fbpx
Wikipedia

Məhəmmədəmin xan Dəvəli-Qacar

Məhəmmədəmin xan Məhəmmədhəsən xan oğlu Dəvəli-Qacar (?-1850)—Abbas mirzənin keşikçibaşısı.

Məhəmmədəmin xan Dəvəli-Qacar
Məhəmmədəmin xan Məhəmmədhəsən xan oğlu Dəvəli-Qacar
Doğum yeri Tehran
Vəfat tarixi
Vəfat yeri
Fəaliyyəti siyasətçi

Həyatı

Məhəmmədəmin xan Məhəmmədhəsən xan oğlu Tehran şəhərində dünyanı tanımışdı. Mədrəsə təhsili almışdı. O, Mərəndin hakimi təyin olunmuşdu. 1817-ci ildə Rusiya səfiri Aleksey Yermolova göstərdiyi yardıma görə mükafat almışdı.

Məhəmmədəmin xan Abbas mirzənin keşikçibaşısı idi. Cahangir mirzə "Tarixi no" adlı əsərində yazır: " 1826-cı il sentyabr ayının 15-ci gününün sabahı idi. Uzun intizardan sonra savaş saat doqquzda başladı. Gəncə savaşında iştirak edən Cahangir mirzənin söylədiklərini olduğu kimi burada gətiririk: “Rus ordusunun saldatları və topxanası Qacar orduları ilə qarşı-qarşıya durmuşdu. Qacar dövlətinin rəmzi olan, üzərində günəş və aslan rəsmi olan bayraq Şahzadənin başının üstündə dalğalanırdı. Baş keşikçi Məhəhmməd Əmin xan Qacar öz nəfərləri ilə şahzadəni qorumaqla görəvli olduğu üçün ordunun mərkəzində sakin idi. Rus sərdara Abbas Mirzənin bulunduğu yer məlum olmuşdu. Abbas Mirzənin bayraqların altında olduğu Paskeviç tərəfindən təsbit edilmişdi. Bu üzdən də bütün top atışlarını və saldatların hücumunun o mərkəzə doğru olmasını istəmişdi. Bu arada bəlli oldu ki, rus ordusu tutduğu pozisyonu dəyişdirmədən savunma durumunda qalacaqdır. Qacar orduları da ya hücuma keçməli, ya da bəkləməli idi ki, rusların təpkisini öyrənsinlər. Böyük ehtimala görə on gün də Qacar ordusu bəkləyəcək olsaydı, rus ordusu yenə də pozisyonunu dəyişdirməyəcəkdi".

Məhəmmədəmin xan 1827-ci ildə Abbasabad qalası alınarkən əsir düşmüşdü. Mirzə Yusif Qarabaği yazır: “Onların böyük əmirlərindən biri Fətəli şahın yeznəsi Abbas mirzənin şəxsi gözətçisi olan Qacar Məhəmməd xan idi. Dörd min bəxtiyarlı əsgər və bir neçə xan ilə Abbasabad qalasının mühafizəsindən ötrü yola düşdü. Sərdar cənab Paskeviç Abbasabad qalasını möhkəm surətdə mühasirə etdi, həm Naxçıvan və həm də Arazın o tayında Xoy tərəfdən vuruşa girişdilər”. Tarixçi daha sonra yazır: “Sərdar Abbasabad qalasını zəbt edəndən sonra oradakı top və sursatları ələ keçirtdi. Məhəmmədəmin xanı isə qızılbaşların başqa xan və sərbazları ilə əsir elədi və Gəclər davasında əsir olanlarla bir yerdə birbaş Qarabağ yolu ilə Tiflisə göndərdi. Ehsan xana isə mehribançılıq edib, bəxşişlər verdi və Naxçıvan hakimlik və naibliyinə təyin etməklə onu çox şad edib, öz tayları və yaxın adamları yanında iftixarla adını ucaltdı.

Abbasabadın zəbti 1243 (1827)-cü il iyul ayında başa çatdı.

Məhəmməd xanı Tiflisə aparan zaman bir neçə gün Şuşa qalasında saxladılar. Məhəmməd xan Qacar nücabalarından olub, qısa-boylu, seyrəksaqqallı, qamətcə kiçik bir adam idi. Çox iri atı vardı. At üstündə balaca bir uşaq kimi görünərdi. Abbas mirzə onun süstlüyünü və qalanı əldən verməsini nəzərə alaraq, yüksək mənsəbdən məhrum etdi və həmin mənsəbi sərdar Əmir xanın böyük oğluna verdi. Abbas mirzənin bacısı Məhəmməd xanın arvadı idi. O, bacısını Məhəmməd xandan boşatdırıb dedi:

- Qalanı düşmənə verən bir adam mənimlə arvad qohumu ola bilməz”. O, 1830-cu ildə əsirlikdən azad olunmuşdu.

