fbpx
Wikipedia

Nikolay Çernışevski

Nikolay Qavriloviç Çernışevski – Rus inqilabçı və mütəfəkkiri, yazıçı, iqtisadçı, filosof.

Nikolay Çernışevski
rus. Николай Гаврилович Чернышевский
Doğum tarixi
Doğum yeri Saratov, Rusiya
Vəfat tarixi (61 yaşında)
Vəfat yeri Saratov, Rusiya
Vəfat səbəbi insult
Dəfn yeri
  • Voskresenskoye cemetery of Saratov[d]
Vətəndaşlığı
Təhsili
Fəaliyyəti filosof, jurnalist, roman yazıçısı, yazıçı, ədəbiyyat tənqidçisi, iqtisadçı, publisist
Əsərlərinin dili rusca
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Nikolay Qavriloviç Çernışevski 1828-ci il iyul ayının 24-də Saratov şəhərində keşiş ailəsində doğulmuşdur. 1853-cü ildə Peterburqa köçmüş, "Oteçestvennıe zapis-ki" jurnalında əməkdaşlıq etmişdir. Nikolay Qavriloviç 1853-1856-cı illərdə "Sovremennik" jurnalının redaktoru və ideya rəhbəri olmuşdur.

1850-ci ildə Peterburq Universitetinin Tarix filologiya fakültəsini bitirmişdir. 1861-1862-ci illərdə "Zemlə i volə" inqilabi təşkilatının ilhamçısı və məsləhətçisi olan Çernışevskinin daim artan nüfuzundan təşvişə düşən çar hökuməti onu 1862-ci ildə həbs edərək, Petropavlovsk qalasına salmış, sonra katorqaya Sibirə ömürlük sürgünə məhkum et-mişdir. 1883-cü ildə Çernışevskiyə Həştərxanda yaşamağa, 1889-cu ildə isə Saratova qayıtmağa icazə vermişdir. Çernışevskinin dünya görüşünün formalaşmasında A.I.Gertsen və V.Q.Belinskinin, həmçinin klassik alman fəlsəfəsinin (xüsusilə L.Feyerbaxın), ingilis siyasi-iqtisadının, fransız utopik sosializminin güclü təsiri olmuşdur. Çernışevski idrak məsələsində qəti materialist mövqedə durmuş, aqnostisizmi kəskin tənqid etmişdir. Çernışevski praktikaya böyük əhəmiyyət vermiş, onu həqiqətən əsl meyar adlandırmşdır.

Yaradıcılığı

1855-ci ildə "Sənətin varlığı estetik münasibətləri" adlı magistrlik dissertasiyası ilə Rusiyada materialist estetikanın əsasını qoymuş, incəsənəti "həyat dərsliyi" adlandıraraq "sənət, sənət üçün" nəzəriyyəsinə güclü zərbə vurmuşdur. Çernışevskinin publisistikası çarizmə, təhkimçiliyə qarşı mübarizəyə həsr olunmuşdur. Onun ədəbi-tənqidi məqalələri qabaqcıl rus ədəbiyyatı və incəsənətinin inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Həbsdə olarkən Çernışevski 1862-1863-cü illərdə "Nə etməli?" romanını, 1863-cü ildə "Alferyev" povestini, 1864-cü ildə "Kiçik hekayələr" və sairə ədəbi-bədii əsərlərini yazmışdır.

