fbpx
Wikipedia

Narva çayı

Avqust 13, 2021

Narva (est. Narva jõgi) — Estoniya və Rusiya Federasiyasının Leninqrad vilayətinin sərhədindəki çay. Alukse və Bek adları da ədəbiyyatda rast gəlinir. Sonuncu ad 17-ci əsrdə İsveç hakimiyyəti dövründə istifadə edilmiş və Adam Oleari tərəfindəndə xatırlanır. Çay sahilin boyunca yerləşən şəhərlər: İvangorod (Rusiya), Narva və Narva-Yıesuu (Estoniya). Çay sahillərini hazırda iki körpü birləşdirir. 1991-ci ildən bu yana Rusiya-Estoniya sərhədini təşkil edir. Çay sahili boyunca bölgə Prenarovye adlanır.

Narva çayı
est. Narva
Ölkələr
Mənbəyi  
 • Yüksəkliyi 30 m
Mənsəbi  
 • Yüksəkliyi 0 m
Uzunluğu 77 km
Su sərfi 399 m³/s
Hövzəsinin sahəsi 56200 km²
mənbəyi
mənsəbi
Narva çayı Estoniyaın fiziki xəritəsində:

58°59′14″ şm. e. 27°43′49″ ş. u.

59°28′12″ şm. e. 28°02′36″ ş. u.
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Əsas məlumatları

 
Narva çayı hövzəsinin xəritəsi

Çay Çud-Pskov gölündən başlayır və Baltik dənizinin Fin körfəzindəki Narva buxtasına axır.

Çayın uzunluğu 77 km-dir, bunun 40 km-i yuxarı, 20 km-i orta, 17 km-i isə aşağı axar təşkil edir. Hövzəsinin sahəsi 56.200 km²-dir. Çayın ağzında suyun axıdılması 399 m³/s və ya 12,58 km³/il təşkil edir ki, bu da mənbədən 78 m³/s və ya 2.46 km³/il çoxdur. Çayın düşməsi 30 m-dir, bunun 19% -i (4-7,5 m) Narva şəlalələrinin, 16% (5 m) isə Omut astanalarının payına düşür. Potensial su elektrik ehtiyatları: orta illik gücü 141 MVt, orta illik istehsal 1235 milyon kilovat-saatdır. Orta eni 200–300 m, lakin su elektrik stansiyasından aşağıda 390 m-ə qədər olur. Ən böyük eni isə Verxovski adasının yuxarı axınlarında müşahidə olunur - təxminən 900 m. Orta dərinliyi 3–4 m, su elektrik stansiyasının altında 6 m-dən 11 m-ə qədər artır. Mənsəbində isə 15 m-ə qədərdir. Çay axınının orta sürəti 1 m/s, astanalarda 3 m/s, aşağı hissəsində isə 0,5 m / s-ə çatır. Çayda buzlanma 5,5 aya qədər davam edir. Yayda isə suyu azalır. Çayın qidalanmasının əsasını qar suları təşkil edir. Çud gölünün suyuda öz növbəsində əsas mənbəyidir. Su elektrik stansiyaları: Narva su elektrik stansiyası.

Çayın boyunca olan şəhərlər: İvangorod (Rusiya), Narva və Narva-Yıesuu.

Gəmişilik üçün yararlıdır: Narva Su Elektrik Stansiyasının (14.9 km) və Narva su anbarının (15 km) altında. Bütünlüklə çay axınının 40% gəmiçiliyə yararlıdır. Əsas qolları: Plyussa, Rosson

Etimologiya

Çayın adını Veps dili ilə müqayisə edən M. Fasmerin ən populyar etimologiyası Narvaine "astana" mənasındadır. Saitlərin əvəzlənməsini nəzərə alaraq Baltik mənşəli ümumi hidronimik kökdən Nar/ Ner -dən əməlkə gəlməsi deyilir. Nəhayət qədim alman dilindən narva “dar” mənasında olan sözdəm meydana gəlməsi deyilir. Əksər hallarda dar boğazlara da Narva deyilir.

1681, 1684, 1900, 1900, 1905 və 1933-cü il xəritələrində çay Narova kimi göstərilmişdir.

Çay 1927-ci ildə Estoniya tərəfinin təşəbbüsü ilə adlandırıldı. 1927-ci il "Starı Narvski Listok" qəzeti bu hadisəni belə təsvir edir: "Ana Dili Akademik Cəmiyyətinin təklifinə və Virskago Dairə İdarəsinin qərarına (" Riigi Teataja "1927 № 5) əsasən "Narova" sözünün əvəzinə bundan sonra "Narva" sözü istifadə ediləcəkdir. Buna görə adlar belə olacaqdır:Ust Narova–Ust-Narva; Narova çayı–Narva çayı; Narovo dairəsi-Narva dairəsi.

