Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Meşə finiki (lat. Phoenix sylvestris) — bitkilər aləminin arekaçiçəklilər dəstəsinin arekakimilər fəsiləsinin finik cinsinə aid bitki növü.
| Meşə finiki | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Meşə finiki | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Arealı
Afrika və Asiyanın tropiklərində yayılmışdır, qədim, mədəni bitki vadilərinin şahzadəsi adlanır.
Botaniki xarakteristikası
Hündürlüyü 2–3 m-ə çatır. Gövdəsi nazik, düzdür, üzərində keçənilki yarpaqların saplaqlarının qalıqları qalır. Şaxələnmiş çətirinin diametri 2 m-dir. Gövdənin ucunda yerləşən yarpaqları göyümtül-yaşıl rəngdə, uzun, ensiz, lələkvari, əyilmiş qövsvari olub, saplaqlarda yerləşir. Lələkvari yarpağın xırda yarpaqcıqları ucundan iki yerə bölünmüşdür. Çəyirdəyi çox möhkəmdir.
Ekologiyası
İşıq, rütubətsevən bitkidir. Çox quru havada finikdə yarpaqların ucları qonurlaşır və onlarda tor gənəsi əmələ gəlir. Tez-tez yuyulma palmanın yarpaqlarını qurumadan və zərərvericilərin hücumundan qoruyur. Aprel-may aylarında köçürülməsi (cavan palmalar hər il, iriləri 3-4 ildən bir, ancaq hər il torpağın üst qatı dəyişməlidir) məqsədyönlüdür. Çimli, yarpaqlı, çürüntülü və qumlu torpaqlarda yaxşı bitir. Bu növ finik xloroz xəstəliyinə məruz qalır, bu da onun boy artımının zəifləməsinə və yarpaqda qonur xalların əmələ gəlməsinə səbəb olur.
Azərbaycanda yayılması
Mərdəkan dendrarisinə 2008-ci ildə introduksiya olunmuşdu. Meşə finik palması son dövrlərdə Bakıda, Gəncədə, Sumqayıtda, Lənkəran-Astara bölgələsində və s. Şəhər və rayonlarda mədəni şəraitdə parklarda, bağlarda becərilir.
İstifadəsi
Tək və qrup əkinlərində, eləcə də şəkərli bitki kimi qida sənayesində istifadə edilir.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Elate sylvestris L.
Heterotipik sinonimləri
- Elate versicolor Salisb.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mese finiki lat Phoenix sylvestris bitkiler aleminin arekacicekliler destesinin arekakimiler fesilesinin finik cinsine aid bitki novu Mese finikiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerKlad KommelinidlerDeste ArekaciceklilerFesile ArekakimilerYarimfesile Triba Cins FinikNov Mese finikiBeynelxalq elmi adiPhoenix sylvestris Roxb 1832Sekil axtarisiITIS 506744NCBI 446127EOL 1135080ArealiAfrika ve Asiyanin tropiklerinde yayilmisdir qedim medeni bitki vadilerinin sahzadesi adlanir Botaniki xarakteristikasiHundurluyu 2 3 m e catir Govdesi nazik duzdur uzerinde kecenilki yarpaqlarin saplaqlarinin qaliqlari qalir Saxelenmis cetirinin diametri 2 m dir Govdenin ucunda yerlesen yarpaqlari goyumtul yasil rengde uzun ensiz lelekvari eyilmis qovsvari olub saplaqlarda yerlesir Lelekvari yarpagin xirda yarpaqciqlari ucundan iki yere bolunmusdur Ceyirdeyi cox mohkemdir EkologiyasiIsiq rutubetseven bitkidir Cox quru havada finikde yarpaqlarin uclari qonurlasir ve onlarda tor genesi emele gelir Tez tez yuyulma palmanin yarpaqlarini qurumadan ve zerervericilerin hucumundan qoruyur Aprel may aylarinda kocurulmesi cavan palmalar her il irileri 3 4 ilden bir ancaq her il torpagin ust qati deyismelidir meqsedyonludur Cimli yarpaqli curuntulu ve qumlu torpaqlarda yaxsi bitir Bu nov finik xloroz xesteliyine meruz qalir bu da onun boy artiminin zeiflemesine ve yarpaqda qonur xallarin emele gelmesine sebeb olur Azerbaycanda yayilmasiMerdekan dendrarisine 2008 ci ilde introduksiya olunmusdu Mese finik palmasi son dovrlerde Bakida Gencede Sumqayitda Lenkeran Astara bolgelesinde ve s Seher ve rayonlarda medeni seraitde parklarda baglarda becerilir IstifadesiTek ve qrup ekinlerinde elece de sekerli bitki kimi qida senayesinde istifade edilir SinonimleriHomotipik sinonimleri Elate sylvestris L Heterotipik sinonimleri Elate versicolor Salisb IstinadlarHemcinin bax