Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mahmud Paşa məscidi (türk. Mahmut Paşa Camii) ― Türkiyənin İstanbul şəhərində, Eminönü ilçəsindəki Qapalı çarşının yaxınlığında yerləşən 15-ci əsrə aid Osmanlı məscidi.
| Sünni İslam | |
| Mahmud Paşa məscidi | |
|---|---|
 | |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə | |
| Yeri | Eminönü, İstanbul, Türkiyə |
| Memarlıq | |
| İnşa tarixi | 1440 – 1464 |
| Minarələrin sayı | 1 |
| Günbəzlərin sayı | 2 |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarix
Məscid Fateh Sultan Mehmedin sədrəzəmi Mahmud Paşa tərəfindən inşa edilmişdir. 1464-cü ildə tamamlanmış məscid şəhər divarları daxilində inşa edilmiş ilk tikililərdən biridir. O vaxta qədər şəhərdəki ilk məscidlərin əksəriyyəti əvvəlki Bizans kilsələri idi.
Məscidin daxil olduğu vəqf torpağı olduqca geniş idi. Bu, II Mehmedin şəhərin ticarət mərkəzinin yaxınlığındakı bu məhəllənin inkişaf etdirilməsini Mahmud Paşaya həvalə etdiyini göstərir. Beləliklə, məscid bu inkişafın mərkəzi olmuşdur.
Memarlıq
Məscid Bursa üslubunda dizayn edilmişdir və əsas məkanı çoxsaylı günbəzlə örtülmüşdür. Bu günbəzlər erkən Osmanlı üslubunu təmsil edirdi və tezliklə kiçik uzantıları olan böyük bir günbəzin inşası ilə bu üslub pozulmuşdur. Əsas məkan 2x1 ölçülərindəki düzbucaqlı formasındadır və hər birinin diametri 12.5 metr (41 ft) olan iki günbəzlə örtülmüşdür. Düzbucağın qısa tərəfində mehrab və minbər yerləşir.
Məscidin hər biri beş kiçik günbəzlə örtülmüş xarici eyvanı (ekzonarteks) və daxili eyvanı (esonarteks) olan girişi Bizans kilsəsininkinə bənzəyir. Xarici eyvanı tutan sütunlar əvvəlcə mərmərdən olmuş, lakin zəlzələ nəticəsində zədələndikdən sonra 18-ci əsrdə indiki daş sütunlarla əvəz edilmişdir. 19-cu əsrdə məscidə məhfil əlavə edilmiş və mehrab və minbər yenisi ilə əvəz edilmişdir. Nəticədə bu hissə məscidin qalan hissəsindən fərqli üsluba malikdir.
Məscidin ərazisində yerləşən Mahmut Paşanın səkkizguşəli türbəsi girişdəki kitabəyə görə hicri tarixlə 878-ci ilə (1473–1474) aiddir. Türbənin fasadı həndəsi naxışlar meydana gətirən firuzəyi və indiqo rəngli mozaik kaşılarla örtülmüşdür və bu xüsusiyyət İstanbuldakı Osmanlı memarlığı nümunələri üçün unikaldır.:191
Kompleksin digər binaları
Bir çox digər Osmanlı məscidləri kimi Mahmud Paşa məscidi də böyük xeyriyyə kompleksinin bir hissəsi idi. Mahmud Paşa kompleksinə məscid və məqbərə, hamam (ictimai hamamı), karvansara, mədrəsə, imarətxana, məhkəmə və məktəb (ibtidai məktəb) daxil idi. Vəqf eyni zamanda 27 evin, 100-ə yaxın dükanın, anbarların və tövlələrin və digər müxtəlif yaşayış yerlərinin idarə edilməsi üçün təyin edilmişdi. Kompleksdən yalnız hamam, karvansara və mədrəsənin bir hissəsi günümüzə qədər gəlib çatmışdır. Hamam və karvansaradan əldə edilən gəlirlər məscidin fəaliyyəti üçün istifadə edilirdi.
Məscidin şimal-qərbində yerləşən Mahmudpaşa hamamı 1466-cı ildə tamamlanaraq şəhərin ən qədim hamamlarından birinə çevrilmişdir. Hamam memarlığı və tərtibatı ilə bir qədər əvvəl II Mehmed tərəfindən tikdirilmiş Tahtakale hamamına çox bənzəyir. Hamam 1755-ci ildə baş vermiş yanğın nəticəsində zədələnmiş və 1953-cü ildə bərpa edilmişdir. Tikili bir müddət anbar kimi istifadə olunsa da, hal-hazırda ticarət mərkəzi olaraq fəaliyyət edir.
Hamamın şimalında yerləşən karvansara bu gün Kürkçü han ("Kürklü tacirlerin karvansarası") olaraq tanınır. Tikili 1467-ci ildə tamamlanmışdır və zamanla bəzi dəyişikliklər və bərpa işlərinin aparılmasına baxmayaraq İstanbulda sağ qalmış ən qədim karvansaradır. Karvansara bu gün də dükan və müəssisələr tərəfindən istifadə olunur.
İstinadlar
- Goodwin, 2003
- Kuban, Doğan. Ottoman Architecture. Antique Collectors' Club. 2010. 189–191.
- Goodwin, 2003. səh. 110
- Sumner-Boyd, Hilary; Freely, John. Strolling Through Istanbul: The Classic Guide to the City (Revised). Tauris Parke Paperbacks. 2010.
- Goodwin, 2003. səh. 113-114
- Goodwin, 2003. səh. 109-110
- Yaşar, Ahmet. "The Construction Of Commercial Space In Eighteenth-Century Istanbul: The Case Of Büyük Yeni Han". Middle East Technical University Journal of the Faculty of Architecture. 35 (1). 2018: 183–200. 2022-01-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-30.
