Ofris cinsinin 50-dən çox növü var və bunların bir çoxu Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində, ümumiyyətlə Qafqaz və Zaqafqaziya ərazisində mövcuddur. Digərləri isə Türkiyə, Yunanıstan, Krım və başqa yerlərdə bitir. Bu bitkinin Azərbaycanda bitən bütün növləri Xarıbülbül adı ilə tanınır və latınca ophrys caucasica və ya ophrys mammosa adlanır.
Ophrys — yunan mənşəli sözdür, mənası "qaş" deməkdir. Alimlər bu adı bitkiyə verməklə məcazi mənada bu gülün digərlərinə üstdən aşağı "baxmağını" eyham ediblər. Səhləb fəsiləsinin bir çox nümayəndələri kimi ofrislər də kök toxumasında müştərək surətdə yaşayan və bitkiyə lüzum olan simbiotik göbələklərdən asılıdır. Məhz bu səbəbdən bu bitkiləri başqa yerdə əkmək olmur – onlar məhv olur. Ofrislərin tozlanması zarqanadlı cücülərin (eşşəkarısı və başqaları) köməyi ilə baş verir və onların çiçəkləri həmin cücülərin formasını və görünüşünü təkrarlayaraq, onları özünə cəlb edir. Ofrislərin çiçəkləri şirə ixrac eləmir, ətri isə demək olar ki, yoxdur. Lakin bəzi növlərinin çiçəkləri müəyyən növ cücülərin dişi fərdlərinə xas olan və erkək fərdlərini cəlb edən feromonun iyinə oxşar ətir qoxuya bilər. Təbii ki, cücüləri ofrislərin xüsusi görünüşü ilə bərabər bu qoxu da cəlb edir. Bu görünüşə və bəzən də qoxuya, maraq göstərən həşərat, bir güldən digərinə uçur və beləliklə, tozlanma prosesi baş verir. Göbələklərdən və müəyyən növ cücülərdən asılı olması ofrisləri ətraf mühitin dəyişilməsinə çox həssas edir. Buna görə də bu bitkilər nadir bitkilər hesab olunurlar. Onlar dövlət tərəfindən qorunurlar. Ophrys caucasica və ofrislərin bir çox başqa növləri isə hətta Qırmızı kitabda qeydə alınıblar.
ofris, xarıbülbül, səhləbkimilər, fəsiləsinə, bitki, cinsidir, xarıbülbülophrys, ingiliscə, adı, nightingaleophrys, insectiferaelmi, təsnifatxətayuxarı, takson, parent, parametri, göstərilməyibcins, xarıbülbülelmi, adıophrys, ingiliscə, adı, nightingalevikinöv. Xaribulbul sehlebkimiler fesilesine aid bitki cinsidir XaribulbulOphrys I ingilisce adi NightingaleOphrys insectiferaElmi tesnifatXETAyuxari takson parent parametri gosterilmeyibCins XaribulbulElmi adiOphrys I ingilisce adi NightingaleVikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 894599NCBI 59329EOL 29176Ofris cinsinin 50 den cox novu var ve bunlarin bir coxu Azerbaycanin muxtelif bolgelerinde umumiyyetle Qafqaz ve Zaqafqaziya erazisinde movcuddur Digerleri ise Turkiye Yunanistan Krim ve basqa yerlerde bitir Bu bitkinin Azerbaycanda biten butun novleri Xaribulbul adi ile taninir ve latinca ophrys caucasica ve ya ophrys mammosa adlanir Ophrys yunan menseli sozdur menasi qas demekdir Alimler bu adi bitkiye vermekle mecazi menada bu gulun digerlerine ustden asagi baxmagini eyham edibler Sehleb fesilesinin bir cox numayendeleri kimi ofrisler de kok toxumasinda musterek suretde yasayan ve bitkiye luzum olan simbiotik gobeleklerden asilidir Mehz bu sebebden bu bitkileri basqa yerde ekmek olmur onlar mehv olur Ofrislerin tozlanmasi zarqanadli cuculerin essekarisi ve basqalari komeyi ile bas verir ve onlarin cicekleri hemin cuculerin formasini ve gorunusunu tekrarlayaraq onlari ozune celb edir Ofrislerin cicekleri sire ixrac elemir etri ise demek olar ki yoxdur Lakin bezi novlerinin cicekleri mueyyen nov cuculerin disi ferdlerine xas olan ve erkek ferdlerini celb eden feromonun iyine oxsar etir qoxuya biler Tebii ki cuculeri ofrislerin xususi gorunusu ile beraber bu qoxu da celb edir Bu gorunuse ve bezen de qoxuya maraq gosteren heserat bir gulden digerine ucur ve belelikle tozlanma prosesi bas verir Gobeleklerden ve mueyyen nov cuculerden asili olmasi ofrisleri etraf muhitin deyisilmesine cox hessas edir Buna gore de bu bitkiler nadir bitkiler hesab olunurlar Onlar dovlet terefinden qorunurlar Ophrys caucasica ve ofrislerin bir cox basqa novleri ise hetta Qirmizi kitabda qeyde aliniblar Ophrys mammosa Ophrys mammosa Ophrys araneola Ophrys sulcataXarici kecidler Redakte Her sey haqqinda bloq Arxivlesdirilib 2009 03 03 at the Wayback MachineMenbe https az wikipedia org w index php title Ofris amp oldid 5737461, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
