Lidiya Pavlovna Yezerskaya (qızlıq soyadı Kazanoviç rus. Лидия Павловна Езерская; 27 may 1866, Mogilyov quberniyası[d] – 30 sentyabr 1915, Yakutsk) — Rusiya inqilabçısı, XX əsrin əvvəllərində Rusiya imperiyasında inqilabi terrorun iştirakçısı. O, Sosialist İnqilab Partiyasının və onun döyüş qanadının üzvü olub.
Lidiya Yezerskaya | |
---|---|
Doğum tarixi | 27 may 1866 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 30 sentyabr 1915 (49 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vətəndaşlığı | ![]() |
Milliyyəti | rus |
Dini | ateist |
Fəaliyyəti | stomatologist[d] |
Həyatı
Lidiya Yezerskaya mənşəcə zadəgan ailəyə məxsus idi. O, 1866-cı il mayın 27-də Mogilyov quberniyasında varlı mülkədarın ailəsində anadan olub. Minsk gimnaziyasını bitirib. XX əsrin ilk illərində o, inqilabi hərəkata qoşulub və o zaman Yezerskaya Sosialist İnqilabçılar Partiyasının (esserlər) terrorçularının əksəriyyətindən xeyli yaşlı idi.
İxtisasca Lidiya Pavlovna diş həkimi idi. O, 1900-cü ildən Sankt-Peterburqda, sonra 1904-cü ildən Moskvada öz stomatoloji kabineti var idi. Onun iş yeri inqilabçıların görüş yeri kimi istifadə olunurdu. Yezerskaya 1904-cü il yanvarın 29-da Serafima Kliçoğlu (V.K.Plehvenin həyatına qəsdin iştirakçısı) işi üzrə həbs edilib. Məhkəmə 1905-ci il martın 30-da Moskvada baş tutub və onunla birlikdə Rivkin və Krumbuqel də mühakimə olunub. Lidiya Yezerskaya 1 il 3 ay müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. Lakin o, 17 oktyabr manifestinə əsasən amnistiyaya düşərək azad edilib.
Azadlığa çıxandan sonra Lidiya Yezerskaya o vaxt Sosialist İnqilabçıların Döyüş Təşkilatının rəhbərlərinin olduğu İsveçrəyə yola düşüb. Rusiyaya qayıdaraq, 29 oktyabr 1905-ci ildə Mogilyov qubernatoru N.M.Klingenberqə sui-qəsd cəhdində iştirak edib. Lakin Klingenberq sui-qəsdən sağ çıxmağı bacarıb və yüngül yaralanıb. Yezerskaya 1906-cı il martın 7-də Kiyevdə mühakimə olunub. O, əksər inqilabçılardan fərqli olaraq hərbi məhkəmə deyil, mülki məhkəmə tərəfindən mühakimə edilib. Bu da Lidiya Yezerskayanın nisbətən yüngül cəza almasına səbəb olub. Yezerskaya məhkəmənin qəraı ilə 13 il yarım ağır işlərə məhkum edilib.
Lidiya Yezerskaya cəzasını Nerçinsk qadınların cəzaçəkmə düşərgəsində çəkib.
Nerçinsk katorqasında sürgündə
Lidiya Yezerskaya Kiyevdən Moskvaya Butırka həbsxanasına gətirildikdən sonra orda bir neçə tanınmış qadın inqilabçı və terrorçu ilə tanış oldu. O zaman Aleksandra İzmailoviç, Mariya Spiridonova, Anastasiya Bitsenko, Revekka Fialka və Mariya Şkolnikdə Buturkada həbsdə yatırdılar.
