Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lo sistemi və ya Lou, həmçinin Lau (fr. système de Law) — Fransada Orleanlı II Filippin hökmdarlığı dövründə 1716-1720-ci illərdə Şotlandiya iqtisadçısı və spekulyator (1671-1729) tərəfindən qurulan və ölkədə sonradan başlayan maliyyə böhranı ilə sona çatan maliyyə sisteminin adı.
Arxa fon
Fransanın maliyyəsi XIV Lüdoviqin davamlı müharibələri və israfçılığı, habelə vergi fermerlərinin qəsbkarlığı ilə o qədər darmadağın oldu ki, bu kralın hakimiyyətinin ikinci yarısında ölkə öz milli sərvətinin demək olar ki, yarısını, 30 il ərzində itirdi. Milli illik gəlir 1500 milyon livr azaldı və Fénelon belə deməyə haqlı idi: “Biz ancaq hansısa möcüzə ilə mövcud olmağa davam edirik; dövlət köhnəlmiş, dəyərsiz bir maşındır ki, ona verilən əvvəlki təkan sayəsində hələ də yellənməyə davam edir, lakin ilk zərbədə çökəcək.
Hökmdarlığının son illərində XIV Lüdoviq xəzinəni doldurmaq üçün aşağıdakılara əl atdı: zadəgan və başqa titulların satışı; yeni yaradılmış, bəzən gülünc və faydasız vəzifələrin satışı; sikkənin dəyərinin azalması; kağız pul emissiyası; ümumi vergiçilərdən ssudalar – lakin bu tədbirlər “böyük kral”ın öz varisinə miras olaraq qoyduğu maliyyə xarabalığının qarşısını ala bilmədi. Regentin israfçılığı o acınacaqlı vəziyyətdə heç nəyi dəyişmədi.
Sistem yaradıcısı
1671-ci ildə Edinburqda anadan olan Con Lou o dövrlərdə Böyük Britaniyada bankirlərin yerini tutan qızıl ustalarından birinin oğlu idi. İngilis bankı qurulanda (1694) Loun həmkəndlisi Uilyam Peterson vasitəsilə maliyyə və bank əməliyyatlarının sirlərinə daha da dərindən nüfuz etmək imkanı var idi, lakin sonra düşməni öldürdüyü duelə görə o, qitəyə qaçmağa məcbur oldu. Orada Amsterdamda, sonra İtaliyada, sonra Brüsseldə yaşamış və maliyyə biliklərini daha da genişləndirmişdir. Nəhayət, bir uğursuz cəhddən sonra ikinci dəfə 2,5 milyon franklıq sərvətin sahibi olmaqla, Orlean hersoquna öz xidmətlərini təklif etmək üçün Parisə köçdü.
Pul və kapital anlayışlarını qarışdıraraq və təcrübədən kredit vasitəsilə kağız əskinasların bir çox hallarda pulu tamamilə əvəz etdiyini bilən Con Lou hesab edirdi ki, kağız işarələr yaratmaqla kapital yaratmaq və bununla da ölkəni zənginləşdirmək olar. Fransadan uçuşundan sonra nəşr olunan xatirələrində o, kağız pulların nəzarətsiz çapının heç bir halda onun ideyası olmadığını, sadəcə olaraq, əvvəlcə Lo (iddia etdiyi kimi) bunu planlaşdıran bürokratlar və sadə siyasətçilər tərəfindən sistemindəki nasazlıq olduğunu iddia etdi. kağız əskinasları real pulla təmin oluna bilən məbləğdən yalnız 15-20% artıq emissiya etmək və belə bir vəziyyətdə bütün əskinaslar zamanla tam ödənilməli idi.
