fbpx
Wikipedia

Mirzə Rza xan Ərfəüddövlə

Noyabr 14, 2021

Mirzə Rza Hacı Mirzə Şeyx Həsən oğlu Ərfəüddövlə, Daneş (1846, Təbriz – 1939, Təbriz) — İran ordusunun generalı, diplomat, istimai-siyasi xadim.

Mirzə Rza xan Ərfəüddövlə
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 1846
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1939
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı
Təltifləri

Həyatı

Sərtipi-əvvəl (general mayor), baş adyutant, muinul-vuzəra, Əmiri-Tuman, Ərfəuddovlə, şahzadə, sərdar və əmiri-nuyan (knyaz) kimi bir neçə ali rütbəyə və titula malik olan Mirzə Rza xan mühüm vəzifələrdə çalışmışdır. Hacı Mirzə Şeyx Həsən İrəvaninin oğlu Mirzə Rza xan 1853-cu ildə Təbrizdə anadan olmuşdur. İlk təhsilini atasından almış, sonra Tiflisə gedib, orada İran dövlətinin Baş konsulu, həmyerlisi Mirzə Mahmud xanın köməkçisi kimi qulluq etmişdir. O, 1883-cu ildə artıq səfirlikdə Baş konsulun birinci müavini vəzifəsini icra etməyə başlamışdır.

Rza xan sonralar Sankt-Peterburq, İstanbul və İsveçdə konsul müavini, Baş konsul və səfir təyin olunmuşdur. Onun ictimai xadim kimi formalaşmasında Mirzə Mahmud xanın böyük rolu olmuşdur. Tiflisdə işləyərkən rus dilini öyrənməyə başlamış, ona mükəmməl yiyələnmişdi, xidmətçilikdən konsulun tərcüməçisi, bir qədər sonra konsulun birinci müavini vəzifəsinə qədər yüksəlmişdir.

Müsəlmanlığı qəbul etmiş diplomat Mirzə Mülküm xan bir muddət Tiflisdə İran səfirliyinin müşaviri işləmiş və burada Mirzə Rza xanla tanış olmuşdur. O, 1882-ci ildə Mirzə Rza xana xüsusi bir məktub yazmış və bildirmişdir:

  Siz böyük və zəngin biliyə, məlumata maliksiniz və Avropada tanınırsınız. Ona gorə də "Daneş" ləqəbini seçsəniz, bu çox yaxşıdır. Mən bundan sonra sizə məktub yazanda "Mirzə Rza xan Daneş" yazacağam  

M.Bamdad bunu ciddi hesab etmir və yazır: "Belə görünür ki, Mirzə Mülküm xan onu ələ salmışdır". Hər halda Mirzə Mülküm xanın belə bir fikri olsa da, onun dedikləri həqiqətdir. Mirzə Rza xan Mülküm xanın təkifini qəbul etdisə də, "Daneş" təxəllusundən sonralar yalnız öz şeirlərində istifadə etmişdır. 1895-ci ildə verilmiş "Ərfəuddövlə" ləqəbini isə soyadı kimi qəbul etmişdir.

Daneş Tiflisdə çalışarkən Mahmud xanın təklifi, vəliəhd Muzəffərəddin mirzənin fərmanı ilə adyutant təyin olunur. 1886-cı ildə Xorasanda ruslarla ərazi məsələsinin həlli zamanı İran tərəfdən Süleyman xan Avşar və ona tərcüməçi təyin olunmuş Mirzə Rza xan iştirak etmişdir. Bu zaman İran dövlətinin razılığı ilə ruslara bir hissə torpaq verilmişdi.

Mirzə Rza xan Xorasandan 1886-cı ildə qayıtmış və Nasirəddin şahın baş adyutantı vəzifəsinə təyin olunmuşdur. Həmin il İran dövlətinin Tiflisdə baş konsulu olan Mirzə Mahmud xan işlər vəkili təyin olunaraq İranın Peterburqdakı səfirliyinə yola düşür. Xarici İşlər Nazirliyi Nasirəddin şahın icazəsi ilə Mirzə Rza xanı Peterburqa tərcüməçi və katib vəzifəsini icra etməyə göndərdi.