K.Marks və F.Engels Çernışevskinin əsərlərini oxumuş, onu "böyük rus alimi və tənqidçisi " adlandırmışlar. Çernışevski Şərq, eləcə də Qafqaz, o cümlədən Azərbaycan mədəniyyətinə dərin maraq göstərmiş, onu təbliğ etmişdir. 1855-ci ildə Tiflisdə nəşr olunmuş "Zurna" almanaxı haqqında "Sovremennik" jurnalının həmin ilin 7-ci nömrəsində dərc olunmuş resenziyada Çernışevski almanaxın nəşrini müsbət qiymətləndirmiş, onun müəllifləri sırasında M.F. Axundovun adını ikinci çəkmişdir. Tədqiqatçılar S.S.Pencinin 1856-cı ildə rus dilində nəşr etdirdiyi "Koroğlu" eposu haqqında "Sovremennik "in həmin ilin 10-cu nömrəsində imzasız dərc olunmuş resenziyanın da Çernışevskiyə məxsusluğunu göstərirlər. Resenziyada "Koroğlu"dan Azərbaycan xalqının milli ədəbi abidəsi kimi bəhs edilir. Koroğlu xalqın müdafiəçisi kimi qiymətləndirilir, azərbaycanlıların "milli qəhrəmanı ", eyni zamanda "milli şairi" adlandırılır. Çernışevski məşhur şərqşünas alim Kazım bəylə tanış olmuş, ondan şərq dillərini öyrənmişdir. Hələ inqilabdan əvvəl qabaqcıl Azərbaycan ziyalıları Çernışevskinin yaradıcılığına dərin hörmət bəsləmiş, onun irsindən, ideyalarından bəhrələnmişlər.

Nikolay Qavriloviç Çernışevski 1889-cu ildə oktyabr ayının 29-da Saratov şəhərində vəfat etmişdir. Kitabxanalarda N.Q.Çernışevskinin yubileyi ilə əlaqədar geniş tədbirlər həyata keçirilməsini məsləhət görürük.

Mənbə

  1. ƏLAMƏTDAR VƏ TARIXI GÜNLƏR TƏQVIMI

Əsərləri

  • Nə etməli?.-B.: Gənclik,1987.–705 s.
  • Sənətin varlığa estetik münasibətləri.-B., 1956. –145 s.

Ədəbiyyat

  • Köçərli F., Rüstəmov I. N.Q.Çernışevski və Azərbaycanda ictimai fikir.–B.: Azərnəşr,1979. – 62 s.

