Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
İkixallı çöl torağayı (lat. Melanocorypha bimaculata) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin sərçəkimilər dəstəsinin torağaylar fəsiləsinin çöl torağayı cinsinə aid heyvan növü. Azərbaycanda təhlükədə olan quşlar siyahısına daxil edilmişdir.
| İkixallı çöl torağayı | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Klad: Yarımdəstə: İnfradəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Cins: Növ: İkixallı çöl torağayı | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Təsviri
Növə bu adın verilməsinə səbəb, sinəsindəki iki qara ləkənin olmasıdır. Çöl torağayına çox bənzəyir, ondan bir az kiçik, ancağ daha iri dimdikli, qısa quyruqlu və qırmızımtıl rəngdədir. Sinə ləkələri daha kiçik, gözü tünd qara, qaşı dümağ və daha diqqətə çarpandır. Gözdən dimdiyə doğru gedən qara xətt vardır. Uçuşda, alt hissəsi boz-qəhvəyi, qısa geniş qanadları və ağ uclu qısa, amma kənarları ağ olmayan quyruğu görsənir. Quyruq naxışları və qanadları, qərbli qohumlarından ayıran xüsusiyyətləridir. Qanad ucları itidir. Göz və dimdik arasındakı qaralıq və quyruğun qırağındakı ağ xətt çöl torağayında olmur. Boyu 16-18 sm, qanad açıqlığı 37 sm və çəkisi 55 qramdır.
Yayılması
Növlər dünya miqyasında böyük yayılma arealına malikdir. Qərbi Avropadan Türkmənistana qədər yayılmışdır. Azərbaycanda yuvalamada Zuvand yaylasında, Naxçıvan Muxtar Respublikasının isə Arazboyu düzənlik və orta dağlıq zonalarında yayılmışdır. Əsas populyasiyası Culfa rayonunun İlandağ və onun ətrafındakı ərazilərdə (Baş kənd, Orta kənd və Aşağı kənd) tarla və açıq sahələrdə rast gəlinir.
Həyat tərzi
Daha yüksək, kələ-kötür və quraq ərazilərdə olur. Yüksək, yarıcöl, qayalıq bölgə quşudur. Yuvasını yerdə qurur və 3-4 ədəd yumurta qoyur. Böcək və toxumlarla bəslənirlər. Qışda dəstə halıda yaşayırlar. Ümumiyyətlə, immiqrant olan bu növ, qışı Şimal-şərqi Afrika, Orta Şərqdən Pakistan arasında, Hindistanda və Tibetdə keçirir. Qərbi Avropa üçün nadir immiqrant növüdür.
Sayı
Avropada sayı 1,000,000-2,200,000 cüt olduğu qeyd edilir. Sayı olduqca az olmaqla, Azərbaycanda, əsasən Naxçıvan Muxtar Respublikasında 100-500 cüt arasında qiymətləndirilir.
Azalma səbəbləri
Davamsız otarma və ərazlərdə əkin-biçin işləri, maşın-texnikanın hərəkəti səbəb ola bilər.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
Yaşayış ərazilərinin Zəngazur Milli Parkı, Ordubad və Zuvand yasaqlığı tərkibində olması faydalıdır. Bern konvensiyasına daxil edilmişdir.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Yaşayış ərazilərində otarmanın, otların biçilməsinin, əkin işlərinin və texnikanın hərəkətinin məhdudlaşdırılması faydalı ola bilər.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1999.
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ikixalli col toragayi lat Melanocorypha bimaculata heyvanlar aleminin xordalilar tipinin quslar sinfinin sercekimiler destesinin toragaylar fesilesinin col toragayi cinsine aid heyvan novu Azerbaycanda tehlukede olan quslar siyahisina daxil edilmisdir Ikixalli col toragayiElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Klad Klad Klad Klad Klad Deste SercekimilerKlad Yarimdeste Oxuyan sercelerInfradeste Fesileustu Fesile ToragaylarCins Col toragayiNov Ikixalli col toragayiBeynelxalq elmi adiMelanocorypha bimaculata Eduard Menetries 1832 Sekil axtarisiITIS 561037NCBI 589658TesviriNove bu adin verilmesine sebeb sinesindeki iki qara lekenin olmasidir Col toragayina cox benzeyir ondan bir az kicik ancag daha iri dimdikli qisa quyruqlu ve qirmizimtil rengdedir Sine lekeleri daha kicik gozu tund qara qasi dumag ve daha diqqete carpandir Gozden dimdiye dogru geden qara xett vardir Ucusda alt hissesi boz qehveyi qisa genis qanadlari ve ag uclu qisa amma kenarlari ag olmayan quyrugu gorsenir Quyruq naxislari ve qanadlari qerbli qohumlarindan ayiran xususiyyetleridir Qanad uclari itidir Goz ve dimdik arasindaki qaraliq ve quyrugun qiragindaki ag xett col toragayinda olmur Boyu 16 18 sm qanad aciqligi 37 sm ve cekisi 55 qramdir YayilmasiNovler dunya miqyasinda boyuk yayilma arealina malikdir Qerbi Avropadan Turkmenistana qeder yayilmisdir Azerbaycanda yuvalamada Zuvand yaylasinda Naxcivan Muxtar Respublikasinin ise Arazboyu duzenlik ve orta dagliq zonalarinda yayilmisdir Esas populyasiyasi Culfa rayonunun Ilandag ve onun etrafindaki erazilerde Bas kend Orta kend ve Asagi kend tarla ve aciq sahelerde rast gelinir Heyat terziDaha yuksek kele kotur ve quraq erazilerde olur Yuksek yaricol qayaliq bolge qusudur Yuvasini yerde qurur ve 3 4 eded yumurta qoyur Bocek ve toxumlarla beslenirler Qisda deste halida yasayirlar Umumiyyetle immiqrant olan bu nov qisi Simal serqi Afrika Orta Serqden Pakistan arasinda Hindistanda ve Tibetde kecirir Qerbi Avropa ucun nadir immiqrant novudur SayiAvropada sayi 1 000 000 2 200 000 cut oldugu qeyd edilir Sayi olduqca az olmaqla Azerbaycanda esasen Naxcivan Muxtar Respublikasinda 100 500 cut arasinda qiymetlendirilir Azalma sebebleriDavamsiz otarma ve erazlerde ekin bicin isleri masin texnikanin hereketi sebeb ola biler Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirlerYasayis erazilerinin Zengazur Milli Parki Ordubad ve Zuvand yasaqligi terkibinde olmasi faydalidir Bern konvensiyasina daxil edilmisdir Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirlerYasayis erazilerinde otarmanin otlarin bicilmesinin ekin islerinin ve texnikanin hereketinin mehdudlasdirilmasi faydali ola biler IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1999 IOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3Hemcinin bax