fbpx
Wikipedia

Nəcməddin Ərbakan

Avqust 01, 2021

Vikipediyada bu adlı digər şəxslər haqqında da məqalələr var; bax: Nəcməddin.

Nəcməddin Ərbakan (türk. Necmettin Erbakan; 29 oktyabr 1926, Sinop, Türkiyə – 27 fevral 2011, Türkiyə) — Türkiyənin 33-cü baş naziri (1996-1997) və keçmiş millət vəkili.

Nəcməddin Ərbakan
Necmettin Erbakan
Prezident Süleyman Dəmirəl
Sələfi Məsud Yılmaz
Xələfi Məsud Yılmaz
Şəxsi məlumatlar
Partiya Rifah Partiyası, Səadət Partiyası
Təhsili
Doğum tarixi
Doğum yeri Sinop, Türkiyə
Vəfat tarixi (84 yaşında)
Vəfat yeri Ankara, Türkiyə
Vəfat səbəbi ürək çatışmazlığı
Dəfn yeri
  • Mərkəzəfəndi qəbiristanlığı[d]
Həyat yoldaşı Nərmin Ərbakan
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

29 oktyabr 1926-ci ildə Türkiyənin Sinop şəhərində adanalı Oğuz türkləri'nin Avşar eli'nden Kozanoğullarına mensub olan Məhmət Səid Ərbakanın ailəsində dünyaya gəlmişdir. Nəcməddin Ərbakan ibtidai təhsilinə Kayseri dövlət ibtidai məktəbində başladı. 1937-ci ildə bu məktəbi ən əlaçı şagird kimi bitirdi.

Həmin ildə İstanbul Oğlanlar Liseyində orta təhsilini davam etdirdi. Məktəbdə çalışqan olduğuna görə, şagird dostları tərəfindən "Dərya Nəcməddin" deyə çağrılırdı. Məktəbdə "Sıfırcı Avnı" kimi tanınan fizika müəlliminin ilk dəfə ən yüksək qiymət verdiyi şagird də məhz, Nəcməddin olmuşdur.

Ərbakan həmin litseyi əlaçı tələbə kimi bitirdi. O zamanlar orta məktəbi əlaçı şagird kimi bitirənlər ali məktəblərə imtahansız qəbul olunurdu. Lakin Nəcməddin Ərbakan imtahansız qəbul olunmağı rədd edərək imtahana girmiş və yüksək nəticə göstədiyinə görə İstanbul Texniki universitetinin ikinci kursuna qəbul edlimişdir. İbtidai təhsilinə altı yaşından, universitetə də ikinci kursdan başlamaqla özündən iki yaş böyük olanlarla eyni sinifdə təhsil aldı. Bu yoldaşlarından biri də Süleyman Dəmirəl olmuşdur.

Tələbəlik illərində tələbələrin namaz qılması üçün universitetin binasında bir otaq ayrılmasını tələb etmiş, bundan ötrü çox çalışmış və nəhayət açılan namaz otağında həm namaz qılınmış, həm də dini söhbətlər aparılmışdır. Ərbakan 1948-ci ilin yayında İTU Makina fakültəsini müvəffəqiyyətlə bitirmiş və elə həmin ildə – 1 iyunda Makina fakültəsinin "Motorlar" kursunda aspirant kimi işləməyə başladı. 1948-1951-ci illər arasındakı 3 illik aspirantlıq dövründə o vaxtlar doktorluq disertasiyasını əvəz edən bir dissertasiya hazırladı. Kurslarda dərs vermək dosent və professorların səlahiyyətində olmasına baxmayaraq aspirant olduğu halda dərs verməsinə icazə verilmişdir. Dissertasiyasındakı müvəffəqiyyətinə görə universitet tərəfindən 1951-ci ildə Aaxen Texniki Universitetində elmi araşdırmalar aparmaq və bilik və təcrübəsini artırmaq üçün Almanıyaya göndərilən Ərbakan alman ordusu üçün araşdırma aparan DVL araşdırma mərkəzində çalışan Prof. Şmit ilə birlikdə müvəffəqiyyətli araşdırmalar apardı.

Aaxen Texniki Universitetində il yarım ərzində biri doktorluq dissertasiyası olmaqla 3 dissertasiya hazırlayan Ərbakan alman universitetlərində keçərli olan "DOKTOR-MÜHƏNDİS: Dr-İng" adını aldı.

