Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Külvari evkalipt (lat. Eucalyptus cinerea) — mərsinkimilər fəsiləsinin evkalipt cinsinə aid bitki növü.
| Külvari evkalipt | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: ???: Külvari evkalipt | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təbii yayılması
Avstraliyanın Cənubi Uels və Viktoriya ştatlarında dəniz səviyyəsindən 600 m hündürlükdə yayılmışdır. XVIII əsrdə Avropaya gətirilmiş və bəzək bitkisi kimi becərilir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 12–15 m, gövdəsinin diametri 40-45 sm olan həmişəyaşıl ağacdır. Gövdəsi əyilmiş və ya düz olub, lifli qabıqla örtülmüşdür. Qabığı lifvari soyulan, qırmızımtıl-qonur rənglidir. Cavan yarpaqları növbəli yerləşmiş, uzunluğu 3,5-4,5 sm, eni 3,5-5 sm olmaqla, parlaq, mavi çalarlı, qısa saplaqlıdır. Enli-yumurtavari və neştərvari formalı yarpaqların uzunluğu 8-10 sm, eni 2,5 sm-ə catır. Yetkin yarpaqları növbəli düzülüşlü, dairəvi, bəzən enli və ya ensiz neştər formalı, bir az əyri, mum örtüklü, dərivari və oturaqdır. Uzunluğu 10-13 sm, eni isə 2,5 sm qədər olur. Çiçəkləri ikicinsli, erkəkcikləri çoxsaylı, dişiciyi birdir. Çiçək qrupu çətirvari, yarpaq qoltuğunda, 3-6 çiçəkli, çətirin saplağı silindrvari, uzunluğu 4–9 mm, qönçələri oturaq, bəzən sancaqvari olub, bozumtul rəngli, uzunluğu 10 mm, 6 mm, konusvari qapaqcığı vardır, çiçək yatağının saplağından qısadır. Meyvələri oturaq, şarvari və ya enli armudvari, 6–10 mm uzunluqda, 7–10 mm enindədir.
Ekologiyası
Bitki zədələnmədən qısa müddətli soyuqlara (-11-130C) dözür. Torpağın nəmişliyinə və məhsuldarlığına orta miqdarda tələbkar, duzluluğa və əhəngin olmasına mənfi reaksiya verir. Bataqlıq torpaqlarda normal böyüyüb inkişaf etmir.
Azərbaycanda yayılması
Lənkəran və Bakıda mədəni şəraitdə becərilir.
İstifadəsi
Dermatologiya və kosmetikada evkalipt yağı antiseptik vasitə kimi tətbiq edilir. Parklarda, yol kənarında və qrup əkinlərində istifadə edilə bilər.
Ədəbiyyat
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.
- Australian Plant Name Index (ing.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kulvari evkalipt lat Eucalyptus cinerea mersinkimiler fesilesinin evkalipt cinsine aid bitki novu Kulvari evkaliptElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste MersinciceklilerFesile MersinkimilerYarimfesile Triba Cins Evkalipt Kulvari evkaliptBeynelxalq elmi adiEucalyptus cinerea Benth 1867Sekil axtarisiITIS 502466NCBI 370640EOL 630170Tebii yayilmasiAvstraliyanin Cenubi Uels ve Viktoriya statlarinda deniz seviyyesinden 600 m hundurlukde yayilmisdir XVIII esrde Avropaya getirilmis ve bezek bitkisi kimi becerilir Botaniki tesviriHundurluyu 12 15 m govdesinin diametri 40 45 sm olan hemiseyasil agacdir Govdesi eyilmis ve ya duz olub lifli qabiqla ortulmusdur Qabigi lifvari soyulan qirmizimtil qonur renglidir Cavan yarpaqlari novbeli yerlesmis uzunlugu 3 5 4 5 sm eni 3 5 5 sm olmaqla parlaq mavi calarli qisa saplaqlidir Enli yumurtavari ve nestervari formali yarpaqlarin uzunlugu 8 10 sm eni 2 5 sm e catir Yetkin yarpaqlari novbeli duzuluslu dairevi bezen enli ve ya ensiz nester formali bir az eyri mum ortuklu derivari ve oturaqdir Uzunlugu 10 13 sm eni ise 2 5 sm qeder olur Cicekleri ikicinsli erkekcikleri coxsayli disiciyi birdir Cicek qrupu cetirvari yarpaq qoltugunda 3 6 cicekli cetirin saplagi silindrvari uzunlugu 4 9 mm qonceleri oturaq bezen sancaqvari olub bozumtul rengli uzunlugu 10 mm 6 mm konusvari qapaqcigi vardir cicek yataginin saplagindan qisadir Meyveleri oturaq sarvari ve ya enli armudvari 6 10 mm uzunluqda 7 10 mm enindedir EkologiyasiBitki zedelenmeden qisa muddetli soyuqlara 11 130C dozur Torpagin nemisliyine ve mehsuldarligina orta miqdarda telebkar duzluluga ve ehengin olmasina menfi reaksiya verir Bataqliq torpaqlarda normal boyuyub inkisaf etmir Azerbaycanda yayilmasiLenkeran ve Bakida medeni seraitde becerilir IstifadesiDermatologiya ve kosmetikada evkalipt yagi antiseptik vasite kimi tetbiq edilir Parklarda yol kenarinda ve qrup ekinlerinde istifade edile biler EdebiyyatTofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 seh Australian Plant Name Index ing