Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Ameriqo (Ameriko) Vespuççi (it. Amerigo Vespucci, lat. Americus Vespucius; 9 mart 1454, Florensiya, Florensiya Respublikası – 22 fevral 1512, Sevilya, Kastiliya krallığı) — florensiyalı səyyah, kartoqraf.
| Ameriqo Vespuççi | |
|---|---|
| it. Amerigo Vespucci | |
 | |
| Doğum tarixi | 9 mart 1454 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 22 fevral 1512(57 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ehtimal ki, malyariya |
| Fəaliyyəti | tədqiqatçı-səyyah[d], tacir, xəritəşünas, yazıçı |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Ameriqo Vespuççi 9 mart 1454-cü ildə Florensiyada anadan olmuşdur.
Xristofor Kolumbun "Amerikanı" kəşf etməsi portuqalları ciddi narahat etməyə başladı. Verdikləri "hədiyyə"ni geri qaytarmaq bir nömrəli problemə çevrilmişdi, lakin ispanlar Amerika qitəsini öyrənməkdə davam edirdilər. Yeni Dünyanın tədqiq edilməsində artıq Ameriqo Vespuççi görkəmli şəxsiyyət sayılırdı. Yazılarına əsaslansaq o, 4 dəfə – 1497, 1499, 1501, 1503-cü illərdə Amerikada olmuşdur.
Ancaq bu gün də Ameriqo Vespuççinin Yeni Dünyaya səyahətini şübhə altına alanlar vardır. Bir sıra tədqiqatçılar 1497-ci ildə Oxedlə birlikdə etdiyi səyahəti dəqiq sayırlar. Buna baxmayaraq coğrafiya tarixində ən görkəmli yer tutan səyyahlardan biri Ameriqo Vespuççi sayılmaqdadır. 1499-cu ildə ispan ekspedisiyası tərkibində "Hindistan"a səfərə çıxan Vespuççi Amazon çayının şimal hissəsinə yaxınlaşır. Daha sonra Karib dənizində sahil boyu üzməklə böyük bir ölkə ətrafında hərəkət etdiklərini anlayırlar. Yeni Dünyaya səyahətdən qayıtdıqdan sonra Vespuççi daha əlverişli saydığı Portuqaliya donanmasına keçir. 1501-ci ildə yenidən qərbə portuqal gəmisində üzür. Astronom kimi ekspedisiyada iştirak edən Vespuççi Rio-de-Janeyro (Yanvar çayı) çayının mənsəbinə çatır. 220 cənub enliyinə çatmaqla açıq okeana dönərək Afrika istiqamətdə üzürlər. Daha sonra isə paytaxt Lissabona yola düşürlər. Ekspedisiya üzvləri kəşf olunmuş qurunun Asiya olmadığına əmin olurlar. Çünki, Asiyanın bütövlükdə şimal yarımkürəsində yerləşməsi məlum idi.
1503-cü ildə Vespuççi bir daha "Yeni Dünya"ya səyahət etməklə kəşf olunmuş torpaqların Hindistan olmadığını dəqiqləşdirdi və İtaliyada yaşayan dostuna yazdığı məktubla bu qurunun "Yeni Dünya" adlandırılmasını məsləhət görürdü. 1507-ci ildə Vespuççinin "Yeni Dünya"ya üzməsi haqda iki məktubu fransız və latın dillərinə tərcümə olunur. 1507-ci ildə həcmcə çox da böyük olmayan "Kosmoqrafiyaya giriş" ("Dünyanın təsviri") kitabı çap olunur. Kitabın içərisinə Vespuççinin yazdığı iki məktub da əlavə olunur. İlk dəfə olaraq "Amerika" adına bu kitabda rast gəlinir. 1507-ci ildə Latarengiyalı coğrafiyaşünas Martin Valdzemyüller kəşf olunmuş materikin Amerika adlandırılması təklifini irəli sürür və bu münasibətlə yazırdı: "Yer kürəsinin bu hissəsinin dərin zəka sahibi olan Ameriqonun adına verilməsinin əksinə çıxan və onu qadağan edən bir adam görmürəm".
1538-ci ildə dünyanın xəritəsi, 1541-ci ildə isə Holland kartoqrafı Herart Merkatorun qlobusunda artıq şimal materiki də cənubla birlikdə Amerika adlandırıldı. Bir çox alimlərin təzyiq və etirazlarına baxmayaraq XVI əsrin ikinci yarısında bu ad tərtib olunan bütün xəritələrdə öz əksini tapdı.
Ameriqo Vespuççi 22 fevral 1512-ci ildə 58 yaşında İspaniyanın Sevilya şəhərində vəfat etmişdir.
İstinadlar
- Formisano L. VESPUCCI, Amerigo // Dizionario Biografico degli Italiani (it.). 2020. Vol. 99.
