Metsamor Atom Elektrik Stansiyası (erm. Հայկական ատոմային էլեկտրակայան) və ya Ermənistan Atom Elektrik Stansiyası — Ermənistanın paytaxtı İrəvanın 36 km qərbində yerləşən Metsamor şəhərində yerləşən AES. Bu atom stansiyasının istehsal etdiyi enerji Ermənistanın elektrik ehtiyacının 40 faizindən çoxunu təşkil edir. AES İrəvandan təxminən 30 km cənubda, Metsamor şəhəri yaxınlığında yerləşir. Stansiya Türkiyə sərhəddindən 17.5 km, İran sərhəddindən 60 km, Azərbaycan sərhəddindən isə 75 km məsafədə yerləşir.
Ermənistan SSR-də Atom Elektrik Stansiyasının tikintisi barədə qərar SSRİ rəhbərliyi tərəfindən 1967-ci ildə qəbul olunub. Metsamor AES-in tikintisinə 1969-cu ildə başlanılıb, həmin ildə də Metsamor şəhərinin təməli atıldı. 1970-ci ildə Metsamor özünün ilk sakinlərini qəbul etdi, onların arasında Sovet İttifaqının müxtəlif guşələrindən gələn 32 millətin nümayəndələri vardı. 1976-ci ilin dekabrında isə AES istismara verilib. Hər biri 408 MV gücə sahib WWER-440 /230 tipli 2 yunitardan ibarətdir. Stansiya Ermənistanın paytaxtı İrəvandan 32 km, Qarsdan 100 km, İğdırdan isə 30 km uzaqlıqdadır. AES dünyanın ən etibarsız reaktorlarından biridir. Stansiyanın tikilməsi zamanı SSRİ alimləri onun Ağrı dağı tektonik zonasında yerləşəcəyi üçün buna qarşı çıxmışlar. AES-in birinci enerji bloku 1976-cı ildə, ikincisi isə 1980-ci ildə istifadəyə verilib. 1983-cü ildə AES-in 3-cü və 4-cü enerji bloklarının tikintisinə başlanılsa da, 1986-cı ildə Çernobıl AES-də baş verən qəzadan sonra bu proses dayandırılıb.
1988-ci ildə Spitakdakı zəlzələ ilə əlaqədar AES-in fəaliyyəti 1989-cu il yanvarın 15-də dayandırılmışdı. İstifadəsi dayandırılana qədər stansiyada 48446 milyon kVt-saat elektrik enerjisi istehsal edilib. AES dayandırıldıqdan sonra 1 nömrəli blokda buxar generatorlarının korpuslarında 2 yerdə diametri 1 metr olan kəsik tədqiqat aparmaq üçün götürüldü. Bunun nəticəsində 1 nömrəli blok istifadəyə yararsız hala düşdü. Buxar generatorlarını bərpa etmək mümkün deyil və əvəzlənməsi çox bahalıdır. AES bloklarının avadanlığı qismən komplektləşdirilmiş və satılmışdır. Ermənistan üzləşdiyi ciddi böhranla əlaqədar 1993-cü ildə AES-in fəaliyyətini bərpa etmək barədə qərar qəbul edib və 1995-ci ildə 2-ci enerji bloku işə salınıb.
Texniki xüsusiyyətləri
Ermənistan AES Qafqazda unikal layihədir, digər analoqu yoxdur. Bu AES Rusiyanın köhnə VVER-440 reaktoru ilə təchiz edilən iki enerji blokundan ibarətdir. Hər blokun istilik gücü 1375 MVt, elektrik enerji gücü isə 440 MVt-dır. Mövcud təhlükəsizlik problemlərindən dolayı enerji blokunun 1995-ci ildə yenidən işə salınmasından sonra enerji blokunun enerji gücü nominal gücün 92%-ə qədər məhdudlaşdırılıb, yəni enerji blokunun icazə verilmiş istilik gücü 1240 MVt-dan (və ya elektrik gücü 375 MVt-dən) çox olmamalıdır. Hazırda AES-in yalnız ikinci enerji bloku fəaliyyətdədir. İrəvanın Moskvaya uran yanacağına görə yaranan 53 milyon dollarlıq borcu müqabilində AES-in idarə edilməsi 2003-cü ildə Rusiyanın İnter RAO şirkətinə həvalə edilib. Stansiyanın idarə edilməsi 2012-ci ildə yenidən Ermənistan dövlətinin nəzarətinə keçib.