Nerçinsk katorqasında sürgünə göndəriləndə qatar hər bir stansiyadan keçəndə məhbus qatarında “Sosialist İnqilabçılığın Anası”nın olduğunu eşidən izdiham onu salamlayır təntənəli yığıncaqlar və mitinqlər təşkil edirdi. İzmailoviç sonradan xatirələrində bu hadisəni belə xatırlayırdı: "Gündüzlər, axşamlar, gecələr hər dayanacaqda (pəncərələri döyüb bizi oyandırırdılar) – camaat özünü unudacaq dərəcədə sevinirdi. Bizi görməyin sevinci, qadınlara olan məhəbbət insanı vəcdə gətirirdi. Bizi salamlamaq üçün stansiyaya on-yüz minlərlə insan axışıb gəlirdi. Onlar sevinc göz yaşları, bəzən də dəli hönkürtü ilə ağlayırdılar ki, bu da bizə heyrətamiz təsir bağışlayırdı. İçlərindəki alovu, sevinci necə ifadə edəcəklərini bilmədən ona çiçəklər yağdırırdılar. Cırıq və nimdaş paltar geyinən fəhlələr həyəcandan titrəyərək əllərində olan mis sikkələri vaqonun pəncərələrinə uzadırdılar. Stansiyalarda süd satan qadınlar qarovulçulara süd qabları verirdilər - "onları bizim qadınlar üçün götürün" qışqırırdılar. Xanımlar üzüklərini, hörmətli bəylər saatlarını çıxarıb verirdilər. Yadımdadır, bir ayağı qoltuqağa söykənən bir dənizçi, müharibədən qayıdarkən ondan bir neçə siqaret və bir mis sikkə götürmək üçün sədəqə istədi <…> Həmişə olduğu kimi, pəncərələrə sonsuz sayda konfet qutuları, portağal, peçenye (bütün yol boyu şirniyyat atəşinə tutlmuşduq), qəzetlər, sayı bilinməyən çiçəklər və mis, gümüş pullar (bəzən iki-beş qəpiyə qədər) atırdılar. Neçə dəfə bütün stansiyalarda qarşımıza çıxanlara pula ehtiyacımız olmadığını, altı nəfərin heç nəyə ehtiyacı olmadığını söylədik. Xeyli sayda xəz papaqlar əldən-ələ sürətlə dolaşmağa davam etdi və qarovul rəisi polkovnikimizə təhvil verildi" - O.V.Budnitskinin müəllifi olduğu "Rusiyanın qadın terrorçuları. Fədakar qatillər" əsərindən bir parça.
Ömrünün son illəri
1907-ci ilin qışında terrorçu qadınlar əsasən cinayət törətməkdə günahlandırılan qadınların saxlandığı Maltsevskaya həbsxanasına köçürüldü. Bu əmr məhbuslar arasında hiddət və müqavimətə səbəb oldu. Yezerskaya etiraz əlaməti olaraq intihar etmək niyyətində idi, lakin onu bu tədbirdən əl çəkməyə inandıra bildilər. Maltsevskaya həbsxanasında məhbusların saxlanma şəraiti və məişət şəraiti son dərəcə ağır idi.
Artıq yaşa dolan Yezerskaya vərəmin ağır formasından əziyyət çəkirdi. Mariya Spiridonova "Nerçinsk Cəza Koloniyasındakı Həyatdan" əsərində bum barədə belə yazırdı: "O, vərəm xəstəsi idi və xəstəliyin ən ağır mərhələsini yaşayırdı. Ağır xəstəlik ona çox əziyyət verirdi. Lidiya o qədər nəzərə çarpacaq dərəcədə xəstələndi ki, çoxları onun xəstəliyinin təhlükəsindən belə şübhələnmirdi. Onsuz da qoca, dolğun, çox şən, həmişə diqqət çəkən, kiməsə oxuyan, kiməsə dərs deyən, həmişə zarafatla və dodaqlarında maraqlı söhbətlə, əbədi siqaret üfürüyərək görünən Lidiya haqda "həyatdan kənarda qaldığını" söyləyənlər var idi. Sonda vəziyyət o yerə çatdı ki, biz onun həyati enerjisindən danışdıqca, həkimdən artıq nəfəs almadığı, ancaq hırıltılı ağciyər parçaları haqqında məlumat aldıq".
1909-cu ildə, "Boqodul Komissiyası"nın rəyinə əsasən ağır xəstə olan Yezerskaya azad edilib. Azad edildikdən sonra o, nəzarət altında qalmaqla Transbaikal bölgəsinə göndərilib. 1912-ci ildə isə polis nəzarətində olmaqla Yakutiya bölgəsinə köçürülüb. Azad olunması onun ömrünü bir neçə illiyinə uzadıb. Anastasiya Bitsenko 30 sentyabr 1915-ci ildə bronxial astma xəstəliyindən vəfat edib.
İstinadlar
- "Архивированная копия" (PDF). 2016-06-22 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-06-30."Архивированная копия" (PDF). 2014-03-24 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-06-30.
- Maxwell, 1990. səh. 304; Rabinowitch, 1995. səh. 430.
