Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Nquqi Va Thionqo (kikuyu dilində: Ngũgĩ wa Thiong'o, tələffüz: [ŋgoɣe wa ðiɔŋɔ]; 5 yanvar 1938[…] – 28 may 2025) — keniyalı yazıçı, şair və ictimai xadim. Nquqi ədəbiyyatını çox vaxt postkolonial təcrübələr, mədəniyyətin qorunması və dil məsələləri ilə əlaqələndirir. Onun əsərləri, kolonializm və onun təsirlərinin Afrika cəmiyyətinə necə zərər verdiyini,eyni zamanda dil və identifikasiyanın rolunu dərindən araşdırır. Ən çox tanınan əsərlərindən biri olan Weep Not, Child (1964) və A Grain of Wheat (1967) ilə beynəlxalq şöhrət qazandı. Bu əsərlərdə o, Koloniya dövrünün şiddətini, xalqın mübarizəsini və millətçiliyi təsvir edir.
| Nquqi Va Thionqo | |
|---|---|
| kikuyu dilində: Ngũgĩ wa Thiong'o | |
 | |
| Doğum tarixi | 5 yanvar 1938[…] |
| Vəfat tarixi | 28 may 2025(87 yaşında) |
| Uşaqları | 9 (Mũkoma wa Ngũgĩ, Wanjiku wa Ngũgĩ daxil olmaqla) |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | dramaturq, romançı, esseist, universitet müəllimi[d], filosof, yazıçı |
| Əsərlərinin dili | ingilis dili |
| Üzvlüyü | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Nquqi Va Thionqonun əsərləri, həmçinin dil məsələlərinə xüsusi diqqət yetirir. Onun fikrincə, Afrikalıların öz dilində yazması, onların öz mədəniyyətlərini və kimliklərini bərpa etmələri üçün vacibdir.O, özünün yazdığı əsərlərdə ingilis dilindən deyil, ana dili olan ndən istifadə etməyə qərar verdi. Bu qərar, onun mədəni müstəqillik və dilin kolonializmin təsirindən azad olmasınaolan inancını əks etdirir. Nquqinin Decolonising the Mind (1986) adlı əsəri, dil imperializminə qarşı mübarizə üçün bir çağırış olaraq, Afrika cəmiyyətlərinin öz dillərini yaşatmalarını və təbliğ etmələrini təşviq edir.
Nquqi Va Thionqonun fəaliyyətləri yalnız ədəbiyyatla məhdudlaşmır.O, həm də Keniyada insan haqları və azadlıq uğrunda mübarizə aparmış, xüsusilə hakimiyyətin repressiv siyasətlərinə qarşı çıxmışdır.1977-ci ildə Petals of Blood adlı əsəri səbəbindən Keniyada həbs edilən və bir müddət sürgün həyatı yaşayan Nquqi, öz yazılarına və siyasi fəallığına görə bir çox mükafata layiq görülüb. O, həmçinin dünya miqyasında ən nüfuzlu intellektual figurlardan biri sayılır və Afrika ədəbiyyatının inkişafına böyük töhfələr vermişdir.
İstinadlar
- Ngugi wa Thiong'o // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Ngũgĩ wa Thiong'o // Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
- Le Kényan Ngugi wa Thiong’o, figure majeure de la littérature africaine, est mort. Le Monde.
- "Ngũgĩ wa Thiong'o: A Profile of a Literary and Social Activist". ngugiwathiongo.com. 29 March 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 March 2009.
- Kilolo, Moses. The single most translated short story in the history of African writing: Ngũgĩ wa Thiong'o and the Jalada writers' collective // The Routledge Handbook of Translation and Activism (ingilis). Routledge. 2 June 2020. doi:10.4324/9781315149660-21. ISBN . 22 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 September 2021.
- "Jalada Translation Issue 01: Ngũgĩ wa Thiong'o". Jalada. 22 March 2016. 27 April 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 January 2025.
- Ngũgĩ wa Thiong'o, Decolonising the Mind: The Politics of Language in African Literature, 1994, pp. 57–59.
- "Committee for the Release of Political Prisoners in Kenya Collection: 1975-1998". . 4 May 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 May 2024.