1989-cu ilə qədər stansiyada istifadə olunmuş nüvə yanacağı qalıqları o zamankı RSFSR-ə aparılırdı. Ondan sonra meydana gələn bütün yanacaq tullantıları Metsamor AES-də Fransanın AREVA şirkəti tərəfindən tikilmiş xüsusi saxlama anbarında, istifadə olunmayan ilk enerji blokunun reaktorunda, həmçinin yanacaq saxlanma hovuzunda saxlanılır. İstifadə olunmuş uran yanacağından xüsusi məqsədlər üçün istifadə olunan plutonium əldə etmək olar. Ermənistan tərəfi istifadə olunmuş yanacaq qalıqlarının Rusiyaya daşınması haqqında danışıqlar aparır. 2019-cu il üçün yanacaq tullantılarının saxlanma anbarının 20%-i dolub. Həddən artıq çox radioaktiv olduğu üçün tullantıları təyyarə ilə daşınması mümkün deyil, quru yolla Gürcüstan üzərindən tullantıların daşınması isə siyasi səbəblərə görə mümkün olmur. 2020-ci ildə başa çatan quru nüvə yanacağı anbarının istismarına dair lisenziya daha 30 il müddətinə uzadılacaq.
Ermənistan AES-də elektrik enerjisinin istehsalı:
2015-ci ildə-2,780 milyard kvt-saat (ən yüksək)
2018-ci ildə-1,862 milyard kvt-saat
2019-cu ildə-1,330 milyard kvt-saat
2021-dan 3,0–3,3 milyard kVt-saat (plan)
Zəlzələyə dayanıqlığı
Zavod 8 bal gücündə zəlzələnin baş verə biləcəyi bölgəyə yaxın, Şərqi Anadolu sınma xətti üzərindəki aktiv seysmik zonada yerləşir. AES-in ətrafında 5 tektonik qırılma xətti mövcuddur ki, onlardan da biri stansiyadan cəmi 500 metr aralıda yerləşir. Lakin, o yalnız 7 bal gücündə zəlzələlərə müqavimət göstərə bilmə gücündə quraşdırılıb. Təhlükəsizlik baxımından, mənfi cəhətlərdən biri kimi qəza zamanı yüksək dağlıq ərazidə yerləşən və qorunma qalxanına malik olmayan stansiyanın 2-ci reaktorunun soyudulması ilə bağlı problem də qeyd edilir. 2004-ci ildə Avropa İttifaqı "Metsamor" nüvə stansiyasının "bütün bölgə üçün təhlükə" törətdiyini ifadə edərək Ermənistana AES-in bağlanılması üçün 200 milyon avro kredit verməyi təklif etsə də, Ermənistan hökuməti bu miqdarı yetərsiz görmüş və fantastik bir məbləğ – 1 milyard avro tələb etmişdi. Bu məbləğ Avropa İttifaqı rəhbərliyi tərəfindən qəbul edilməmişdi, buna cavab olaraq Ermənistan da Metsamoru bağlamayacağını elan etmişdi.
