fbpx
Wikipedia

Pəhləvilər

Pəhləvi sülaləsi — 1925-ci ildən 1979-cu ilə qədər İranda hakim sülalə. 2500 il davam edən fars monarxiyasının devrilməsi və İran inqilabı nəticəsində ləğv olunmuşdur. Xanədan 1925-ci ildə Rza Şah Pəhləvi tərəfindən qurulmuşdur. 1925-ci ilədək hökmdar İranın Anglo-Sovet işğalından sonra Müttəfiqlərdən imtina etməyə məcbur edilmiş fars kazak briqadasının keçmiş briqada generalı idi. O, oğlu Məhəmməd Rza Şah Pəhləvi, İranın son şahı idi. Qacar sülaləsinin son hökmdarı Əhməd Şah Qacar ​​hakimiyyətə gəldi, İran hökumətinə britaniya və sovet hücumlarını dayandırmaq iqtidarında olmadığını, hərbi zərbə ilə çox zəiflədiyi və parlamentdən hakimiyyətdən çıxarıldığı dövrdə Pəhləvilər hakimiyyətə gəldi. Fransa. 12 dekabr 1925-ci ildə təsis yığıncağı olaraq çağırılan Məclis olaraq bilinən Milli Məclis gənc Əhməd Şah Qacarı tərk etdi və Fars imperatorluğunun yeni hökmdarı Rza Şahı elan etdi. 1935-ci ildə Rza Şah xarici nümayəndələrdən endonim İrandan rəsmi yazışmalarda istifadə etməsini və İranın İmperatorluğunun rəsmi adı (Fars: کشور شاهنشاهی ایران Keshvar-e Şaanşahi-ye İran) qəbul olunmasını istədi. 1953-cü ildə Birləşmiş Krallıq və ABŞ tərəfindən dəstəklənən dövlət çevrilişindən sonra Məhəmməd Rza Şah Pəhləvi hakimiyyəti daha otokratik olub və Sovet İttifaqı dövründə Qərb bloku ilə bərabər olmuşdur. 1978-ci ildən etibarən artan ictimai narazılıq və xalq üsyanı ilə qarşı-qarşıya gələn Pəhləvi 1979-cu ilin yanvarında ailəsi ilə sürgün olundu və bir çox hadisələrə səbəb oldu və 11 fevral 1979-cu ildə dövlətin ləğvi ilə nəticələndi və rəsmi olaraq 2,500 yaşlı Fars monarxiya. [2] 27 iyul 1980-ci ildə Məhəmməd Rza Şah Pəhləvi ölümündə, oğlu Rza Pəhləvi Pəhləvi kral ailəsinin rəhbəri oldu.

Pəhləvilər
PaytaxtıTehran
Rəsmi dillərifarsca
İdarəetmə formasımonarxiya, Totalitarizm
Tarixi 
• Yaranması
12 dekabr 1925
• Süqutu
1 aprel 1979
Məhəmməd Rza Pəhləvinin tac qoyma mərasimi, 1967 il

İkinci Dünya müharibəsi

Əsas məqalə: İranın işğalı (1941) 13 sentyabr 1943-cü ildə Müttəfiqlər İranlılara bütün xarici əsgərlərin 2 mart 1946-cı ilədək tərk edəcəyini əmin etdi. [4] O vaxtdan etibarən nüfuzlu və parlament təmsilçiliyinə malik olan kommunist partiyası olan İranın Tudeh Partiyası, xüsusən də Şimalda getdikcə cəngavər olmuşdur. Bu, İranın silahlı qüvvələrinin Şimal əyalətində səylərini bərpa etməyə cəhdləri də daxil olmaqla hökumət tərəfinin hərəkətlərini təbliğ etdi. Tehrandakı Tudeh qərargahı işğal olundu və İsfahan şöbəsi əzildi, ölkənin şimal hissəsində olan sovet qoşunları İran qüvvələrinin girilməsinə mane oldu. Beləliklə, 1945-ci ilin noyabrına kimi Azərbaycan Tudeh tərəfinin kömək etdiyi muxtar dövlət olmuşdur. Sovet İttifaqının bu kukla hökuməti yalnız 1946-cı ilin noyabrına qədər davam etdi.

Soyuq müharibə

Məhəmməd Rza Pəhləvi 1941-ci il sentyabrın 16-da taxtında atasını əvəz etdi. O, atasının islahat siyasətini davam etdirmək istədi, ancaq hakimiyyətin nəzarətində olan bir müsabiqə tezliklə özü ilə yaşlı bir peşəkar siyasətçi, millətçi Məhəmməd Mosaddegh arasında toqquşub. 1951-ci ildə Məclis (İran Parlamenti) Məhəmməd Mossadegh'i 79-12 saylı səsvermə yolu ilə yeni baş nazir təyin etdi və Britaniyadakı neft sənayesini milliləşdirdi (bax: Abadan Krizi). Mossadegh Qərbin iqtisadi böhranı ilə tərk etdiyi neft embarqosundan qorxaraq Şahın əleyhinə çıxdı. Şah İrandan qaçıb amma Birləşmiş Krallıq və Birləşmiş Ştatların Mossadeghə qarşı 1953-cü ilin avqustunda (bax Əməliyyat Ajax-a baxın) zərbə vurduqda qayıtdı. Mossadegh, daha sonra Şah ordusunun qüvvələri tərəfindən tutuldu. İranın infrastrukturunun qurulmasına dair böyük planlar həyata keçirildi, yeni orta sinif çiçəkləndi və 20 ildən az müddətdə İran Yaxın Şərqin ən böyük iqtisadi və hərbi gücünə çevrildi.