Alman İqtisadiyyat Nazirliyinə motorların daha az yanacaq yandırması barədə araşdırma apararaq məruzə verən bu zamanda doktorluq dissertasiyasını hazırlayan Ərbakanın "Dizel motorlarında püskürdülən yanacağın necə alışdığını" riyazi olaraq izah edən bu dissertasiya alman elm çevrələrini şoka saldı. Dissertasiya jurnallarda çap edildikdə o zamanlar Almanıyanın ən böyük motor fabriki olan və dünyada motorun ilk istehsalçısı olan DEUTZ motor fabriklərinin baş direktoru Prof. Dr. Flatz tərəfindən Leopard tanklarının motorları ilə bağlı araşdırmalar aparmaq üçün bu zavoda dəvət edildi.

Almaniya İqtisadiyyat Nazirliyinin Rur ərazisindəki zavodlarda araşdırma aparan heyətə öz istəyi ilə qoşulmuş və 15 gün Rur ərazisindəki bütün ağır sənaye zavodlarını gəzib araşdırma aparmaq imkanı əldə etmişdir.

II Dünya müharibəsindən sonra Almaniya universitetlərində dissertasiya yazan ilk türk alimi olan Ərbakan 1953-ci ildə dosentlik imtahanı vermək üçün İstanbula döndü. İmtahanın nəticəsində Türkiyənin ən gənc dosenti olan Nəcməddin Ərbakan araşdırmalarına davam etmək üçün təkrar Almaniyanın DUETZ zavodlarına getdi. Bu zaman onun 27 yaşı var idi. Orada 6 ay qalaraq mühərrik araşdırmaları üzrə baş mühəndis olaraq alman ordusu üçün aparılan araşdırmalarda iştirak etdi.

1953-cü ildə noyabr ayında İstanbul Texniki Universitetinə qayıtdı. 1954-cü ilin may ayından 1955-ci ilin oktyabr ayına qədər əsgəri borcunu yerinə yetirdi. İstanbulda 6 aylıq ehtiyat zabit təlimindən sonra Halıcıoğlundakı istehkam bölüyündə 6 ay leytenant, 6 ay da baş leytenant rütbəsində qurğuların qulluğu və təmiri bölümündə qulluq etdi.

Bu zaman o, hər il Amerikadan alınan cihazların siyahısını hazırlayırdı. Hazırladığı bu siyahı Amerika yardım heyətinin diqqətini cəlb etmiş və bir amerikalı zabit bu siyahını hazırlayan əsgər Ərbakanla hərbi məktəbin kamandiri Şərəf Özdilək vasitəsi ilə görüşmüş və ondan belə soruşmuşdu: "Siz bu günə qədər hərbi maskalanma toru, bel sapı, və s. şeylər istədiyiniz halda bu il təchizat bölüyü üçün müxtəlif parçalar toxuyan dəzgah istəmisiniz. Siz necə cəsarət edib bu dəzgahları tələb edirsiniz?" Ərbakan da Amerika ordusunun quruluş təlimatnaməsini açaraq: "Bizim etdiyimizi edən Amerikadakı eyni qruplarda bu dəzgahlar var, bizdə nə üçün olmasın?!" deyə cavab verincə amerikalı zabit deməyə söz tapmamış və dəzgahları göndərmişdi.

Hərbi xidmətdən qayıtdıqdan sonra təkrar İstanbul Texniki Universitetindəki vəzifəsinin icrasına başladı. Universitetin mühərriklər labaratoriyasında 100 ədəd ilk yerli mühərriki istehsal etdi. 1956-cı ildə 200 şəriklə birlikdə Türkiyədə ilk yerli mühərriki istehsal edən "Gümüş Motor A.Ş"- yi qurdu.

Ərbakan Almaniyada araşdırma apararkən Türkiyənin kənd təsərrüfatını təchiz edən qurumun sifariş etdiyi mühərrikləri gördükdə zavod qurmaq fikrinə düşmüşdü.

Vətəninə qayıtdıqda fikirlərini həyata keçirməyə başladı. Bu gün Pancar Motor adlı zavodun əsasını 1 iyun 1956-cı ildə qurdu. Gümüş Motor zavodunda davamlı istehsal 1mart 1960-cı ildə başlamışdır.

O zaman baş nazir olan Adnan Menderes 1960-cı ildə zavodda olarkən: "Mən əkinçiyəm, bu mühərriklərdən mən də istifadə edirəm. Bunun çox əhəmiyyətli bir addım olduğunu bilirəm. Türkiyədə bunların istehsalını görmək məni çox sevindirdi. Mən bu zavodun fəaliyyətini indi yox, on il bundan əvvəl görəydim, Sümerbanka aid olan bir çox müəssisələri satıb ondan aldığım pulla Türkiyədə ağır sənaye zavodları qurardım" deyərək hisslərini dilə gətirmişdi. Menderes bundan başqa zavodun ehtiyacını ödəmək üçün 1300000 dollar pul da ayırmışdır.