- Evan Mwangi, "Despite the Criticism, Ngugi is 'Still Best Writer Arxiv surəti 18 oktyabr 2012 tarixindən (Wayback Machine) saytında. AllAfrica, 8 November 2010.
- Page, Benedicte, "Kenyan author sweeps in as late favourite in Nobel prize for literature" Arxiv surəti 23 sentyabr 2017 tarixindən (Wayback Machine) saytında, The Guardian, 5 October 2010.
- Provost, Claire, "Ngugi wa Thiong'o: a major storyteller with a resonant development message" Arxiv surəti 23 sentyabr 2017 tarixindən (Wayback Machine) saytında, The Guardian, 6 October 2010.
- "A Family Affair at Calabash: Lit Fest hosts First Family of Kenyan Letters". Jamaica Observer. 18 May 2014. 17 April 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 April 2021.
- "MUKOMA WA NGUGI". MUKOMA WA NGUGI. 2025-01-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-13.
Ədəbiyyat
- Toh, Zorobi Philippe. "Linguistic Mystifications in Discourse: Case of Proverbs in Ngugi wa Thiong'o's Matigari". Imaginaire et représentations socioculturelles dans les proverbes africains, edited by Lèfara Silué and Paul Samsia, Paris: L'Harmattan, 2020, pp. 63–71.
- Wise, Christopher. 1997. "Resurrecting the Devil: Notes on Ngũgĩ's Theory of the Oral-Aural African Novel." Research in African Literatures 28.1:134–140.
Xarici keçidlər
- Leonard Lopate, "Writing in Exile", 12 September 2006. Interview with Ngũgĩ wa Thiongo on The Leonard Lopate Show , WNYC , New York public radio, following publication of Wizard of the Crow.
- Ngũgĩ wa Thiong'o – An Overview
- Ngugi wa Thiong'o biography and booklist
- The Language of Scholarship in Africa, 2012 lecture by Ngũgĩ wa Thiong'o, published in Leeds African Studies Bulletin 74 (December 2012), pp. 42–47.
- James Currey, "Publishing Ngũgĩ", Leeds African Studies Bulletin 68 (May 2006), pp. 26–54.
- Carey Baraka, "Ngũgĩ wa Thiong'o: three days with a giant of African literature", The Guardian, 13 June 2023.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nquqi Va Thionqo kikuyu dilinde Ngũgĩ wa Thiong o teleffuz ŋgoɣe wa diɔŋɔ 5 yanvar 1938 28 may 2025 keniyali yazici sair ve ictimai xadim Nquqi edebiyyatini cox vaxt postkolonial tecrubeler medeniyyetin qorunmasi ve dil meseleleri ile elaqelendirir Onun eserleri kolonializm ve onun tesirlerinin Afrika cemiyyetine nece zerer verdiyini eyni zamanda dil ve identifikasiyanin rolunu derinden arasdirir En cox taninan eserlerinden biri olan Weep Not Child 1964 ve A Grain of Wheat 1967 ile beynelxalq sohret qazandi Bu eserlerde o Koloniya dovrunun siddetini xalqin mubarizesini ve milletciliyi tesvir edir Nquqi Va Thionqokikuyu dilinde Ngũgĩ wa Thiong oDogum tarixi 5 yanvar 1938 1938 01 05 Vefat tarixi 28 may 2025 2025 05 28 87 yasinda Usaqlari 9 Mũkoma wa Ngũgĩ Wanjiku wa Ngũgĩ daxil olmaqla Tehsili Lids UniversitetiFealiyyeti dramaturq romanci esseist universitet muellimi d filosof yaziciEserlerinin dili ingilis diliUzvluyu Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Nquqi Va Thionqonun eserleri hemcinin dil meselelerine xususi diqqet yetirir Onun fikrince Afrikalilarin oz dilinde yazmasi onlarin oz medeniyyetlerini ve kimliklerini berpa etmeleri ucun vacibdir O ozunun yazdigi eserlerde ingilis dilinden deyil ana dili olan nden istifade etmeye qerar verdi Bu qerar onun medeni musteqillik ve dilin kolonializmin tesirinden azad olmasinaolan inancini eks etdirir Nquqinin Decolonising the Mind 1986 adli eseri dil imperializmine qarsi mubarize ucun bir cagiris olaraq Afrika cemiyyetlerinin oz dillerini