Nasirəddin şahın şəxsi həkimi Fevriyer "Se sal dər dərbari-İran" əsərində yazır ki, İranın Peterburqdakı səfirliyinin katibi olan Mirzə Rza xanın gələcəyi çox parlaqdır, çünki o, baş nazirin diqqətini cəlb etmişdir və sədri-əzəm onu mühüm vəzifəyə təyin edə bilər.

İran tarixçisi, marağalı Məhəmmədhəsən xan Etimadussəltənə 1890-cı ildə general-mayor rütbəsini almış şahın baş adyutantı, Peterburqda səfirliyin məsləhətçisi və Muinul-Vüzarə ləqəbli Mirzə Rza xanın Qafqazda İranın baş konsulu təyin edilməsini yüksək qiymətləndirir və yazır:

  15 rəbiul-sani 1307 (15 dekabr 1889) İranın Peterburqdakı nümayəndəsi Mirzə Rza xan Nasirəddin şahı Avropaya bu səfərində müşayiət edir. Mən onun İranın Tiflisdə baş konsulu olduğu barədə yazmışam. Onun əsli irəvanlıdır. Mirzə Mahmud xan Tiflisdə olarkən Mirzə Rza xan qıvrım saçlı bir gənc idi və onun şagirdlərindən idi  

Mirzə Rza xan Tiflisdə baş konsul vəzifəsini 1889–1895-ci illərdə icra etmişdir. 1895-ci ildən isə o, Mirzə Mahmud xanın əvəzinə İranın Rusiyada səlahiyyətli nümayəndəsi vəzifəsinə təyin olunmuşdur. O, həmin ildə "ərfəüddövlə" (dövlətin yüksək adamı) ləqəbinə layiq görüldü.

Mirzə Rza xan Rusiya dövləti ilə yanaşı İsveç və Norveçdə də İranın səlahiyyətli nümayəndəsi olmuşdur. Müzəffərəddin şah 1900-cu ildə Avropaya ilk səfəri zamanı Peterburqda, səfirlikdə olmuş, Rza xanla görüşərək ona "şəhzadə" ləqəbini vermişdir. Şahın bu barədə imzaladığı fərmanda deyilir:

  Bu gün, rəbül-əvvəlin 25-idir və biz ərfəüddövlənin mənzilində, yəni bizim Peterburqdakı səfirliyimizdə qonağıq. Üzərinə düşən işin ööhdəsindən həqiqətən bacarıqla gəldiyi üçün ona "şəhzadə" ləqəbini məsləhət buyururuq. 1318 (1900)  

Həmin il II Əbdülhəmidin taxta əyləşməsinin 25 illiyini təbrik etmək üçün şahın nümayəndəsi kimi İstanbula getmişdir.

1901-ci ildə isə İstanbul səfirliyinə təyin edilmiş, bu zaman İran şahının diplomatik nümayəndəsi olaraq İspaniya kralı XIII Alfonsun tacqoyma mərasimində iştirak etmişdir.

O, 1910-cu ildə İstanbul səfirliyindən azad olunduqdan sonra Monakoya getmiş və özünə qəsrə bənzər ev tikdirərək orada yaşamağa başlamışdır. Həmin evə "Daneşgah" (Daneşin iqamətgahı) adı verilmişdir.

Mirzə Rza xan 1913-cü ildə Tehrana gəlmiş və bir neçə ay Mirzə Məhəmmədəli xan Əlaussəltənənin təskil etdiyi kabinetdə ədliyyə naziri vəzifəsinə təyin olunmuşdur. O, kabinetin süqutundan sonra 12 oktyabr 1913-cü ildə Monako şahzadəsinə İran dövlətinin "Qüds nişanı"nı təqdim etmək üçün yenidən Avropaya getmiş, qayıtdıqdan sonra ona İran dövləti tərəfindən 56 min tümənə yaxın vəsait təyin edilmişdir. Mirzə Rza xan 1937-ci ildə 84 yaşında Tehranda vəfat etmişdir.