Əvvəlki adı Gümüş Motor Zavodu olan Pancar Motor Zavodu 1960-cı ildən bəri 40 ildən çoxdur ki, Türkiyənin tarlalarını sulayan inşaat qurğuları, kiçik həcmli traktorları, gəmiləri hərəkətə gətirən motorlar istehsal edir. Bundan başqa Suriya, İraq, Pakistan və Sudana mühərrik ixrac edir.

1960-cı ildə Ankarada keçirilən Sənaye konqresində Gümüş Motorun istehsal etdiyi məhsulları təqdim edən Ərbakan: "Yeni hədəf Türkiyədə avtomobillərin istehsal olunmasıdır" fikrini ortaya atmış və o zaman iqtidarda olan əsgərlər tərəfindən qəbul olunan bu təklifə görə Əskişehir Dəmiryolları CER atelyesində "inqilab avtomobili" adlı ilk yerli avtomil istehsal edilmişdir.

1965-ci ildə professor olan Ərbakan 1966-cı ilin fevral ayında Odalar Birliyi Dairəsinin sədri vəzifəsinə təyin edildi. Daha sonra baş katib, 1968-ci ilin may ayında Odalar Birliyi İdarə Heyətinin üzvü,1969-cu ildə isə Odalar Birliyinin sədri oldu. O zamankı hökumət qanunsuz olaraq Ərbakanı zorla vəzifəsindən uzaqlaşdırdı.

O, 1967-ci ildə evləndi. Sənayeyə lazım olan diqqətin göstərilməməsi səbəbi ilə siyasətə atılmağa qərar verdi. Millət vəkili olmaq üçün Ədalət partiyasına müraciət etdi. Lakin müraciətini rədd etdilər. Bundan sonra o, müstəqil namizəd kimi Konyadan namizədliyini irəli sürdü və seçilərək Məclisə girdi.

N. Ərbakan 1970-ci ilin yanvar ayında Milli Görüş hərəkatının ilk partiyası olan Milli Nizam partiyasını qurdu. Lakin 1971-ci ilin aprel ayında çevriliş üsul idarəsinin də təzyiqi ilə Milli Nizam partiyasının fəaliyyətinə antidemokratik bir şəkildə son qoyuldu.

Daha sonra 1972-ci il 11 oktyabrda qurulan Milli Səlamət partiyası Ərbakanın liderliyi ilə 1973-cü ildə keçirilən seçkilərdə 12 səslə məclisdə 48 millət vəkili və 3 senatorluq olmaqla cəmi 51 yer qazandı. 1974-cü ilin əvvəlində MSP-CHP koalisyası dağıldıqdan sonra qurulan koalisya dörd tərəfdən biri olan MSP-nin baş katibi, həmçinin baş nazirin müavini və ekonomik Kurulun sədri vəzifələrini icra etməyə başladı. 1977-ci il 5 iyun seçkilərindən sonra qurulan 3 tərəfli koalisyada da bu vəzifəsini davam etdirən Ərbakanın liderlik etdiyi MSP ard-arda 4 il iqtidarda oldu.

1974-78-ci illər arasında qurulan hər üç hökumətin zamanında da baş nazir vəzifəsini və nazirliklər arası Ekonomik Kurulunun sədri vəzifəsini icra edən Prof. Dr. Nəcməddin Ərbakan bu dövr ərzində Kıpr zəfərinin qazanılmasında böyük xıdmətlər göstərmişdir. Bundan başqa, tarixi ağır sənaye kampaniyasının müvəffəqiyyətlə icra edilməsinə başçılıq etmiş, Türkiyənin İslam Konfransına tam üzv olmasını təmin etmiş və yeni nəsillərin milli və mənəvi dəyərlərə bağlı olaraq yetişməsində böyük yeri olan İmam Xətib məktəblərinin açılmasında və yayılmasında bir çox xidmətləri olmuşdur.

O, bu dövr ərzində Rant iqtisadi nəzəriyyəsi yerinə Reel iqtisadi nəzəriyyəsini tətbiq etmiş, milli qaynaqlardan istifadə edərək Anadolunun bütünlüklə inkişaf etməsi və sənayeləşməsi yönündə müvəffəqiyyətli addımlar atmışdır.