- Будницкий О. В. . Женщины-террористки России. Бескорыстные убийцы. Феникс. 1999. 224. ISBN .
- Maxwell, 1990. səh. 310
- М.Спиридонова ИЗ ЖИЗНИ НА НЕРЧИНСКОЙ КАТОРГЕ ГЛАВА VII
Ədəbiyyat
- Дело о ссыльно-поселенке за госуд. преступление Лидии Езерской. [5 июня 1912 — 30 марта 1916] НАРС(Я). — Ф. 15. Воп. 21. Спр. 497.
- Обвинительный акт по делу Л. О. Крумбюгеля., Г. А. Рывкина и Л. П. Езерской. // Революционная Россия. — № 60. — 5 марта 1905.
- Похороны. // Ленский край. — Якутск, 1915. — 3 октября. — С. 1.
- Х. Памяти Л. П. Езерской. // Ленский край. — Якутск, 1915. — 4 октября. — С. 2.
- На могилу Л. П. Езерской. // Ленский край. — Якутск, 1915. — 4 октября. — С. 3.
- Памяти Л. П. Езерской. // Социалист. — Якутск, 1917. — 18 октября.
- Лелевич Г. Лидия Езерская и покушение на могилевского губернатора Клингенберга 29 октября 1905 года. По неизданным материалам. — Гомель, 1922. — 28 с.
- ru:Виленский (Сибиряков) Вл. Последнее поколение Якутской ссылки. (Листки воспоминаний). // ru:Каторга и ссылка. Кн. 7. — Петроград, 1923. — С. 134.
- Измайлович А. Из прошлого. // ru:Каторга и ссылка. — Москва, 1924. — № 1 (8).
- Спиридонова М. Из жизни на Нерчинской каторге. // ru:Каторга и ссылка. — Москва, 1925. — № 2 (15).
- Ведомость политических арестантов, содержащихся в тюрьмах Нерчинской каторги к 1 августа 1907 г. // Кара и другие тюрьмы Нерчинской каторги. Сборник воспоминаний документов и материалов. — Москва, 1927. — С. 209, 242—243.
- Брильон И. На каторге. Воспоминания революционера. — Москва-Ленинград, 1927. — С. 23—25, 34.
- Жуковский-Жук И. Лидия Павловна Езерская (Материалы для биографии). // Пути революции. — Харьков, 1927. — № 5-6. — С. 152—166.
- Агурский С. Очерки по истории революционного движения в Белоруссии (1863—1917). — Минск, 1928. — С. 164.
- Радзиловская Ф., Орестова Л. Мальцевская женская каторга. // На женской каторге. Сборник воспоминаний. Под ред. В. Фигнер. — Москва, 1930. — С. 31.
- Каховская И. К. Из воспоминаний о женской каторге. // На женской каторге. Сборник воспоминаний. Под ред. В. Фигнер. — Москва, 1930.
- Меттер П. Ф. Страничка прошлого. // На женской каторге. Сборник воспоминаний. Под ред. В. Фигнер. — Москва, 1930. — С. 98.
- Орестова Л. П. Лидия Павловна Езерская. // На женской каторге. Сборник воспоминаний. Под ред. В. Фигнер. — Москва, 1930. — С. 191—198.
- Пирогова А. Мальцевская каторжная тюрьма. // Сибирская советская энциклопедия. — Новосибирск, 1931. — Т. 3. — С. 278.
- Радзиловская Ф., Орестова Л. Творчество за решеткой. В мальцевской тюрьме. // Учёба и культура в тюрьме и каторге. Сборник статей и воспоминаний. — Москва, 1932. — С. 161—162.
- Орестова Л. П. Лидия Павловна Езерская. // На женской каторге. Сборник воспоминаний. Под ред. М. М. Константинова. — Москва, 1932. — С. 191—198.
- Мельнікаў М. Лідзія Язерская. // Магілёўская праўда. — Магілёў, 1964. — 26 жніўня. — С. 4.
- Мельнікаў М. Вуліца яе імя. // Работніца і сялянка. — Мінск, 1964. — № 3. — С. 11.
- Переписка В.И. Ленина и руководимых им учреждений РСДРП с партийными организациями 1903—1905 гг. Т. 3. октябрь 1904 — январь 1905 г. — Москва, 1977. — С. 202, 259, 523.
- Крылоў А. Лідзія Язерская. // Магілёўская праўда. — Магілёў, 1985. — 14 жніўня. — С. 4.
