fbpx
Wikipedia

Norveç tarixi

September 18, 2021

Norveç tarixi — Norveç Krallığının eramızdan əvvəl ki, dövründən günümüzə qədər olan tarixini əhatə edir.

İlk dövr

İnsanların Norveçdə məskunlaşması Pleystosen epoxasının sona çatmasından sonra eramızdan 12.000 əvvələ təsadüf edir. Skandinaviyada Daş dövrü və Tunc dövründən qalma qayaüstü rəsmlərin aşkarlanması burada sivilizasiyanın daha erkəndən mövcud olduğunu göstərir. Norveçdə Roma İmperiyasının dönəmində eramızın 800-cü illərinə aid olduğu təxmin edilən Runik Daşların aşkarlanması burada romalarının mövcudluğu barədə olan ehtimalları gücləndirmişdir.

Orta əsrlər

1030-cu ildə Danimarkalılar Norveçi ələ keçirdilər. Norveç Danimarka kralı Knudun qurduğu Şimal Dənizi İmperatorluğunun'nun bir parçası halına gəldi. 1363-cı ildə Norveç kralı VI. Håkon Danimarka kralı IV. Valdemar'ın qızı I. Margrete'lə evlənərək iki ölkəni bir bayraq altında birləşdirdi. Ayrıca Håkon İsveç krallığı ailəsiylə də əqraba idi. Cütlüyün evliliyindən doğulan Olaf'ın 1387-cı ildə erkən yaşda ölməsi üzərinə I. Margrete taxta çıxdı (1387–1412). Margrete'nin başçılığı altında 1397 ildə İsveç, Norveç, Danimarka və koloniyaları (Farer adaları, İslandiya, Qrenlandiya və Finlandiya) birləşərək Kalmar Birliyi adı altında böyük bir Skandinaviya İmperatorluğu halına gəldilər.

Yeni və müasir dövr

1521-ci ildə İsveç Kalmar Birliyindən ayrıldı. Bu zamanda Skandinav ölkələri Martin Lüter tərəfindən Almaniyada başladılan Protestant Reformasiyası ilə sarsıldı. Danimarka və Norveç 1821-ci ilə qədər Danimarka-Norveç adı altında birlikdə hərəkət etməyə davam etdilər. Kralları bir idi, amma konstitusiyaları, dövlət qurumları və orduları ayrı-ayrı olmağa davam etdi. 19-cu əsrin başlanğıcında Norveç Napolyon döyüşləriylə təməlindən sarsıldı. Fransa müharibədə məğlub olanda Danimarka 1814-cü ildə imzaladığı Kil müqaviləsi şərtləri əsasında döyüşü qazanan tərəfin iştirakşısı olan İsveçə Norveçi vermək məcburiyyətində qaldı. Norveçlilər İsveç idarəçiliyindən məmnun qalmadılar. Üsyanlar baş qaldırdı. Nəhayət 1905 tarixində İsveç Norveçin müstəqilliyini tanıdı. Danimarka şahzadəsi VII. Haakon Norveç kralı elan edildi. Bu gün Birliyin Dağılması Günü adı ilə bayram edilməkdədir.

Norveç Birinci dünya müharibəsində bitərəf qaldı. İkinci dünya müharibəsində də bitərəf qalma niyyətində olmasına rəğmən 9 Aprel 1940 tarixində Nasist Almaniyası tərəfindən işğal edildi. 9 May 1945-ci il tarixində Almaniyanın təslim olmasına qədər Norveç işğal altında qaldı. 1949-cu ildə Norveç NATO'ya daxil oldu. 1960'ların sonlarında Norveç sularında kəşfedilən neft və qaz Norveçə böyük bir rifah qazandırdı. 1972 və 1994'də edilən referendumlarda Norveç xalqı Avropa Birliyi'nə daxil olmamasına qərar verdi. Norveç Avropa Birliyi ilə olan əlaqələrini iştirakçısı olduğu EFTA qurumu vasitəsiylə sürdürməkdədir. Günümüzdə Norveç Birləşmiş Millətlər Təşkilatının məlumatına görə yaşama standartları baxımından dünyanın ən irəlidə olan ölkələrindən biridir.

Ədəbiyyat

İngiliscə

  • Thormod Torfæus: Historia Rerum Norvegicarum; [now available in Latin, English, Norwegian]
  • Boyesen, Hjalmar Hjorth. The History of Norway (2011)
  • Derry, T.K. A Short History of Norway (George Allen and Unwin, 1968 edition)
  • Sejersted, Francis. The Age of Social Democracy: Norway and Sweden in the Twentieth Century (Princeton University Press; 2014) 543 pages; the history of the Scandinavian social model as it developed after the separation of Norway and Sweden in 1905.
  • Stenersen, Ivar, and Oivind Libaek. History of Norway from the Ice Age to the Oil Age (3rd ed. Dinamo Forlag 2007)

Norveççə

  • Malmø, Morten (1997). Norge på vingene! (Norwegian). Oslo: Andante Forlag. ISBN 82-91056-13-7.
  • Steine, Tor Olav (1992). Fenomenet Norsk Data (Norwegian). Oslo: Universitetsforlaget. ISBN 82-00-21501-6.
  • Stenersen, Øyvind; Libæk, Ivar (2003). The History of Norway. Forlaget Historie og Kultur (Norwegian). Lysaker: Dinamo Forlag. ISBN 8280710418.
  • Thuesen, Nils Petter (2011). Norges historie. Forlaget Historie og Kultur (Norwegian). Oslo: Universitetsforlaget. ISBN 978-8292870518.

