Macarıstan Respublikası (mac. Magyar Köztársaság) — 1919-cu ilin avqustundan 1920-ci ilin martınadək mövcud olmuş qısaömürlü dövlət qurumu. Bu dövr, Birinci Dünya müharibəsindən sonra Avstriya-Macarıstan imperiyasının dağılması və Macarıstanda siyasi sabitliyin pozulması nəticəsində formalaşmış mürəkkəb keçid mərhələsində baş verib. Respublikadan əvvəl Macarıstan Sovet Respublikası, ondan sonra isə Macarıstan krallığı (1920–1946) yaranmışdır.
Tarixi dövlət | |||||
Macarıstan Respublikası | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Macarıstan himni | |||||
![]() | |||||
| |||||
Paytaxt | Budapeşt | ||||
Dil | Macar dili | ||||
Din | Kalvinizm, lüteranlıq, şərqi ortodoks xristianlıq, Şərqi Katolik Kilsələri, İudaizm | ||||
Ərazisi |
| ||||
Əhalisi |
| ||||
İdarəetmə forması | respublika |
Tarixi
1918-ci ilin noyabrında Avstriya-Macarıstan imperiyasının süqutundan sonra Macarıstanda ilk müstəqil dövlət — Macarıstan Xalq Respublikası elan olundu. 1919-cu ilin martında isə kommunistlərin hakimiyyətə gəlməsi ilə Macarıstan Sovet Respublikası quruldu. Lakin bu quruluş cəmi 133 gün davam etdi və avqustda süqut etdi. 1919-cu ilin avqustun 1-də Macarıstan Sovet Respublikasının süqutundan sonra sosial-demokrat və mülayim sol qüvvələr hakimiyyəti ələ aldı və Macarıstan Respublikası elan olundu. Yeni hökumət Avropadakı müttəfiq dövlətlərin dəstəyi ilə ölkədə sabitlik yaratmağa çalışdı. Yeni respublikanın rəhbəri sosial-demokrat oldu. Onun hökuməti əvvəlki sovet rejiminin sərt tədbirlərini ləğv etdi və liberal islahatlara başladı. Lakin hökumət zəif idi və yalnız bir neçə gün hakimiyyətdə qala bildi. Avqustun 6-da əksinqilabi qüvvələrin dəstəyi ilə rəhbərliyində yeni hökumət quruldu. Hökumət tezliklə monarxiya tərəfdarlarının təsiri altına düşdü. 1920-ci ilin martında Macarıstanda formal olaraq monarxiya bərpa olundu, lakin taxt boş qaldı. Bu hadisə regentlik dövrü adlandırıldı və ölkəyə admiral Mikloş Horti rəhbərlik etməyə başladı. Bununla da Macarıstan Respublikası dövrü başa çatdı və Macarıstan krallığı (1920–1946) quruldu.
Macarıstan Respublikasının (1919–1920) mövcudluğu qısa sürsə də, ölkənin siyasi keçid dövründə mühüm rol oynadı. Bu dövr, Macarıstanda kommunizm və demokratiya arasında mübarizənin simvolu, eləcə də Birinci Dünya müharibəsindən sonrakı siyasi boşluğun nəticəsi kimi qiymətləndirilir.
İstinadlar
- "Minisztertanácsi jegyzőkönyvek: 1919. augusztus 8" (macar). DigitArchiv. səh. 10. İstifadə tarixi: 5 February 2012.
- "Minisztertanácsi jegyzőkönyvek: 1919. augusztus 16" (macar). DigitArchiv. səh. 12. İstifadə tarixi: 5 February 2012.
- Romsics, Ignác. Magyarország története a XX. században (macar). Budapest: Osiris Kiadó. 2004. səh. 136. ISBN .
- Dr. Térfy, Gyula, redaktor1920. évi I. törvénycikk az alkotmányosság helyreállításáról és az állami főhatalom gyakorlásának ideiglenes rendezéséről. // Magyar törvénytár (Corpus Juris Hungarici): 1920. évi törvénycikkek (macar). Budapest: Révai Testvérek Irodalmi Intézet Részvénytársaság. 1921. səh. 3.
- Kollega Tarsoly, István, redaktorMagyarország // Révai nagy lexikona (macar). 20. Budapest: Hasonmás Kiadó. 1995. 595–597. ISBN .
- "Hungary Between The Wars". A History of Modern Hungary: 1867-1994.
- Romsics, Ignác. Magyarország története a XX. században (macar). Budapest: Osiris Kiadó. 2004. səh. 133. ISBN .
- S. Balogh, Eva. "Power Struggle in Hungary: Analysis in Post-war Domestic Politics August-November 1919" (PDF). Canadian-American Review of Hungarian Studies. 4 (1). Spring 1977: 7.
- Bekény, István, redaktorA Horthy-korszak // Magyarország a XX. században: Politika és társadalom, hadtörténet, jogalkotás (macar). 1. Szekszárd: Babits Kiadó. 1996. səh. 49. ISBN .
- Pölöskei, Ferenc; Gergely, Jenő; Izsák, Lajos. Magyarország története 1918–1990 (macar). Budapest: Korona Kiadó. 1995. 32–33. ISBN .
- S. Balogh, Eva. "Power Struggle in Hungary: Analysis in Post-war Domestic Politics August-November 1919" (PDF). Canadian-American Review of Hungarian Studies. 4 (1). Spring 1977: 6.