Ədəbi fəaliyyəti

Mirzə Rza xan "Müntəxəbati-Daneş", "Divani-Gövhəri-Xavəri" və "Məsnəviyi-sülh" poemasının müəllifidir. "Məsnəviyi-sülh" 15 dilə tərcümə olunmuş və ilk dəfə 1903-cu ildə Dərsəadətdə çap edilmişdir.

Mirzə Rza xan 1899-cu ildə Niderlandın Haaqa səhərində kecirilmiş Birinci Beynəlxalq Sülh Konfransının İran dövlətini təmsil edən ilk nümayəndəsi kimi iştirakcısı olmuş, orada müharibələrin dinc yolla həlli üçün müharibə qanunları və adətləri haqqında bir sıra beynəlxalq konvensiyaların, bəyannamənin qəbul olunmasından təsirlənərək "Məsnəviyi-sülh" poemasını qələmə almış, həmin poemanı konfransda fransız dilində oxumuşdur.

1901-ci ilin iyul ayında Lev Tolstoy İranın ölkəsində səfiri, sair və diplomat, şahzadə Mirzə Rza xan Daneşdən bir məktub və "sülh" poemasının rus dilində makinadan şıxmış surətini almışdır. Poemanın rus dilinə çevirən müəllifin özü idi. Alfred Sifman 1960-cu ildə Moskvada çapdan çıxmış "Lev Tolstoy və Sərq" kitabında yazır:

  Tolstoy Mirzə Rza xanın məktubuna cavab yazmış və bu poemanı diqqətlə oxuduğunu bildirmiş, onun müharibəni pislədiyini, sülhü mudafiə etdiyini bəyənmiş və bu əsərin nəinki İran üçün, eləcə də bütün dünya dövlətləri üçün böyük əhəmiyyətə malik olduğunu göstərmişdir. Bununla bərabər rus ədibinin Mirzə Rza xanla fikir ayrılığı da var idi. Bu da poemanın müəllifinin şah və hakimiyyət məmurlarının əl-ələ verərək ədalətli ola biləcəkləri təqdirdə sülhü bərpa edəcəklərinə və bununla da insanların güzəranının yaxşılasacağına inamı idi. Tolstoy isə yazırdı ki, sülhü bərqərar etmək, müharibə təhlükəsini aradan qaldırmaq xalqın iradəsindən asılıdır. Mirzə Rza xan Tolstoya yazdığı məktubda böyük ədibin də onun kimi sülh tərəfdarı olduğunu, qanlı müharibələrə son qoyulmasını arzuladığını vurğulamış, bunu alqıslamış, "Sülh" poemasını qələmə almış müəllifin hisslərini, can atdığı arzularını başa düşəcəyi təqdirdə qabaqcadan ona öz minnətdarlığını bildirmişdir. Mirzə Rza xanın "Sülh" poemasında müharibənin səbəbləri və onu aradan qaldırmaq yolları haqqında beynəlxalq konfransda soylənmiş fəlsəfi düşüncələri öz əksini tapmışdır.  