pəhləvilər, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Pehlevi sulalesi 1925 ci ilden 1979 cu ile qeder Iranda hakim sulale 2500 il davam eden fars monarxiyasinin devrilmesi ve Iran inqilabi neticesinde legv olunmusdur Xanedan 1925 ci ilde Rza Sah Pehlevi terefinden qurulmusdur 1925 ci iledek hokmdar Iranin Anglo Sovet isgalindan sonra Muttefiqlerden imtina etmeye mecbur edilmis fars kazak briqadasinin kecmis briqada generali idi O oglu Mehemmed Rza Sah Pehlevi Iranin son sahi idi Qacar sulalesinin son hokmdari Ehmed Sah Qacar hakimiyyete geldi Iran hokumetine britaniya ve sovet hucumlarini dayandirmaq iqtidarinda olmadigini herbi zerbe ile cox zeiflediyi ve parlamentden hakimiyyetden cixarildigi dovrde Pehleviler hakimiyyete geldi Fransa 12 dekabr 1925 ci ilde tesis yigincagi olaraq cagirilan Meclis olaraq bilinen Milli Meclis genc Ehmed Sah Qacari terk etdi ve Fars imperatorlugunun yeni hokmdari Rza Sahi elan etdi 1935 ci ilde Rza Sah xarici numayendelerden endonim Irandan resmi yazismalarda istifade etmesini ve Iranin Imperatorlugunun resmi adi Fars کشور شاهنشاهی ایران Keshvar e Saansahi ye Iran qebul olunmasini istedi 1953 cu ilde Birlesmis Kralliq ve ABS terefinden desteklenen dovlet cevrilisinden sonra Mehemmed Rza Sah Pehlevi hakimiyyeti daha otokratik olub ve Sovet Ittifaqi dovrunde Qerb bloku ile beraber olmusdur 1978 ci ilden etibaren artan ictimai naraziliq ve xalq usyani ile qarsi qarsiya gelen Pehlevi 1979 cu ilin yanvarinda ailesi ile surgun olundu ve bir cox hadiselere sebeb oldu ve 11 fevral 1979 cu ilde dovletin legvi ile neticelendi ve resmi olaraq 2 500 yasli Fars monarxiya 2 27 iyul 1980 ci ilde Mehemmed Rza Sah Pehlevi olumunde oglu Rza Pehlevi Pehlevi kral ailesinin rehberi oldu PehlevilerPaytaxtiTehranResmi dillerifarscaIdareetme formasimonarxiya TotalitarizmTarixi Yaranmasi12 dekabr 1925 Suqutu1 aprel 1979Mehemmed Rza Pehlevinin tac qoyma merasimi 1967 ilIkinci Dunya muharibesi RedakteEsas meqale Iranin isgali 1941 13 sentyabr 1943 cu ilde Muttefiqler Iranlilara butun xarici esgerlerin 2 mart 1946 ci iledek terk edeceyini emin etdi 4 O vaxtdan etibaren nufuzlu ve parlament temsilciliyine malik olan kommunist partiyasi olan Iranin Tudeh Partiyasi xususen de Simalda getdikce cengaver olmusdur Bu Iranin silahli quvvelerinin Simal eyaletinde seylerini berpa etmeye cehdleri de daxil olmaqla hokumet terefinin hereketlerini teblig etdi Tehrandaki Tudeh qerargahi isgal olundu ve Isfahan sobesi ezildi olkenin simal hissesinde olan sovet qosunlari Iran quvvelerinin girilmesine mane oldu Belelikle 1945 ci ilin noyabrina kimi Azerbaycan Tudeh terefinin komek etdiyi muxtar dovlet olmusdur Sovet Ittifaqinin bu kukla hokumeti yalniz 1946 ci ilin noyabrina qeder davam etdi Soyuq muharibe RedakteMehemmed Rza Pehlevi 1941 ci il sentyabrin 16 da taxtinda atasini evez etdi O atasinin islahat siyasetini davam etdirmek istedi ancaq hakimiyyetin nezaretinde olan bir musabiqe tezlikle ozu ile yasli bir pesekar siyasetci milletci Mehemmed Mosaddegh arasinda toqqusub 1951 ci ilde Meclis Iran Parlamenti Mehemmed Mossadegh i 79 12 sayli sesverme yolu ile yeni bas nazir teyin etdi ve Britaniyadaki neft senayesini millilesdirdi bax Abadan Krizi Mossadegh Qerbin iqtisadi bohrani ile terk etdiyi neft embarqosundan qorxaraq Sahin eleyhine cixdi Sah Irandan qacib amma Birlesmis Kralliq ve Birlesmis Statlarin Mossadeghe qarsi 1953 cu ilin avqustunda bax Emeliyyat Ajax a baxin zerbe vurduqda qayitdi Mossadegh daha sonra Sah ordusunun quvveleri terefinden tutuldu Iranin infrastrukturunun qurulmasina dair boyuk planlar heyata kecirildi yeni orta sinif ciceklendi ve 20 ilden az muddetde Iran Yaxin Serqin en boyuk iqtisadi ve herbi gucune cevrildi Vikianbarda Pehleviler ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Pehleviler amp oldid 6069768, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.