fbpx
Wikipedia

Nornlar

Nornlar (q.skan. norn; cəmdə: nornir) — skandinav mifologiyasında tanrılar və insanların talelərini idarə edən qadın varlıqlar. Onlar Avropa mifologiyalarında digər insan taleyini idarə edən varlıqlarla demək olar ki, eynidilər.

Nornlar
q.skan. nornir

Nornlar. Yohannes Gehrts. 1889-cu il.
Mifologiya german-skandinav mifologiyası
Yer Urd bulağı
Cinsi qadın
Fəaliyyəti tanrılar və insanların talelərini müəyyənləşdirmək
Əlaqəli personajlar fülqyalar, haminqyalar, valkiriyalar və dislər
Digər mədəniyyətlərdə moyrlar, parkalar, siminq
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Snorri Sturlusonun "Völvanın kəhanəti" şeirində yazılanlara görə, ən önəmli üç norn olan Urd, Verdandi və Skuld Urd bulağında yerləşən bir zaldan gəliblər. Onlar bulaqdan su götürürlər və onun ətrafında qumu əllərinə alırlar. Onlar bu qumu İqqdrasil ağacının üzərinə səpirlər ki, onun budaqları çürüməsin. Bu üç norn güclü qız divlər (yötunlar) kimi təsvir ediliblər. Onların Yötunheymdən gəlməsi tanrıların qızıl dövrünü sona çatdırmışdır. Onlar "Vaftrudnismal" şeirində təsvir olunan Möqtrasir qızları ilə eyni ola bilərlər.

Bu üç tanınmış norna əlavə olaraq, başqa nornlar da var. Onlar bir insanın gələcəyini müəyyənləşdirmək üçün onların doğumunda iştirak edirlər. Xristianlıqdan əvvəlki skandinav cəmiyyətlərində nornların yeni doğulmuş uşaqları ziyarət edildiyinə inanılırdı. Həm bədxah, həm də ki xeyirxah nornlar var idi. Bədxah nornlar dünyadakı bütün faciəvi hadisələrin səbəbkarı, xeyirxah nornlar isə mərhəmətli, adamsevən ilahələr idi.

Etimologiya

"Norn" sözünün mənşəyi naməlumdur, ancaq onun "dolamaq" mənasını verən bir sözdən törədiyi güman edilir. Bunun nornların tale saplarını dolaması ilə əlaqəsi ola bilər. Bek-Pedersen irəli sürür ki, "norn" sözünün İsveç dilindəki "norna" (nyrna) sözü ilə əlaqəlidir, hansı ki, "gizlincə əlaqə saxlamaq" mənasını verən bir feildir. Bu, nornların sirrlərini insanlara sadəcə vaxt keçdikcə deyən, arxa planda olan kölgəli varlıqlar olması ilə bağlıdır.

Urd (q.skan. Urðr, anqlosaks: Wyrd) adının mənası "tale" deməkdir. "Wyrd" və "Urðr" eyni etimologiyaya malikdir, ancaq bu, onların eyni semantik keyfiyyətə sahib olduğu mənasını vermir. Həm "Urðr", həm də ki "Verðandi" qədim skandinav dilində "olmaq" mənasını verən "verða" feilindən törəmişdir. Alimlərin əksəriyyəti düşünür ki, "Urðr" sözü ""verða" feilinin keçmiş zaman ("olmuş"), "Verðandi" sözü isə indiki zamanından ("olur") törəmişdir. "Skuld" sözü qədim skandinav dilində "olması gərək" mənasını verən ""skulu" feilindən törəmişdir. Buna görə də alimlər bu üç nornun keçmiş, indiki və gələcək zaman ilə əlaqəsi olması nəticəsinə gəlirlər.

Başqa german ilahələri ilə əlaqəsi

Nornlar, fülqyalar, haminqyalar, valkiriyalar və dislər arasında dəqiq bir fərq yoxdur. Əlavə olaraq, qədim skandinav şeiriyyətində bu terminlərdən canlı qadınlara xitab etmək üçün də istifadə olunurdu. Snorri Sturlusonun "Poeziya dili" əsərindən:

  Qadınlara məcazi mənada asinyur, valkiriyalar, nornlar və ya fövqəltəbii qadınlar adları ilə də xitab olunur.  

Nornlar və digər german ilahələri arasındakı qeyri-dəqiq fərqliliklər Bek-Pedersenin "Qədim skandinav mifologiyasında nornlar" kitabında müzakirə mövzusuna çevrilmişdir.