September 18, 2021
norveç, tarixi, norveç, krallığının, eramızdan, əvvəl, dövründən, günümüzə, qədər, olan, tarixini, əhatə, edir, mündəricat, dövr, orta, əsrlər, yeni, müasir, dövr, ədəbiyyatilk, dövr, redaktəinsanların, norveçdə, məskunlaşması, pleystosen, epoxasının, sona, ça. Norvec tarixi Norvec Kralliginin eramizdan evvel ki dovrunden gunumuze qeder olan tarixini ehate edir Mundericat 1 Ilk dovr 2 Orta esrler 3 Yeni ve muasir dovr 4 EdebiyyatIlk dovr RedakteInsanlarin Norvecde meskunlasmasi Pleystosen epoxasinin sona catmasindan sonra eramizdan 12 000 evvele tesaduf edir Skandinaviyada Das dovru ve Tunc dovrunden qalma qayaustu resmlerin askarlanmasi burada sivilizasiyanin daha erkenden movcud oldugunu gosterir Norvecde Roma Imperiyasinin doneminde eramizin 800 cu illerine aid oldugu texmin edilen Runik Daslarin askarlanmasi burada romalarinin movcudlugu barede olan ehtimallari guclendirmisdir Orta esrler Redakte1030 cu ilde Danimarkalilar Norveci ele kecirdiler Norvec Danimarka krali Knudun qurdugu Simal Denizi Imperatorlugunun nun bir parcasi halina geldi 1363 ci ilde Norvec krali VI Hakon Danimarka krali IV Valdemar in qizi I Margrete le evlenerek iki olkeni bir bayraq altinda birlesdirdi Ayrica Hakon Isvec kralligi ailesiyle de eqraba idi Cutluyun evliliyinden dogulan Olaf in 1387 ci ilde erken yasda olmesi uzerine I Margrete taxta cixdi 1387 1412 Margrete nin basciligi altinda 1397 ilde Isvec Norvec Danimarka ve koloniyalari Farer adalari Islandiya Qrenlandiya ve Finlandiya birleserek Kalmar Birliyi adi altinda boyuk bir Skandinaviya Imperatorlugu halina geldiler Yeni ve muasir dovr Redakte1521 ci ilde Isvec Kalmar Birliyinden ayrildi Bu zamanda Skandinav olkeleri Martin Luter terefinden Almaniyada basladilan Protestant Reformasiyasi ile sarsildi Danimarka ve Norvec 1821 ci ile qeder Danimarka Norvec adi altinda birlikde hereket etmeye davam etdiler Krallari bir idi amma konstitusiyalari dovlet qurumlari ve ordulari ayri ayri olmaga davam etdi 19 cu esrin baslangicinda Norvec Napolyon doyusleriyle temelinden sarsildi Fransa muharibede meglub olanda Danimarka 1814 cu ilde imzaladigi Kil muqavilesi sertleri esasinda doyusu qazanan terefin istiraksisi olan Isvece Norveci vermek mecburiyyetinde qaldi Norvecliler Isvec idareciliyinden memnun qalmadilar Usyanlar bas qaldirdi Nehayet 1905 tarixinde Isvec Norvecin musteqilliyini tanidi Danimarka sahzadesi VII Haakon Norvec krali elan edildi Bu gun Birliyin Dagilmasi Gunu adi ile bayram edilmekdedir Norvec Birinci dunya muharibesinde biteref qaldi Ikinci dunya muharibesinde de biteref qalma niyyetinde olmasina regmen 9 Aprel 1940 tarixinde Nasist Almaniyasi terefinden isgal edildi 9 May 1945 ci il tarixinde Almaniyanin teslim olmasina qeder Norvec isgal altinda qaldi 1949 cu ilde Norvec NATO ya daxil oldu 1960 larin sonlarinda Norvec sularinda kesfedilen neft ve qaz Norvece boyuk bir rifah qazandirdi 1972 ve 1994 de edilen referendumlarda Norvec xalqi Avropa Birliyi ne daxil olmamasina qerar verdi Norvec Avropa Birliyi ile olan elaqelerini istirakcisi oldugu EFTA qurumu vasitesiyle surdurmekdedir Gunumuzde Norvec Birlesmis Milletler Teskilatinin melumatina gore yasama standartlari baximindan dunyanin en irelide olan olkelerinden biridir Edebiyyat RedakteIngilisce Thormod Torfaeus Historia Rerum Norvegicarum now available in Latin English Norwegian Boyesen Hjalmar Hjorth The History of Norway 2011 Derry T K A Short History of Norway George Allen and Unwin 1968 edition Sejersted Francis The Age of Social Democracy Norway and Sweden in the Twentieth Century Princeton University Press 2014 543 pages the history of the Scandinavian social model as it developed after the separation of Norway and Sweden in 1905 Stenersen Ivar and Oivind Libaek History of Norway from the Ice Age to the Oil Age 3rd ed Dinamo Forlag 2007 Norvecce Malmo Morten 1997 Norge pa vingene Norwegian Oslo Andante Forlag ISBN 82 91056 13 7 Steine Tor Olav 1992 Fenomenet Norsk Data Norwegian Oslo Universitetsforlaget ISBN 82 00 21501 6 Stenersen Oyvind Libaek Ivar 2003 The History of Norway Forlaget Historie og Kultur Norwegian Lysaker Dinamo Forlag ISBN 8280710418 Thuesen Nils Petter 2011 Norges historie Forlaget Historie og Kultur Norwegian Oslo Universitetsforlaget ISBN 978 8292870518 Menbe https az wikipedia org w index php title Norvec tarixi amp oldid 5983997, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.