Gələcək planlar
Metsamor AES-in ilkin istismar müddəti dizayna əsasən 2016-cı ildə başa çatmışdır. 2011-ci ildə stansiyada yoxlama aparan Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin ekspertləri stansiyanın istismar müddətindən daha artıq müddətə istifadəsinin mümkün olduğu qənaətinə gəliblər. Bununla əlaqədar Ermənistan höküməti stansiyanın ikinci blokunun təmir vasitəsilə istismar müddətini 10 il daha, 2026-cı ilə qədər uzatmaq qərarına gəldi. Metsamor AES-in təmirinin maliyyələşdirməsi barədə razılaşma Ermənistan və Rusiya arasında 2014-cü ildə imzalanıb. Ermənistan Rusiya hökumətindən alınmış maliyyə ilə Metsamor AES-də yenilənmə işləri həyata keçirir və Rusiyadan alınmış bu maliyyəyə 15 illik müddətə verilən 270 milyon dollar kredit və 30 milyon dollar qrant daxildir. Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan bildirib ki, maliyyə müddətinin daha bir il — 2020-ci ilə qədər uzadılması haqqında Rusiya hökuməti ilə danışıqlar aparılır. Lakin Ermənistan təmir müddətinin uzadılması üçün əlavə kreditdən imtina edərək bunu daxili resurslar hesabına maliyyələşdirmək qərarına gəldi. Rusiyanın "Rosatom" şirkətinin idaretməsi altında olan "Rosatom Servis" şirkəti atom stansiyasının əsaslı təmirini həyata keçirən baş podratçı şirkətdir. Təmir əsasında 2018-ci ildə başlayan AES-dəki təmirdə generatorlu turbinləri dəyişdirilir. Növbəti il ərzində reaktorun metal divarlarını bərkitmək planlanır. Ermənistan tərəfindən kreditin ödənilməsinə isə AES-in təmiri başa çatdıqdan sonra, 2021-ci ildə başlanılması nəzərdə tutulur. Təmirdən sonra AES bir neçə yüz milyon kvt/saat daha artıq enerji istehsal edəcək. Stansiyanın maksimum istehsal gücü 3.3 milyon kilovatt/saata qədər artırılacaq. Bu əlavə istehsal hesabına kreditin ödənilməsi planlaşdırılır. Təmir nəticəsində Metsamor AES-in istismar müddəti 2026-cı ilədək artırılacaq. Metsamor stansiyasının təmiri üçün kredit məbləğinin təxminən 15%-i radioaktiv tullantılar və işlənmiş nüvə yanacağı saxlanması sistemlərinin təmirinə sərf edilib.
Beynəlxalq mütəxəssislərin rəyi əsasında stansiyanın istismar müddəti iki dəfə artırılıb. Mütəxəssislər reaktorun 2036-cı ilə qədər problemsiz işləyə biləcəyinə əmin edirlər. Ancaq bu son tarixdir. Ermənistan Ərazi İdarəetməsi və Alt Strukturlar naziri Suren Papikyan təmir işləri başa çatdıqdan sonra Metsamordakı enerji blokunun ömrünün 2026-cı ilə qədər uzadılacağını, lakin onun 2036-cı ilə qədər də istismar edilə biləcəyini bildirib. Ermənistan hökuməti dövriyyəyə qoyduğu "2040-cı ilə qədər Ermənistan Respublikasının enerji sektoru inkişafının strateji proqramı"nda 2026-ci ildən sonra da yeni tikiliyə qədər Metsamor Atom Elektrik Stansiyasını istismar etməyə davam etmək niyyətində olduğunu göstərib.
Qəzalar
1982-ci il oktyabrın 15-də Metsamor AES-də baş vermiş yanğın yalnız 7 saatdan sonra ciddi səylər göstərildikdən sonra söndürülə bildi. Maşın zalı ziyan gördü. Ümumi dəyən maddi zərər təxminən 1 milyon rubl təşkil edirdi (1982-ci ilin qiymətlərində).
↑ Movses Vardanyan: Ermənistan AES 2018-ci ilin sonuna qədər tam gücü ilə işləyəcək
. 2019-12-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-08.
Ermənistan AES-in yanacağından Rusiya istifadə edə bilər – "Armatom" direktoru
Hazırda Ermənistandan Rusiyaya AES-in işlənmiş nüvə yanacağı göndərilə bilməz
Experience Gained from Fires in Nuclear Power Plants
Nuclear Risk in Central Asia (edited by Brit Salbu, Lindis Skipperud)
Metsamor Atom Elektrik Stansiyası: Regionun "saatlı bomba"sı
Armenia Passes International Nuclear Safety Test
. 2019-12-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-08.
Paşinyan Ermənistanın Rusiya kreditindən imtina etməsinin səbəblərini izah etməyə çalışıb
. 2019-12-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-08.
Region üçün yeni "Metsamor" təhlükəsi: Paşinyan Moskvadan siyasi dəstək qarşılığında Parisin maraqlarını güzəştə getdi
. 2019-12-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-11.
. 2019-12-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-08.
