Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Nusaybin döyüşü — 1421-cu ildə Qaraqoyunlular ilə Ağqoyunlular arasında baş vermişdir.Qara İsgəndər bu döyüş ilə ilk böyük qələbəsini əldə edərək Qara Osmanı darmadağın etdi.
| Nusaybin döyüşü | |||
|---|---|---|---|
 Nusaybin şəhəri | |||
| Tarix | 1421 | ||
| Yeri | Mardin | ||
| Səbəbi | Qara Yuluq Osman bəyin Pir Ömərə hücumu | ||
| Nəticəsi | • Qaraqoyunlu qələbəsi • Qara Osman döyüş meydanını tərk etdi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
Arxa Plan
Bu dövrdə Şahrux ölkə daxilindəki üsyanları yatırırdı.Şahruxun mübarizəsindən istifadə edən Ağqoyunlu Qara Yuluq Osman bəydə Ərzincanı tutdu.Bu vəziyyətdə Ərzincan əmiri Pir Ömər Qara Yusifdən kömək istəmək məcburiyyətində qaldı.Qara Yusif bu xahişi rədd etmədi və oğlu İskəndər Mirzəni köməyə göndərdi.Qısa müddət ərzində sülh olsa da, münaqişələr davamlı olaraq davam edirdi.Qara Yusifə bağlı olan Ərzincan əmiri Pir Ömər də Kemahı mühasirəyə aldı və Qara Yuluq Osman bəyin oğlu Yaqupu əsir götürdü.Pir Ömər Yaqubu Qara Yusifin yanına göndərdi. Qara Yusif 20000 nəfərlik ordunu Pir Ömərin yanına göndərdiBu ordu mükəmməl silahlarla təhcizatlanmış və güclü Əmirlər tərəfindən idarə edilirdi.
Döyüş
Orduda Türkmənlərdən başqa, təxminən 3000 kürd var idi.Qara İsgəndər qoşunları ilə Mosuldan hərəkət etdikdən sonra Cəzirə bölgəsinə getdi.Kürdlər də ona qoşuldular. Bundan əlavə,Qara Yuluq Osman bəy Mardin qapılarına gəldi.Mardin bəyi Tanrıvermiş şəhəri müdafiə etməyə başladı və bu müdafiəyə qarşı Qara Yuluq Osman bəy Nusaybinə doğru hərəkət etdi.Qara isgəndərin ona yaxınlaşdığını eşidən Qara Yuluq Osman bəy Şeyx Kəndi bölgəsinə gedib Qara İsgəndəri gözlədi. Əsl böyük müharibə olmadan Yolda müxtəlif münaqişələr də olub.Döyüş sözün əsl mənasında Şeyx Kendi düzündə baş verdi.1421-ci ilin martında iki dövlət Şeyx Onlar da üz-üzə gəliblər.Müharibə təxminən 21 gün davam etdi və çox qanlı müharibə oldu. baş verib.Təbii ki, Qaraqoyunlu ordusunda Qara Yusif dövrünün təcrübəli ordusu var. Onu da deyə bilərik ki, İsgəndər Mirzə bu müharibədə hər şeyi verdi.Müharibənin gedişində Akqoyunlu ordusu silah-sursat baxımından kasıb idi. zəif qaldı. Onların oxları azaldı, atları zəiflədi.Mardin hakimi Tanrıvermih Ağqoyunlulara gələn ərzaq və silah yardımının qarşısını kəsdi.Bu döyüşdə Uzun Həsən və oğlu Əli bəy də orada olmuş və igidliklə vuruşmuşlar. İskəndər müharibənin 21-ci günü Mirzə birbaşa Qara Yuluq Osman bəyə, bu hücumda isə Qara Yuluq Osman bəyə hücum etdi və o atdan düşdü.Bu müharibədə Ağqoyunlu ordusunun sərkərdələri qəhrəmanlıqla vuruşsada onlar Qara İsgəndərə tabe oldular.Qara Yuluq Osman bəyin aldığı qılınc O, aldığı xəsarətlərdən ata minməkdə belə çətinlik çəkirdi.Qara Yuluq Osman yəy at sürsə də, o müharibəyə çevrildi və eyni vaxtda edilən hücumda o, yenidən atdan düşürüldü.
Nəticəsi
nəticədə Ağqoyunlular məğlub oldu.Bu müharibədən sonra Qara İsgəndər Qaraqoyunlular arasında yeni başçı oldu və türkmənlər ətrafında birləşməyə başladı.Qara İsgəndərin ilk böyük müharibəsi müvəffəqiyyətlə başa çatdı.
İstinadlar
- 105 Ebu Bekr-i Tihrani, Kitab-ı Diyarbekriyye, s. 58-61
- Mustafa Yasin,Kara Yusuf ve Dönemi s.82
- Tihranî, Kitab-ı Diyarbekriyye, s. 44.
