Min nəfərin ekspedisiyası (it.Spedizione dei Mille) — inqilabi general Cüzeppe Qaribaldinin 1860-1861 il kampaniyası. Min nəfərlik dəstə ilə İtaliyanın cənubuna enən Haribaldi, “Hər iki Siciliya krallığını” məğlubiyətə uğradır, nəticədə onun ərazisi Sardiniya krallığı tərəfindən zəbt olunur və birləşmiş İtaliya krallığına daxil olur.
Ekspedisiya, “Sardiniya krallığının” baş naziri Kamillo Kavurun ilhamverdiyi, İtaliyanın birləşdirilməsi kampaniyasının bir hissəsi idi. 1860-cı ilin martında krallığ öz ərazisinə “Mərkəzi İtaliyanın birləşmiş vilayətlərini” birləşdirdi. Birləşmə kampaniyasının növbəti mərhələsi, Appenin yarımadasının güney hissəsini və Siciliyanı əhatə edən Hər iki Siciliya krallığının ərazisinin zəbt edilməsi idi.
Siciliyaya enmə
11 may 1860 ildə Haribaldi, nüfuzlu siciliyalıların, xüsusi ilə Françesko Krispinin və Britaniyadonanmasının, dəstəyini təmin edərək, təxminən min nəfərdən ibarət dəstənin başında iki buxarlı gəmi ilə, Siciliyanın ən qərb məntəqəsi olan Marsala yan aldı. Qaribaldinin tərəfdarları Siciliyada könüllüləri cəlb etməyə başladı.
Mayın 15 də gecə Qaribaldinin 1170 nəfər və dörtd topdan ibarət “minliyi” siciliyalı partizanları piçottilərin dəstəyi ilə, qeneral Landinin komandanlığı altında, iki minlik neapolitan qoşunu ilə Kalatafimi yaxınlığında toğğuşdu. Döyüş vaxtı Haribaldi məşhur kəlməsini qışqırdı: “Ya biz burada İtaliyanı yaradırıq, ya da ölürük!” 6 saatlıq döyüşdən sonra Haribaldiçilər düşməni mövqelərindən sıxışdırıb, onları qaçmağa məcbur etdilər.
Tezliklə dəstənin sayı yerli könüllülərin hesabına 1200 nəfərə çatdı. 27 may Qaribaldi adanın paytaxtı olan Palermonu mühasirəyə aldı. Baxmayaraq ki şəhərin qarnizonu onun dəstəsinin sayını bir neçə dəfə üstələyirdi, xalq kütlələrinin və eləcə də türmələrdən qurtulan dustağların Haribaldinin tərəfində çıxış etməsi (eyni zamanda ehtimal var ki, qarnizon komandanlığı britaniyalılar tərəfindən satın alınmışdı)burbon qoşunlarını təslim olmağa vadar etmişdi. Qaribaldi Burbon hakimiyətini devrilmiş elan etdi, özünü isə II Viktor İmmanuilin adı ilə Siciliyanın diktatoru elan etdi. Palermonun təslim olmasından sonra Burbon qoşunları adanın şərq hissəsinə çəkildilər, onların nəzarətində ancaq Sirakuz, Auqusta, Milaçço və Messina qaldı. İyulun 20 də Haribaldi, həm dənizdə həm də qurudan əməliyat edərək, onlara Milaççoda hucum etdi və onları məğlubiyətə uğratdı. Messina istehkamdan başqa neapolitanlardan qurtuldu. Qoşunları artıq 18000 nəfərə çatan Qaribaldi, beləliklə bütün adaya yiyələndi. İtalyan millətinin borcu, istənilən halda Romanın və Venesiyanın birləşdirilməsinə nail olmaqdır tezini bəyan edən “Hərəkət partiyasının” təsiri ilə, Qaribaldi Siciliyadan olan millət vəkillərinə elan etdi ki, əgər Siciliyanın Viktor İmmanuilin monarxiyası ilə birləşməsi İtaliyanın birləşməsindən öncə təmin olunacaqsa, onda o sonrakı hərəkətlərdən imtina edəcək və uzaqlaşacaq. Haribaldinin bu sözləri elə güclü təsir bağışladılar ki, onun təyin etdiyi nazirlər istefa verdilər. Tezliklə Haribaldi özü işlərin yönləndirilməsini Turinə həvalə olunmasını daha doğru hesab etdi və Kavurun vise –diktator postuna təklif etdiyi pyemontlu Depreçisi qəbul etdi.