Çernobıl qəzası
Avqust 17, 2021
metsamor, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, metsamor, dəqiqləşdirmə, metsamor, atom, elektrik, stansiyası, Հայկական, ատոմային, էլեկտրակայան, ermənistan, atom, elektrik, stansiyası, ermənistanın, paytaxtı, irəvanın, qərbində, yerləşən, metsamor, şəhərində. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Metsamor deqiqlesdirme Metsamor Atom Elektrik Stansiyasi erm Հայկական ատոմային էլեկտրակայան ve ya Ermenistan Atom Elektrik Stansiyasi Ermenistanin paytaxti Irevanin 36 km qerbinde yerlesen Metsamor seherinde yerlesen AES Bu atom stansiyasinin istehsal etdiyi enerji Ermenistanin elektrik ehtiyacinin 40 faizinden coxunu teskil edir AES Irevandan texminen 30 km cenubda Metsamor seheri yaxinliginda yerlesir Stansiya Turkiye serheddinden 17 5 km Iran serheddinden 60 km Azerbaycan serheddinden ise 75 km mesafede yerlesir Metsamor AESՄեծամոր ատոմակայանUmumi melumatlarStatus IstismardadirTikilme tarixi 1969Istismara verilib 22 dekabr 1976Istismarci Inter RAO UESEsas xususiyyetleriIllik elektroenerji istehsali 2 265 mln kVt sElektrik enerjisi gucu 440 MVtDiger melumatlarSayt anpp amYerlesmesi40 10 51 sm e 44 08 56 s u Olke ErmenistanYer Metsamor AESMetsamor AESMetsamor AES Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Texniki xususiyyetleri 3 Zelzeleye dayaniqligi 4 Gelecek planlar 5 Qezalar 6 Hemcinin bax 7 IstinadlarTarixi RedakteErmenistan SSR de Atom Elektrik Stansiyasinin tikintisi barede qerar SSRI rehberliyi terefinden 1967 ci ilde qebul olunub Metsamor AES in tikintisine 1969 cu ilde baslanilib hemin ilde de Metsamor seherinin temeli atildi 1970 ci ilde Metsamor ozunun ilk sakinlerini qebul etdi onlarin arasinda Sovet Ittifaqinin muxtelif guselerinden gelen 32 milletin numayendeleri vardi 1 1976 ci ilin dekabrinda ise AES istismara verilib Her biri 408 MV guce sahib WWER 440 230 tipli 2 yunitardan ibaretdir Stansiya Ermenistanin paytaxti Irevandan 32 km Qarsdan 100 km Igdirdan ise 30 km uzaqliqdadir AES dunyanin en etibarsiz reaktorlarindan biridir Stansiyanin tikilmesi zamani SSRI alimleri onun Agri dagi tektonik zonasinda yerleseceyi ucun buna qarsi cixmislar AES in birinci enerji bloku 1976 ci ilde ikincisi ise 1980 ci ilde istifadeye verilib 1983 cu ilde AES in 3 cu ve 4 cu enerji bloklarinin tikintisine baslanilsa da 1986 ci ilde Cernobil AES de bas veren qezadan sonra bu proses dayandirilib 1988 ci ilde Spitakdaki zelzele ile elaqedar AES in fealiyyeti 1989 cu il yanvarin 15 de dayandirilmisdi Istifadesi dayandirilana qeder stansiyada 48446 milyon kVt saat elektrik enerjisi istehsal edilib AES dayandirildiqdan sonra 1 nomreli blokda buxar generatorlarinin korpuslarinda 2 yerde diametri 1 metr olan kesik tedqiqat aparmaq ucun goturuldu Bunun neticesinde 1 nomreli blok istifadeye yararsiz hala dusdu Buxar generatorlarini berpa etmek mumkun deyil ve evezlenmesi cox bahalidir AES bloklarinin avadanligi qismen komplektlesdirilmis ve satilmisdir 2 Ermenistan uzlesdiyi ciddi bohranla elaqedar 1993 cu ilde AES in fealiyyetini berpa etmek barede qerar qebul edib ve 1995 ci ilde 2 ci enerji bloku ise salinib Texniki xususiyyetleri RedakteErmenistan AES Qafqazda unikal layihedir diger analoqu yoxdur Bu AES Rusiyanin kohne VVER 440 reaktoru ile techiz edilen iki enerji blokundan ibaretdir Her blokun istilik gucu 1375 MVt elektrik enerji gucu ise 440 MVt dir Movcud tehlukesizlik problemlerinden dolayi enerji blokunun 1995 ci ilde yeniden ise salinmasindan sonra enerji blokunun enerji gucu nominal gucun 92 e qeder mehdudlasdirilib yeni enerji blokunun