- Багдановіч А. Я. Да гісторыі партыі «Народная воля» ў Мінску і Беларусі (1880—1892). // «Маладосць». — Мінск, 1995. — № 11. — С. 236.
- Женщины-террористы в России. — Ростов-на-Дону, 1996. — С. 622.
- Казарян П. Л. Якутия в системе политической ссылки России 1826—1917 гг. — Якутск, 1998. — С. 405, 460.
- Карніловіч Э. А. Яе вабіў світанак. Трагедыя аднаго змагання. // «Маладосць». — Мінск, 1998. — № 12. — С. 185—195.
- Ліпецкі Э. Магілёўская арганізацыя эсераў. // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі ў 6 тамах. Т. 5. — Мінск, 1999. — С. 16.
- Скульбедов В. Из истории улиц. // Зямля і людзі. — Магілёў, 2003. — 16 красавіка. — С. 5.
- Карніловіч Э. А. Высакароднасць не уратавала. // Карніловіч Э.А. Імёны з небыцця. — Мінск, 2003. — С. 5, 41—51.
- Барковский А. Террористка Лидия Езерская. // Эхо столицы. — Якутск, 2004. — 8 декабря. — С. 4.
- Карнилович Э. А. Езерская (урожденная Казанович) Лидия Павловна. // Карнилович Э.А. / Беларусь: созвездие политических имён. Историко-биографический справочник. — Мінск, 2009. — С. 191.
- Прощаев К. И., Ильницкий А. Н. Уроженцы Беларуси на службе зарубежной медицине. Вып. 1. 100 имен — 100 судеб. — Белгород, 2009. — С. 15.
- Иванов А. А. О некоторых вопросах дальнейшего изучения сибирского периода жизни Е. К. Брешко-Брешковской. // Сибирская ссылка: Сборник научных трудов. — Иркутск, 2010.
- Стецкевич-Чебоганов А. В. Я — сын Ваш: Казановичи герба «Гржимала». — Минск, 2012. — С. 106—118, 186, 496, 568—569.
- Міршчына М. …Вачыма прашчураў разгледзець гісторыю Айчыны. // «Звязда». — Мінск, 2012. — 8 жніўня.
- Рыськов М. А. Террористка баронесса Меердорф-Езерская и губернатор барон Клингенберг. // Рыськов М.А. Неизвестные страницы истории Могилёвщины. — Могилёв, 2012. — С. 18—21.
- Міцяўская-Жлёб, Ляліта. Тэрарыстка Язерская. «Койданава».
Xarici keçidlər
- Персонажи Нерчинской каторги
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lidiya Pavlovna Yezerskaya qizliq soyadi Kazanovic rus Lidiya Pavlovna Ezerskaya 27 may 1866 Mogilyov quberniyasi d 30 sentyabr 1915 Yakutsk Rusiya inqilabcisi XX esrin evvellerinde Rusiya imperiyasinda inqilabi terrorun istirakcisi O Sosialist Inqilab Partiyasinin ve onun doyus qanadinin uzvu olub Lidiya YezerskayaDogum tarixi 27 may 1866 1866 05 27 Dogum yeri Mogilyov quberniyasi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 30 sentyabr 1915 1915 09 30 49 yasinda Vefat yeri YakutskVetendasligi Rusiya imperiyasiMilliyyeti rusDini ateistFealiyyeti stomatologist d HeyatiAnastasiya Bitsenko sagdan ucuncu Sibirde surgunde olarken Lidiya Yezerskaya mensece zadegan aileye mexsus idi O 1866 ci il mayin 27 de Mogilyov quberniyasinda varli mulkedarin ailesinde anadan olub Minsk gimnaziyasini bitirib XX esrin ilk illerinde o inqilabi herekata qosulub ve o zaman Yezerskaya Sosialist Inqilabcilar Partiyasinin esserler terrorcularinin ekseriyyetinden xeyli yasli idi Ixtisasca Lidiya Pavlovna dis hekimi idi O 1900 cu ilden Sankt Peterburqda sonra 1904 cu ilden Moskvada oz stomatoloji kabineti var idi Onun is yeri inqilabcilarin gorus yeri kimi istifade olunurdu Yezerskaya 1904 cu il yanvarin 29 da Serafima Klicoglu V K Plehvenin heyatina qesdin