Terebint püstəsi (lat. Pistacia terebinthus) — bitkilər aləminin sabunağacıçiçəklilər dəstəsinin anakardiumkimilər fəsiləsinin püstə cinsinə aid bitki növü.
Terebint püstəsi | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Terebint püstəsi | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Arealı
Aralıq dənizi, Mərakeş və portuqaliyada, Kanardan Suriya, Livan və İsrailə qədər olan ərazilərdə yaylımışdır.
Botaniki xarakteristikası
Hündürlüyü təxminən 5–10 m-ə çatan iri kol və ya kiçik ağacdır. Yarpağı tökülən ikievli bitkidir. Yarpaqların dəstədə sayı 3–9 olub, uzunluğu 10–20 sm, mürəkkəb, tək lələkvaridir. Çiçəkləri bircinsli, xırda, qırmızımtıl-bənövşəyi rəngli iri süpürgəyə yığılmışdır. Aprel ayında çiçəkləyir, meyvəsi sentyabr-oktyabr ayında yetişir. Çiçəkyanlığı sadə, 2–6 xırda yarpaqdan ibarətdir. Meyvələri xırda, qırmızı rəngli, yetişdikdə qaralan şarşəkilli çəyirdəklidir. Toxum və pöhrələrlə çoxaldılır.
Ekologiyası
Quraqlığa və şaxtayadavamlıdır. İşıq və istisevəndir. Dağların quru yamaclarında, işıqlı meşələrdə rast gəlinir.
Azərbaycanda yayılması
Mərdəkan dendrarisində 1978-ci ildən introduksiya olunmuşdur.bakı şəhərində mədəni şəraitdə becərilir.
İstifadəsi
Bitkinin üyüdülmüş və qovrulmuş meyvələrindən hazırlanan içki menengiç qəhvəsi (türk. menengiç kahvesi), kürd qəhvəsi (kürd. قاوەی کوردی; Qehweya Kurdî; Qehweya Kezwanan) adları altında tanınır.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Pistacia crassifolia Salisb.
- Terebinthus vulgaris Dum.Cours.
Heterotipik sinonimləri
- Lentiscus terebinthus Kuntze
- Lentiscus vulgaris Garsault
- Pistacia palaestina Boiss.
- Pistacia terebinthina St.-Lag.
- Pistacia terebinthus var. angustifolia Lecoq & Lamotte
- Pistacia terebinthus var. heterophylla DC.
- Pistacia terebinthus var. macrocarpa Zohary
- Pistacia terebinthus var. oxycarpa Zohary
- Pistacia terebinthus subsp. palaestina (Boiss.) Engl.
- Terebinthus communis Dum.Cours.
İstinadlar
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1025.
- "Arxivlənmiş surət". 2024-01-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-05-09.
- "Arxivlənmiş surət". 2024-05-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-05-09.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Terebint pustesi lat Pistacia terebinthus bitkiler aleminin sabunagacicicekliler destesinin anakardiumkimiler fesilesinin puste cinsine aid bitki novu Terebint pustesi Elmi tesnifat Domen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperrozidlerKlad RozidlerKlad MalvidlerDeste SabunagaciciceklilerFesile AnakardiumkimilerYarimfesile AnacardioideaeCins PusteNov Terebint pustesi Beynelxalq elmi adi Pistacia terebinthus L 1753 1 Sekil axtarisiITIS 506469NCBI 434238EOL 396429 Mundericat 1 Areali 2 Botaniki xarakteristikasi 3 Ekologiyasi 4 Azerbaycanda yayilmasi 5 Istifadesi 6 Sinonimleri 6 1 Homotipik sinonimleri 6 2 Heterotipik sinonimleri 7 Istinadlar 8 Hemcinin baxArealiredakteAraliq denizi Merakes ve portuqaliyada Kanardan Suriya Livan ve Israile qeder olan erazilerde yaylimisdir Botaniki xarakteristikasiredakteHundurluyu texminen 5 10 m e catan iri kol ve ya kicik agacdir Yarpagi tokulen ikievli bitkidir Yarpaqlarin destede sayi 3 9 olub uzunlugu 10 20 sm murekkeb tek lelekvaridir Cicekleri bircinsli xirda qirmizimtil benovseyi rengli iri supurgeye yigilmisdir Aprel ayinda cicekleyir meyvesi sentyabr oktyabr ayinda yetisir Cicekyanligi sade 2 6 xirda yarpaqdan ibaretdir Meyveleri xirda qirmizi rengli yetisdikde qaralan sarsekilli ceyirdeklidir Toxum ve pohrelerle coxaldilir EkologiyasiredakteQuraqliga ve saxtayadavamlidir Isiq ve istisevendir Daglarin quru yamaclarinda isiqli meselerde rast gelinir Azerbaycanda yayilmasiredakteMerdekan dendrarisinde 1978 ci ilden introduksiya olunmusdur baki seherinde medeni seraitde becerilir IstifadesiredakteBitkinin uyudulmus ve qovrulmus meyvelerinden hazirlanan icki menengic qehvesi turk menengic kahvesi 2 kurd qehvesi kurd قاوەی کوردی Qehweya Kurdi Qehweya Kezwanan 3 adlari altinda taninir SinonimleriredakteHomotipik sinonimleriredakte Pistacia crassifolia Salisb Terebinthus vulgaris Dum Cours Heterotipik sinonimleriredakte Lentiscus terebinthus Kuntze Lentiscus vulgaris Garsault Pistacia palaestina Boiss Pistacia terebinthina St Lag Pistacia terebinthus var angustifolia Lecoq amp Lamotte Pistacia terebinthus var heterophylla DC Pistacia terebinthus var macrocarpa Zohary Pistacia terebinthus var oxycarpa Zohary Pistacia terebinthus subsp palaestina Boiss Engl Terebinthus communis Dum Cours Istinadlarredakte Linnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 1025 Arxivlenmis suret 2024 01 07 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 05 09 Arxivlenmis suret 2024 05 09 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 05 09 Hemcinin baxredakte Menbe https az wikipedia org w index php title Terebint pustesi amp oldid 7982681