nikolay, çernışevski, nikolay, qavriloviç, çernışevski, inqilabçı, mütəfəkkiri, yazıçı, iqtisadçı, filosof, Николай, Гаврилович, Чернышевскийdoğum, tarixi, iyul, 1828doğum, yeri, saratov, rusiyavəfat, tarixi, oktyabr, 1889, yaşında, vəfat, yeri, saratov, rusiy. Nikolay Qavrilovic Cernisevski Rus inqilabci ve mutefekkiri yazici iqtisadci filosof 1 Nikolay Cernisevskirus Nikolaj Gavrilovich ChernyshevskijDogum tarixi 24 iyul 1828Dogum yeri Saratov RusiyaVefat tarixi 29 oktyabr 1889 61 yasinda Vefat yeri Saratov RusiyaVefat sebebi insultDefn yeri Voskresenskoye cemetery of Saratov d Vetendasligi Rusiya ImperiyasiTehsili Sankt Peterburq Dovlet UniversitetiFealiyyeti filosof jurnalist roman yazicisi yazici edebiyyat tenqidcisi iqtisadci publisistEserlerinin dili rusca Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Yaradiciligi 3 Menbe 4 Eserleri 5 EdebiyyatHeyati RedakteNikolay Qavrilovic Cernisevski 1828 ci il iyul ayinin 24 de Saratov seherinde kesis ailesinde dogulmusdur 1853 cu ilde Peterburqa kocmus Otecestvennie zapis ki jurnalinda emekdasliq etmisdir Nikolay Qavrilovic 1853 1856 ci illerde Sovremennik jurnalinin redaktoru ve ideya rehberi olmusdur 1850 ci ilde Peterburq Universitetinin Tarix filologiya fakultesini bitirmisdir 1861 1862 ci illerde Zemle i vole inqilabi teskilatinin ilhamcisi ve meslehetcisi olan Cernisevskinin daim artan nufuzundan tesvise dusen car hokumeti onu 1862 ci ilde hebs ederek Petropavlovsk qalasina salmis sonra katorqaya Sibire omurluk surgune mehkum et misdir 1883 cu ilde Cernisevskiye Hesterxanda yasamaga 1889 cu ilde ise Saratova qayitmaga icaze vermisdir Cernisevskinin dunya gorusunun formalasmasinda A I Gertsen ve V Q Belinskinin hemcinin klassik alman felsefesinin xususile L Feyerbaxin ingilis siyasi iqtisadinin fransiz utopik sosializminin guclu tesiri olmusdur Cernisevski idrak meselesinde qeti materialist movqede durmus aqnostisizmi keskin tenqid etmisdir Cernisevski praktikaya boyuk ehemiyyet vermis onu heqiqeten esl meyar adlandirmsdir Yaradiciligi Redakte1855 ci ilde Senetin varligi estetik munasibetleri adli magistrlik dissertasiyasi ile Rusiyada materialist estetikanin esasini qoymus inceseneti heyat dersliyi adlandiraraq senet senet ucun nezeriyyesine guclu zerbe vurmusdur Cernisevskinin publisistikasi carizme tehkimciliye qarsi mubarizeye hesr olunmusdur Onun edebi tenqidi meqaleleri qabaqcil rus edebiyyati ve incesenetinin inkisafina boyuk tesir gostermisdir Hebsde olarken Cernisevski 1862 1863 cu illerde Ne etmeli romanini 1863 cu ilde Alferyev povestini 1864 cu ilde Kicik hekayeler ve saire edebi bedii eserlerini yazmisdir K Marks ve F Engels Cernisevskinin eserlerini oxumus onu boyuk rus alimi ve tenqidcisi adlandirmislar Cernisevski Serq elece de Qafqaz o cumleden Azerbaycan medeniyyetine derin maraq gostermis onu teblig etmisdir 1855 ci ilde Tiflisde nesr olunmus Zurna almanaxi haqqinda Sovremennik jurnalinin hemin ilin 7 ci nomresinde derc olunmus resenziyada Cernisevski almanaxin nesrini musbet qiymetlendirmis onun muellifleri sirasinda M F Axundovun adini ikinci cekmisdir Tedqiqatcilar S S Pencinin 1856 ci ilde rus dilinde nesr etdirdiyi Koroglu eposu haqqinda Sovremennik in hemin ilin 10 cu nomresinde imzasiz derc olunmus resenziyanin da Cernisevskiye mexsuslugunu gosterirler Resenziyada Koroglu dan Azerbaycan xalqinin milli edebi abidesi kimi behs edilir Koroglu xalqin mudafiecisi kimi qiymetlendirilir azerbaycanlilarin milli qehremani eyni zamanda milli sairi adlandirilir Cernisevski meshur serqsunas alim Kazim beyle tanis olmus ondan serq dillerini oyrenmisdir Hele inqilabdan evvel qabaqcil Azerbaycan ziyalilari Cernisevskinin yaradiciligina derin hormet beslemis onun irsinden ideyalarindan behrelenmisler Nikolay Qavrilovic Cernisevski 1889 cu ilde oktyabr ayinin 29 da Saratov seherinde vefat etmisdir Kitabxanalarda N Q Cernisevskinin yubileyi ile elaqedar genis tedbirler heyata kecirilmesini meslehet goruruk Menbe Redakte ELAMETDAR VE TARIXI GUNLER TEQVIMIEserleri RedakteNe etmeli B Genclik 1987 705 s Senetin varliga estetik munasibetleri B 1956 145 s Edebiyyat RedakteKocerli F Rustemov I N Q Cernisevski ve Azerbaycanda ictimai fikir B Azernesr 1979 62 s Vikisitatda Nikolay Cernisevski ile elaqedar sitatlar var Menbe https az wikipedia org w index php title Nikolay Cernisevski amp oldid 5530317, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.