Orlean hersoqu tərəfindən dəstək
Daha sonra regentin köməyi ilə o, prezidenti olduğu Fransa parlamentinin ciddi müqavimətini dəf edə bildi, Lo özəl bank yaratmağa icazə aldı (1716-cı ilin mayında), kapitalı o, öz vəsaiti hesabına formalaşdırmağı öhdəsinə götürdü və bunun vasitəsilə tədavül pullarını artırmağı, sələmçiliyə son qoymağı, Parislə əyalətlər arasında sikkələrin daşınmasını əvəz etməyi, əcnəbilərin Fransada etibarlı şəkildə pul yatırmalarını və məhsulların satışını və vergilərin ödənilməsini asanlaşdırmaq üçün əhali.
Bankın nizamnamə kapitalı hər biri 500 livr olan səhmlərə bölünmüş altı milyon livrdən ibarət idi. Bankın fəaliyyətinə veksellərin diskontlaşdırılması, əmanətlərin qəbulu və adsız biletlərin verilməsi daxildir. Bankın uğuru bütün gözləntiləri üstələdi və bu, Qanunun seyf notlarını 6%-ə diskont etməsi, adi artım tempinin isə həmin günlərdə 20-30%-ə yüksəlməsi ilə bağlı idi. Hökumət vergi yığanlardan və ümumi vergi fermerlərindən banknotlardan başqa heç bir şəkildə kral xəzinəsinə aşağıdakı töhfələri göndərmələrini tələb etdiyinə görə, sonuncular tezliklə beş qat daha yüksək məbləğə bilet vermək imkanı əldə etdilər.
Daha sonra qanun Orlean hersoqu Fərmandan (10 aprel 1717-ci il) alınmışdır ki, bu qanunla bank üzərində indiyədək mövcud olan nəzarət ləğv edilmiş, biletlərin verilməsi dövlət katibinin və özəl bankın (Banque générale) əlinə keçmişdir, kral bankına çevrildi (Banque royale).
İstinadlar
- (it) C. Gamberini di Scarfea, Storia e descrizione della carta monetata in Italia, Bologna, 1967.
- Gildas Salaün, « Le louis d'or au Saint-Esprit, l'écu de France-Navarre et John Law », Monnaie magazine, mai 2018, p. 52-56 (ISSN 1626-6145)
- « 2 mai 1716 - Le système Law - Herodote.net » [archive], sur www.herodote.net (consulté le 8 octobre 2017)
- From Louis XIV to Napoleon: the fate of a great power, par Jeremy Black, p. 91.
Biblioqrafiya
- Christian Chavagneux, Brève Histoire des crises financières : des tulipes aux subprimes, Paris, La Découverte, 2011, ISBN .
- Marc Cheynet de Beaupré, Joseph Pâris-Duverney, financier d'État (1684-1770) - Les sentiers du pouvoir (1684-1720), Honoré Champion, 2012, ISBN .
- Nicolas Dutot, Réflexions politiques sur les finances et le commerce, La Haye, 1738, deux volumes in-12.
- Edgar Faure, La Banqueroute de Law, 17 juillet 1720, Paris, Gallimard, « Trente journées qui ont fait la France », Paris, 1977.
- Paul Harsin, Les Doctrines monétaires et financières en France du XVIII, F. Alcan, Paris, 1928.
- Steven Kaplan, Le Pain, le peuple et le roi. La bataille du libéralisme sous Louis XV, Perrin, Paris, 1986 ISBN .
- Émile Levasseur, Recherches historiques sur le système de Law, Guillaumin et cie, 1854.
- Barthélemy Marmont du Hautchamp, Histoire du système des finances sous la minorité de Louis XV, tomes I-VI, La Haye, Pierre de Hondt, 1739.
- Jean Meyer (historien, 1924), Le Régent, Ramsay, Paris, 1985 ISBN .
- Adolphe Thiers, Histoire de Law, Hetzel, Paris, 1858.
- Arnaud Orain, La Politique du merveilleux. Une autre histoire du système de Law, 1695-1795, Fayard, 2018.
