fbpx
Wikipedia

Küləcə

Küləcə — belə qədər düz, ətəyi büzməli olan qadın üst geyimi.

Yaxası açıq olan küləcənin uzunluğu dizə qədər, qolu isə dirsəkdən aşağı olurdu. Küləcə əsasən, məxmər və tirmədən tikilirdi. Yaxasına, bel kəsiyinə, ətəyinə və qollarının ağzına çox vaxt güləbətin, muncuq, pilək və məlilə ilə tikmə tikilirdi.

Azərbaycanlı qadının geydiyi tumanın uzunluğu, Naxçıvan—Ordubad zonasından başqa, topuğa qədər olurdu. Naxçıvan—Ordubad zonasında qadınlar nisbətən qısa tuman geyirdilər. Tuman 10–12 taxta müxtəlif naxışlı ipək və ya yun parçalardan tikilirdi. Üst tumandan başqa onun altından geyilən tumanlara ara tumanı deyilirdi. Tumanlar büzməli yaxud qırçınlı olub lifəsinə tumanbağı keçirilirdi. Keci sapından toxunmuş tumanbağının iki baş tərəflərində rəngli ipək və güləbətin saplardan hazırlanmış qotazları olurdu. Tumanlar çitdən tutmuş tirməyə qədər hər cür parçalardan tikilirdi. Tumanın ətəyinə başqa parçadan köbə, müxtəlif baftalar, zəncirə və s. tutulurdu. Bəzi şəhərlərdə qadınlar küçəyə çıxarkən çaxçur da geyirdilər. Çaxçur müxtəlif ipək parçalardan tikilirdi.

Qadın üst geyimlərini daha da gözəlləşdirmək üçün evdə və sənətkar karxanalarında hazırlanmış müxtəlif çeşidli baftalar — sarıma, qaragöz, zəncirə, şahpəsənd və s. mövcud idi. Bunlardan əlavə qızıl və ya gümüşdən hazırlanmış qoza və katibi qoza düymələr də qadın geyimlərinin yaxası boyunca tikilirdi. Köynəyin ətəyinə tikmək üçün qızıldan kəsilmiş ətəklik və ya midaxıl istifadə olunurdu. Bəzən köynəyin ətəyinə qızıl pullar tikilirdi. Qadın geyimlərində güləbətin, muncuq, pilək və s. tikmələr də geniş yer tuturdu.

Qadınlar arxalıq və ya çəpkənin üstündən qızıl yaxud qızıl suyuna salınmış gümüş kəmər taxırdılar. Onlarla yanaşı dəri üzərinə gümüş pullar tikilmiş və gümüş toqqası olan kəmərlər də çox geniş yayılmışdı.

Qadın baş örtükləri içərisində kalağayı, müxtəlif örpəklər, naz-naz və qaz-qaz ipək örtüklər xüsusilə geniş yayılmışdı. Kalağayı Azərbaycanın Şəki, Gəncə və Şamaxı kimi məşhur ipəkçilik mərkəzlərində xüsusi karxanalarda istehsal edilirdi. Bəzi yerlərdə qadınlar baş örtüyünün altından araxçın qoyardılar. Çox vaxt bu araxçınların üstünə qızıldan kəsilmiş müxtəlif formalı çaxma bəzəklər tikərdilər.

Azərbaycanda çarşab əsasən bəzi şəhər və şəhəryanı kəndlərin sakinləri üçün səciyyəvi idi. Evdən çıxarkən qadınlar başdan ayağa qədər çarşaba bürünürdü. Çarşab bir rəngli atlasdan, dama-dama keci parçadan və müxtəlif çeşidli ipək parçalardan olurdu. Çarşab örtən qadınlar bəzən rübənddən də istifadə edirdilər.

Azərbaycanlı kişilərin milli geyimləri də alt və üst paltarlardan ibarət idi. Kişi üst geyimləri üst köynəyi, arxalıq, çuxa və şalvardan ibarət olurdu. Qeyd etmək lazımdır ki, xalq geyimlərinin çox geniş yayılmış olan bu dəsti, cüzi fərqlər nəzərə alınmazsa, bütün Azərbaycan ərazisi üçün səciyyəvi idi.

Kişi üst köynəyi iki növ olurdu: yaxası ortadan və yaxası yandan biçilən hər iki növün kiçik boyunduruğu olurdu. Köynəyin yaxası qaytandan olan düymə və ilgək ilə düymələnirdi.