Mükafatları

  • Osmanlı dövləti tərəfindən:
    • IV dərəcəli "Məcidi ordeni", 1880-cı il
    • II dərəcəli "Məcidi ordeni", 1893-cu il
    • I dərəcəli "Məcidi ordeni", 1896-cı il
    • I dərəcəli "Osmanlı ordeni", 1898-ci il
    • "Nisani-imtiyaz" gümüş medalı, 1900-cu il
    • "Nisani-imtiyaz" qızıl medalı, 1900-cu il
    • Qiymətli daş-qaşla bəzədilmiş I dərəcəli "Məcidi ordeni", 1900
    • Qiymətli daş-qaşla bəzədilmiş I dərəcəli "Osmanlı ordeni", 1902
    • Qiymətli daş-qaşla bəzədilmiş "İftixar" ordeni, 1903
  • Rusiya dövləti tərəfindən:
    • III dərəcəli "müqəddəs Stanislav", ordeni, 1879
    • III dərəcəli "Müqəddəs Anna", ordeni, 1883
    • II dərəcəli "Müqəddəs Anna", ordeni, 1886
    • II dərəcəli brilyant "Müqəddəs Anna", ordeni
    • II dərəcəli "Stanislav", 1893
    • I dərəcəli "Anna", ordeni, 1900
    • I dərəcəli "Ağ qartal", ordeni, 1901
    • I dərəcəli "Aleksandr Nevski", 1902
    • I dərəcəli "Aleksandr Nevski", brilyant ordeni, 1904
  • İtaliya dövləti tərəfindən:
    • III dərəcəli "İtaliya Tacı" (çələng), 1887
  • Fransa dövləti tərəfindən:
    • IV dərəcəli "Legion Denur ulduzu" ordeni, 1889
    • II dərəcəli "Legion Denur ulduzu", 1905
  • Belçika dövləti tərəfindən:
    • III dərəcəli "Leopold", ordeni, 1889
    • II dərəcəli "Leopold", 1900
    • I dərəcəli "Leopold" ordeni, 1905
  • İspaniya dövləti tərəfindən:
    • I dərəcəli "3-cu Sarl", ordeni, 1901
    • I dərəcəli "Ləyaqəti-Nizami", ordeni, 1902
  • Serbiya dövləti tərəfindən:
    • I dərəcəli "Takvu ordeni" 1901
  • Rumıniya dövləti tərəfindən:
    • I dərəcəli "Rumıniya ulduzu", 1904
  • Buxara əmirliyindən:
    • I dərəcəli "Buxara mükəmməl almas ordeni", 1896
  • Həbəş dövləti tərəfindən:
    • I dərəcəli "Süleyman üzüyü" ordeni, 1896
  • Avstriya dövləti tərəfindən:
    • II dərəcəli "Fransua Jozef", 1889
    • I dərəcəli "Korun Dofer", 1900
  • İngiltərə dövləti tərəfindən:
    • "Viktoriya ordeni", 1889
  • Bavir dövləti tərəfindən:
    • II dərəcəli "Ulduzlu Sen Misel nişanı", 1889
  • Vertemberq dövləti tərəfindən:
    • I dərəcəli "Ulduzlu Fridik Komandor" ordeni, 1889
  • Baidinbar dövləti tərəfindən:
    • II dərəcəli "Sirzaherneqr" ordeni, 1889
  • İsveç dövləti tərəfindən:
    • I dərəcəli "Şimal ulduzu", 1900