Məhəmmədəmin xan atası vəfat etdikdən sonra, h.r 1245-ci (1830) ildə onun yerinə Qacar оrdusunda nəsəqçibaşı (nizam-intazam dəstəsinin rəisi) vəzifəsində xidmət еtmişdi.

O, Məhəmməd şah Qacar zamanında h.r 1264-cü (1848) iıdə Əmanulla xan Avşarın yerinə Gilan hakimi olan Fətəli şahın 43-cü oğlu Yəhya mirzənin xidmətinə təyin olunmuş, onun işlər müdiri olaraq Gilan hakimi ilə birlikdə Rəştə yola düşmüşdür.

Ailəsi

Məhəmmədəmin xan, Abbas mirzə və Əli xan Zilli Sultanın bacısı Mələk Gövhər xanımla (Şah Bibi kimi məşhur idi-Ə.Ç) evlənmişdir. Onlar həm də qohum idilər. Lakin Mələk Gövhər xanım ərindən ayrılmış, bir müddət keçdikdən sonra Mirzə Əbülqasim Qaimməqamla ailə qurmuşdur. Abbas mirzə Naibüssəttənə bacısının boşandığından xəbər tutduqda bərk əsəbləşmiş və demişdir. “Mələk Gövhər xanım mənim bacım deyil, Zilli Sultanın bacısıdır.”

Məhəmmədəmin xan Gövhər Malik Sultan xanım Fətəli şah qızı ilə еvlənmişdi. Məhəmmədrəhim xan adlı оğulları vardı.

Mənbə

  • Ənvər Çingizoğlu, Qacarlar və Qacar kəndi, Bakı, “Şuşa”, 2008, 334 səh.
  • Ənvər Çingizoğlu, Dəvəli qacarlar, Bakı:Mütərcim, 2018, 184 səh.

İstinadlar

  1. Pakrəvan Ə. Abbas mirzə və Azərbaycan, Bakı, "Qanun", 2007, 208 s. səh.112.
  2. Qarabağnamələr, 2-ci kitab, Bakı, “yazıçı”, 1991, səh.
  3. Qarabağnamələr, 2-ci kitab, Bakı, “Yazıçı”, 1991, səh.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

  • Məhəmmədəmin xan Dəvəli-Qacar  (fars.)