Türkiyənin iqtisadi inkişafını və güclənməsini özləri üçün təhlükə hesab edən bəzi xarici güclərin təsiri ilə koalisyada olan Ədalət partiyasından 11 nəfərin müxalif partiyaya keçməsi və nazir təyin etmə hadisələri ilə TBMM-də iqtidarın çox hissəsi getdikdə bir müxalifət partiyasının lideri olaraq parlamentin fəaliyyətinə böyük təsir göstərmişdir.

1978-ci ilin əvvəllərindən 1980-ci il 12 sentyabra qədər müxalifətdə qalan və MSP-nin katibi olan N. Ərbakan 12 sentyabr çevrilişi zamanı antidemokratik təzyiq və qadağalarla 1987-ci ilin sentyabrına qədər siyasətdən rəsmən uzaqlaşdırıldı. 1987-ci il sentyabr ayında islahatlarla yenidən siyasi hüquqlarını əldə edən Ərbakan 1983-cü il iyulun 19-da qurulan Rifah partiyasının 1987-ci il oktyabrın 11-də keçirilən konqresində səs birliyi ilə bu partiyanın baş katibi seçildi. 1991-ci il 20 oktyabrda keçirilən seçkilərdə Konyadan yenidən millət vəkili seçildi.

1995-ci ildə seçkilərdə təkrar Konyadan millət vəkili seçildi. Bu seçkilərdə Rifah Partiyası Türkiyənin ən böyük partiyası olmuşdur. 28 iyunda yeni hökuməti qurma vəzifəsini icra edərək 7 iyulda səs çoxluğu ilə Türkiyənin baş naziri seçilmişdir. Prof. Dr Nəcməddin Ərbakan Türkiyə respublikasının 54-cü baş naziri olaraq 1996-cı ilin 28 iyunundan 1997-ci ilin 2 iyuluna qədər 1 il ərzində müvəffəqiyyətli irəlləyişlərə imza atmışdır. Faiz və borc məngənəsində sıxılan Türkiyə iqtisadiyyatını 6 ay kimi qısa bir müddətdə istər xaricdən, istərsə də daxildən borc almadan, milli qaynaqlardan faydalanmaqla yoluna qoymuşdur. Bunu nəticəsində Türkiyə iqtisadi böhrandan qurtarmış, milli qaynaqlardan dövlətə 30 milyard dollardan çox gəlir gəlməsini təmin etmişdir. Kəndli, işçi, məmur, dul və yetimlərin rifahında artış görülmüşdür.

Bu addımı ilə iqtisadiyyatı gücləndirən Ərbakan 1997-ci ilin büdcəsini heç bir kəsir olmadan tərtib etməyə nail olmuş və bu büdcəni yanvar və fevral aylarında kəsirsiz olmasını təmin etmişdir.

Xalqın razılığına səbəb olan bu müvəffəqiyyətlərin bərabər beynəlxalq aləmdə də inkişaf etməkdə olan 8 ölkənin işbirliyinə başçılıq edərək bir il kimi qısa bir zamanda D-8 (Development-8) qurumunu meydana gətirməsi çox əhəmiyyətli bir hadisədir.

Xalqdan alınan vergilərin və milli imkanların haqsız Rant iqtisadiyyatı ilə kiçik bir zümrənin əlində toplanması və beləcə milyonlarca insanın əzilməsi, yoxsullaşması və milli iqtisadiyyatın bərbad hala gəlməsinə son verən Ərbakanın bu islahatı Rant iqtisadiyyatı ilə bəslənən bir ovuc rantiyə zümrəsinin xoşuna gəlmədi. Bu zümrə 1997-ci il yanvar ayından başlayaraq sahib olduğu bir neçə media və sərmayə gücü ilə 54-cü hökumətin müvəffəqiyyətli addımlarına kölgə salmaq üçün hər şeyə baş vurmuşdur.

Müxtəlif yollarla koalisya ortağı olan Doğru yol Partiyasının millət vəkillərinin hökumətdən dəstəyini çəkməsindən sonra bir ilin sonunda bir fəaliyyət dəyərləndirilməsi aparılmış 550 nəfərlik parlamentin RP, DYP və BBP-dən ibarət olan 278 nəfərlik millət vəkilinin imzası ilə məclisin çoxu növbədənkənar seçki keçirərək Türkiyənin inkişafı üçün hazırlanmış "Yenidən Böyük Türkiyə" adlı layihənin həyata keçirilməsinə qərar verilmişdir.

1997-ci il may ayının 21-də Yarğıtay respublika baş prokuroru Vural Savaş RP-nın fəaliyyətinə son verilməsi üçün konstitutsiya məhkəməsinə müraciət etdi və RP bağlandı.

