Mixael Artur Yozef Yakob Hayniş (alm. Michael Arthur Josef Jakob Hainisch; 15 avqust 1858[…] – 26 fevral 1940[…], Vyana) — Avstriya siyasətçisi, Birinci Dünya müharibəsinin sonunda monarxiyanın süqutundan sonra 1920–1928-ci illərdə Avstriyanın ilk prezidenti.
Mixael Hayniş | |
---|---|
alm. Michael Hainisch | |
![]() | |
9 dekabr 1920 – 10 dekabr 1928 | |
Əvvəlki | vəzifə təsis edilmişdir |
Sonrakı | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 15 avqust 1858[…] |
Vəfat tarixi | 26 fevral 1940[…](81 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | siyasətçi, iqtisadçı, fermer, yazıçı |
Dini | Roma-Katolik kilsəsi |
Elmi fəaliyyəti | |
Elmi dərəcəsi |
|
Təltifləri | ![]() |
![]() |
Erkən həyatı
Mixael Artur Yozef Yakob Hayniş 15 avqust 1858-ci ildə Avstriya-Macarıstanda, indiki Avstriyanın Aşağı Avstriya diyarında anadan olmuşdur. O, fabrik sahibi olan atasının adını daşıyır. Anası Marianna Hayniş ölkədə sufrajizm seçki hüququ hərəkatının lideri idi.
Hayniş fəaliyyətinə Xəzinədarlıq və Təhsil Departamentində hüquqşünas və məmur kimi başlamışdır. O, daha sonra Aşağı Avstriya və Ştiriyadakı təqaüdə çıxmış və öz mülkləri ilə maraqlanmağa başlamışdır. O, burada model fermalara rəhbərlik etmiş, Avstriya bölməsinin rəhbəri və Mərkəzi Xalq Kitabxanasının yaradıcılarından biri olmuşdur. Hayniş sonrakı illərdə radikal sosializmdən uzaqlaşaraq mühafizəkar aqrarçı olmuşdur.
Prezidentliyi
Mixael Hayniş siyasi partiyalardan uzaq idi. O, parlament üzvü olmasa da, şəxsi səlahiyyətlərinə görə prezident seçilmişdir. Hayniş müstəqil namizəd idi. O, 1920-ci ildə seçilmiş və vəzifəyə başlamışdır. Hayniş 1928-ci ilə qədər iki dəfə prezidentlik etmişdir. O, assimilyasiya olunmuş Vyana yəhudi ailəsinin nəslindən olan Emiliya Fiqdor ilə evlənmişdir. Emiliyanın atası Qustav Vyana şəhərinin məclis üzvü idi.
Hayniş prezident kimi, Avstriyanın müharibədən sonra düşdüyü ağır vəziyyəti yaxşılaşdırmaq üçün çox çalışmışdır. O, kənd təsərrüfatı sektorunun inkişafı üçün çox işlər görmüş, dəmiryolunun elektrikləşdirilməsini təşviq etmiş, xüsusilə Alp dağlarında turizmi daha çox inkişaf etdirməyə çalışmışdır. Hayniş Almaniya kimi qonşu ölkələrlə ticarət təşviq etmişdir. O, həm də yerli adət-ənənələrin və mədəniyyətin qoruyucusu olmuş, qorunan abidələr haqqında qanunun yaradılması təşəbbüsü ilə çıxış etmişdir. Hayniş həmçinin, Avstriya Elmlər Akademiyasının fəxri üzvü olmuşdur.
1928-ci ildə əsas partiyalar Haynişi üçüncü müddətə yenidən seçmək üçün konstitusiyaya dəyişiklik etməyi təklif etmişdilər. Federal kansler Hayniş üçün bir illik müddət təklif etmiş, lakin Hayniş üçüncü dəfə prezidentlik etməkdən imtina etmişdir. O, daha sonra 1929–1930-cu illərdə ticarət naziri vəzifəsində çalışmışdır.
O, pangerman ideyalarını dəstəkləmişdir və bu, mübahisə mövzusu olmuşdur. Hayniş daha sonra bir çox həmyerliləri kimi 1938-ci ildə Anşluss mövzusunda Nasist Almaniyasını dəstəkləmişdir. O, 1940-cı ilin fevralında, Anşlussdan təxminən iki il və İkinci Dünya müharibəsinin başlamasından bir neçə ay sonra vəfat etmişdir.
Əsərləri
- Zukunft der Oesterreicher ("Avstriyalıların gələcəyi," 1892)
- Zur Wahlreform ("Seçki islahatlarına doğru," 1895)
- Kampf ums Dasein und Sozialpolitik ("Mövcudiyyət uğrunda mübarizə və sosial siyasət," 1899)
- Heimarbeit (1906)
- Fleischnot und Alpine Landwirtschaft
İstinadlar
- Michael Hainisch // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Michael Hainisch // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118544977 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Francisca de Haan; Krasimira Daskalova; Anna Loutfi. Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th Centuries. Central European University Press. 1 January 2006. 174–6. ISBN . 29 July 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 April 2023.
- Chisholm, Hugh, ed. (1922). "Hainisch, Michael" . Encyclopædia Britannica (12th ed.). London & New York: The Encyclopædia Britannica Company.