istirakcisi isi uzre hebs edilib Mehkeme 1905 ci il martin 30 da Moskvada bas tutub ve onunla birlikde Rivkin ve Krumbuqel de muhakime olunub Lidiya Yezerskaya 1 il 3 ay muddetine azadliqdan mehrum edilib Lakin o 17 oktyabr manifestine esasen amnistiyaya duserek azad edilib Azadliga cixandan sonra Lidiya Yezerskaya o vaxt Sosialist Inqilabcilarin Doyus Teskilatinin rehberlerinin oldugu Isvecreye yola dusub Rusiyaya qayidaraq 29 oktyabr 1905 ci ilde Mogilyov qubernatoru N M Klingenberqe sui qesd cehdinde istirak edib Lakin Klingenberq sui qesden sag cixmagi bacarib ve yungul yaralanib Yezerskaya 1906 ci il martin 7 de Kiyevde muhakime olunub O ekser inqilabcilardan ferqli olaraq herbi mehkeme deyil mulki mehkeme terefinden muhakime edilib Bu da Lidiya Yezerskayanin nisbeten yungul ceza almasina sebeb olub Yezerskaya mehkemenin qerai ile 13 il yarim agir islere mehkum edilib Lidiya Yezerskaya cezasini Nercinsk qadinlarin cezacekme dusergesinde cekib Nercinsk katorqasinda surgunde Mariya Spiridonova Mariya Skolnik Anastasiya Bitsenko Aleksandra Izmailovic Revekka Fialka ve Lidiya Yezerskayanin 30 iyun 1906 ci ilde Nercinsk katorqasina etap edilen zamani Omsk demir yolu stansiyasinda tenteneli qarsilanmasi Lidiya Yezerskaya Kiyevden Moskvaya Butirka hebsxanasina getirildikden sonra orda bir nece taninmis qadin inqilabci ve terrorcu ile tanis oldu O zaman Aleksandra Izmailovic Mariya Spiridonova Anastasiya Bitsenko Revekka Fialka ve Mariya Skolnikde Buturkada hebsde yatirdilar Nercinsk katorqasinda surgune gonderilende qatar her bir stansiyadan kecende mehbus qatarinda Sosialist Inqilabciligin Anasi nin oldugunu esiden izdiham onu salamlayir tenteneli yigincaqlar ve mitinqler teskil edirdi Izmailovic sonradan xatirelerinde bu hadiseni bele xatirlayirdi Gunduzler axsamlar geceler her dayanacaqda pencereleri doyub bizi oyandirirdilar camaat ozunu unudacaq derecede sevinirdi Bizi gormeyin sevinci qadinlara olan mehebbet insani vecde getirirdi Bizi salamlamaq ucun stansiyaya on yuz minlerle insan axisib gelirdi Onlar sevinc goz yaslari bezen de deli honkurtu ile aglayirdilar ki bu da bize heyretamiz tesir bagislayirdi Iclerindeki alovu sevinci nece ifade edeceklerini bilmeden ona cicekler yagdirirdilar Ciriq ve nimdas paltar geyinen fehleler heyecandan titreyerek ellerinde olan mis sikkeleri vaqonun pencerelerine uzadirdilar Stansiyalarda sud satan qadinlar qarovulculara sud qablari verirdiler onlari bizim qadinlar ucun goturun qisqirirdilar Xanimlar uzuklerini hormetli beyler saatlarini cixarib verirdiler Yadimdadir bir ayagi qoltuqaga soykenen bir denizci muharibeden qayidarken ondan bir nece siqaret ve bir mis sikke goturmek ucun sedeqe istedi lt gt Hemise oldugu kimi pencerelere sonsuz sayda konfet qutulari portagal pecenye butun yol boyu sirniyyat atesine tutlmusduq qezetler sayi bilinmeyen cicekler ve mis gumus pullar bezen iki bes qepiye qeder atirdilar Nece defe butun stansiyalarda qarsimiza cixanlara pula ehtiyacimiz olmadigini alti neferin hec neye ehtiyaci olmadigini soyledik Xeyli sayda xez papaqlar elden ele suretle dolasmaga davam etdi ve qarovul reisi polkovnikimize tehvil verildi O V Budnitskinin muellifi oldugu