Siyasi fəaliyyətinə bu il 22 iyulda keçirilən deputat seçkilərinə Səadət partiyasından öz namizədliyini irəli sürməklə davam etdirən

N. Ərbəkan 3 uşaq atasıdır.

2010-cu ildə Səadət Partiyasında partiya sədri şeçimlərindən sonra Numan Kurtulmuşun istefasından sonra Erbakan yenidən partiya sədri şeçilib.

Nəcməddin Ərbakan 2011-ci il fevralın 27-də saat 13.40-da ürək çatışmazlığından vəfat etmişdir.

İstinadlar

  1. . 2011-01-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-01-24.

Xarici keçidlər

Avqust 01, 2021
nəcməddin, ərbakan, vikipediyada, adlı, digər, şəxslər, haqqında, məqalələr, nəcməddin, türk, necmettin, erbakan, oktyabr, 1926, sinop, türkiyə, fevral, 2011, türkiyə, türkiyənin, baş, naziri, 1996, 1997, keçmiş, millət, vəkili, necmettin, erbakantürkiyə, resp. Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Necmeddin Necmeddin Erbakan turk Necmettin Erbakan 29 oktyabr 1926 Sinop Turkiye 27 fevral 2011 Turkiye Turkiyenin 33 cu bas naziri 1996 1997 ve kecmis millet vekili Necmeddin ErbakanNecmettin ErbakanTurkiye Respublikasinin 33 cu bas naziri28 iyun 1996 30 iyun 1997Prezident Suleyman DemirelSelefi Mesud YilmazXelefi Mesud YilmazSexsi melumatlarPartiya Rifah Partiyasi Seadet PartiyasiTehsili Istanbul Texniki UniversitetiDogum tarixi 29 oktyabr 1926Dogum yeri Sinop TurkiyeVefat tarixi 27 fevral 2011 84 yasinda Vefat yeri Ankara TurkiyeVefat sebebi urek catismazligiDefn yeri Merkezefendi qebiristanligi d Heyat yoldasi Nermin Erbakan Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati Redakte29 oktyabr 1926 ci ilde Turkiyenin Sinop seherinde adanali Oguz turkleri nin Avsar eli nden Kozanogullarina mensub olan Mehmet Seid Erbakanin ailesinde dunyaya gelmisdir Necmeddin Erbakan ibtidai tehsiline Kayseri dovlet ibtidai mektebinde basladi 1937 ci ilde bu mektebi en elaci sagird kimi bitirdi Hemin ilde Istanbul Oglanlar Liseyinde orta tehsilini davam etdirdi Mektebde calisqan olduguna gore sagird dostlari terefinden Derya Necmeddin deye cagrilirdi Mektebde Sifirci Avni kimi taninan fizika muelliminin ilk defe en yuksek qiymet verdiyi sagird de mehz Necmeddin olmusdur Erbakan hemin litseyi elaci telebe kimi bitirdi O zamanlar orta mektebi elaci sagird kimi bitirenler ali mekteblere imtahansiz qebul olunurdu Lakin Necmeddin Erbakan imtahansiz qebul olunmagi redd ederek imtahana girmis ve yuksek netice gostediyine gore Istanbul Texniki universitetinin ikinci kursuna qebul edlimisdir Ibtidai tehsiline alti yasindan universitete de ikinci kursdan baslamaqla ozunden iki yas boyuk olanlarla eyni sinifde tehsil aldi Bu yoldaslarindan biri de Suleyman Demirel olmusdur Telebelik illerinde telebelerin namaz qilmasi ucun universitetin binasinda bir otaq ayrilmasini teleb etmis bundan otru cox calismis ve nehayet acilan namaz otaginda hem namaz qilinmis hem de dini sohbetler aparilmisdir Erbakan 1948 ci ilin yayinda ITU Makina fakultesini muveffeqiyyetle bitirmis ve ele hemin ilde 1 iyunda Makina fakultesinin Motorlar kursunda aspirant kimi islemeye basladi 1948 1951 ci iller arasindaki 3 illik aspirantliq dovrunde o vaxtlar doktorluq disertasiyasini evez eden bir dissertasiya hazirladi Kurslarda ders vermek dosent ve professorlarin selahiyyetinde olmasina baxmayaraq aspirant oldugu halda ders vermesine icaze verilmisdir Dissertasiyasindaki muveffeqiyyetine gore universitet terefinden 1951 ci ilde Aaxen Texniki Universitetinde elmi arasdirmalar aparmaq ve bilik ve tecrubesini artirmaq ucun Almaniyaya gonderilen Erbakan alman ordusu ucun arasdirma aparan DVL arasdirma