Xarici keçidlər
- Макс Вирт Система Лау во Франции // История торговых кризисов в Европе и Америке. / Пер. Е. И. Конради.
- Бумажный змей Франции
- А. Н. М. // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lo sistemi ve ya Lou hemcinin Lau fr systeme de Law Fransada Orleanli II Filippin hokmdarligi dovrunde 1716 1720 ci illerde Sotlandiya iqtisadcisi ve spekulyator Con Lo 1671 1729 terefinden qurulan ve olkede sonradan baslayan maliyye bohrani ile sona catan maliyye sisteminin adi Mundericat 1 Arxa fon 1 1 Sistem yaradicisi 1 2 Orlean hersoqu terefinden destek 2 Istinadlar 3 Biblioqrafiya 4 Xarici kecidlerArxa fonredakteFransanin maliyyesi XIV Ludoviqin davamli muharibeleri ve israfciligi habele vergi fermerlerinin qesbkarligi ile o qeder darmadagin oldu ki bu kralin hakimiyyetinin ikinci yarisinda olke oz milli servetinin demek olar ki yarisini 30 il erzinde itirdi Milli illik gelir 1500 milyon livr azaldi ve Fenelon bele demeye haqli idi Biz ancaq hansisa mocuze ile movcud olmaga davam edirik dovlet kohnelmis deyersiz bir masindir ki ona verilen evvelki tekan sayesinde hele de yellenmeye davam edir lakin ilk zerbede cokecek Hokmdarliginin son illerinde XIV Ludoviq xezineni doldurmaq ucun asagidakilara el atdi zadegan ve basqa titullarin satisi yeni yaradilmis bezen gulunc ve faydasiz vezifelerin satisi sikkenin deyerinin azalmasi kagiz pul emissiyasi umumi vergicilerden ssudalar lakin bu tedbirler boyuk kral in oz varisine miras olaraq qoydugu maliyye xarabaliginin qarsisini ala bilmedi Regentin israfciligi o acinacaqli veziyyetde hec neyi deyismedi 1 Sistem yaradicisiredakte 1671 ci ilde Edinburqda anadan olan Con Lou o dovrlerde Boyuk Britaniyada bankirlerin yerini tutan qizil ustalarindan birinin oglu idi Ingilis banki qurulanda 1694 Loun hemkendlisi Uilyam Peterson vasitesile maliyye ve bank emeliyyatlarinin sirlerine daha da derinden nufuz etmek imkani var idi lakin sonra dusmeni oldurduyu duele gore o qiteye qacmaga mecbur oldu Orada Amsterdamda sonra Italiyada sonra Brusselde yasamis ve maliyye biliklerini daha da genislendirmisdir Nehayet bir ugursuz cehdden sonra ikinci defe 2 5 milyon frankliq servetin sahibi olmaqla Orlean hersoquna oz xidmetlerini teklif etmek ucun Parise kocdu 2 Pul ve kapital anlayislarini qarisdiraraq ve tecrubeden kredit vasitesile kagiz eskinaslarin bir cox hallarda pulu tamamile evez etdiyini bilen Con Lou hesab edirdi ki kagiz isareler yaratmaqla kapital yaratmaq ve bununla da olkeni zenginlesdirmek olar Fransadan ucusundan sonra nesr olunan xatirelerinde o kagiz pullarin nezaretsiz capinin hec bir halda onun ideyasi olmadigini sadece olaraq evvelce Lo iddia etdiyi kimi bunu planlasdiran burokratlar ve sade siyasetciler terefinden sistemindeki nasazliq oldugunu iddia etdi kagiz eskinaslari real pulla temin oluna bilen meblegden yalniz 15 20 artiq emissiya etmek ve bele bir veziyyetde butun eskinaslar zamanla tam odenilmeli idi 3 Orlean hersoqu terefinden destekredakte Daha sonra regentin komeyi ile o qraf d Avonun prezidenti oldugu Fransa parlamentinin ciddi muqavimetini def ede bildi Lo ozel bank yaratmaga icaze