- Tihranî, Kitab-ı Diyarbekriyye, 56
- İbni Tagrıberdi, En-Nücûmu’z-Zâhire, 425
- Hasan-ı Rumlu,Ahsenü’t-Tevarih, 120
- Sümer, Kara Koyunlular, I, 101-102
- Behrâmnejâd, Karakoyunlular Akkoyunlular,s.32
- Toksoy, Karazdan Otlukbeline Savaşlar, 180
- Erdem, “Ak-Koyunlu Devleti’nin Kurucusu Kara-Yülük Osman’ın Hayatı ve Faaliyetleri”, 104
- Akyol, Akkoyunlu-Karakoyunlu Mücadeleleri, 60
- Çakmak,“Akkoyunlu-Karakoyunlu Mücadeleleri”, 87
- Ahmet,Karakoyunlular ve İskender Mirza'nın siyasi Hayatı s.38
- Faruk Sümer, Karakoyunlular, C.I, s. 119
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nusaybin doyusu 1421 cu ilde Qaraqoyunlular ile Agqoyunlular arasinda bas vermisdir Qara Isgender bu doyus ile ilk boyuk qelebesini elde ederek Qara Osmani darmadagin etdi Nusaybin doyusuNusaybin seheriTarix 1421Yeri MardinSebebi Qara Yuluq Osman beyin Pir Omere hucumuNeticesi Qaraqoyunlu qelebesi Qara Osman doyus meydanini terk etdiMunaqise terefleriQaraqoyunlular AgqoyunlularKomandan lar Qara Isgender Tanrivermis bey Bayram Bey Emir Ilyas bey Baba Haci bey Qara Osman yarali Celaleddin Eli bey Doger Musa Emir Mehemmed Yaqub bey Emir Ehmed Purnek Emir Bozdogan xan Beqavul MehemmedTereflerin quvvesi20 000 25 000 Turkmen Suvarileri Kurd Esgerler 15 000 20 000 Turkmen suvarilerItkilerOrta AgirArxa PlanBu dovrde Sahrux olke daxilindeki usyanlari yatirirdi Sahruxun mubarizesinden istifade eden Agqoyunlu Qara Yuluq Osman beyde Erzincani tutdu Bu veziyyetde Erzincan emiri Pir Omer Qara Yusifden komek istemek mecburiyyetinde qaldi Qara Yusif bu xahisi redd etmedi ve oglu Iskender Mirzeni komeye gonderdi Qisa muddet erzinde sulh olsa da munaqiseler davamli olaraq davam edirdi Qara Yusife bagli olan Erzincan emiri Pir Omer de Kemahi muhasireye aldi ve Qara Yuluq Osman beyin oglu Yaqupu esir goturdu Pir Omer Yaqubu Qara Yusifin yanina gonderdi Qara Yusif 20000 neferlik ordunu Pir Omerin yanina gonderdiBu ordu mukemmel silahlarla tehcizatlanmis ve guclu Emirler terefinden idare edilirdi DoyusOrduda Turkmenlerden basqa texminen 3000 kurd var idi Qara Isgender qosunlari ile Mosuldan hereket etdikden sonra Cezire bolgesine getdi Kurdler de ona qosuldular Bundan elave Qara Yuluq Osman bey Mardin qapilarina geldi Mardin beyi Tanrivermis seheri mudafie etmeye basladi ve bu mudafieye qarsi Qara Yuluq Osman bey Nusaybine dogru hereket etdi Qara isgenderin ona yaxinlasdigini esiden Qara Yuluq Osman bey Seyx Kendi bolgesine gedib Qara Isgenderi gozledi Esl boyuk muharibe olmadan Yolda muxtelif munaqiseler de olub Doyus sozun esl menasinda Seyx Kendi duzunde bas verdi 1421 ci ilin martinda iki dovlet Seyx Onlar da uz uze gelibler Muharibe texminen 21 gun davam etdi ve cox qanli muharibe oldu bas verib Tebii ki Qaraqoyunlu ordusunda Qara Yusif dovrunun tecrubeli ordusu var Onu da deye bilerik ki Isgender Mirze bu muharibede her seyi verdi Muharibenin gedisinde Akqoyunlu ordusu silah sursat baximindan kasib idi zeif qaldi Onlarin oxlari azaldi atlari zeifledi Mardin hakimi Tanrivermih Agqoyunlulara gelen erzaq ve silah yardiminin qarsisini kesdi Bu doyusde Uzun Hesen ve oglu Eli bey de orada olmus ve igidlikle vurusmuslar Iskender muharibenin 21 ci gunu Mirze birbasa Qara Yuluq Osman beye bu hucumda ise Qara Yuluq Osman beye hucum etdi ve o atdan dusdu Bu muharibede Agqoyunlu ordusunun serkerdeleri qehremanliqla vurussada onlar Qara Isgendere tabe oldular Qara Yuluq Osman beyin aldigi qilinc O aldigi xesaretlerden ata minmekde bele cetinlik cekirdi Qara Yuluq Osman yey at surse de o muharibeye cevrildi ve eyni vaxtda edilen hucumda o yeniden atdan dusuruldu Neticesineticede Agqoyunlular meglub oldu Bu muharibeden sonra Qara Isgender Qaraqoyunlular arasinda yeni basci oldu ve turkmenler etrafinda birlesmeye basladi Qara Isgenderin ilk boyuk muharibesi muveffeqiyyetle basa catdi Istinadlar105 Ebu Bekr i Tihrani Kitab i Diyarbekriyye s 58 61 Mustafa Yasin Kara Yusuf ve Donemi s 82 Tihrani Kitab i Diyarbekriyye s 44 Tihrani Kitab i Diyarbekriyye 56 Ibni Tagriberdi En Nucumu z Zahire 425 Hasan i Rumlu Ahsenu t Tevarih 120 Sumer Kara Koyunlular I 101 102 Behramnejad Karakoyunlular Akkoyunlular s 32 Toksoy Karazdan Otlukbeline Savaslar 180 Erdem Ak Koyunlu Devleti nin Kurucusu Kara Yuluk Osman in Hayati ve Faaliyetleri 104 Akyol Akkoyunlu Karakoyunlu Mucadeleleri 60 Cakmak Akkoyunlu Karakoyunlu Mucadeleleri 87 Ahmet Karakoyunlular ve Iskender Mirza nin siyasi Hayati s 38 Faruk Sumer Karakoyunlular C I s 119Xarici kecidlerQara Isgender Uzun Hesen Agqoyunlular Qaraqoyunlular Qara Yuluq Osman bey