yasatmalarini ve teblig etmelerini tesviq edir Nquqi Va Thionqonun fealiyyetleri yalniz edebiyyatla mehdudlasmir O hem de Keniyada insan haqlari ve azadliq ugrunda mubarize aparmis xususile hakimiyyetin repressiv siyasetlerine qarsi cixmisdir 1977 ci ilde Petals of Blood adli eseri sebebinden Keniyada hebs edilen ve bir muddet surgun heyati yasayan Nquqi oz yazilarina ve siyasi fealligina gore bir cox mukafata layiq gorulub O hemcinin dunya miqyasinda en nufuzlu intellektual figurlardan biri sayilir ve Afrika edebiyyatinin inkisafina boyuk tohfeler vermisdir IstinadlarNgugi wa Thiong o Encyclopaedia Britannica ing Ngũgĩ wa Thiong o Internet Speculative Fiction Database ing 1995 Le Kenyan Ngugi wa Thiong o figure majeure de la litterature africaine est mort Le Monde Ngũgĩ wa Thiong o A Profile of a Literary and Social Activist ngugiwathiongo com 29 March 2009 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 March 2009 Kilolo Moses The single most translated short story in the history of African writing Ngũgĩ wa Thiong o and the Jalada writers collective The Routledge Handbook of Translation and Activism ingilis Routledge 2 June 2020 doi 10 4324 9781315149660 21 ISBN 978 1 315 14966 0 22 August 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 28 September 2021 Jalada Translation Issue 01 Ngũgĩ wa Thiong o Jalada 22 March 2016 27 April 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 January 2025 Ngũgĩ wa Thiong o Decolonising the Mind The Politics of Language in African Literature 1994 pp 57 59 Committee for the Release of Political Prisoners in Kenya Collection 1975 1998 4 May 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 May 2024 Evan Mwangi Despite the Criticism Ngugi is Still Best Writer Arxiv sureti 18 oktyabr 2012 tarixinden Wayback Machine saytinda AllAfrica 8 November 2010 Page Benedicte Kenyan author sweeps in as late favourite in Nobel prize for literature Arxiv sureti 23 sentyabr 2017 tarixinden Wayback Machine saytinda The Guardian 5 October 2010 Provost Claire Ngugi wa Thiong o a major storyteller with a resonant development message Arxiv sureti 23 sentyabr 2017 tarixinden Wayback Machine saytinda The Guardian 6 October 2010 A Family Affair at Calabash Lit Fest hosts First Family of Kenyan Letters Jamaica Observer 18 May 2014 17 April 2021 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 April 2021 MUKOMA WA NGUGI MUKOMA WA NGUGI 2025 01 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2025 01 13 EdebiyyatToh Zorobi Philippe Linguistic Mystifications in Discourse Case of Proverbs in Ngugi wa Thiong o s Matigari Imaginaire et representations socioculturelles dans les proverbes africains edited by Lefara Silue and Paul Samsia Paris L Harmattan 2020 pp 63 71 Wise Christopher 1997 Resurrecting the Devil Notes on Ngũgĩ s Theory of the Oral Aural African Novel Research in African Literatures 28 1 134 140 Xarici kecidlerLeonard Lopate Writing in Exile 12 September 2006 Interview with Ngũgĩ wa Thiongo on The Leonard Lopate Show WNYC New York public radio following publication of Wizard of the Crow Ngũgĩ wa Thiong o An Overview Ngugi wa Thiong o biography and booklist The Language of Scholarship in Africa 2012 lecture by Ngũgĩ wa Thiong o published in Leeds African Studies Bulletin 74 December 2012 pp 42 47 James Currey Publishing Ngũgĩ Leeds African Studies Bulletin 68 May 2006 pp 26 54 Carey Baraka Ngũgĩ wa Thiong o three days with a giant of African literature The Guardian 13 June 2023