Mənbə

İstinadlar

Həmçinin bax

Noyabr 14, 2021
mirzə, ərfəüddövlə, mirzə, hacı, mirzə, şeyx, həsən, oğlu, ərfəüddövlə, daneş, 1846, təbriz, 1939, təbriz, iran, ordusunun, generalı, diplomat, istimai, siyasi, xadim, şəxsi, məlumatlardoğum, tarixi, 1846doğum, yeri, təbriz, təbriz, mərkəzi, baxşi, təbriz, şəh. Mirze Rza Haci Mirze Seyx Hesen oglu Erfeuddovle Danes 1846 Tebriz 1939 Tebriz Iran ordusunun generali diplomat istimai siyasi xadim Mirze Rza xan ErfeuddovleSexsi melumatlarDogum tarixi 1846Dogum yeri Tebriz Tebriz merkezi baxsi d Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranVefat tarixi 1939Vefat yeri Tebriz Tebriz merkezi baxsi d Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranVetendasligi IranTeltifleri Mundericat 1 Heyati 2 Edebi fealiyyeti 3 Mukafatlari 4 Menbe 4 1 Istinadlar 5 Hemcinin baxHeyati RedakteSertipi evvel general mayor bas adyutant muinul vuzera Emiri Tuman Erfeuddovle sahzade serdar ve emiri nuyan knyaz kimi bir nece ali rutbeye ve titula malik olan Mirze Rza xan muhum vezifelerde calismisdir Haci Mirze Seyx Hesen Irevaninin oglu Mirze Rza xan 1853 cu ilde Tebrizde anadan olmusdur Ilk tehsilini atasindan almis sonra Tiflise gedib orada Iran dovletinin Bas konsulu hemyerlisi Mirze Mahmud xanin komekcisi kimi qulluq etmisdir O 1883 cu ilde artiq sefirlikde Bas konsulun birinci muavini vezifesini icra etmeye baslamisdir Rza xan sonralar Sankt Peterburq Istanbul ve Isvecde konsul muavini Bas konsul ve sefir teyin olunmusdur Onun ictimai xadim kimi formalasmasinda Mirze Mahmud xanin boyuk rolu olmusdur Tiflisde isleyerken rus dilini oyrenmeye baslamis ona mukemmel yiyelenmisdi xidmetcilikden konsulun tercumecisi bir qeder sonra konsulun birinci muavini vezifesine qeder yukselmisdir Muselmanligi qebul etmis diplomat Mirze Mulkum xan bir muddet Tiflisde Iran sefirliyinin musaviri islemis ve burada Mirze Rza xanla tanis olmusdur O 1882 ci ilde Mirze Rza xana xususi bir mektub yazmis ve bildirmisdir Siz boyuk ve zengin biliye melumata maliksiniz ve Avropada taninirsiniz Ona gore de Danes leqebini secseniz bu cox yaxsidir Men bundan sonra size mektub yazanda Mirze Rza xan Danes yazacagam M Bamdad bunu ciddi hesab etmir ve yazir Bele gorunur ki Mirze Mulkum xan onu ele salmisdir Her halda Mirze Mulkum xanin bele bir fikri olsa da onun dedikleri heqiqetdir Mirze Rza xan Mulkum xanin tekifini qebul etdise de Danes texellusunden sonralar yalniz oz seirlerinde istifade etmisdir 1895 ci ilde verilmis Erfeuddovle leqebini ise soyadi kimi qebul etmisdir Danes Tiflisde calisarken Mahmud xanin teklifi veliehd Muzeffereddin mirzenin fermani ile adyutant teyin olunur 1886 ci ilde Xorasanda ruslarla erazi meselesinin helli zamani Iran terefden Suleyman xan Avsar ve ona tercumeci teyin olunmus Mirze Rza xan istirak etmisdir Bu zaman Iran dovletinin raziligi ile ruslara bir hisse torpaq verilmisdi Mirze Rza xan Xorasandan 1886 ci ilde qayitmis ve Nasireddin sahin bas adyutanti vezifesine teyin olunmusdur Hemin il Iran dovletinin Tiflisde bas konsulu olan Mirze Mahmud xan isler vekili teyin olunaraq Iranin Peterburqdaki sefirliyine yola dusur Xarici Isler Nazirliyi Nasireddin sahin icazesi ile Mirze Rza xani Peterburqa tercumeci ve katib vezifesini icra etmeye gonderdi Nasireddin sahin sexsi hekimi Fevriyer Se sal der derbari Iran eserinde yazir ki Iranin Peterburqdaki sefirliyinin katibi olan Mirze Rza xanin geleceyi