Ekosistem (yunanca. "oikos" – ev, yaşayış yeri + "systema" – birlik) – bir-biri ilə və ətraf mühitlə sıx qarşılıqlı əlaqədə olan növlərin əmələ gətirdikləri davamlı, öz-özünü tənzimləyən sistem.
Ekosistem anlayışı
Termin 1935-ci ildə A.Tensli tərəfindən təklif olunmuşdur. Bu məfhum müxtəlif ölçülü və mürəkkəbliyə malik obyektlərə şamil edilir; məs.: su hövzəsi və gölün ekologiyasını ayırmaq olar, amma onun özünü də sahilyanı bitki örtüyünün, yaxud dib sahəsinin ekologiyasına bölmək olar və s. Adətən ekosistem dedikdə mühitin canlı və cansız elementlərinin birliyi nəzərdə tutulur. Bunların qarşılıqlı təsiri nəticəsində maddələrin biogen dövriyyəsi baş verir. Ekosistem terminini həmçinin süni ekosistemlərə də şamil etmək olar (park, bağ, tarla və s.). Ekosistem davamlı, uzun, yaxud qısaömürlü ola bilər. Mürəkkəblik dərəcəsindən asılı olmayaraq hər bir ekosistem müəyyən növ tərkibi, ona daxil olan növlərin sayı, biokütləsi, qida əlaqəsi, produsentliyin və redusentliyin dərəcəsi ilə xarakterizə olunur. Ekosistemin sərhədləri az-çox aydın, orada gedən proseslərin xarakterinə görə avtonom xarakter daşıya bilər. Ekosistemin öyrənilməsi təbii sərvətlərdən səmərəli istifadə etmək, təbiəti qorumaq nöqteyi-nəzərincə müasir dövrün ən aktual problemlərindəndir.
Bəzən "Ekosistem" anlayışının sinonimi "Biogeosenoz" anlayışı da işlənir. 1944-cü ildə bu hadisəni meşədə tapdığı üçün "Biogeosenoz" anlayışını elmə daxil etmişdir.
Ədəbiyyat
- Розенберг Г. С., Мозговой Д. П., Гелашвили Д. Б. Экология. Элементы теоретических конструкций современной экологии.. — Самара: СамНЦ РАН, 1999. — 397 с.
- М. Бигон, Дж. Харпер, К. Таунсенд Экология. Особи, популяции и сообщества в 2 т.. — Москва: Мир, 1989.
Həmçinin bax
İstinadlar
Xarici keçidlər
- Millennium Ecosystem Assessment (2005)
- The State of the Nation's Ecosystems (U.S.) 2006-07-18 at the Wayback Machine
- Bering Sea Climate and Ecosystem (Current status)
- Arctic Climate and Ecosystem (Current status)
- Teaching about Ecosystems
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ekosistem yunanca oikos ev yasayis yeri systema birlik bir biri ile ve etraf muhitle six qarsiliqli elaqede olan novlerin emele getirdikleri davamli oz ozunu tenzimleyen sistem Goy Linka Ulduz baligiEkosistem anlayisiTermin 1935 ci ilde A Tensli terefinden teklif olunmusdur Bu mefhum muxtelif olculu ve murekkebliye malik obyektlere samil edilir mes su hovzesi ve golun ekologiyasini ayirmaq olar amma onun ozunu de sahilyani bitki ortuyunun yaxud dib sahesinin ekologiyasina bolmek olar ve s Adeten ekosistem dedikde muhitin canli ve cansiz elementlerinin birliyi nezerde tutulur Bunlarin qarsiliqli tesiri neticesinde maddelerin biogen dovriyyesi bas verir Ekosistem terminini hemcinin suni ekosistemlere de samil etmek olar park bag tarla ve s Ekosistem davamli uzun yaxud qisaomurlu ola biler Murekkeblik derecesinden asili olmayaraq her bir ekosistem mueyyen nov terkibi ona daxil olan novlerin sayi biokutlesi qida elaqesi produsentliyin ve redusentliyin derecesi ile xarakterize olunur Ekosistemin serhedleri az cox aydin orada geden proseslerin xarakterine gore avtonom xarakter dasiya biler Ekosistemin oyrenilmesi tebii servetlerden semereli istifade etmek tebieti qorumaq noqteyi nezerince muasir dovrun en aktual problemlerindendir Bezen Ekosistem anlayisinin sinonimi Biogeosenoz anlayisi da islenir 1944 cu ilde bu hadiseni mesede tapdigi ucun Biogeosenoz anlayisini elme daxil etmisdir EdebiyyatRozenberg G S Mozgovoj D P Gelashvili D B Ekologiya Elementy teoreticheskih konstrukcij sovremennoj ekologii Samara SamNC RAN 1999 397 s M Bigon Dzh Harper K Taunsend Ekologiya Osobi populyacii i soobshestva v 2 t Moskva Mir 1989 Hemcinin baxAerotopIstinadlarXarici kecidlerVikianbarda Ekosistem ile elaqeli mediafayllar var Millennium Ecosystem Assessment 2005 The State of the Nation s Ecosystems U S 2006 07 18 at the Wayback Machine Bering Sea Climate and Ecosystem Current status Arctic Climate and Ecosystem Current status Teaching about Ecosystems