Donasyen Alfons Fransua de Sad fr Donatien Alphonse François de Sade 2 iyun 1740 Paris 2 dekabr 1814 Sen Moris tarixdə M

Donasyen Alfons Fransua de Sad (fr. Donatien Alphonse François de Sade; 2 iyun 1740^[…], Paris – 2 dekabr 1814^[…], Sen-Moris, tarixdə Markiz de Sad (fr. marquis de Sade [maʁˈki də sad] kimi qalmışdır) — fransız zadəgan, yazıçı və filosof. Dünya ədəbiyyatında qalmaqallı romanlar müəllifi və sadizmin banisi kimi tanınır.

Markiz de Sad
fr. Donatien-Alphonse-François Sade

Doğum tarixi	2 iyun 1740(1740-06-02)^[…]
Doğum yeri	Paris, Fransa krallığı
Vəfat tarixi	2 dekabr 1814(1814-12-02)^[…](74 yaşında)
Vəfat yeri	Sen-Moris
Vəfat səbəbi	Yoluxucu xəstəliklər
Vətəndaşlığı	Fransa krallığı Birinci Fransa Respublikası Birinci Fransa İmperiyası
Dövr	Maarifçilik dövrü
İstiqaməti	Avropa fəlsəfəsi
Əsas maraqları	etika, estetika, siyasi fəlsəfə, nəsr, fəlsəfə

Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Markiz erotik ədəbiyyatın əhəmiyyətli yazıçılarındandır, əsasən sərt pornoqrafik yazılar yazmışdır.

Təxminən ömrünün 29 ilini həbsxanada, 13 ilini ağıl xəstəxanasında keçirmişdir və ən əhəmiyyətli əsəri "Sodomun 120 günü"nü həbsxanada yazmışdır. Bir digər əhəmiyyətli əsəri də "Justine"dir. Sadizmin mənşəyinin onun yazdıqlarına söykəndiyi bilinir.

Yazılarında əxlaqı, qanunu, dini elementləri nəzərə almadan həddindən artıq azadlığı (hətta əxlaqsızlığı) və ən yaxşının zövq olduğunu müdafiə edirdi. Markis 32 il fərqli həbsxanalarda və ağıl xəstəxanasında həbs edildi: on il Parisdə (on ili Bastilledə keçdi), bir ay Conciergeriedə, iki il qalada, bir il Madelonnettesdə, üç il Bicêtredə, bir il Sainte-Pélagiedə və 13 il Charenton ağıl xəstəxanasında. Yazılarının çoxunu məhbus olduğu dövrdə yazdı. "Sadizm" anlayışı adından törədilmişdir.

Sade kitablarında şəxslər arası əlaqələrdə insanın insancıl yanı bir dəfə itirildiyində, nələr ola biləcəyinin məlumatını verir. Şəxslərarası əlaqələrdə insanın sahib olduğu qürur bir yana buraxıldığı zaman ortaya çıxan yeni qanun öz faydasını qoruma sonuna qədər davam etdirilirsə, zəruri olaraq "sadizm"ə söykənir. Əsərlərində əxlaqi hərəkətin təyin olaraq etik dəyərlər deyil, instinktlər, ya da "şərti buyruqlar" hərəkətin "prinsipi" edilsə nələr olacağından bəhs edir.

Xarici keçidlər

Marquis De Sade Azərbaycan dilində
Маркиз де Сад. Философия в будуаре 2009-06-10 at the Wayback Machine
Marquis de Sade 2019-12-27 at the Wayback Machine (fr.)
Эссе писателя Виктора Ерофеева о творчестве маркиза де Сада
Маркиз де Сад и XX век. Пер. с франц. Исследования о де Саде Ж.Батая, П.Клоссовски, М.Бланшо, Р.Барта, А.Камю и др.
Батай Ж. Сад 2009-05-31 at the Wayback Machine // Батай Ж. Литература и Зло [: Сб. эссе:]. М.: МГУ, 1994. —
О бедном Маркизе замолвите слово.
Книги де Сада в библиотеке Vita Nuova. 2011-09-17 at the Wayback Machine

Həmçinin bax

Sadizm

İstinadlar

Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
Itaú Cultural Marquês de Sade // Enciclopédia Itaú Cultural (порт.). São Paulo: Itaú Cultural, 2001.
Deutsche Nationalbibliothek Record #118604759 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes (isp.). 1999.
Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.

[_d6c4a10c00395dca-1] Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.

[_e203d3c782e2f210-2] Itaú Cultural Marquês de Sade // Enciclopédia Itaú Cultural (порт.). São Paulo: Itaú Cultural, 2001.

[_3d3eaffed133893a-3] Deutsche Nationalbibliothek Record #118604759 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.

[_c7123e2514b298c0-4] Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes (isp.). 1999.

[_ea3986cce33b294d-5] Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.