Lamidlər (lat. Lamiids) — bitkilər aləminin asteridlər kladına aid bitki kladı.
Lamidlər | ||||
---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Lamidlər | ||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||
| ||||
|
Bu klad, təxminən 40.000 növü əhatə edir və bu da bütün çiçəkli bitki növlərinin təxminən 15%-ni təşkil edir. Lamidlər ağaclar, kollar, otlar və üzüm bitkiləri də daxil olmaqla müxtəlif həyat formalarına malikdirlər.
Xüsusiyyətləri
Lamidlər bir sıra ortaq xüsusiyyətlərə malikdirlər:
Sympetalous corolla — əksəriyyəti, bitişik ləçəkli (sympetalous) çiçəklərə malikdir. Bu, ləçəklərin bir-birinə bitişərək boru və ya huni şəklində bir corrolla əmələ gətirməsidir.
Superior ovary — əksəriyyəti, üstün yumurtalıqlı (superior ovary) çiçəklərə malikdir. Bu, yumurtalığın digər çiçək hissələrinin (ləçəklər, kasa yarpaqları və erkəkciklər) üstündə yerləşməsidir.
Iridoid compounds — iridoid birləşmələri adlanan bir sıra ikincil metabolitlərə malikdir. Bu birləşmələr, bitkiləri ot yeyən heyvanlardan və zərərvericilərdən qorumağa kömək edir.
Təsnifatı
Lamidlər iki əsas qrupa ayrılır:
Basal lamiids: Bu qrup, Garryales, Gentianales, Lamiales, Solanales və Boraginales kimi sıraları əhatə edir.
Euasterids I: Bu qrup, daha çox tanınan lamiid fəsilələrini əhatə edir, o cümlədən:
- Lamiaceae (dalamazkimilər)
- Oleaceae (zeytunkimilər)
- Plantaginaceae (bağayarpağıkimilər)
- Scrophulariaceae (sıracaotuçiçəklilər)
- Solanaceae (badımcançiçəklilər)
- Acanthaceae (akantkimilər)
- Bignoniaceae (bignoniyakimilər)
- Gesneriaceae (hesneriyakimilər)
- Verbenaceae (mineçiçəklilər)
Əhəmiyyəti
Lamidlər təbiət və insan həyatı üçün böyük əhəmiyyətə malikdir. Onlar qida mənbəyi (zeytun, susam, nanə, reyhan, lavanda və s.), dərman, ədviyyat, ətir, lif və digər məhsulların əsasını təşkil edir. Lamiidlər həmçinin ekosistemlərdə mühüm rol oynayır, fotosintez prosesi ilə oksigen istehsal edir, torpağın münbitliyini artırır və biomüxtəlifliyin qorunmasına kömək edir.
İstinadlar
- Angiosperm Phylogeny Group An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III (ing.). // Botanical Journal of the Linnean Society / M. F. Fay Wiley-Blackwell, Linnean Society of London, OUP, 2009. Vol. 161, Iss. 2. P. 105–121. ISSN 0024-4074; 1095-8339 doi:10.1111/J.1095-8339.2009.00996.X
- Angiosperm Phylogeny Group An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV (ing.). // Botanical Journal of the Linnean Society / M. F. Fay Wiley-Blackwell, Linnean Society of London, OUP, 2016. Vol. 181, Iss. 1. P. 1–20. ISSN 0024-4074; 1095-8339 doi:10.1111/BOJ.12385
- Refulio-Rodriguez, N.F.; Olmstead, R.G. "Phylogeny of Lamiidae". American Journal of Botany. 101 (2). 2014: 287–299. doi:10.3732/ajb.1300394.
- Judd, W. S.; Campbell, C. S.; Kellogg, E. A.; Stevens, P. F.; Donoghue, M. J. Plant Systematics: A Phylogenetic Approach. Sunderland, Massachusetts: Sinauer Associates. 2008. ISBN .
- Jensen, S. R. "Plant iridoids, their biosynthesis and distribution in angiosperms". Natural Product Reports. 27 (11). 2010: 1728–1754. doi:10.1039/c001215h. PMID 20657544.