merkezinde calisan Prof Smit ile birlikde muveffeqiyyetli arasdirmalar apardi Aaxen Texniki Universitetinde il yarim erzinde biri doktorluq dissertasiyasi olmaqla 3 dissertasiya hazirlayan Erbakan alman universitetlerinde kecerli olan DOKTOR MUHENDIS Dr Ing adini aldi Alman Iqtisadiyyat Nazirliyine motorlarin daha az yanacaq yandirmasi barede arasdirma apararaq meruze veren bu zamanda doktorluq dissertasiyasini hazirlayan Erbakanin Dizel motorlarinda puskurdulen yanacagin nece alisdigini riyazi olaraq izah eden bu dissertasiya alman elm cevrelerini soka saldi Dissertasiya jurnallarda cap edildikde o zamanlar Almaniyanin en boyuk motor fabriki olan ve dunyada motorun ilk istehsalcisi olan DEUTZ motor fabriklerinin bas direktoru Prof Dr Flatz terefinden Leopard tanklarinin motorlari ile bagli arasdirmalar aparmaq ucun bu zavoda devet edildi Almaniya Iqtisadiyyat Nazirliyinin Rur erazisindeki zavodlarda arasdirma aparan heyete oz isteyi ile qosulmus ve 15 gun Rur erazisindeki butun agir senaye zavodlarini gezib arasdirma aparmaq imkani elde etmisdir II Dunya muharibesinden sonra Almaniya universitetlerinde dissertasiya yazan ilk turk alimi olan Erbakan 1953 ci ilde dosentlik imtahani vermek ucun Istanbula dondu Imtahanin neticesinde Turkiyenin en genc dosenti olan Necmeddin Erbakan arasdirmalarina davam etmek ucun tekrar Almaniyanin DUETZ zavodlarina getdi Bu zaman onun 27 yasi var idi Orada 6 ay qalaraq muherrik arasdirmalari uzre bas muhendis olaraq alman ordusu ucun aparilan arasdirmalarda istirak etdi 1953 cu ilde noyabr ayinda Istanbul Texniki Universitetine qayitdi 1954 cu ilin may ayindan 1955 ci ilin oktyabr ayina qeder esgeri borcunu yerine yetirdi Istanbulda 6 ayliq ehtiyat zabit teliminden sonra Halicioglundaki istehkam boluyunde 6 ay leytenant 6 ay da bas leytenant rutbesinde qurgularin qullugu ve temiri bolumunde qulluq etdi Bu zaman o her il Amerikadan alinan cihazlarin siyahisini hazirlayirdi Hazirladigi bu siyahi Amerika yardim heyetinin diqqetini celb etmis ve bir amerikali zabit bu siyahini hazirlayan esger Erbakanla herbi mektebin kamandiri Seref Ozdilek vasitesi ile gorusmus ve ondan bele sorusmusdu Siz bu gune qeder herbi maskalanma toru bel sapi ve s seyler istediyiniz halda bu il techizat boluyu ucun muxtelif parcalar toxuyan dezgah istemisiniz Siz nece cesaret edib bu dezgahlari teleb edirsiniz Erbakan da Amerika ordusunun qurulus telimatnamesini acaraq Bizim etdiyimizi eden Amerikadaki eyni qruplarda bu dezgahlar var bizde ne ucun olmasin deye cavab verince amerikali zabit demeye soz tapmamis ve dezgahlari gondermisdi Herbi xidmetden qayitdiqdan sonra tekrar Istanbul Texniki Universitetindeki vezifesinin icrasina basladi Universitetin muherrikler labaratoriyasinda 100 eded ilk yerli muherriki istehsal etdi 1956 ci ilde 200 serikle birlikde Turkiyede ilk yerli muherriki istehsal eden Gumus Motor A S yi qurdu Erbakan Almaniyada arasdirma apararken Turkiyenin kend teserrufatini techiz eden qurumun sifaris etdiyi muherrikleri gordukde zavod qurmaq fikrine dusmusdu Vetenine qayitdiqda fikirlerini heyata kecirmeye basladi Bu gun Pancar Motor adli zavodun esasini 1 iyun 1956 ci ilde qurdu Gumus Motor zavodunda davamli istehsal 1mart 1960 ci ilde baslamisdir O zaman bas nazir olan Adnan Menderes 1960 ci ilde zavodda olarken Men ekinciyem bu muherriklerden men de istifade edirem Bunun cox ehemiyyetli bir addim oldugunu bilirem Turkiyede bunlarin istehsalini gormek meni cox sevindirdi Men bu zavodun fealiyyetini indi yox on il bundan evvel goreydim Sumerbanka aid