir ve n artdiqca getdikce termal olaraq qeyri sabit hala gelen homoloq duz zencirli polifosfan Pn Hn 2 n 1 9 sirasinda birincidir 1997 ci ilde PnHn den P nHn 18 e qeder diger tsiklik ve qatilasdirilmis polifosfan seriyalari melumdur ki 1997 ci ilde 85 fosfan mueyyen olunmusdur Suda hell olmayan lakin uzvi mayelerde hemcinin karbon disulfid ve trixlorasetat tursusunda hell olan fosfin guclu bir reduksiyaedicidir 4 Arsin stibin ve bismutin olduqca zeherli istilik baximindan qeyri sabit ve rengsiz qazlardir Fosfinde arsinde stibinde ve ya bismutinde nezerecarpacaq derecede hidrogen rabitesi askar olunmur ve ammonyak kimi MH ile ayrilma meyli yoxdur Arsin 250 300 C de arsen ve hidrogene stibin stibium ve hidrogene qeder otaq temperaturunda bismutin 45 C den yuxari bismut ve hidrogene qeder parcalanir Arsin ve stibin cox asanliqla arsen ve ya stibium trioksid ve su ile oksidlesirler benzer bir reaksiya kukurd ve ya selenium ile bas verir Yuksek temperaturda metallarla reaksiya arsenidlere ve antimonidlerin alinmasina sebeb olur As2H4 kimi bir nece hidrid melumdur lakin daha qeyri sabitdir ve xasseleri melum deyil 1 Bir hidrogen atomu ve bir azot atomundan NH ibaret radikali olan imidogen pniktogen hidrid kimi tesnif edile biler Hemcinin baxAmmoniumIstinadlarJump up to a b c Greenwood and Earnshaw pp 557 8 Greenwood and Earnshaw pp 420 4 Greenwood and Earnshaw pp 426 7 Greenwood and Earnshaw pp 492 3EdebiyyatGreenwood Norman N Earnshaw Alan 1997 Chemistry of the Elements 2nd ed Butterworth Heinemann ISBN 978 0 08 037941 8 Bu meqaleye hansisa kateqoriya elave edilmemisdir Meqaleye kateqoriyalar elave ederek tohfe vere bilersiz dekabr 2023