fbpx
Wikipedia

Yaquar (heyvan)

Yaquar (Panthera onca) — pişiklər fəsiləsindən olan məməli heyvan növü, böyük pişiklər ailəsinin dörd üzvündən biri, panter cinsinə aid heyvan növü.

?Yaquar
Panthera onca
Elmi təsnifat
Aləmi:Heyvanlar
Yarımaləm:Eumetazoylar
Bölmə:İkitərəflisimmetriyalılar
Yarımbölmə:Sonağızlılar
Tip:Xordalılar
Yarımtip:Onurğalılar
İnfratip:Ağızçənəlilər
Sinifüstü:Dördayaqlılar
Sinif:Məməlilər
Yarımsinif:Vəhşi heyvanlar
İnfrasinif:Plasentalılar
Dəstəüstü:Lavrazioterilər
Dəstə:Yırtıcılar
Yarımdəstə:Pişikkimilər
Fəsilə:Pişiklər
Yarımfəsilə:Böyük pişiklər
Cins:Panter
Növ: Yaquar
Elmi adı
Panthera onca Linnaeus, 1758
Areal
Mühafizə statusu
Nəsli kəsilmə təhlükəsinə yaxın olanlar
Near Threatened (IUCN 3.1) Near Threatened: 15953

Vikinövlərdə
sistematika

Şəkil
axtarışı
ITIS  
NCBI  
EOL  
PBDB  

Yaquar Qərb yarımkürəsinin panter cinsindən olan ən böyük və ən güclü nümayəndəsidir. Yaquar hal-hazırda Meksikadan (bəzən ABŞ-ın cənub-qərbində də görülə bilər) Mərkəzi AmerikaaParaqvayın cənubu ilə Argentinanın şimalına qədər böyük bir ərazidə yayılmışdır.

Xallı pişik fiziki olaraq daha çox leoparda bənzəsə də daha güclü quruluşu, davranışı və habitat xüsusiyyətləri ilə pələngə daha yaxındır. Seçdiyi habitat cəngəllik olsa da, meşəlik ərazidən açıq əraziyə qədər müxtəlif sahələrdə yaşayır. Ümumiyyətlə, su kənarlarında olurlar və pələng ilə üzməyi sevən pişiklər olaraq diqqət çəkirlər.

Yaquar, ümumiyyətlə, tək gəzən, ovunu izləyib pusquya salan bir ovçudur və ovunu seçərkən yaranmış fürsətdən istifadə edir. Eyni zamanda ekosistemi tarazlıqda saxlamaq və öz şikarlarının sayını idarə altında tutmaq mövzusunda əhəmiyyətli rol oynayan ovçudur. Yaquar, digər pişiklərə nisbətən olduqca qüvvətli çənəyə malikdir.

Qüvvətli çənəsi sayəsində zirehli sürünənlərin qabıqlarını deşə və məməlilər arasında çox yayılmamış olan öldürmə üsulllarından birini istifadə edə bilir. Kəlləni iki qulağın arasından dişləyərək beyinə ölümcül zərbə endirir.

Etimologiya

"Yaquar" sözünün etimologiyası tam olaraq müəyyən deyil. Bəzi mənbələr Cənubi Amerika Tupi dilindən Portuqal dilinə keçdiyini ifadə edir.

Digər mənbələr bu sözün Quarani dilinə aid olduğunu müdafiə edir. Tupi dilindəki xüsusi və tam ad yaquaradır və eyni zamanda bütün ətyeyən heyvanları təyin etmək üçün də istifadə edilir.

Birləşmiş halda olan jaguareté sözcüyündəki -eté "gerçək" mənasına gəlir. Guarani dilindəki yaguareté sözü də "gerçək yırtıcı heyvan", "it gövdəli", ya da "cırıcı it" deyə fərqli tərcümələrə malikdir.

İlk etimoloji hesabatlara görə yaquara sözcüyü "ovunu bir dəfəyə öldürən heyvan" mənasına gəlir və bu məlumat bir çox qaynaqda vardır. Çox qaynaqlar böyük ehtimalla səhv olan bu məlumatlardan istifadə edir. Ancaq bu məlumatın doğru olmadığı düşünülür. Bir çox Orta və Cənub Amerika ölkələrində bu pişiyə əl tigre ("pələng") deyilir.

Panthera onca elmi adının ilk qisiminin Yunan dilində pan- ("bütün") və ther ("heyvan") sözlərindən törədildiyi deyilsə də, bu xalq arasında yayılmış, doğru olmayan bir etimoloji şərhdir. Panthera böyük ehtimalla Şərq Asiya qaynaqlıdır və "sarımtıl rəngli heyvan" ya da "ağımtıl sarı" mənalarına gəlir.

Onca sözünün, heyvanın güclü pəncələri səbəbiylə "çəngəl" ya da "qan tərəfindən" olduğu deyilsə də ən doğru etimoloji şərh sadəcə, heyvanın Portuqaliya dilində adı olan onçadan (on-sa) gəldiyidir.

Yarımnövləri

İstinadlar

Xarici keçidlər

 
   

Vikianbarda Yaquar (heyvan) ilə əlaqəli mediafayllar var.

 
   

Vikinövlərdə Yaquar (heyvan) ilə əlaqəli məlumatlar var.