olan bir cox muessiseleri satib ondan aldigim pulla Turkiyede agir senaye zavodlari qurardim deyerek hisslerini dile getirmisdi Menderes bundan basqa zavodun ehtiyacini odemek ucun 1300000 dollar pul da ayirmisdir Evvelki adi Gumus Motor Zavodu olan Pancar Motor Zavodu 1960 ci ilden beri 40 ilden coxdur ki Turkiyenin tarlalarini sulayan insaat qurgulari kicik hecmli traktorlari gemileri herekete getiren motorlar istehsal edir Bundan basqa Suriya Iraq Pakistan ve Sudana muherrik ixrac edir 1960 ci ilde Ankarada kecirilen Senaye konqresinde Gumus Motorun istehsal etdiyi mehsullari teqdim eden Erbakan Yeni hedef Turkiyede avtomobillerin istehsal olunmasidir fikrini ortaya atmis ve o zaman iqtidarda olan esgerler terefinden qebul olunan bu teklife gore Eskisehir Demiryollari CER atelyesinde inqilab avtomobili adli ilk yerli avtomil istehsal edilmisdir 1965 ci ilde professor olan Erbakan 1966 ci ilin fevral ayinda Odalar Birliyi Dairesinin sedri vezifesine teyin edildi Daha sonra bas katib 1968 ci ilin may ayinda Odalar Birliyi Idare Heyetinin uzvu 1969 cu ilde ise Odalar Birliyinin sedri oldu O zamanki hokumet qanunsuz olaraq Erbakani zorla vezifesinden uzaqlasdirdi O 1967 ci ilde evlendi Senayeye lazim olan diqqetin gosterilmemesi sebebi ile siyasete atilmaga qerar verdi Millet vekili olmaq ucun Edalet partiyasina muraciet etdi Lakin muracietini redd etdiler Bundan sonra o musteqil namized kimi Konyadan namizedliyini ireli surdu ve secilerek Meclise girdi N Erbakan 1970 ci ilin yanvar ayinda Milli Gorus herekatinin ilk partiyasi olan Milli Nizam partiyasini qurdu Lakin 1971 ci ilin aprel ayinda cevrilis usul idaresinin de tezyiqi ile Milli Nizam partiyasinin fealiyyetine antidemokratik bir sekilde son qoyuldu Daha sonra 1972 ci il 11 oktyabrda qurulan Milli Selamet partiyasi Erbakanin liderliyi ile 1973 cu ilde kecirilen seckilerde 12 sesle meclisde 48 millet vekili ve 3 senatorluq olmaqla cemi 51 yer qazandi 1974 cu ilin evvelinde MSP CHP koalisyasi dagildiqdan sonra qurulan koalisya dord terefden biri olan MSP nin bas katibi hemcinin bas nazirin muavini ve ekonomik Kurulun sedri vezifelerini icra etmeye basladi 1977 ci il 5 iyun seckilerinden sonra qurulan 3 terefli koalisyada da bu vezifesini davam etdiren Erbakanin liderlik etdiyi MSP ard arda 4 il iqtidarda oldu 1974 78 ci iller arasinda qurulan her uc hokumetin zamaninda da bas nazir vezifesini ve nazirlikler arasi Ekonomik Kurulunun sedri vezifesini icra eden Prof Dr Necmeddin Erbakan bu dovr erzinde Kipr zeferinin qazanilmasinda boyuk xidmetler gostermisdir Bundan basqa tarixi agir senaye kampaniyasinin muveffeqiyyetle icra edilmesine basciliq etmis Turkiyenin Islam Konfransina tam uzv olmasini temin etmis ve yeni nesillerin milli ve menevi deyerlere bagli olaraq yetismesinde boyuk yeri olan Imam Xetib mekteblerinin acilmasinda ve yayilmasinda bir cox xidmetleri olmusdur O bu dovr erzinde Rant iqtisadi nezeriyyesi yerine Reel iqtisadi nezeriyyesini tetbiq etmis milli qaynaqlardan istifade ederek Anadolunun butunlukle inkisaf etmesi ve senayelesmesi yonunde muveffeqiyyetli addimlar atmisdir Turkiyenin iqtisadi inkisafini ve guclenmesini ozleri ucun tehluke hesab eden bezi xarici guclerin tesiri ile koalisyada olan Edalet partiyasindan 11 neferin muxalif partiyaya kecmesi ve nazir teyin etme hadiseleri ile TBMM de iqtidarin cox hissesi getdikde bir muxalifet partiyasinin lideri olaraq parlamentin fealiyyetine boyuk tesir gostermisdir 1978 ci ilin evvellerinden 1980 ci il 12 sentyabra qeder muxalifetde qalan ve MSP nin katibi