- Heywood, V. H.; Brummitt, R. K.; Culham, A.; Seberg, O. Flowering Plant Families of the World. Richmond, Surrey: Kew Publishing. 2007. ISBN .
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lamidler lat Lamiids bitkiler aleminin asteridler kladina aid bitki kladi Lamidler Elmi tesnifat Domen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperasteridlerKlad AsteridlerKlad Lamidler Beynelxalq elmi adi lamiids 1 2 Sekil axtarisi Bu klad texminen 40 000 novu ehate edir ve bu da butun cicekli bitki novlerinin texminen 15 ni teskil edir Lamidler agaclar kollar otlar ve uzum bitkileri de daxil olmaqla muxtelif heyat formalarina malikdirler 3 Mundericat 1 Xususiyyetleri 2 Tesnifati 3 Ehemiyyeti 4 Istinadlar 5 Hemcinin baxXususiyyetleriredakteLamidler bir sira ortaq xususiyyetlere malikdirler Sympetalous corolla ekseriyyeti bitisik lecekli sympetalous ciceklere malikdir Bu leceklerin bir birine bitiserek boru ve ya huni seklinde bir corrolla emele getirmesidir 4 Superior ovary ekseriyyeti ustun yumurtaliqli superior ovary ciceklere malikdir Bu yumurtaligin diger cicek hisselerinin lecekler kasa yarpaqlari ve erkekcikler ustunde yerlesmesidir Iridoid compounds iridoid birlesmeleri adlanan bir sira ikincil metabolitlere malikdir Bu birlesmeler bitkileri ot yeyen heyvanlardan ve zerervericilerden qorumaga komek edir 5 TesnifatiredakteLamidler iki esas qrupa ayrilir Basal lamiids Bu qrup Garryales Gentianales Lamiales Solanales ve Boraginales kimi siralari ehate edir Euasterids I Bu qrup daha cox taninan lamiid fesilelerini ehate edir o cumleden Lamiaceae dalamazkimiler Oleaceae zeytunkimiler Plantaginaceae bagayarpagikimiler Scrophulariaceae siracaotucicekliler Solanaceae badimcancicekliler Acanthaceae akantkimiler Bignoniaceae bignoniyakimiler Gesneriaceae hesneriyakimiler Verbenaceae minecicekliler EhemiyyetiredakteLamidler tebiet ve insan heyati ucun boyuk ehemiyyete malikdir Onlar qida menbeyi zeytun susam nane reyhan lavanda ve s derman edviyyat etir lif ve diger mehsullarin esasini teskil edir 6 Lamiidler hemcinin ekosistemlerde muhum rol oynayir fotosintez prosesi ile oksigen istehsal edir torpagin munbitliyini artirir ve biomuxtelifliyin qorunmasina komek edir Istinadlarredakte Angiosperm Phylogeny Group An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants APG III ing Botanical Journal of the Linnean Society M F Fay Wiley Blackwell Linnean Society of London OUP 2009 Vol 161 Iss 2 P 105 121 ISSN 0024 4074 1095 8339 doi 10 1111 J 1095 8339 2009 00996 X Angiosperm Phylogeny Group An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants APG IV ing Botanical Journal of the Linnean Society M F Fay Wiley Blackwell Linnean Society of London OUP 2016 Vol 181 Iss 1 P 1 20 ISSN 0024 4074 1095 8339 doi 10 1111 BOJ 12385 Refulio Rodriguez N F Olmstead R G Phylogeny of Lamiidae American Journal of Botany 101 2 2014 287 299 doi 10 3732 ajb 1300394 Judd W S Campbell C S Kellogg E A Stevens P F Donoghue M J Plant Systematics A Phylogenetic Approach Sunderland Massachusetts Sinauer Associates 2008 ISBN 978 0 87893 407 2 Jensen S R Plant iridoids their biosynthesis and distribution in angiosperms Natural Product Reports 27 11 2010 1728 1754 doi 10 1039 c001215h PMID 20657544 Heywood V H Brummitt R K Culham A Seberg O Flowering Plant Families of the World Richmond Surrey Kew Publishing 2007 ISBN 978 1 84246 165 5 Hemcinin baxredakte Menbe https az wikipedia org w index php title Lamidler amp oldid 7777416