Kişi köynəkləri əsasən atlasdan və sətindən tikilirdi.

İstinadlar

  1. . 2017-09-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-05-09.

küləcə, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, belə, qədər, düz, ətəyi, büzməli, olan, qadın, üst, geyimi, yaxası, açıq, olan, küləcənin, uzunluğu, dizə, qədər, qolu, isə, dirsək. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Kulece bele qeder duz eteyi buzmeli olan qadin ust geyimi 1 Yaxasi aciq olan kulecenin uzunlugu dize qeder qolu ise dirsekden asagi olurdu Kulece esasen mexmer ve tirmeden tikilirdi Yaxasina bel kesiyine eteyine ve qollarinin agzina cox vaxt gulebetin muncuq pilek ve melile ile tikme tikilirdi Azerbaycanli qadinin geydiyi tumanin uzunlugu Naxcivan Ordubad zonasindan basqa topuga qeder olurdu Naxcivan Ordubad zonasinda qadinlar nisbeten qisa tuman geyirdiler Tuman 10 12 taxta muxtelif naxisli ipek ve ya yun parcalardan tikilirdi Ust tumandan basqa onun altindan geyilen tumanlara ara tumani deyilirdi Tumanlar buzmeli yaxud qircinli olub lifesine tumanbagi kecirilirdi Keci sapindan toxunmus tumanbaginin iki bas tereflerinde rengli ipek ve gulebetin saplardan hazirlanmis qotazlari olurdu Tumanlar citden tutmus tirmeye qeder her cur parcalardan tikilirdi Tumanin eteyine basqa parcadan kobe muxtelif baftalar zencire ve s tutulurdu Bezi seherlerde qadinlar kuceye cixarken caxcur da geyirdiler Caxcur muxtelif ipek parcalardan tikilirdi Qadin ust geyimlerini daha da gozellesdirmek ucun evde ve senetkar karxanalarinda hazirlanmis muxtelif cesidli baftalar sarima qaragoz zencire sahpesend ve s movcud idi Bunlardan elave qizil ve ya gumusden hazirlanmis qoza ve katibi qoza duymeler de qadin geyimlerinin yaxasi boyunca tikilirdi Koyneyin eteyine tikmek ucun qizildan kesilmis eteklik ve ya midaxil istifade olunurdu Bezen koyneyin eteyine qizil pullar tikilirdi Qadin geyimlerinde gulebetin muncuq pilek ve s tikmeler de genis yer tuturdu Qadinlar arxaliq ve ya cepkenin ustunden qizil yaxud qizil suyuna salinmis gumus kemer taxirdilar Onlarla yanasi deri uzerine gumus pullar tikilmis ve gumus toqqasi olan kemerler de cox genis yayilmisdi Qadin bas ortukleri icerisinde kalagayi muxtelif orpekler naz naz ve qaz qaz ipek ortukler xususile genis yayilmisdi Kalagayi Azerbaycanin Seki Gence ve Samaxi kimi meshur ipekcilik merkezlerinde xususi karxanalarda istehsal edilirdi Bezi yerlerde qadinlar bas ortuyunun altindan araxcin qoyardilar Cox vaxt bu araxcinlarin ustune qizildan kesilmis muxtelif formali caxma bezekler tikerdiler Azerbaycanda carsab esasen bezi seher ve seheryani kendlerin sakinleri ucun seciyyevi idi Evden cixarken qadinlar basdan ayaga qeder carsaba burunurdu Carsab bir rengli atlasdan dama dama keci parcadan ve muxtelif cesidli ipek parcalardan olurdu Carsab orten qadinlar bezen rubendden de istifade edirdiler Azerbaycanli kisilerin milli geyimleri de alt ve ust paltarlardan ibaret idi Kisi ust geyimleri ust koyneyi arxaliq cuxa ve salvardan ibaret olurdu Qeyd etmek lazimdir ki xalq geyimlerinin cox genis yayilmis olan bu desti cuzi ferqler nezere alinmazsa butun Azerbaycan erazisi ucun seciyyevi idi Kisi ust koyneyi iki nov olurdu yaxasi ortadan ve yaxasi yandan bicilen her iki novun kicik boyundurugu olurdu Koyneyin yaxasi qaytandan olan duyme ve ilgek ile duymelenirdi Kisi koynekleri esasen atlasdan ve setinden tikilirdi Istinadlar Redakte Arxivlenmis suret 2017 09 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 05 09 Menbe https az wikipedia org w index php title Kulece amp oldid 6059324, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.