olan N Erbakan 12 sentyabr cevrilisi zamani antidemokratik tezyiq ve qadagalarla 1987 ci ilin sentyabrina qeder siyasetden resmen uzaqlasdirildi 1987 ci il sentyabr ayinda islahatlarla yeniden siyasi huquqlarini elde eden Erbakan 1983 cu il iyulun 19 da qurulan Rifah partiyasinin 1987 ci il oktyabrin 11 de kecirilen konqresinde ses birliyi ile bu partiyanin bas katibi secildi 1991 ci il 20 oktyabrda kecirilen seckilerde Konyadan yeniden millet vekili secildi 1995 ci ilde seckilerde tekrar Konyadan millet vekili secildi Bu seckilerde Rifah Partiyasi Turkiyenin en boyuk partiyasi olmusdur 28 iyunda yeni hokumeti qurma vezifesini icra ederek 7 iyulda ses coxlugu ile Turkiyenin bas naziri secilmisdir Prof Dr Necmeddin Erbakan Turkiye respublikasinin 54 cu bas naziri olaraq 1996 ci ilin 28 iyunundan 1997 ci ilin 2 iyuluna qeder 1 il erzinde muveffeqiyyetli irelleyislere imza atmisdir Faiz ve borc mengenesinde sixilan Turkiye iqtisadiyyatini 6 ay kimi qisa bir muddetde ister xaricden isterse de daxilden borc almadan milli qaynaqlardan faydalanmaqla yoluna qoymusdur Bunu neticesinde Turkiye iqtisadi bohrandan qurtarmis milli qaynaqlardan dovlete 30 milyard dollardan cox gelir gelmesini temin etmisdir Kendli isci memur dul ve yetimlerin rifahinda artis gorulmusdur Bu addimi ile iqtisadiyyati guclendiren Erbakan 1997 ci ilin budcesini hec bir kesir olmadan tertib etmeye nail olmus ve bu budceni yanvar ve fevral aylarinda kesirsiz olmasini temin etmisdir Xalqin raziligina sebeb olan bu muveffeqiyyetlerin beraber beynelxalq alemde de inkisaf etmekde olan 8 olkenin isbirliyine basciliq ederek bir il kimi qisa bir zamanda D 8 Development 8 qurumunu meydana getirmesi cox ehemiyyetli bir hadisedir Xalqdan alinan vergilerin ve milli imkanlarin haqsiz Rant iqtisadiyyati ile kicik bir zumrenin elinde toplanmasi ve belece milyonlarca insanin ezilmesi yoxsullasmasi ve milli iqtisadiyyatin berbad hala gelmesine son veren Erbakanin bu islahati Rant iqtisadiyyati ile beslenen bir ovuc rantiye zumresinin xosuna gelmedi Bu zumre 1997 ci il yanvar ayindan baslayaraq sahib oldugu bir nece media ve sermaye gucu ile 54 cu hokumetin muveffeqiyyetli addimlarina kolge salmaq ucun her seye bas vurmusdur Muxtelif yollarla koalisya ortagi olan Dogru yol Partiyasinin millet vekillerinin hokumetden desteyini cekmesinden sonra bir ilin sonunda bir fealiyyet deyerlendirilmesi aparilmis 550 neferlik parlamentin RP DYP ve BBP den ibaret olan 278 neferlik millet vekilinin imzasi ile meclisin coxu novbedenkenar secki kecirerek Turkiyenin inkisafi ucun hazirlanmis Yeniden Boyuk Turkiye adli layihenin heyata kecirilmesine qerar verilmisdir 1997 ci il may ayinin 21 de Yargitay respublika bas prokuroru Vural Savas RP nin fealiyyetine son verilmesi ucun konstitutsiya mehkemesine muraciet etdi ve RP baglandi Siyasi fealiyyetine bu il 22 iyulda kecirilen deputat seckilerine Seadet partiyasindan oz namizedliyini ireli surmekle davam etdirenN Erbekan 3 usaq atasidir 2010 cu ilde Seadet Partiyasinda partiya sedri secimlerinden sonra Numan Kurtulmusun istefasindan sonra Erbakan yeniden partiya sedri secilib 1 Necmeddin Erbakan 2011 ci il fevralin 27 de saat 13 40 da urek catismazligindan vefat etmisdir Istinadlar Redakte Arxivlenmis suret 2011 01 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 01 24 Xarici kecidler Redakte 1 olu kecid 2 Arxivlesdirilib 2010 08 05 at the Wayback MachineMenbe https az wikipedia org w index php title Necmeddin Erbakan amp oldid 5934216, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.