Kalabriyaya enmə. Müharibənin bitirilməsi. Volturno yaxınlığındakı döyüş
Avqustun 19 da, Sardiniya donanmasının qalxanı altında Qaribaldi Reco yaxınlığında Appenin yarımadasına endi və Montaleone yaxınlığında neapolitan qenerallarını məğlub etdi. Öz qoşunlarını Salernoda qoyub, Haribaldi sentyabrın 7 də öz qərargahının bir neçə zabitinin müşayəti ilə, Neapola gəldi, II Françisk artıq qaçmışdı. Fortlarda 8000 nəfərlik qarnizon var idi, ama müqavimət barədə istənilən fikir ağlasığmaz idi, və Qaribaldi qorxmadan, onu alqışlayan kütlənin əhatəsində şəhərə daxil oldu. Neapolitan qoşunları, Volturno xəttində müdafiə savaşı aparmaq üçün Kapuyaya çəkildilər.
Bu arada haribaldiçilər quzeyə doğru hərəkət etməyə başladılar, lakin Kayaççoya sıxışdırıldılar. Bu uğurla ürəklənən neapolitan ordusu hucuma keçdi. Yenə qoşunları üzərində komanldanlığı üzərinə götürən Haribaldi, ancaq böyük çətinliklə düşməni geriyə Kapuyaya çəkilməyə vadar etdi. Burada Viktor İmmanuilin qoşunları onun yardımına gəldi, və onun Haribaldi ilə görüşü oktyabrın 26 da Teano həndəvərində baş verdi. Kapuyanın təslim olunmasından sonra Viktor İmmanuil Neapola daxil oldu.
Hər iki Sicliyan krallığının istilası 1861 il fevralın 13 də, II Françisk tərəfdarları tərəfindən saxlanılan Qaeta Pyemont qoşunlarına təslim olan zaman başa çatdı. Həmin ilin martında İtaliya krallığı yarandı.
İstinadlar
Военная энциклопедия в 8 томах. 3 "Д" -квартирьер Москва Военное издательство 1995. səh. 456
Oktyabr 31, 2021
nəfərin, ekspedisiyası, spedizione, mille, inqilabi, general, cüzeppe, qaribaldinin, 1860, 1861, kampaniyası, nəfərlik, dəstə, ilə, italiyanın, cənubuna, enən, haribaldi, hər, siciliya, krallığını, məğlubiyətə, uğradır, nəticədə, onun, ərazisi, sardiniya, kral. Min neferin ekspedisiyasi it Spedizione dei Mille inqilabi general Cuzeppe Qaribaldinin 1860 1861 il kampaniyasi Min neferlik deste ile Italiyanin cenubuna enen Haribaldi Her iki Siciliya kralligini meglubiyete ugradir neticede onun erazisi Sardiniya kralligi terefinden zebt olunur ve birlesmis Italiya kralligina daxil olur Min neferin ekspedisiyasiRisorcimentoMin neferin Genuyadan yola dusmesiTarix 1860 1861Yeri Cenubi ItaliyaNeticesi Cenubi Italiyanin Italiya Kralligina daxil olmasiKomandan lar Cuzeppe Qaribaldi Nino Biksio Enriko Caldini II FransiskTereflerin quvvesi1089 esger 30000 esgerOlenler ve yaralananlar500 olu ve yarali 1000 olu ve yarali Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Esas sertleri 2 Siciliyaya enme 3 Kalabriyaya enme Muharibenin bitirilmesi Volturno yaxinligindaki doyus 4 IstinadlarEsas sertleri RedakteEkspedisiya Sardiniya kralliginin bas naziri Kamillo Kavurun ilhamverdiyi Italiyanin birlesdirilmesi kampaniyasinin bir hissesi idi 1860 ci ilin martinda krallig oz erazisine Merkezi Italiyanin birlesmis vilayetlerini birlesdirdi Birlesme kampaniyasinin novbeti merhelesi Appenin yarimadasinin guney hissesini ve Siciliyani ehate eden Her iki Siciliya kralliginin erazisinin zebt edilmesi idi Siciliyaya enme Redakte11 may 1860 ilde Haribaldi nufuzlu siciliyalilarin xususi ile Francesko Krispinin ve Britaniya donanmasinin desteyini temin ederek texminen min neferden ibaret destenin basinda iki buxarli gemi ile Siciliyanin en qerb menteqesi olan Marsala yan aldi Qaribaldinin terefdarlari Siciliyada konulluleri celb etmeye basladi Mayin 15 de gece Qaribaldinin 1170 nefer ve dortd topdan ibaret minliyi siciliyali partizanlari picottilerin desteyi ile qeneral Landinin komandanligi altinda iki minlik neapolitan