məhəmmədəmin, dəvəli, qacar, məhəmmədəmin, məhəmmədhəsən, oğlu, dəvəli, qacar, 1850, abbas, mirzənin, keşikçibaşısı, məhəmmədəmin, məhəmmədhəsən, oğlu, dəvəli, qacardoğum, yeri, tehranvəfat, tarixi, 1850vəfat, yeri, tehran, mərkəz, bəxşi, tehran, şəhristanı, t. Mehemmedemin xan Mehemmedhesen xan oglu Develi Qacar 1850 Abbas mirzenin kesikcibasisi Mehemmedemin xan Develi QacarMehemmedemin xan Mehemmedhesen xan oglu Develi QacarDogum yeri TehranVefat tarixi 1850Vefat yeri Tehran Merkez bexsi d Tehran sehristani Tehran ostani IranFealiyyeti siyasetci Mundericat 1 Heyati 2 Ailesi 3 Menbe 4 Istinadlar 5 Hemcinin bax 6 Xarici kecidlerHeyati RedakteMehemmedemin xan Mehemmedhesen xan oglu Tehran seherinde dunyani tanimisdi Medrese tehsili almisdi O Merendin hakimi teyin olunmusdu 1817 ci ilde Rusiya sefiri Aleksey Yermolova gosterdiyi yardima gore mukafat almisdi Mehemmedemin xan Abbas mirzenin kesikcibasisi idi Cahangir mirze Tarixi no adli eserinde yazir 1826 ci il sentyabr ayinin 15 ci gununun sabahi idi Uzun intizardan sonra savas saat doqquzda basladi Gence savasinda istirak eden Cahangir mirzenin soylediklerini oldugu kimi burada getiririk Rus ordusunun saldatlari ve topxanasi Qacar ordulari ile qarsi qarsiya durmusdu Qacar dovletinin remzi olan uzerinde gunes ve aslan resmi olan bayraq Sahzadenin basinin ustunde dalgalanirdi Bas kesikci Mehehmmed Emin xan Qacar oz neferleri ile sahzadeni qorumaqla gorevli oldugu ucun ordunun merkezinde sakin idi Rus serdara Abbas Mirzenin bulundugu yer melum olmusdu Abbas Mirzenin bayraqlarin altinda oldugu Paskevic terefinden tesbit edilmisdi Bu uzden de butun top atislarini ve saldatlarin hucumunun o merkeze dogru olmasini istemisdi Bu arada belli oldu ki rus ordusu tutdugu pozisyonu deyisdirmeden savunma durumunda qalacaqdir Qacar ordulari da ya hucuma kecmeli ya da beklemeli idi ki ruslarin tepkisini oyrensinler Boyuk ehtimala gore on gun de Qacar ordusu bekleyecek olsaydi rus ordusu yene de pozisyonunu deyisdirmeyecekdi 1 Mehemmedemin xan 1827 ci ilde Abbasabad qalasi alinarken esir dusmusdu Mirze Yusif Qarabagi yazir Onlarin boyuk emirlerinden biri Feteli sahin yeznesi Abbas mirzenin sexsi gozetcisi olan Qacar Mehemmed xan idi Dord min bextiyarli esger ve bir nece xan ile Abbasabad qalasinin muhafizesinden otru yola dusdu Serdar cenab Paskevic Abbasabad qalasini mohkem suretde muhasire etdi hem Naxcivan ve hem de Arazin o tayinda Xoy terefden vurusa girisdiler 2 Tarixci daha sonra yazir Serdar Abbasabad qalasini zebt edenden sonra oradaki top ve sursatlari ele kecirtdi Mehemmedemin xani ise qizilbaslarin basqa xan ve serbazlari ile esir eledi ve Gecler davasinda esir olanlarla bir yerde birbas Qarabag yolu ile Tiflise gonderdi Ehsan xana ise mehribanciliq edib bexsisler verdi ve Naxcivan hakimlik ve naibliyine teyin etmekle onu cox sad edib oz taylari ve yaxin adamlari yaninda iftixarla adini ucaltdi Abbasabadin zebti 1243 1827 cu il iyul ayinda basa catdi Mehemmed xani Tiflise aparan zaman bir nece gun Susa qalasinda saxladilar Mehemmed xan Qacar nucabalarindan olub qisa boylu seyreksaqqalli qametce kicik bir adam idi Cox iri ati vardi At ustunde balaca bir usaq kimi gorunerdi Abbas mirze onun sustluyunu ve qalani elden vermesini nezere alaraq yuksek mensebden mehrum etdi ve hemin mensebi serdar Emir xanin boyuk ogluna verdi Abbas mirzenin bacisi Mehemmed xanin arvadi idi O bacisini Mehemmed xandan bosatdirib dedi Qalani dusmene veren bir adam menimle arvad qohumu ola bilmez 3 O 1830 cu ilde esirlikden azad olunmusdu Mehemmedemin xan atasi vefat etdikden sonra h r 1245 ci 1830 ilde onun yerine Qacar ordusunda neseqcibasi nizam intazam destesinin reisi vezifesinde xidmet etmisdi O Mehemmed sah Qacar zamaninda h r 1264 cu 1848 iide Emanulla xan Avsarin yerine Gilan hakimi olan Feteli sahin 43 cu oglu Yehya mirzenin xidmetine teyin olunmus onun isler mudiri olaraq Gilan hakimi ile birlikde Reste yola dusmusdur Ailesi RedakteMehemmedemin xan Abbas mirze ve Eli xan Zilli Sultanin bacisi Melek Govher xanimla Sah Bibi kimi meshur idi E C evlenmisdir Onlar hem de qohum idiler Lakin Melek Govher xanim erinden ayrilmis bir muddet kecdikden sonra Mirze Ebulqasim Qaimmeqamla aile qurmusdur Abbas mirze Naibussettene bacisinin bosandigindan xeber tutduqda berk eseblesmis ve demisdir Melek Govher xanim menim bacim deyil Zilli Sultanin bacisidir Mehemmedemin xan Govher Malik Sultan xanim Feteli sah qizi ile evlenmisdi Mehemmedrehim xan adli ogullari vardi Menbe RedakteEnver Cingizoglu Qacarlar ve Qacar kendi Baki Susa 2008 334 seh Enver Cingizoglu Develi qacarlar Baki Mutercim 2018 184 seh Istinadlar Redakte Pakrevan E Abbas mirze ve Azerbaycan Baki Qanun 2007 208 s seh 112 Qarabagnameler 2 ci kitab Baki yazici 1991 seh Qarabagnameler 2 ci kitab Baki Yazici 1991 seh Hemcinin bax RedakteQacarlarXarici kecidler RedakteMehemmedemin xan Develi Qacar fars Menbe https az wikipedia org w index php title Mehemmedemin xan Develi Qacar amp oldid 5527319, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.