1976-cı ildə xəritədə Narva çayı kimi göstərilmişdir.

Fauna

 
«Narva Losos 2014» balıq ovlama yarışması

Narva balıqla zəngindir. Burada Rutilus, Xanı balığı, Çapaq, Adi durnabalıq, Qızılüzgəc və başqa balıq növləri Çud gölü və Narva su anbarında olduğu kimidir.

İstinadlar

  1. "Narva at Narva-Ges". webworld.unesco.org. 2009-11-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-11-24. (#parameter_ignored_suggest), UNESCO: Water resources
  2. G. von Sabler. Ober die Herkunft des Flussnamens Narowa // "Sitzungsberichte der Gelehrten Estnischen Gesellschaft. 1910. Jurjew-Dorpat, 1911" (PDF). dspace.ut.ee. İstifadə tarixi: 2019-01-17. (#parameter_ignored_suggest) S. 166.
  3. Merlijn de Smit. "Insular Etymologies". www.academia.edu. İstifadə tarixi: 2019-01-17. (#parameter_ignored_suggest)
  4. "карта 1681 г." (PDF). vana.narvaplan.ee. İstifadə tarixi: 2019-01-17. (#parameter_ignored_suggest)
  5. "карта 1684 г." vana.narvaplan.ee. İstifadə tarixi: 2019-01-17. (#parameter_ignored_suggest)
  6. "карта 1900 г." (PDF). vana.narvaplan.ee. İstifadə tarixi: 2019-01-17. (#parameter_ignored_suggest)
  7. "карта 1900 г." (PDF). vana.narvaplan.ee. İstifadə tarixi: 2019-01-17. (#parameter_ignored_suggest)
  8. "карта 1905 г." (PDF). vana.narvaplan.ee. İstifadə tarixi: 2019-01-17. (#parameter_ignored_suggest)
  9. "карта РККА 1933 г." maps.monetonos.ru (rus). İstifadə tarixi: 2019-01-17. (#parameter_ignored_suggest)
  10. "газета «Старый Нарвский Листок» 1927 год". sites.google.com. İstifadə tarixi: 2019-01-17. (#parameter_ignored_suggest)
  11. "карта 1976 года". vana.narvaplan.ee. İstifadə tarixi: 2019-01-17. (#parameter_ignored_suggest)