Mənbə

İstinadlar

  1. The article Dis in Nordisk familjebok (1907).
  2. The article Nornor in Nordisk familjebok (1913).
  3. Sturluson, Snorri. Gylfaginning // Edda. London, England: J.M. Dent. 1995. səh. 18. ISBN 978-0-4608-7616-2.
  4. Bek-Pedersen, Karen. Norns in Old Norse Mythology. Edinburgh, Scotland: Dunedin Academic Press. 2011. səh. 191. ISBN 978-1-906716-18-9.
  5. Bek-Pedersen, Karen. Norns in Old Norse Mythology. Edinburgh, Scotland: Dunedin Academic Press. 2011. səh. 169. ISBN 978-1-906716-18-9.
  6. "Swedish Etymological dictionary". Runeberg.org. İstifadə tarixi: 2012-12-30.
  7. "Etymonline.com". Etymonline.com. İstifadə tarixi: 2012-12-30.
  8. Bek-Pedersen, Karen. 2011. The Norns: Representatives of Fate in Old Norse Tradition. In: Monaghan, Patricia. Goddesses in World Culture. V.2 P.271.
  9. Skáldskaparmál in translation by Arthur Gilchrist Brodeur (1916), at Google Books.

Ədəbiyyat

  •   Kisholm, Hyu, ed.Norns // Britannika Ensiklopediyası (XI). Cambridge University Press. 1911.
  • Bek-Pedersen, Karen (2011). The Norns in Old Norse Mythology. Dunedin Academic Press. ISBN 978-1-906716-18-9.
  • The Elder Edda: A Book of Viking Lore.(2011). translated by Andy Orchard. Penguin Classics. ISBN 978-0-140-43585-6.
  • Lindow, John (2001). Norse Mythology: A Guide to the Gods, Heroes, Rituals, and Beliefs. Oxford University Press. ISBN 0-19-515382-0.
  • Lionarons, Joyce Tally (2005). "Dísir, Valkyries, Völur, and Norns: The Weise Frauen of the Deutsche Mythologie," in The Shadow Walkers: Jacob Grimm's Mythology of the Monstrous. ed. Tom Shippey. Arizona Center for Medieval and Renaissance Studies. ISBN 9780866983341
  • Simek, Rudolf (2007), translated by Angela Hall. Dictionary of Northern Mythology. D.S. Brewer. ISBN 0-85991-513-1.
  • Sturluson, Snorri (1995), translated by Anthony Faulkes. Edda. J.M. Dent. ISBN 978-0-4608-7616-2.