cox parlaqdir cunki o bas nazirin diqqetini celb etmisdir ve sedri ezem onu muhum vezifeye teyin ede biler Iran tarixcisi maragali Mehemmedhesen xan Etimadusseltene 1890 ci ilde general mayor rutbesini almis sahin bas adyutanti Peterburqda sefirliyin meslehetcisi ve Muinul Vuzare leqebli Mirze Rza xanin Qafqazda Iranin bas konsulu teyin edilmesini yuksek qiymetlendirir ve yazir 15 rebiul sani 1307 15 dekabr 1889 Iranin Peterburqdaki numayendesi Mirze Rza xan Nasireddin sahi Avropaya bu seferinde musayiet edir Men onun Iranin Tiflisde bas konsulu oldugu barede yazmisam Onun esli irevanlidir Mirze Mahmud xan Tiflisde olarken Mirze Rza xan qivrim sacli bir genc idi ve onun sagirdlerinden idi Mirze Rza xan Tiflisde bas konsul vezifesini 1889 1895 ci illerde icra etmisdir 1895 ci ilden ise o Mirze Mahmud xanin evezine Iranin Rusiyada selahiyyetli numayendesi vezifesine teyin olunmusdur O hemin ilde erfeuddovle dovletin yuksek adami leqebine layiq goruldu Mirze Rza xan Rusiya dovleti ile yanasi Isvec ve Norvecde de Iranin selahiyyetli numayendesi olmusdur Muzeffereddin sah 1900 cu ilde Avropaya ilk seferi zamani Peterburqda sefirlikde olmus Rza xanla goruserek ona sehzade leqebini vermisdir Sahin bu barede imzaladigi fermanda deyilir Bu gun rebul evvelin 25 idir ve biz erfeuddovlenin menzilinde yeni bizim Peterburqdaki sefirliyimizde qonagiq Uzerine dusen isin oohdesinden heqiqeten bacariqla geldiyi ucun ona sehzade leqebini meslehet buyururuq 1318 1900 Hemin il II Ebdulhemidin taxta eylesmesinin 25 illiyini tebrik etmek ucun sahin numayendesi kimi Istanbula getmisdir 1901 ci ilde ise Istanbul sefirliyine teyin edilmis bu zaman Iran sahinin diplomatik numayendesi olaraq Ispaniya krali XIII Alfonsun tacqoyma merasiminde istirak etmisdir O 1910 cu ilde Istanbul sefirliyinden azad olunduqdan sonra Monakoya getmis ve ozune qesre benzer ev tikdirerek orada yasamaga baslamisdir Hemin eve Danesgah Danesin iqametgahi adi verilmisdir Mirze Rza xan 1913 cu ilde Tehrana gelmis ve bir nece ay Mirze Mehemmedeli xan Elausseltenenin teskil etdiyi kabinetde edliyye naziri vezifesine teyin olunmusdur O kabinetin suqutundan sonra 12 oktyabr 1913 cu ilde Monako sahzadesine Iran dovletinin Quds nisani ni teqdim etmek ucun yeniden Avropaya getmis qayitdiqdan sonra ona Iran dovleti terefinden 56 min tumene yaxin vesait teyin edilmisdir Mirze Rza xan 1937 ci ilde 84 yasinda Tehranda vefat etmisdir Edebi fealiyyeti RedakteMirze Rza xan Muntexebati Danes Divani Govheri Xaveri ve Mesneviyi sulh poemasinin muellifidir Mesneviyi sulh 15 dile tercume olunmus ve ilk defe 1903 cu ilde Derseadetde cap edilmisdir Mirze Rza xan 1899 cu ilde Niderlandin Haaqa seherinde kecirilmis Birinci Beynelxalq Sulh Konfransinin Iran dovletini temsil eden ilk numayendesi kimi istirakcisi olmus orada muharibelerin dinc yolla helli ucun muharibe qanunlari ve adetleri haqqinda bir sira beynelxalq konvensiyalarin beyannamenin qebul olunmasindan tesirlenerek Mesneviyi sulh poemasini qeleme almis hemin poemani konfransda fransiz dilinde oxumusdur 1901 ci ilin iyul ayinda Lev Tolstoy Iranin olkesinde sefiri sair ve diplomat sahzade Mirze Rza xan Danesden bir mektub ve sulh poemasinin rus dilinde makinadan sixmis suretini almisdir Poemanin rus diline ceviren muellifin ozu idi Alfred Sifman 1960 cu ilde Moskvada capdan cixmis Lev Tolstoy ve Serq kitabinda yazir Tolstoy Mirze Rza xanin