- "Die amtliche Meldung über den Rücktritt" (alman). Neue Freie Presse, Morgenblatt. 1919-08-24. səh. 2.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Macaristan Respublikasi mac Magyar Koztarsasag 1 2 1919 cu ilin avqustundan 1920 ci ilin martinadek movcud olmus qisaomurlu dovlet qurumu Bu dovr Birinci Dunya muharibesinden sonra Avstriya Macaristan imperiyasinin dagilmasi ve Macaristanda siyasi sabitliyin pozulmasi neticesinde formalasmis murekkeb kecid merhelesinde bas verib 3 Respublikadan evvel Macaristan Sovet Respublikasi ondan sonra ise Macaristan kralligi 1920 1946 yaranmisdir 4 Tarixi dovletMacaristan Respublikasi Bayraq Gerb Macaristan himni 8 avqust 1919 29 fevral 1920 Paytaxt Budapest Dil Macar dili Din Kalvinizm luteranliq serqi ortodoks xristianliq Serqi Katolik Kilseleri Iudaizm Erazisi 92 833 km Ehalisi 7 980 143 nef 1920 Idareetme formasi respublikaTarixiredakte1918 ci ilin noyabrinda Avstriya Macaristan imperiyasinin suqutundan sonra Macaristanda ilk musteqil dovlet Macaristan Xalq Respublikasi elan olundu 5 1919 cu ilin martinda ise kommunistlerin hakimiyyete gelmesi ile Macaristan Sovet Respublikasi quruldu 6 Lakin bu qurulus cemi 133 gun davam etdi ve avqustda suqut etdi 1919 cu ilin avqustun 1 de Macaristan Sovet Respublikasinin suqutundan sonra sosial demokrat ve mulayim sol quvveler hakimiyyeti ele aldi ve Macaristan Respublikasi elan olundu Yeni hokumet Avropadaki muttefiq dovletlerin desteyi ile olkede sabitlik yaratmaga calisdi 7 8 9 Yeni respublikanin rehberi sosial demokrat Dyula Peydl oldu Onun hokumeti evvelki sovet rejiminin sert tedbirlerini legv etdi 10 ve liberal islahatlara basladi 11 Lakin hokumet zeif idi ve yalniz bir nece gun hakimiyyetde qala bildi Avqustun 6 da eksinqilabi quvvelerin desteyi ile Istvan Fridrix rehberliyinde yeni hokumet quruldu Hokumet tezlikle monarxiya terefdarlarinin tesiri altina dusdu 1920 ci ilin martinda Macaristanda formal olaraq monarxiya berpa olundu lakin taxt bos qaldi Bu hadise regentlik dovru adlandirildi ve olkeye admiral Miklos Horti rehberlik etmeye basladi Bununla da Macaristan Respublikasi dovru basa catdi ve Macaristan kralligi 1920 1946 quruldu 12 Macaristan Respublikasinin 1919 1920 movcudlugu qisa surse de olkenin siyasi kecid dovrunde muhum rol oynadi Bu dovr Macaristanda kommunizm ve demokratiya arasinda mubarizenin simvolu elece de Birinci Dunya muharibesinden sonraki siyasi boslugun neticesi kimi qiymetlendirilir Istinadlarredakte Minisztertanacsi jegyzokonyvek 1919 augusztus 8 macar DigitArchiv seh 10 Istifade tarixi 5 February 2012 Minisztertanacsi jegyzokonyvek 1919 augusztus 16 macar DigitArchiv seh 12 Istifade tarixi 5 February 2012 Romsics Ignac Magyarorszag tortenete a XX szazadban macar Budapest Osiris Kiado 2004 seh 136 ISBN 963 389 590 1 Dr Terfy Gyula redaktor1920 evi I torvenycikk az alkotmanyossag helyreallitasarol es az allami fohatalom gyakorlasanak ideiglenes rendezeserol Magyar torvenytar Corpus Juris Hungarici 1920 evi torvenycikkek macar Budapest Revai Testverek Irodalmi Intezet Reszvenytarsasag 1921 seh 3 Kollega Tarsoly Istvan redaktorMagyarorszag Revai nagy lexikona macar 20 Budapest Hasonmas Kiado 1995 595 597 ISBN 963 8318 70 8 Hungary Between The Wars A History of Modern Hungary 1867 1994 Romsics Ignac Magyarorszag tortenete a XX szazadban macar Budapest Osiris Kiado 2004 seh 133 ISBN 963 389 590 1 S Balogh Eva Power Struggle in Hungary Analysis in Post war Domestic Politics August November 1919 PDF Canadian American Review of Hungarian Studies 4 1 Spring 1977 7 Bekeny Istvan redaktorA Horthy korszak Magyarorszag a XX szazadban Politika es tarsadalom hadtortenet jogalkotas macar 1 Szekszard Babits Kiado 1996 seh 49 ISBN 963 9015 08 3 Poloskei Ferenc Gergely Jeno Izsak Lajos Magyarorszag tortenete 1918 1990 macar Budapest Korona Kiado 1995 32 33 ISBN 963 8153 55 5 S Balogh Eva Power Struggle in Hungary Analysis in Post war Domestic Politics August November 1919 PDF Canadian American Review of Hungarian Studies 4 1 Spring 1977 6 Die amtliche Meldung uber den Rucktritt alman Neue Freie Presse Morgenblatt 1919 08 24 seh 2 Xarici kecidlerredakte nbsp Macaristan portali Menbe https az wikipedia org w index php title Macaristan Respublikasi 1919 1920 amp oldid 8111431