  • Jaguar hakkında kısa ve yorumlu video (İngilizce) 2006-10-24 at the Wayback Machine
  • ARKive – (Panthera onca) jaguar resim ve videoları 2007-04-05 at the Wayback Machine
  • NHNZ bir cayman yiyen jaguarın videosu Pantanal: Land of water adlı belgeselin altında bulunabilir.
  • Arjantin’de jaguar Red Yaguareté Argentina 2007-05-17 at the Wayback Machine

yaquar, heyvan, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, yaquar, yaquar, panthera, onca, pişiklər, fəsiləsindən, olan, məməli, heyvan, növü, böyük, pişiklər, ailəsinin, dörd, üzvündən, biri, panter, cinsinə, heyvan, növü, yaquarpanthera, oncaelmi, təsnifataləmi. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Yaquar Yaquar Panthera onca pisikler fesilesinden olan memeli heyvan novu boyuk pisikler ailesinin dord uzvunden biri panter cinsine aid heyvan novu YaquarPanthera oncaElmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme SonagizlilarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerSinifustu DordayaqlilarSinif MemelilerYarimsinif Vehsi heyvanlarInfrasinif PlasentalilarDesteustu LavrazioterilerDeste YirticilarYarimdeste PisikkimilerFesile PisiklerYarimfesile Boyuk pisiklerCins PanterNov YaquarElmi adiPanthera onca Linnaeus 1758ArealMuhafize statusuNesli kesilme tehlukesine yaxin olanlarNear Threatened IUCN 3 1 Near Threatened 15953VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 180593NCBI 9690EOL 328606PBDB 49735Yaquar Qerb yarimkuresinin panter cinsinden olan en boyuk ve en guclu numayendesidir Yaquar hal hazirda Meksikadan bezen ABS in cenub qerbinde de gorule biler Merkezi Amerikaa ve Paraqvayin cenubu ile Argentinanin simalina qeder boyuk bir erazide yayilmisdir Xalli pisik fiziki olaraq daha cox leoparda benzese de daha guclu qurulusu davranisi ve habitat xususiyyetleri ile pelenge daha yaxindir Secdiyi habitat cengellik olsa da meselik eraziden aciq eraziye qeder muxtelif sahelerde yasayir Umumiyyetle su kenarlarinda olurlar ve peleng ile uzmeyi seven pisikler olaraq diqqet cekirler Yaquar umumiyyetle tek gezen ovunu izleyib pusquya salan bir ovcudur ve ovunu secerken yaranmis fursetden istifade edir Eyni zamanda ekosistemi tarazliqda saxlamaq ve oz sikarlarinin sayini idare altinda tutmaq movzusunda ehemiyyetli rol oynayan ovcudur Yaquar diger pisiklere nisbeten olduqca quvvetli ceneye malikdir Quvvetli cenesi sayesinde zirehli surunenlerin qabiqlarini dese ve memeliler arasinda cox yayilmamis olan oldurme usulllarindan birini istifade ede bilir Kelleni iki qulagin arasindan disleyerek beyine olumcul zerbe endirir Mundericat 1 Etimologiya 2 Yarimnovleri 3 Istinadlar 4 Xarici kecidlerEtimologiya Redakte Yaquar sozunun etimologiyasi tam olaraq mueyyen deyil Bezi menbeler Cenubi Amerika Tupi dilinden Portuqal diline kecdiyini ifade edir Diger menbeler bu sozun Quarani diline aid oldugunu mudafie edir Tupi dilindeki xususi ve tam ad yaquaradir ve eyni zamanda butun etyeyen heyvanlari teyin etmek ucun de istifade edilir Birlesmis halda olan jaguarete sozcuyundeki ete gercek menasina gelir Guarani dilindeki yaguarete sozu de gercek yirtici heyvan it govdeli ya da cirici it deye ferqli tercumelere malikdir Ilk etimoloji hesabatlara gore yaquara sozcuyu ovunu bir defeye olduren heyvan menasina gelir ve bu melumat bir cox qaynaqda vardir Cox qaynaqlar boyuk ehtimalla sehv olan bu melumatlardan istifade edir Ancaq bu melumatin dogru olmadigi dusunulur Bir cox Orta ve Cenub Amerika olkelerinde bu pisiye el tigre peleng deyilir Panthera onca elmi adinin ilk qisiminin Yunan dilinde pan butun ve ther heyvan sozlerinden toredildiyi deyilse de bu xalq arasinda yayilmis dogru olmayan bir etimoloji serhdir Panthera boyuk ehtimalla Serq Asiya qaynaqlidir ve sarimtil rengli heyvan ya da agimtil sari menalarina gelir Onca sozunun heyvanin guclu penceleri sebebiyle cengel ya da qan terefinden oldugu deyilse de en dogru etimoloji serh sadece heyvanin Portuqaliya dilinde adi olan oncadan on sa geldiyidir Yarimnovleri RedaktePanthera onca onca Panthera onca arizonensis Panthera onca centralis Panthera onca goldmani Panthera onca hernandesii Panthera onca palustris Panthera onca paraguensis Panthera onca peruvianus Panthera onca veracrucisIstinadlar RedakteXarici kecidler Redakte Vikianbarda Yaquar heyvan ile elaqeli mediafayllar var Vikinovlerde Yaquar heyvan ile elaqeli melumatlar var Jaguar hakkinda kisa ve yorumlu video Ingilizce Arxivlesdirilib 2006 10 24 at the Wayback Machine ARKive Panthera onca jaguar resim ve videolari Arxivlesdirilib 2007 04 05 at the Wayback Machine NHNZ bir cayman yiyen jaguarin videosu Pantanal Land of water adli belgeselin altinda bulunabilir Arjantin de jaguar Red Yaguarete Argentina Arxivlesdirilib 2007 05 17 at the Wayback MachineMenbe https az wikipedia org w index php title Yaquar heyvan amp oldid 6041632, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.