- "Austria: Three-Room President". Time. December 17, 1928. November 3, 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
Xarici keçidlər
Vikianbarda Mixael Hayniş ilə əlaqəli mediafayllar var.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mixael Artur Yozef Yakob Haynis alm Michael Arthur Josef Jakob Hainisch 15 avqust 1858 1 2 26 fevral 1940 1 2 Vyana 3 Avstriya siyasetcisi Birinci Dunya muharibesinin sonunda monarxiyanin suqutundan sonra 1920 1928 ci illerde Avstriyanin ilk prezidenti Mixael Haynisalm Michael Hainisch Avstriya Prezidenti9 dekabr 1920 nbsp 10 dekabr 1928Evvelkivezife tesis edilmisdirSonrakiVilhelm Miklas Sexsi melumatlar Dogum tarixi 15 avqust 1858 1858 08 15 1 2 Vefat tarixi 26 fevral 1940 1940 02 26 1 2 81 yasinda Vefat yeri Vyana Ucuncu Reyx 3 Tehsili Vyana Universiteti Fealiyyeti siyasetci iqtisadci fermer yazici Dini Roma Katolik kilsesi Elmi fealiyyeti Elmi derecesi huquq doktoru d 3 Teltifleri nbsp Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Erken heyati 2 Prezidentliyi 3 Eserleri 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerErken heyatiredakteMixael Artur Yozef Yakob Haynis 15 avqust 1858 ci ilde Avstriya Macaristanda indiki Avstriyanin Asagi Avstriya diyarinda anadan olmusdur O fabrik sahibi olan atasinin adini dasiyir Anasi Marianna Haynis olkede sufrajizm secki huququ herekatinin lideri idi 4 Haynis fealiyyetine Xezinedarliq ve Tehsil Departamentinde huquqsunas ve memur kimi baslamisdir O daha sonra Asagi Avstriya ve Stiriyadaki teqaude cixmis ve oz mulkleri ile maraqlanmaga baslamisdir O burada model fermalara rehberlik etmis Fabian herekatinin Avstriya bolmesinin rehberi ve Merkezi Xalq Kitabxanasinin yaradicilarindan biri olmusdur Haynis sonraki illerde radikal sosializmden uzaqlasaraq muhafizekar aqrarci olmusdur 5 PrezidentliyiredakteMixael Haynis siyasi partiyalardan uzaq idi O parlament uzvu olmasa da sexsi selahiyyetlerine gore prezident secilmisdir Haynis musteqil namized idi O 1920 ci ilde secilmis ve vezifeye baslamisdir Haynis 1928 ci ile qeder iki defe prezidentlik etmisdir O assimilyasiya olunmus Vyana yehudi ailesinin neslinden olan Emiliya Fiqdor ile evlenmisdir Emiliyanin atasi Qustav Vyana seherinin meclis uzvu idi Haynis prezident kimi Avstriyanin muharibeden sonra dusduyu agir veziyyeti yaxsilasdirmaq ucun cox calismisdir O kend teserrufati sektorunun inkisafi ucun cox isler gormus demiryolunun elektriklesdirilmesini tesviq etmis xususile Alp daglarinda turizmi daha cox inkisaf etdirmeye calismisdir Haynis Almaniya kimi qonsu olkelerle ticaret tesviq etmisdir O hem de yerli adet enenelerin ve medeniyyetin qoruyucusu olmus qorunan abideler haqqinda qanunun yaradilmasi tesebbusu ile cixis etmisdir Haynis hemcinin Avstriya Elmler Akademiyasinin fexri uzvu olmusdur 1928 ci ilde esas partiyalar Haynisi ucuncu muddete yeniden secmek ucun konstitusiyaya deyisiklik etmeyi teklif etmisdiler Federal kansler Iqnas Zeypel Haynis ucun bir illik muddet teklif etmis lakin Haynis ucuncu defe prezidentlik etmekden imtina etmisdir 6 O daha sonra 1929 1930 cu illerde ticaret naziri vezifesinde calismisdir O pangerman ideyalarini desteklemisdir ve bu mubahise movzusu olmusdur Haynis daha sonra bir cox hemyerlileri kimi 1938 ci ilde Ansluss movzusunda Nasist Almaniyasini desteklemisdir O 1940 ci ilin fevralinda Anslussdan texminen iki il ve Ikinci Dunya muharibesinin baslamasindan bir nece ay sonra vefat etmisdir EserleriredakteZukunft der Oesterreicher Avstriyalilarin geleceyi 1892 Zur Wahlreform Secki islahatlarina dogru 1895 Kampf ums Dasein und Sozialpolitik Movcudiyyet ugrunda mubarize ve sosial siyaset 1899 Heimarbeit 1906 Fleischnot und Alpine LandwirtschaftIstinadlarredakte 1 2 3 4 Michael Hainisch Encyclopaedia Britannica nbsp ing 1 2 3 4 Michael Hainisch Brockhauz Ensiklopediyasi nbsp alm 1 2 3 Deutsche Nationalbibliothek Record 118544977 Umumi tenzimleme nezareti GND nbsp alm 2012 2016 Francisca de Haan Krasimira Daskalova Anna Loutfi Biographical Dictionary of Women s Movements and Feminisms in Central Eastern and South Eastern Europe 19th and 20th Centuries Central European University Press 1 January 2006 174 6 ISBN nbsp 978 963 7326 39 4 29 July 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 April 2023 Chisholm Hugh ed 1922 Hainisch Michael nbsp Encyclopaedia Britannica 12th nbsp ed London amp New York The Encyclopaedia Britannica Company Austria Three Room President Time December 17 1928 November 3 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Xarici kecidlerredakte nbsp Vikianbarda Mixael Haynis ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Mixael Haynis amp oldid 7141379