Rusiyanin qadin terrorculari Fedakar qatiller eserinden bir parca Omrunun son illeri 1907 ci ilin qisinda terrorcu qadinlar esasen cinayet toretmekde gunahlandirilan qadinlarin saxlandigi Maltsevskaya hebsxanasina kocuruldu Bu emr mehbuslar arasinda hiddet ve muqavimete sebeb oldu Yezerskaya etiraz elameti olaraq intihar etmek niyyetinde idi lakin onu bu tedbirden el cekmeye inandira bildiler Maltsevskaya hebsxanasinda mehbuslarin saxlanma seraiti ve meiset seraiti son derece agir idi Artiq yasa dolan Yezerskaya veremin agir formasindan eziyyet cekirdi Mariya Spiridonova Nercinsk Ceza Koloniyasindaki Heyatdan eserinde bum barede bele yazirdi O verem xestesi idi ve xesteliyin en agir merhelesini yasayirdi Agir xestelik ona cox eziyyet verirdi Lidiya o qeder nezere carpacaq derecede xestelendi ki coxlari onun xesteliyinin tehlukesinden bele subhelenmirdi Onsuz da qoca dolgun cox sen hemise diqqet ceken kimese oxuyan kimese ders deyen hemise zarafatla ve dodaqlarinda maraqli sohbetle ebedi siqaret ufuruyerek gorunen Lidiya haqda heyatdan kenarda qaldigini soyleyenler var idi Sonda veziyyet o yere catdi ki biz onun heyati enerjisinden danisdiqca hekimden artiq nefes almadigi ancaq hiriltili agciyer parcalari haqqinda melumat aldiq 1909 cu ilde Boqodul Komissiyasi nin reyine esasen agir xeste olan Yezerskaya azad edilib Azad edildikden sonra o nezaret altinda qalmaqla Transbaikal bolgesine gonderilib 1912 ci ilde ise polis nezaretinde olmaqla Yakutiya bolgesine kocurulub Azad olunmasi onun omrunu bir nece illiyine uzadib Anastasiya Bitsenko 30 sentyabr 1915 ci ilde bronxial astma xesteliyinden vefat edib Istinadlar Arhivirovannaya kopiya PDF 2016 06 22 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2018 06 30 Arhivirovannaya kopiya PDF 2014 03 24 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2018 06 30 Maxwell 1990 seh 304 Rabinowitch 1995 seh 430 Budnickij O V Zhenshiny terroristki Rossii Beskorystnye ubijcy Feniks 1999 224 ISBN 999 00 1401858 0 Maxwell 1990 seh 310 M Spiridonova IZ ZhIZNI NA NERChINSKOJ KATORGE GLAVA VIIEdebiyyatDelo o ssylno poselenke za gosud prestuplenie Lidii Ezerskoj 5 iyunya 1912 30 marta 1916 NARS Ya F 15 Vop 21 Spr 497 Obvinitelnyj akt po delu L O Krumbyugelya G A Ryvkina i L P Ezerskoj Revolyucionnaya Rossiya 60 5 marta 1905 Pohorony Lenskij kraj Yakutsk 1915 3 oktyabrya S 1 H Pamyati L P Ezerskoj Lenskij kraj Yakutsk 1915 4 oktyabrya S 2 Na mogilu L P Ezerskoj Lenskij kraj Yakutsk 1915 4 oktyabrya S 3 Pamyati L P Ezerskoj Socialist Yakutsk 1917 18 oktyabrya Lelevich G Lidiya Ezerskaya i pokushenie na mogilevskogo gubernatora Klingenberga 29 oktyabrya 1905 goda Po neizdannym materialam Gomel 1922 28 s ru Vilenskij Sibiryakov Vl Poslednee pokolenie Yakutskoj ssylki Listki vospominanij ru Katorga i ssylka Kn 7 Petrograd 1923 S 134 Izmajlovich A Iz proshlogo ru Katorga i ssylka Moskva 1924 1 8 Spiridonova M Iz zhizni na Nerchinskoj katorge ru Katorga i ssylka Moskva 1925 2 15 Vedomost politicheskih arestantov soderzhashihsya v tyurmah Nerchinskoj katorgi k 1 avgusta 1907 g Kara i drugie tyurmy Nerchinskoj katorgi Sbornik vospominanij dokumentov i materialov Moskva 1927 S 209 242 243 