Kuma çayı (kab.-çərk.Гум,qaraç.-balk.Къум, çeç.ГӀум-хи, qum.Кум) — Şimali Qafqazda çay. Uzunluğu 802 km, hövzəsi 33,5 min km²-dir. Kuma çayının əsas qolları: sağ qoları — Podkumok, Zolka, Darya; sol qolları — Surkul, Suxoy və Sulu Karamık, Tomuzlovka, Buyvola çaylarıdır.
Çayın adı əsasən türkcə "kum" sözündən("qum") əmələ gəlmişdir. Kuma çayı şağı axarlarında, həqiqətən də qumların arasından axır. XI–XIII əsrlərdə Kumanların ərazisi boyunca axırdı, buna görə də bəziləri çayın adını Kumanların öz adı ilə-"Kumanlar" ilə eyniləşdirirlər.
Çay əsasən atmosfer yağıntıları ilə qidalanır. Suvorovskaya kəndi yaxınlığında çayın orta illik su sərfi 10–12 m³/s-dir. Kuma çayının suyu hədsiz çox bulanıqdır. Çayın suyundan Terek-Kum və Kum-Manıç kanalları vasitəsilə suvarmada çox geniş istifadə olunur. Orta və aşağı axınlardakı axın Otkaznenskoye su anbarı (Otkaznoe kəndi yaxınlığında) tərəfindən tənzimlənir. Çayın suyu yay aylarında azalır.
Çayın suyu noyabrın sonu — dekabrın əvvəlində donur, martın əvvəlinə qədər davam edir. Keçmişdə yüksək bahar daşqınları Kuma çayı üçün xarakterik idi. Nəticədə ətraf ərazilərə ciddi ziyan dəyirdi.
Ətrafındakı qəsəbələriredaktə
Qeyd olunan yaşayış məntəqələri: Suvorovskaya kəndi, Mineralnıye Vodı şəhəri, Aleksandriyskaya kəndi, Krasnokumskoye kəndi, Soldato-Aleksandrovskoye kəndi, Zelenokumsk şəhəri, kənd, Arxanqelskoye, Praskoveya kəndi, Budyonnovsk şəhəri, Levokumskoye kəndi, Neftekumsk şəhəri 10 mindən çox əhalisi olan Kumada yerləşir. Burada 350 mindən çox əhalisi olan bir neçə onlarla kiçik yaşayış məntəqəsi də vardır. Bu yaşayış məntəqələrini üzərindən ümumilikdə 50-yə yaxın körpü salınmışdır.
İstinadlarredaktə
Хапаев С. А. Географические названия Карачая и Балкарии. 2013. 220. ISBN978-5-91075-015-3.
Сулейманов, Ахмад Сулейманович. Топонимия Чечни (5000 nüs.). Грозный: ГУП "Книжное издательство". Ред. Т. И. Бураева. 2006. 362. ISBN5-98896-002-2.
"ArcticRIMS — La Kouma à Boudennovsk". 2015-02-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-19.
Dekabr 27, 2023
kuma, çayı, çərk, Гум, qaraç, balk, Къум, çeç, ГӀум, хи, Кум, şimali, qafqazda, çay, uzunluğu, hövzəsi, nın, əsas, qolları, sağ, qoları, podkumok, zolka, darya, qolları, surkul, suxoy, sulu, karamık, tomuzlovka, buyvola, çaylarıdır, ölkə, rusiyaregion, qaraçay. Kuma cayi kab cerk Gum qarac balk Kum 1 cec GӀum hi 2 qum Kum Simali Qafqazda cay Uzunlugu 802 km hovzesi 33 5 min km dir Kuma cayinin esas qollari sag qolari Podkumok Zolka Darya sol qollari Surkul Suxoy ve Sulu Karamik Tomuzlovka Buyvola caylaridir Kuma cayiOlke RusiyaRegion Qaracay Cerkez Stravropol diyari Kalmikiya DagistanMenbeyi Skalisti silsilesinin simal yamaciMensebi Xezer deniziUzunlugu 802 kmSu serfi 12 m sanHovzesinin sahesi 33500 km lt div style font size 80 line height 1 2em position absolute z index 2 left Ifade xetasi punktuasiyasinin taninmayan simvolu top Ifade xetasi punktuasiyasinin taninmayan simvolu gt menbeyi lt div style font size 80 line height 1 2em position absolute z index 2 left Ifade xetasi punktuasiyasinin taninmayan simvolu top Ifade xetasi punktuasiyasinin taninmayan simvolu gt mensebiKuma Qafqazin fiziki xeritesinde 43 27 sm e 42 22 s u 44 06 sm e 46 26 s u DSR ru 07010000312108200001471 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Etimologiyasi 2 Xarakteristikasi 3 Etrafindaki qesebeleri 4 IstinadlarEtimologiyasi redakteCayin adi esasen turkce kum sozunden qum emele gelmisdir Kuma cayi sagi axarlarinda heqiqeten de qumlarin arasindan axir XI XIII esrlerde Kumanlarin erazisi boyunca axirdi buna gore de bezileri cayin adini Kumanlarin oz adi ile Kumanlar ile eynilesdirirler Xarakteristikasi redakteKuma Qaracay Cerkez Respublikasinin Resp serqinde Skalisti silsilesinin simal yamacindan qaynaqlanir Mineralniye Vodiya qeder Kuma cayi bol sulu dag cayidir Cay duzenliye cixmaqla bir cox yerikle ile sakit xarakter qazanir Xezer ovaligina girerken Kuma cayi Neftekumsk seherinde bir qayda olaraq Xezer denizine tokulene qeder bir nece qola bolunur 3 Cay esasen atmosfer yagintilari ile qidalanir Suvorovskaya kendi yaxinliginda cayin orta illik su serfi 10 12 m s dir Kuma cayinin suyu hedsiz cox bulaniqdir Cayin suyundan Terek Kum ve Kum Manic kanallari vasitesile suvarmada cox genis istifade olunur Orta ve asagi axinlardaki axin Otkaznenskoye su anbari Otkaznoe kendi yaxinliginda terefinden tenzimlenir Cayin suyu yay aylarinda azalir Cayin suyu noyabrin sonu dekabrin evvelinde donur martin evveline qeder davam edir Kecmisde yuksek bahar dasqinlari Kuma cayi ucun xarakterik idi Neticede etraf erazilere ciddi ziyan deyirdi Etrafindaki qesebeleri redakteQeyd olunan yasayis menteqeleri Suvorovskaya kendi Mineralniye Vodi seheri Aleksandriyskaya kendi Krasnokumskoye kendi Soldato Aleksandrovskoye kendi Zelenokumsk seheri kend Arxanqelskoye Praskoveya kendi Budyonnovsk seheri Levokumskoye kendi Neftekumsk seheri 10 minden cox ehalisi olan Kumada yerlesir Burada 350 minden cox ehalisi olan bir nece onlarla kicik yasayis menteqesi de vardir Bu yasayis menteqelerini uzerinden umumilikde 50 ye yaxin korpu salinmisdir Istinadlar redakte Hapaev S A Geograficheskie nazvaniya Karachaya i Balkarii 2013 220 ISBN 978 5 91075 015 3 Sulejmanov Ahmad Sulejmanovich Toponimiya Chechni 5000 nus Groznyj GUP Knizhnoe izdatelstvo Red T I Buraeva 2006 362 ISBN 5 98896 002 2 ArcticRIMS La Kouma a Boudennovsk 2015 02 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 10 19 Menbe https az wikipedia org w index php title Kuma cayi amp oldid 6665308, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
_2021.jpg.html){kind=link}