mektubuna cavab yazmis ve bu poemani diqqetle oxudugunu bildirmis onun muharibeni pislediyini sulhu mudafie etdiyini beyenmis ve bu eserin neinki Iran ucun elece de butun dunya dovletleri ucun boyuk ehemiyyete malik oldugunu gostermisdir Bununla beraber rus edibinin Mirze Rza xanla fikir ayriligi da var idi Bu da poemanin muellifinin sah ve hakimiyyet memurlarinin el ele vererek edaletli ola bilecekleri teqdirde sulhu berpa edeceklerine ve bununla da insanlarin guzeraninin yaxsilasacagina inami idi Tolstoy ise yazirdi ki sulhu berqerar etmek muharibe tehlukesini aradan qaldirmaq xalqin iradesinden asilidir Mirze Rza xan Tolstoya yazdigi mektubda boyuk edibin de onun kimi sulh terefdari oldugunu qanli muharibelere son qoyulmasini arzuladigini vurgulamis bunu alqislamis Sulh poemasini qeleme almis muellifin hisslerini can atdigi arzularini basa duseceyi teqdirde qabaqcadan ona oz minnetdarligini bildirmisdir Mirze Rza xanin Sulh poemasinda muharibenin sebebleri ve onu aradan qaldirmaq yollari haqqinda beynelxalq konfransda soylenmis felsefi dusunceleri oz eksini tapmisdir Mukafatlari RedakteOsmanli dovleti terefinden IV dereceli Mecidi ordeni 1880 ci il II dereceli Mecidi ordeni 1893 cu il I dereceli Mecidi ordeni 1896 ci il I dereceli Osmanli ordeni 1898 ci il Nisani imtiyaz gumus medali 1900 cu il Nisani imtiyaz qizil medali 1900 cu il Qiymetli das qasla bezedilmis I dereceli Mecidi ordeni 1900 Qiymetli das qasla bezedilmis I dereceli Osmanli ordeni 1902 Qiymetli das qasla bezedilmis Iftixar ordeni 1903 Rusiya dovleti terefinden III dereceli muqeddes Stanislav ordeni 1879 III dereceli Muqeddes Anna ordeni 1883 II dereceli Muqeddes Anna ordeni 1886 II dereceli brilyant Muqeddes Anna ordeni II dereceli Stanislav 1893 I dereceli Anna ordeni 1900 I dereceli Ag qartal ordeni 1901 I dereceli Aleksandr Nevski 1902 I dereceli Aleksandr Nevski brilyant ordeni 1904 Italiya dovleti terefinden III dereceli Italiya Taci celeng 1887 Fransa dovleti terefinden IV dereceli Legion Denur ulduzu ordeni 1889 II dereceli Legion Denur ulduzu 1905 Belcika dovleti terefinden III dereceli Leopold ordeni 1889 II dereceli Leopold 1900 I dereceli Leopold ordeni 1905 Ispaniya dovleti terefinden I dereceli 3 cu Sarl ordeni 1901 I dereceli Leyaqeti Nizami ordeni 1902 Serbiya dovleti terefinden I dereceli Takvu ordeni 1901 Ruminiya dovleti terefinden I dereceli Ruminiya ulduzu 1904 Buxara emirliyinden I dereceli Buxara mukemmel almas ordeni 1896 Hebes dovleti terefinden I dereceli Suleyman uzuyu ordeni 1896 Avstriya dovleti terefinden II dereceli Fransua Jozef 1889 I dereceli Korun Dofer 1900 Ingiltere dovleti terefinden Viktoriya ordeni 1889 Bavir dovleti terefinden II dereceli Ulduzlu Sen Misel nisani 1889 Vertemberq dovleti terefinden I dereceli Ulduzlu Fridik Komandor ordeni 1889 Baidinbar dovleti terefinden II dereceli Sirzaherneqr ordeni 1889 Isvec dovleti terefinden I dereceli Simal ulduzu 1900Menbe RedakteEnver Cingizoglu Qacarlar dovrunun diplomatlari Baki Mutercim 2012 334 seh Ziyeddin Meherremov Irevanda mektebdarliq ve maarifcilik Baki Nurlan nesriyyati 2010 http www iranian com EskandariQajar 2003 November Arfa Arxivlesdirilib 2007 11 18 at the Wayback MachineIstinadlar RedakteHemcinin bax RedakteHesen xan Erfe Menbe https az wikipedia org w index php title Mirze Rza xan Erfeuddovle amp oldid 6112834, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.