Brilon I Na katorge Vospominaniya revolyucionera Moskva Leningrad 1927 S 23 25 34 Zhukovskij Zhuk I Lidiya Pavlovna Ezerskaya Materialy dlya biografii Puti revolyucii Harkov 1927 5 6 S 152 166 Agurskij S Ocherki po istorii revolyucionnogo dvizheniya v Belorussii 1863 1917 Minsk 1928 S 164 Radzilovskaya F Orestova L Malcevskaya zhenskaya katorga Na zhenskoj katorge Sbornik vospominanij Pod red V Figner Moskva 1930 S 31 Kahovskaya I K Iz vospominanij o zhenskoj katorge Na zhenskoj katorge Sbornik vospominanij Pod red V Figner Moskva 1930 Metter P F Stranichka proshlogo Na zhenskoj katorge Sbornik vospominanij Pod red V Figner Moskva 1930 S 98 Orestova L P Lidiya Pavlovna Ezerskaya Na zhenskoj katorge Sbornik vospominanij Pod red V Figner Moskva 1930 S 191 198 Pirogova A Malcevskaya katorzhnaya tyurma Sibirskaya sovetskaya enciklopediya Novosibirsk 1931 T 3 S 278 Radzilovskaya F Orestova L Tvorchestvo za reshetkoj V malcevskoj tyurme Uchyoba i kultura v tyurme i katorge Sbornik statej i vospominanij Moskva 1932 S 161 162 Orestova L P Lidiya Pavlovna Ezerskaya Na zhenskoj katorge Sbornik vospominanij Pod red M M Konstantinova Moskva 1932 S 191 198 Melnikay M Lidziya Yazerskaya Magilyoyskaya prayda Magilyoy 1964 26 zhniynya S 4 Melnikay M Vulica yae imya Rabotnica i syalyanka Minsk 1964 3 S 11 Perepiska V I Lenina i rukovodimyh im uchrezhdenij RSDRP s partijnymi organizaciyami 1903 1905 gg T 3 oktyabr 1904 yanvar 1905 g Moskva 1977 S 202 259 523 Kryloy A Lidziya Yazerskaya Magilyoyskaya prayda Magilyoy 1985 14 zhniynya S 4 Bagdanovich A Ya Da gistoryi partyi Narodnaya volya y Minsku i Belarusi 1880 1892 Maladosc Minsk 1995 11 S 236 Zhenshiny terroristy v Rossii Rostov na Donu 1996 S 622 Kazaryan P L Yakutiya v sisteme politicheskoj ssylki Rossii 1826 1917 gg Yakutsk 1998 S 405 460 Karnilovich E A Yae vabiy svitanak Tragedyya adnago zmagannya Maladosc Minsk 1998 12 S 185 195 Lipecki E Magilyoyskaya arganizacyya eseray Encyklapedyya gistoryi Belarusi y 6 tamah T 5 Minsk 1999 S 16 Skulbedov V Iz istorii ulic Zyamlya i lyudzi Magilyoy 2003 16 krasavika S 5 Karnilovich E A Vysakarodnasc ne uratavala Karnilovich E A Imyony z nebyccya Minsk 2003 S 5 41 51 Barkovskij A Terroristka Lidiya Ezerskaya Eho stolicy Yakutsk 2004 8 dekabrya S 4 Karnilovich E A Ezerskaya urozhdennaya Kazanovich Lidiya Pavlovna Karnilovich E A Belarus sozvezdie politicheskih imyon Istoriko biograficheskij spravochnik Minsk 2009 S 191 Proshaev K I Ilnickij A N Urozhency Belarusi na sluzhbe zarubezhnoj medicine Vyp 1 100 imen 100 sudeb Belgorod 2009 S 15 Ivanov A A O nekotoryh voprosah dalnejshego izucheniya sibirskogo perioda zhizni E K Breshko Breshkovskoj Sibirskaya ssylka Sbornik nauchnyh trudov Irkutsk 2010 Steckevich Cheboganov A V Ya syn Vash Kazanovichi gerba Grzhimala Minsk 2012 S 106 118 186 496 568 569 Mirshchyna M Vachyma prashchuray razgledzec gistoryyu Ajchyny Zvyazda Minsk 2012 8 zhniynya Ryskov M A Terroristka baronessa Meerdorf Ezerskaya i gubernator baron Klingenberg Ryskov M A Neizvestnye stranicy istorii Mogilyovshiny Mogilyov 2012 S 18 21 Micyayskaya Zhlyob Lyalita Terarystka Yazerskaya Kojdanava Xarici kecidlerPersonazhi Nerchinskoj katorgi