icaze verilmis istilik gucu 1240 MVt dan ve ya elektrik gucu 375 MVt den cox olmamalidir 3 Hazirda AES in yalniz ikinci enerji bloku fealiyyetdedir 4 Irevanin Moskvaya uran yanacagina gore yaranan 53 milyon dollarliq borcu muqabilinde AES in idare edilmesi 2003 cu ilde Rusiyanin Inter RAO sirketine hevale edilib Stansiyanin idare edilmesi 2012 ci ilde yeniden Ermenistan dovletinin nezaretine kecib 1989 cu ile qeder stansiyada istifade olunmus nuve yanacagi qaliqlari o zamanki RSFSR e aparilirdi Ondan sonra meydana gelen butun yanacaq tullantilari Metsamor AES de Fransanin AREVA sirketi terefinden tikilmis xususi saxlama anbarinda istifade olunmayan ilk enerji blokunun reaktorunda hemcinin yanacaq saxlanma hovuzunda saxlanilir Istifade olunmus uran yanacagindan xususi meqsedler ucun istifade olunan plutonium elde etmek olar Ermenistan terefi istifade olunmus yanacaq qaliqlarinin Rusiyaya dasinmasi haqqinda danisiqlar aparir 5 2019 cu il ucun yanacaq tullantilarinin saxlanma anbarinin 20 i dolub Hedden artiq cox radioaktiv oldugu ucun tullantilari teyyare ile dasinmasi mumkun deyil quru yolla Gurcustan uzerinden tullantilarin dasinmasi ise siyasi sebeblere gore mumkun olmur 2020 ci ilde basa catan quru nuve yanacagi anbarinin istismarina dair lisenziya daha 30 il muddetine uzadilacaq 6 Ermenistan AES de elektrik enerjisinin istehsali 2015 ci ilde 2 780 milyard kvt saat en yuksek 2018 ci ilde 1 862 milyard kvt saat 2019 cu ilde 1 330 milyard kvt saat 2021 dan 3 0 3 3 milyard kVt saat plan 3 Zelzeleye dayaniqligi RedakteZavod 8 bal gucunde zelzelenin bas vere bileceyi bolgeye yaxin Serqi Anadolu sinma xetti uzerindeki aktiv seysmik zonada yerlesir AES in etrafinda 5 tektonik qirilma xetti movcuddur ki onlardan da biri stansiyadan cemi 500 metr aralida yerlesir Lakin o yalniz 7 bal gucunde zelzelelere muqavimet gostere bilme gucunde qurasdirilib 7 8 Tehlukesizlik baximindan menfi cehetlerden biri kimi qeza zamani yuksek dagliq erazide yerlesen ve qorunma qalxanina malik olmayan stansiyanin 2 ci reaktorunun soyudulmasi ile bagli problem de qeyd edilir 2004 ci ilde Avropa Ittifaqi Metsamor nuve stansiyasinin butun bolge ucun tehluke toretdiyini ifade ederek Ermenistana AES in baglanilmasi ucun 200 milyon avro kredit vermeyi teklif etse de Ermenistan hokumeti bu miqdari yetersiz gormus ve fantastik bir mebleg 1 milyard avro teleb etmisdi Bu mebleg Avropa Ittifaqi rehberliyi terefinden qebul edilmemisdi buna cavab olaraq Ermenistan da Metsamoru baglamayacagini elan etmisdi 9 Gelecek planlar RedakteMetsamor AES in ilkin istismar muddeti dizayna esasen 2016 ci ilde basa catmisdir 2011 ci ilde stansiyada yoxlama aparan Beynelxalq Atom Enerjisi Agentliyinin ekspertleri stansiyanin istismar muddetinden daha artiq muddete istifadesinin mumkun oldugu qenaetine gelibler 10 Bununla elaqedar Ermenistan hokumeti stansiyanin ikinci blokunun temir vasitesile istismar muddetini 10 il daha 2026 ci ile qeder uzatmaq qerarina geldi Metsamor AES in temirinin maliyyelesdirmesi barede razilasma Ermenistan ve Rusiya arasinda 2014 cu ilde imzalanib Ermenistan Rusiya hokumetinden alinmis maliyye ile Metsamor AES de yenilenme isleri heyata kecirir ve Rusiyadan alinmis bu maliyyeye 15 illik muddete verilen 270 milyon dollar kredit ve 30 milyon dollar qrant daxildir Ermenistanin bas naziri Nikol Pasinyan bildirib ki maliyye muddetinin daha bir il 2020 ci ile qeder uzadilmasi haqqinda Rusiya hokumeti ile danisiqlar aparilir 11 Lakin Ermenistan temir muddetinin uzadilmasi ucun elave kreditden imtina ederek bunu daxili resurslar hesabina