Meşə dələsi və ya Sarıdöş dələ — Yırtıcılar dəstəsinin dələkimilər fəsiləsinə aid, Azərbaycanda nəsli kəsilmək üzrə olan heyvan cinsidir.
Təsviri
Daşlıq dələsindən fərqli olaraq bir birinə yaxınlaşmış və iri qulaqlı yumru başa malikdir. Kütləsi 0.5 - 2 kq, bədənin uzunluğu 36 - 58, quyruğu 17 - 26 sm-dir (erkəklər dişilərdən iridir). Xəzin rəngi kürəni çalarlarla tutqun qəhvəyidir. Boğazındakı xal qollarının arasına kimi paz şəklində uzanmış sarı rəngdədir.
Yayılması
Arealı Avropa, Qərbi Sibir və Ön Asiyanı əhatə edir. Təsvir olunmuş 7 yarımnövdən Qafqazda və Kiçik Asiyada ən iri forma M. m. lorenzi Ognev, 1926 (Qafqaz meşə dələsi) yayılmışdır. Dəniz səviyyəsindən 2700 m-dək olan meşə landşaftları ilə sıx əlaqədardır. Azərbaycanda ancaq Böyük Qafqazda, daha çox şabalıd, gilas və cökə ilə qarışıq fıstıq-vələs meşələrində qeydə alınmışdır. Nisbətən stabil populyasiyası ZaqatalaBalakən bölgəsindədir.
Həyat tərzi
Ağac koğuşlarında yaşayır. Ağaclara dırmaşarkən pəncələrini 180 dərəcə döndərə bilirlər. Əsas etibarilə, gecələr aktivdir. Qida rasionunun əsasını gəmiricilər (sincablar, süleysinlər, sicanlar və s), quşlar və cücülər təşkil edir. Yayda və payızda, həmçinin, bitki mənşəli yem ilə də (moruq, üzüm, zoğal, palıd qozaları, qoz və s.) qidalanır. Yemə görə yerdəyişmələr edir. Poliqam olub iyul ayında cütləşir. Boğazlıq müddəti 235 günədək çəkir. Doğum may ayında baş verir. Bir nəsildə iki ayadək südlə bəslənən orta hesabla 3 - 4 bala olur. Cavan balalar payızda sərbəst yaşamağa başlayırlar. 14 aydan sonra cinsi yetkinliyə çatırlar
Azalma səbəbi
Qiymətli xəzdərili heyvan olduğuna görə daima insan tərəfindən təqib olunması, meşəsizləşmə prosesinin mənfi təsiri, Qafqazın daha qədim sakini olan daşlıq dələsi tərəfindən rəqabət.
Tətbiq olunmuş və lazımi mühafizə tədbirləri: Böyük Qafqazın cənub ətəklərindəki XMOTƏ-lərdə mühafizə olunur. Yayıldığı XMOTƏ-lərdə mühafizə rejimini gücləndirmək, meşələrin qırılmasının qarşısını almaq, qanunsuz ovlanmasının qarşısını alan tədbirlər həyata keçirmək lazımdır.
Mənbə
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QIRMIZI KİTABI FAUNA, II NƏŞR. 203səh, Meşə dələsi . (2013)
Avqust 08, 2021
meşə, dələsi, amerika, samuruelmi, təsnifataləmi, heyvanlartip, xordalılarsinif, məməlilərinfrasinif, plasentalılardəstə, yırtıcılarfəsilə, dələkimiləryarımfəsilə, dələlərcins, dələelmi, adımartes, martes, linnaeus, 1758arealvikinnövlərdətəsnifatvikianbardaşək. Mese delesiAmerika samuruElmi tesnifatAlemi HeyvanlarTip XordalilarSinif MemelilerInfrasinif PlasentalilarDeste YirticilarFesile DelekimilerYarimfesile DelelerCins DeleElmi adiMartes martes Linnaeus 1758ArealVikinnovlerdetesnifatVikianbardasekilUTMS 1 NCBI 1 Mese delesi ve ya Saridos dele Yirticilar destesinin delekimiler fesilesine aid Azerbaycanda nesli kesilmek uzre olan heyvan cinsidir Mundericat 1 Tesviri 2 Yayilmasi 3 Heyat terzi 4 Azalma sebebi 5 MenbeTesviri RedakteDasliq delesinden ferqli olaraq bir birine yaxinlasmis ve iri qulaqli yumru basa malikdir Kutlesi 0 5 2 kq bedenin uzunlugu 36 58 quyrugu 17 26 sm dir erkekler disilerden iridir Xezin rengi kureni calarlarla tutqun qehveyidir Bogazindaki xal qollarinin arasina kimi paz seklinde uzanmis sari rengdedir Yayilmasi RedakteAreali Avropa Qerbi Sibir ve On Asiyani ehate edir Tesvir olunmus 7 yarimnovden Qafqazda ve Kicik Asiyada en iri forma M m lorenzi Ognev 1926 Qafqaz mese delesi yayilmisdir Deniz seviyyesinden 2700 m dek olan mese landsaftlari ile six elaqedardir Azerbaycanda ancaq Boyuk Qafqazda daha cox sabalid gilas ve coke ile qarisiq fistiq veles meselerinde qeyde alinmisdir Nisbeten stabil populyasiyasi ZaqatalaBalaken bolgesindedir Heyat terzi RedakteAgac koguslarinda yasayir Agaclara dirmasarken pencelerini 180 derece dondere bilirler Esas etibarile geceler aktivdir Qida rasionunun esasini gemiriciler sincablar suleysinler sicanlar ve s quslar ve cuculer teskil edir Yayda ve payizda hemcinin bitki menseli yem ile de moruq uzum zogal palid qozalari qoz ve s qidalanir Yeme gore yerdeyismeler edir Poliqam olub iyul ayinda cutlesir Bogazliq muddeti 235 gunedek cekir Dogum may ayinda bas verir Bir nesilde iki ayadek sudle beslenen orta hesabla 3 4 bala olur Cavan balalar payizda serbest yasamaga baslayirlar 14 aydan sonra cinsi yetkinliye catirlarAzalma sebebi RedakteQiymetli xezderili heyvan olduguna gore daima insan terefinden teqib olunmasi mesesizlesme prosesinin menfi tesiri Qafqazin daha qedim sakini olan dasliq delesi terefinden reqabet Tetbiq olunmus ve lazimi muhafize tedbirleri Boyuk Qafqazin cenub eteklerindeki XMOTE lerde muhafize olunur Yayildigi XMOTE lerde muhafize rejimini guclendirmek meselerin qirilmasinin qarsisini almaq qanunsuz ovlanmasinin qarsisini alan tedbirler heyata kecirmek lazimdir Menbe RedakteAZERBAYCAN RESPUBLIKASININ QIRMIZI KITABI FAUNA II NESR 203seh Mese delesi 2013 Menbe https az wikipedia org w index php title Mese delesi amp oldid 5189163, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.jpg.html){kind=link}