Xarici keçidlər

nornlar, skan, norn, cəmdə, nornir, skandinav, mifologiyasında, tanrılar, insanların, talelərini, idarə, edən, qadın, varlıqlar, onlar, avropa, mifologiyalarında, digər, insan, taleyini, idarə, edən, varlıqlarla, demək, olar, eynidilər, skan, nornir, yohannes,. Nornlar q skan norn cemde nornir skandinav mifologiyasinda tanrilar ve insanlarin talelerini idare eden qadin varliqlar 1 Onlar Avropa mifologiyalarinda diger insan taleyini idare eden varliqlarla demek olar ki eynidiler Nornlarq skan nornirNornlar Yohannes Gehrts 1889 cu il Mifologiya german skandinav mifologiyasiYer Urd bulagiCinsi qadinFealiyyeti tanrilar ve insanlarin talelerini mueyyenlesdirmekElaqeli personajlar fulqyalar haminqyalar valkiriyalar ve dislerDiger medeniyyetlerde moyrlar parkalar siminq Vikianbarda elaqeli mediafayllarSnorri Sturlusonun Volvanin kehaneti seirinde yazilanlara gore en onemli uc norn olan Urd Verdandi ve Skuld Urd bulaginda yerlesen bir zaldan gelibler Onlar bulaqdan su gotururler ve onun etrafinda qumu ellerine alirlar Onlar bu qumu Iqqdrasil agacinin uzerine sepirler ki onun budaqlari curumesin Bu uc norn guclu qiz divler yotunlar kimi tesvir edilibler Onlarin Yotunheymden gelmesi tanrilarin qizil dovrunu sona catdirmisdir Onlar Vaftrudnismal seirinde tesvir olunan Moqtrasir qizlari ile eyni ola bilerler 2 Bu uc taninmis norna elave olaraq basqa nornlar da var Onlar bir insanin geleceyini mueyyenlesdirmek ucun onlarin dogumunda istirak edirler Xristianliqdan evvelki skandinav cemiyyetlerinde nornlarin yeni dogulmus usaqlari ziyaret edildiyine inanilirdi 3 Hem bedxah hem de ki xeyirxah nornlar var idi Bedxah nornlar dunyadaki butun facievi hadiselerin sebebkari xeyirxah nornlar ise merhemetli adamseven ilaheler idi 2 Mundericat 1 Etimologiya 2 Basqa german ilaheleri ile elaqesi 3 Menbe 3 1 Istinadlar 3 2 Edebiyyat 4 Xarici kecidlerEtimologiya Redakte Norn sozunun menseyi namelumdur ancaq onun dolamaq menasini veren bir sozden torediyi guman edilir Bunun nornlarin tale saplarini dolamasi ile elaqesi ola biler 2 Bek Pedersen ireli surur ki norn sozunun Isvec dilindeki norna nyrna sozu ile elaqelidir hansi ki gizlince elaqe saxlamaq menasini veren bir feildir Bu nornlarin sirrlerini insanlara sadece vaxt kecdikce deyen arxa planda olan kolgeli varliqlar olmasi ile baglidir 4 Urd q skan Urdr anqlosaks Wyrd adinin menasi tale demekdir Wyrd ve Urdr eyni etimologiyaya malikdir ancaq bu onlarin eyni semantik keyfiyyete sahib oldugu menasini vermir 5 Hem Urdr hem de ki Verdandi qedim skandinav dilinde olmaq menasini veren verda feilinden toremisdir 6 Alimlerin ekseriyyeti dusunur ki Urdr sozu verda feilinin kecmis zaman olmus Verdandi sozu ise indiki zamanindan olur toremisdir Skuld sozu qedim skandinav dilinde olmasi gerek menasini veren skulu feilinden toremisdir 6 7 Buna gore de alimler bu uc nornun kecmis indiki ve gelecek zaman ile elaqesi olmasi neticesine gelirler 2 8 Basqa german ilaheleri ile elaqesi RedakteNornlar fulqyalar haminqyalar valkiriyalar ve disler arasinda deqiq bir ferq yoxdur Elave olaraq qedim skandinav seiriyyetinde bu terminlerden canli qadinlara xitab etmek ucun de istifade olunurdu Snorri Sturlusonun Poeziya dili eserinden Qadinlara mecazi menada asinyur valkiriyalar nornlar ve ya fovqeltebii qadinlar adlari ile de xitab olunur 9 Nornlar ve diger german ilaheleri arasindaki qeyri deqiq ferqlilikler Bek Pedersenin Qedim skandinav mifologiyasinda nornlar kitabinda muzakire movzusuna cevrilmisdir Menbe RedakteIstinadlar Redakte The article Dis in Nordisk familjebok 1907 1 2 3 4 The article Nornor in Nordisk familjebok 1913 Sturluson Snorri Gylfaginning Edda London England J M Dent 1995 seh 18 ISBN 978 0 4608 7616 2 Bek Pedersen Karen Norns in Old Norse Mythology Edinburgh Scotland Dunedin Academic Press 2011 seh 191 ISBN 978 1 906716 18 9 Bek Pedersen Karen Norns in Old Norse Mythology Edinburgh Scotland Dunedin Academic Press 2011 seh 169 ISBN 978 1 906716 18 9 1 2 Swedish Etymological dictionary Runeberg org Istifade tarixi 2012 12 30 Etymonline com Etymonline com Istifade tarixi 2012 12 30 Bek Pedersen Karen 2011 The Norns Representatives of Fate in Old Norse Tradition In Monaghan Patricia Goddesses in World Culture V 2 P 271 Skaldskaparmal in translation by Arthur Gilchrist Brodeur 1916 at Google Books Edebiyyat Redakte Kisholm Hyu ed Norns Britannika Ensiklopediyasi XI Cambridge University Press 1911 Bek Pedersen Karen 2011 The Norns in Old Norse Mythology Dunedin Academic Press ISBN 978 1 906716 18 9 The Elder Edda A Book of Viking Lore 2011 translated by Andy Orchard Penguin Classics ISBN 978 0 140 43585 6 Lindow John 2001 Norse Mythology A Guide to the Gods Heroes Rituals and Beliefs Oxford University Press ISBN 0 19 515382 0 Lionarons Joyce Tally 2005 Disir Valkyries Volur and Norns The Weise Frauen of the Deutsche Mythologie in The Shadow Walkers Jacob Grimm s Mythology of the Monstrous ed Tom Shippey Arizona Center for Medieval and Renaissance Studies ISBN 9780866983341 Simek Rudolf 2007 translated by Angela Hall Dictionary of Northern Mythology D S Brewer ISBN 0 85991 513 1 Sturluson Snorri 1995 translated by Anthony Faulkes Edda J M Dent ISBN 978 0 4608 7616 2 Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Nornlar ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Nornlar amp oldid 6077382, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.