Avqust 13, 2021
narva, çayı, narva, narva, jõgi, estoniya, rusiya, federasiyasının, leninqrad, vilayətinin, sərhədindəki, çay, alukse, adları, ədəbiyyatda, rast, gəlinir, sonuncu, əsrdə, isveç, hakimiyyəti, dövründə, istifadə, edilmiş, adam, oleari, tərəfindəndə, xatırlanır, . Narva est Narva jogi Estoniya ve Rusiya Federasiyasinin Leninqrad vilayetinin serhedindeki cay Alukse ve Bek adlari da edebiyyatda rast gelinir Sonuncu ad 17 ci esrde Isvec hakimiyyeti dovrunde istifade edilmis ve Adam Oleari terefindende xatirlanir Cay sahilin boyunca yerlesen seherler Ivangorod Rusiya Narva ve Narva Yiesuu Estoniya Cay sahillerini hazirda iki korpu birlesdirir 1991 ci ilden bu yana Rusiya Estoniya serhedini teskil edir Cay sahili boyunca bolge Prenarovye adlanir Narva cayiest NarvaOlkeler Estoniya EstoniyaRusiya RusiyaMenbeyi Yuksekliyi 30 mMensebi Yuksekliyi 0 mUzunlugu 77 kmSu serfi 399 m sHovzesinin sahesi 56200 km menbeyi mensebiNarva cayi Estoniyain fiziki xeritesinde 58 59 14 sm e 27 43 49 s u 59 28 12 sm e 28 02 36 s u Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Esas melumatlari 2 Etimologiya 3 Fauna 4 IstinadlarEsas melumatlari Redakte Narva cayi hovzesinin xeritesi Cay Cud Pskov golunden baslayir ve Baltik denizinin Fin korfezindeki Narva buxtasina axir Cayin uzunlugu 77 km dir bunun 40 km i yuxari 20 km i orta 17 km i ise asagi axar teskil edir Hovzesinin sahesi 56 200 km dir Cayin agzinda suyun axidilmasi 399 m s 1 ve ya 12 58 km il teskil edir ki bu da menbeden 78 m s ve ya 2 46 km il coxdur Cayin dusmesi 30 m dir bunun 19 i 4 7 5 m Narva selalelerinin 16 5 m ise Omut astanalarinin payina dusur Potensial su elektrik ehtiyatlari orta illik gucu 141 MVt orta illik istehsal 1235 milyon kilovat saatdir Orta eni 200 300 m lakin su elektrik stansiyasindan asagida 390 m e qeder olur En boyuk eni ise Verxovski adasinin yuxari axinlarinda musahide olunur texminen 900 m Orta derinliyi 3 4 m su elektrik stansiyasinin altinda 6 m den 11 m e qeder artir Mensebinde ise 15 m e qederdir Cay axininin orta sureti 1 m s astanalarda 3 m s asagi hissesinde ise 0 5 m s e catir Cayda buzlanma 5 5 aya qeder davam edir Yayda ise suyu azalir Cayin qidalanmasinin esasini qar sulari teskil edir Cud golunun suyuda oz novbesinde esas menbeyidir Su elektrik stansiyalari Narva su elektrik stansiyasi Cayin boyunca olan seherler Ivangorod Rusiya Narva ve Narva Yiesuu Gemisilik ucun yararlidir Narva Su Elektrik Stansiyasinin 14 9 km ve Narva su anbarinin 15 km altinda Butunlukle cay axininin 40 gemiciliye yararlidir Esas qollari Plyussa RossonEtimologiya RedakteCayin adini Veps dili ile muqayise eden M Fasmerin en populyar etimologiyasi Narvaine astana menasindadir Saitlerin evezlenmesini nezere alaraq Baltik menseli umumi hidronimik kokden Nar Ner den emelke gelmesi deyilir Nehayet qedim alman dilinden narva dar menasinda olan sozdem meydana gelmesi deyilir Ekser hallarda dar bogazlara da Narva deyilir 2 3 1681 4 1684 5 1900 6 1900 7 1905 8 ve 1933 cu il 9 xeritelerinde cay Narova kimi gosterilmisdir Cay 1927 ci ilde Estoniya terefinin tesebbusu ile adlandirildi 1927 ci il Stari Narvski Listok qezeti bu hadiseni bele tesvir edir Ana Dili Akademik Cemiyyetinin teklifine ve Virskago Daire Idaresinin qerarina Riigi Teataja 1927 5 esasen Narova sozunun evezine bundan sonra Narva sozu istifade edilecekdir Buna gore adlar bele olacaqdir Ust Narova Ust Narva Narova cayi Narva cayi Narovo dairesi Narva dairesi 10 1976 ci ilde xeritede Narva cayi kimi gosterilmisdir 11 Fauna Redakte Narva Losos 2014 baliq ovlama yarismasi Narva baliqla zengindir Burada Rutilus Xani baligi Capaq Adi durnabaliq Qiziluzgec ve basqa baliq novleri Cud golu ve Narva su anbarinda oldugu kimidir Istinadlar Redakte Narva at Narva Ges webworld unesco org 2009 11 24 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 11 24 parameter ignored suggest UNESCO Water resources G von Sabler Ober die Herkunft des Flussnamens Narowa Sitzungsberichte der Gelehrten Estnischen Gesellschaft 1910 Jurjew Dorpat 1911 PDF dspace ut ee Istifade tarixi 2019 01 17 parameter ignored suggest S 166 Merlijn de Smit Insular Etymologies www academia edu Istifade tarixi 2019 01 17 parameter ignored suggest karta 1681 g PDF vana narvaplan ee Istifade tarixi 2019 01 17 parameter ignored suggest karta 1684 g vana narvaplan ee Istifade tarixi 2019 01 17 parameter ignored suggest karta 1900 g PDF vana narvaplan ee Istifade tarixi 2019 01 17 parameter ignored suggest karta 1900 g PDF vana narvaplan ee Istifade tarixi 2019 01 17 parameter ignored suggest karta 1905 g PDF vana narvaplan ee Istifade tarixi 2019 01 17 parameter ignored suggest karta RKKA 1933 g maps monetonos ru rus Istifade tarixi 2019 01 17 parameter ignored suggest gazeta Staryj Narvskij Listok 1927 god sites google com Istifade tarixi 2019 01 17 parameter ignored suggest karta 1976 goda vana narvaplan ee Istifade tarixi 2019 01 17 parameter ignored suggest Menbe https az wikipedia org w index php title Narva cayi amp oldid 6011687, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.