Xarici keçidlər
- Америго Веспуччи — Peoples. RU saytındakı bioqrafiyası.
- Ameriqo Vespuççinin məktubu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ameriqo Ameriko Vespucci it Amerigo Vespucci lat Americus Vespucius 9 mart 1454 Florensiya Florensiya Respublikasi 22 fevral 1512 Sevilya Kastiliya kralligi florensiyali seyyah kartoqraf Ameriqo Vespucciit Amerigo VespucciDogum tarixi 9 mart 1454Dogum yeri Florensiya Florensiya RespublikasiVefat tarixi 22 fevral 1512 57 yasinda Vefat yeri Sevilya Kastiliya kralligiVefat sebebi ehtimal ki malyariyaFealiyyeti tedqiqatci seyyah d tacir xeritesunas yazici Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAmeriqo Vespucci 9 mart 1454 cu ilde Florensiyada anadan olmusdur Xristofor Kolumbun Amerikani kesf etmesi portuqallari ciddi narahat etmeye basladi Verdikleri hediyye ni geri qaytarmaq bir nomreli probleme cevrilmisdi lakin ispanlar Amerika qitesini oyrenmekde davam edirdiler Yeni Dunyanin tedqiq edilmesinde artiq Ameriqo Vespucci gorkemli sexsiyyet sayilirdi Yazilarina esaslansaq o 4 defe 1497 1499 1501 1503 cu illerde Amerikada olmusdur Ancaq bu gun de Ameriqo Vespuccinin Yeni Dunyaya seyahetini subhe altina alanlar vardir Bir sira tedqiqatcilar 1497 ci ilde Oxedle birlikde etdiyi seyaheti deqiq sayirlar Buna baxmayaraq cografiya tarixinde en gorkemli yer tutan seyyahlardan biri Ameriqo Vespucci sayilmaqdadir 1499 cu ilde ispan ekspedisiyasi terkibinde Hindistan a sefere cixan Vespucci Amazon cayinin simal hissesine yaxinlasir Daha sonra Karib denizinde sahil boyu uzmekle boyuk bir olke etrafinda hereket etdiklerini anlayirlar Yeni Dunyaya seyahetden qayitdiqdan sonra Vespucci daha elverisli saydigi Portuqaliya donanmasina kecir 1501 ci ilde yeniden qerbe portuqal gemisinde uzur Astronom kimi ekspedisiyada istirak eden Vespucci Rio de Janeyro Yanvar cayi cayinin mensebine catir 220 cenub enliyine catmaqla aciq okeana donerek Afrika istiqametde uzurler Daha sonra ise paytaxt Lissabona yola dusurler Ekspedisiya uzvleri kesf olunmus qurunun Asiya olmadigina emin olurlar Cunki Asiyanin butovlukde simal yarimkuresinde yerlesmesi melum idi 1503 cu ilde Vespucci bir daha Yeni Dunya ya seyahet etmekle kesf olunmus torpaqlarin Hindistan olmadigini deqiqlesdirdi ve Italiyada yasayan dostuna yazdigi mektubla bu qurunun Yeni Dunya adlandirilmasini meslehet gorurdu 1507 ci ilde Vespuccinin Yeni Dunya ya uzmesi haqda iki mektubu fransiz ve latin dillerine tercume olunur 1507 ci ilde hecmce cox da boyuk olmayan Kosmoqrafiyaya giris Dunyanin tesviri kitabi cap olunur Kitabin icerisine Vespuccinin yazdigi iki mektub da elave olunur Ilk defe olaraq Amerika adina bu kitabda rast gelinir 1507 ci ilde Latarengiyali cografiyasunas Martin Valdzemyuller kesf olunmus materikin Amerika adlandirilmasi teklifini ireli surur ve bu munasibetle yazirdi Yer kuresinin bu hissesinin derin zeka sahibi olan Ameriqonun adina verilmesinin eksine cixan ve onu qadagan eden bir adam gormurem 1538 ci ilde dunyanin xeritesi 1541 ci ilde ise Holland kartoqrafi Herart Merkatorun qlobusunda artiq simal materiki de cenubla birlikde Amerika adlandirildi Bir cox alimlerin tezyiq ve etirazlarina baxmayaraq XVI esrin ikinci yarisinda bu ad tertib olunan butun xeritelerde oz eksini tapdi Ameriqo Vespucci 22 fevral 1512 ci ilde 58 yasinda Ispaniyanin Sevilya seherinde vefat etmisdir IstinadlarFormisano L VESPUCCI Amerigo Dizionario Biografico degli Italiani it 2020 Vol 99 Xarici kecidlerAmerigo Vespuchchi Peoples RU saytindaki bioqrafiyasi Ameriqo Vespuccinin mektubuVikianbarda Ameriqo Vespucci ile elaqeli mediafayllar var