qosunu ile Kalatafimi yaxinliginda toggusdu Doyus vaxti Haribaldi meshur kelmesini qisqirdi Ya biz burada Italiyani yaradiriq ya da oluruk 6 saatliq doyusden sonra Haribaldiciler dusmeni movqelerinden sixisdirib onlari qacmaga mecbur etdiler 1 Tezlikle destenin sayi yerli konullulerin hesabina 1200 nefere catdi 27 may Qaribaldi adanin paytaxti olan Palermonu muhasireye aldi Baxmayaraq ki seherin qarnizonu onun destesinin sayini bir nece defe usteleyirdi xalq kutlelerinin ve elece de turmelerden qurtulan dustaglarin Haribaldinin terefinde cixis etmesi eyni zamanda ehtimal var ki qarnizon komandanligi britaniyalilar terefinden satin alinmisdi burbon qosunlarini teslim olmaga vadar etmisdi Qaribaldi Burbon hakimiyetini devrilmis elan etdi ozunu ise II Viktor Immanuilin adi ile Siciliyanin diktatoru elan etdi Palermonun teslim olmasindan sonra Burbon qosunlari adanin serq hissesine cekildiler onlarin nezaretinde ancaq Sirakuz Auqusta Milacco ve Messina qaldi Iyulun 20 de Haribaldi hem denizde hem de qurudan emeliyat ederek onlara Milaccoda hucum etdi ve onlari meglubiyete ugratdi Messina istehkamdan basqa neapolitanlardan qurtuldu Qosunlari artiq 18000 nefere catan Qaribaldi belelikle butun adaya yiyelendi Italyan milletinin borcu istenilen halda Romanin ve Venesiyanin birlesdirilmesine nail olmaqdir tezini beyan eden Hereket partiyasinin tesiri ile Qaribaldi Siciliyadan olan millet vekillerine elan etdi ki eger Siciliyanin Viktor Immanuilin monarxiyasi ile birlesmesi Italiyanin birlesmesinden once temin olunacaqsa onda o sonraki hereketlerden imtina edecek ve uzaqlasacaq Haribaldinin bu sozleri ele guclu tesir bagisladilar ki onun teyin etdiyi nazirler istefa verdiler Tezlikle Haribaldi ozu islerin yonlendirilmesini Turine hevale olunmasini daha dogru hesab etdi ve Kavurun vise diktator postuna teklif etdiyi pyemontlu Deprecisi qebul etdi Kalabriyaya enme Muharibenin bitirilmesi Volturno yaxinligindaki doyus RedakteAvqustun 19 da Sardiniya donanmasinin qalxani altinda Qaribaldi Reco yaxinliginda Appenin yarimadasina endi ve Montaleone yaxinliginda neapolitan qenerallarini meglub etdi Oz qosunlarini Salernoda qoyub Haribaldi sentyabrin 7 de oz qerargahinin bir nece zabitinin musayeti ile Neapola geldi II Francisk artiq qacmisdi Fortlarda 8000 neferlik qarnizon var idi ama muqavimet barede istenilen fikir aglasigmaz idi ve Qaribaldi qorxmadan onu alqislayan kutlenin ehatesinde sehere daxil oldu Neapolitan qosunlari Volturno xettinde mudafie savasi aparmaq ucun Kapuyaya cekildiler Bu arada haribaldiciler quzeye dogru hereket etmeye basladilar lakin Kayaccoya sixisdirildilar Bu ugurla ureklenen neapolitan ordusu hucuma kecdi Yene qosunlari uzerinde komanldanligi uzerine goturen Haribaldi ancaq boyuk cetinlikle dusmeni geriye Kapuyaya cekilmeye vadar etdi Burada Viktor Immanuilin qosunlari onun yardimina geldi ve onun Haribaldi ile gorusu oktyabrin 26 da Teano hendeverinde bas verdi Kapuyanin teslim olunmasindan sonra Viktor Immanuil Neapola daxil oldu Her iki Sicliyan kralliginin istilasi 1861 il fevralin 13 de II Francisk terefdarlari terefinden saxlanilan Qaeta Pyemont qosunlarina teslim olan zaman basa catdi Hemin ilin martinda Italiya kralligi yarandi Istinadlar Redakte Voennaya enciklopediya v 8 tomah 3 D kvartirer Moskva Voennoe izdatelstvo 1995 seh 456 Menbe https az wikipedia org w index php title Min neferin ekspedisiyasi amp oldid 5546390, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
_crowned.svg.html){kind=link}
.svg.html){kind=link}