aldi 1716 ci ilin mayinda kapitali o oz vesaiti hesabina formalasdirmagi ohdesine goturdu ve bunun vasitesile tedavul pullarini artirmagi selemciliye son qoymagi Parisle eyaletler arasinda sikkelerin dasinmasini evez etmeyi ecnebilerin Fransada etibarli sekilde pul yatirmalarini ve mehsullarin satisini ve vergilerin odenilmesini asanlasdirmaq ucun ehali Bankin nizamname kapitali her biri 500 livr olan sehmlere bolunmus alti milyon livrden ibaret idi Bankin fealiyyetine veksellerin diskontlasdirilmasi emanetlerin qebulu ve adsiz biletlerin verilmesi daxildir Bankin uguru butun gozlentileri usteledi ve bu Qanunun seyf notlarini 6 e diskont etmesi adi artim tempinin ise hemin gunlerde 20 30 e yukselmesi ile bagli idi Hokumet vergi yiganlardan ve umumi vergi fermerlerinden banknotlardan basqa hec bir sekilde kral xezinesine asagidaki tohfeleri gondermelerini teleb etdiyine gore sonuncular tezlikle bes qat daha yuksek meblege bilet vermek imkani elde etdiler 4 Daha sonra qanun Orlean hersoqu Fermandan 10 aprel 1717 ci il alinmisdir ki bu qanunla bank uzerinde indiyedek movcud olan nezaret legv edilmis biletlerin verilmesi dovlet katibinin ve ozel bankin Banque generale eline kecmisdir kral bankina cevrildi Banque royale Istinadlarredakte it C Gamberini di Scarfea Storia e descrizione della carta monetata in Italia Bologna 1967 Gildas Salaun Le louis d or au Saint Esprit l ecu de France Navarre et John Law Monnaie magazine mai 2018 p 52 56 ISSN 1626 6145 2 mai 1716 Le systeme Law Herodote net archive sur www herodote net consulte le 8 octobre 2017 From Louis XIV to Napoleon the fate of a great power par Jeremy Black p 91 BiblioqrafiyaredakteChristian Chavagneux Breve Histoire des crises financieres des tulipes aux subprimes Paris La Decouverte 2011 ISBN 978 2 7071 6969 3 Marc Cheynet de Beaupre Joseph Paris Duverney financier d Etat 1684 1770 Les sentiers du pouvoir 1684 1720 Honore Champion 2012 ISBN 978 2 7453 2411 5 Nicolas Dutot Reflexions politiques sur les finances et le commerce La Haye 1738 deux volumes in 12 Edgar Faure La Banqueroute de Law 17 juillet 1720 Paris Gallimard Sablon Coll Trente journees qui ont fait la France Paris 1977 Paul Harsin Les Doctrines monetaires et financieres en France du XVIII F Alcan Paris 1928 Steven Kaplan Le Pain le peuple et le roi La bataille du liberalisme sous Louis XV Perrin Paris 1986 ISBN 978 2 2620 0399 9 Emile Levasseur Recherches historiques sur le systeme de Law Guillaumin et cie 1854 Barthelemy Marmont du Hautchamp Histoire du systeme des finances sous la minorite de Louis XV tomes I VI La Haye Pierre de Hondt 1739 Jean Meyer historien 1924 Le Regent Ramsay Paris 1985 ISBN 978 2 8595 6404 9 Adolphe Thiers Histoire de Law Hetzel Paris 1858 Arnaud Orain La Politique du merveilleux Une autre histoire du systeme de Law 1695 1795 Fayard 2018 Xarici kecidlerredakteMaks Virt Sistema Lau vo Francii Istoriya torgovyh krizisov v Evrope i Amerike Per E I Konradi Bumazhnyj zmej Francii A N M Lo Dzhon Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Menbe https az wikipedia org w index php title Lo sistemi amp oldid 7872099