Əlavə oxu
- Goodwin, Godfrey. A History of Ottoman Architecture. London: Thames & Hudson. 2003 [1971]. ISBN . (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mahmud Pasa mescidi turk Mahmut Pasa Camii Turkiyenin Istanbul seherinde Eminonu ilcesindeki Qapali carsinin yaxinliginda yerlesen 15 ci esre aid Osmanli mescidi Sunni IslamMahmud Pasa mescidiYerlesmesiOlke TurkiyeYeri Eminonu Istanbul TurkiyeMemarliqInsa tarixi 1440 1464Minarelerin sayi 1Gunbezlerin sayi 2Mahmud Pasa mescidi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixMescid Fateh Sultan Mehmedin sedrezemi Mahmud Pasa terefinden insa edilmisdir 1464 cu ilde tamamlanmis mescid seher divarlari daxilinde insa edilmis ilk tikililerden biridir O vaxta qeder seherdeki ilk mescidlerin ekseriyyeti evvelki Bizans kilseleri idi Mescidin daxil oldugu veqf torpagi olduqca genis idi Bu II Mehmedin seherin ticaret merkezinin yaxinligindaki bu mehellenin inkisaf etdirilmesini Mahmud Pasaya hevale etdiyini gosterir Belelikle mescid bu inkisafin merkezi olmusdur MemarliqMescid Bursa uslubunda dizayn edilmisdir ve esas mekani coxsayli gunbezle ortulmusdur Bu gunbezler erken Osmanli uslubunu temsil edirdi ve tezlikle kicik uzantilari olan boyuk bir gunbezin insasi ile bu uslub pozulmusdur Esas mekan 2x1 olculerindeki duzbucaqli formasindadir ve her birinin diametri 12 5 metr 41 ft olan iki gunbezle ortulmusdur Duzbucagin qisa terefinde mehrab ve minber yerlesir Mescidin her biri bes kicik gunbezle ortulmus xarici eyvani ekzonarteks ve daxili eyvani esonarteks olan girisi Bizans kilsesininkine benzeyir Xarici eyvani tutan sutunlar evvelce mermerden olmus lakin zelzele neticesinde zedelendikden sonra 18 ci esrde indiki das sutunlarla evez edilmisdir 19 cu esrde mescide mehfil elave edilmis ve mehrab ve minber yenisi ile evez edilmisdir Neticede bu hisse mescidin qalan hissesinden ferqli usluba malikdir Mescidin erazisinde yerlesen Mahmut Pasanin sekkizguseli turbesi girisdeki kitabeye gore hicri tarixle 878 ci ile 1473 1474 aiddir Turbenin fasadi hendesi naxislar meydana getiren firuzeyi ve indiqo rengli mozaik kasilarla ortulmusdur ve bu xususiyyet Istanbuldaki Osmanli memarligi numuneleri ucun unikaldir 191Mescidin minaresi Mescidin heyeti Muqerna ve mescidin giris portalinin xettatligi Mahmut Pasa mescidinin ici Mahmut Pasa mescidinin ici Mescidin arxasindaki Mahmud Pasa turbesiKompleksin diger binalariBu gun mescidin simal serqinde yerlesen Mahmudpasa hamami Bir cox diger Osmanli mescidleri kimi Mahmud Pasa mescidi de boyuk xeyriyye kompleksinin bir hissesi idi Mahmud Pasa kompleksine mescid ve meqbere hamam ictimai hamami karvansara medrese imaretxana mehkeme ve mekteb ibtidai mekteb daxil idi Veqf eyni zamanda 27 evin 100 e yaxin dukanin anbarlarin ve tovlelerin ve diger muxtelif yasayis yerlerinin idare edilmesi ucun teyin edilmisdi Kompleksden yalniz hamam karvansara ve medresenin bir hissesi gunumuze qeder gelib catmisdir Hamam ve karvansaradan elde edilen gelirler mescidin fealiyyeti ucun istifade edilirdi Mescidin simal qerbinde yerlesen Mahmudpasa hamami 1466 ci ilde tamamlanaraq seherin en qedim hamamlarindan birine cevrilmisdir Hamam memarligi ve tertibati ile bir qeder evvel II Mehmed terefinden tikdirilmis Tahtakale hamamina cox benzeyir Hamam 1755 ci ilde bas vermis yangin neticesinde zedelenmis ve 1953 cu ilde berpa edilmisdir Tikili bir muddet anbar kimi istifade olunsa da hal hazirda ticaret merkezi olaraq fealiyyet edir Hamamin simalinda yerlesen karvansara bu gun Kurkcu han Kurklu tacirlerin karvansarasi olaraq taninir Tikili 1467 ci ilde tamamlanmisdir ve zamanla bezi deyisiklikler ve berpa islerinin aparilmasina baxmayaraq Istanbulda sag qalmis en qedim karvansaradir Karvansara bu gun de dukan ve muessiseler terefinden istifade olunur IstinadlarGoodwin 2003 Kuban Dogan Ottoman Architecture Antique Collectors Club 2010 189 191 Goodwin 2003 seh 110 Sumner Boyd Hilary Freely John Strolling Through Istanbul The Classic Guide to the City Revised Tauris Parke Paperbacks 2010 Goodwin 2003 seh 113 114 Goodwin 2003 seh 109 110 Yasar Ahmet The Construction Of Commercial Space In Eighteenth Century Istanbul The Case Of Buyuk Yeni Han Middle East Technical University Journal of the Faculty of Architecture 35 1 2018 183 200 2022 01 11 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 30 Elave oxuGoodwin Godfrey A History of Ottoman Architecture London Thames amp Hudson 2003 1971 ISBN 978 0 500 27429 3 ing