maliyyelesdirmek qerarina geldi 12 Rusiyanin Rosatom sirketinin idaretmesi altinda olan Rosatom Servis sirketi atom stansiyasinin esasli temirini heyata keciren bas podratci sirketdir Temir esasinda 2018 ci ilde baslayan AES deki temirde generatorlu turbinleri deyisdirilir Novbeti il erzinde reaktorun metal divarlarini berkitmek planlanir Ermenistan terefinden kreditin odenilmesine ise AES in temiri basa catdiqdan sonra 2021 ci ilde baslanilmasi nezerde tutulur Temirden sonra AES bir nece yuz milyon kvt saat daha artiq enerji istehsal edecek Stansiyanin maksimum istehsal gucu 3 3 milyon kilovatt saata qeder artirilacaq Bu elave istehsal hesabina kreditin odenilmesi planlasdirilir Temir neticesinde Metsamor AES in istismar muddeti 2026 ci iledek artirilacaq 13 Metsamor stansiyasinin temiri ucun kredit mebleginin texminen 15 i radioaktiv tullantilar ve islenmis nuve yanacagi saxlanmasi sistemlerinin temirine serf edilib Beynelxalq mutexessislerin reyi esasinda stansiyanin istismar muddeti iki defe artirilib Mutexessisler reaktorun 2036 ci ile qeder problemsiz isleye bileceyine emin edirler Ancaq bu son tarixdir 14 Ermenistan Erazi Idareetmesi ve Alt Strukturlar naziri Suren Papikyan temir isleri basa catdiqdan sonra Metsamordaki enerji blokunun omrunun 2026 ci ile qeder uzadilacagini lakin onun 2036 ci ile qeder de istismar edile bileceyini bildirib 15 Ermenistan hokumeti dovriyyeye qoydugu 2040 ci ile qeder Ermenistan Respublikasinin enerji sektoru inkisafinin strateji proqrami nda 2026 ci ilden sonra da yeni tikiliye qeder Metsamor Atom Elektrik Stansiyasini istismar etmeye davam etmek niyyetinde oldugunu gosterib 16 Qezalar Redakte1982 ci il oktyabrin 15 de Metsamor AES de bas vermis yangin yalniz 7 saatdan sonra ciddi seyler gosterildikden sonra sondurule bildi Masin zali ziyan gordu Umumi deyen maddi zerer texminen 1 milyon rubl teskil edirdi 1982 ci ilin qiymetlerinde 17 Hemcinin bax RedakteAtom Elektrik StansiyasiIstinadlar Redakte Metsamor atom stansiyasi Ermenistan AES 1 2 Movses Vardanyan Ermenistan AES 2018 ci ilin sonuna qeder tam gucu ile isleyecek Regional tehlukesizliyin temin olunmasinda qlobal tehdid Metsamor AES EKSPERT 2019 12 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 12 08 Ermenistan AES in yanacagindan Rusiya istifade ede biler Armatom direktoru Hazirda Ermenistandan Rusiyaya AES in islenmis nuve yanacagi gonderile bilmez Experience Gained from Fires in Nuclear Power Plants Nuclear Risk in Central Asia edited by Brit Salbu Lindis Skipperud Metsamor Atom Elektrik Stansiyasi Regionun saatli bomba si Armenia Passes International Nuclear Safety Test Pasinyan AES haqqinda Maliyye muddetinin 2020 ci ile qeder uzadilmasi haqqinda Rusiya ile danisiqlar aparilir 2019 12 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 12 08 Pasinyan Ermenistanin Rusiya kreditinden imtina etmesinin sebeblerini izah etmeye calisib Metsamor AES in temiri uzadilir Ermenistan Rusiyaya kreditlerin odenilmesini texire salacaq 2019 12 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 12 08 Region ucun yeni Metsamor tehlukesi Pasinyan Moskvadan siyasi destek qarsiliginda Parisin maraqlarini guzeste getdi Ermenistanda yeni atom elektrik stansiyasinin tikilmesi nezerde tutulub 2019 12 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 12 11 Ermenistandaki AES ebedi istismar edilecek 2019 12 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 12 08 Cernobil qezasiMenbe https az wikipedia org w index php title Metsamor AES amp oldid 5974865, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
