fbpx
Wikipedia

Krişnaizm

Avqust 12, 2021

Krişnaizm (sanskrit. Kṛṣṇaism) - Vişnunun avatarı olmayan bütün reallığın mənbəyi Parabrahman olan Svayam Bhaqavan olaraq Krişnaya sədaqət mərkəzində olan Vaişnavizm ilə əlaqəli sampradayaların müstəqil bir Hindu ənənələrinin böyük bir qrupudur. Şri Vaişnavizm, Ramaizm, Radhaizm, Sitaizm və s. kimi Vaişnavist qruplaşmalarından fərqi budur.

Qovardhan təpəsində duran Krişna. Smitsoniyan İnstitutu kolleksiyalarından

Krişnaizm eramızdan əvvəl son yüzillərdə, "ilahi uşaq" Bala Krişnanın pərəstişkarları və təkallahlı Bhaqavatizmin Qopala-Krişna ənənələri ilə bir neçə əsr sonra birləşən qəhrəman Vasudeva Krişnanın davamçılarından meydana gəlmişdir. Mahabharata qanunundakı qeyri-Vedik olmayan ənənələr, ortodoks quruluşa məqbul olmaq üçün özünü ritualist Vedizmlə əlaqələndirir. Krişnaizm orta əsrlər dövründə bhakti yoqa və bhakti hərəkəti ilə əlaqələndirilir.

Krişnaistlər üçün ən diqqətəlayiq hind kitabları Bhaqavad Gita, Harivamsa (həmçinin, Mahabharata) və Bhaqavata Purana oldu.

Tarixi

Krişnaizm erkən orta əsrlərdə qəhrəman Vasudeva Krişna, Bala Krişna və Qopala ənənəsi olan "İlahi Uşaq" və Mahabharata qanunu ilə qeyri-Vedik ənənələrinin sinkretizminin birləşməsindən yaranan bir mənşədir, həmçinin Vedizm ilə əlaqəlidir çünki pravoslav müəssisəsinə məqbul idi. Krişnaizm orta əsrlərdə Bhakti Yoqa ilə əlaqəli olmuşdur.

Mənşəsi

 
Vasudeva-Krişna, eramızdan əvvəl 190-180-ci illərdə Baktriyanın Agatokokl sikkəsində

Şimali Hindistan

 
Heliodorus sütununun Bhaqavata Tövhidinə çevrilməsindən sonra eramızdan əvvəl 110-cu ildə yazdığı ilk kitabə.

Erkən Krişnaizm qəhrəman Vasudeva Krişnanın kultu (bütlərə sitayiş) ilə başladı lakin daha sonralar bu kult Bala Krişna və Qopala ənənəsi olan "İlahi Uşaq" ilə birləşdi. Eramızdan əvvəlki son əsrlərdə Vasudevanın ibadət yeri kimi götürülən viada Krişnaizmin inkişafı başladı, Vişnu isə artıq Riqvedada təsdiqləndi. Bu erkən dövr bir astroloq kimi Vasudevanın sədaqəti kimi vasudevaka sözünü izah edən Paşininin (E.əv. 4-cü əsr) vaxtında müəssisədir. O dövrdə Vasudeva, Paşininin bir ibadət obyekti olaraq Arjuna ilə birlikdə yazdıqları üçün, Tanrı olaraq qəbul edilmişdi, çünki Paşini bir vassudevakanın Vasudevanın sədaqəti (bhakta) olduğunu izah edir.

Məzhəb Yadavaların dini lideri və ilahiləşdirilmiş qəbilə qəhrəmanı Krişnada mərkəzləşən Vedizmin tənəzzülü ilə çiçəkləndi. Krişnanın ibadəti ilahiləşdirilmiş qəbilə qəhrəmanı və Yadavaların dini lideri əvvəlki Bhaqavata dinləri və Pançaratra kimi təriqətçi götürülür. Bu məzhəb sonrakı mərhələdə Narayana məzhəbi ilə birləşdirildi.

Qopala Krişnanın xarakteri tez-tez qeyri-Vedik olaraq hesab edilir.

Eramızın ilk əsrlərində Mahabharata qanununa daxil edildiyi vaxt Krişnaizm, ortodoksallığa məqbul olmaq üçün özünü Vedizmlə əlaqələndirməyə başladı, xüsusən özünü Riqvedik Vişnu ilə uyğunlaşdırdı. Krişnanın Vişnunun Avataralarından biri kimi görünməsi eramızın ilk əsrlərində Sanskritik dastanlarının yaranma dövrünə təsadüf edir. Bhaqavad Gita Krişnaizm üçün açar mətn kimi Mahabharataya daxil olunmuşdur.

Cənubi Hindistan

Herdiyə görə, Krişnaizm ənənələrinin Şimali ənənələrdən ayırmaq meylinə rəğmən erkən "cənubi Krişnaizm"in dəlili var. Cənubi Hindistan mətnlərində Krişna və onun qopi şəriklərinin Sanskrit ənənələrilə sıx bağlı olduğu göstərilir eləcə də, Şimali Hind mətnlərinin hamısında göstərilir. Manimekalai və Cilappatikaram kimi Dravid mədəniyyətindəki erkən yazılarda Krişna, qardaşı və sevimli qadın yoldaşları oxşar ifadələrlə təqdim olunur. Herdi Tamil alvarlarının sədaqəti sözünün Sanskritcə tərcüməsinin mahiyyətcə "Bhaqavata Purana" olduğunu mübahisə edir.

Cənubi Hindistan Malına (üçlü) bağlılıq Krişnaizmin ilkin bir forması ola bilər, çünki Mal, Vişnunun bəzi elementləri olan Krişna kimi ilahi bir şəxsiyyət kimi görünür. Adı "müdriklər" və ya "müqəddəslər" kimi tərcümə edilə bilən Alvarlar, Malın fədailəri idi, lakin onlar Avatarlarının konsepsiyasının bünövrəsində Krişna və Vişnu arasında fərq qoymurdular. Hələ Herdiyə görə "Mayonizm" termini Mal və ya Mayona istinad edərkən "Krişnaizm"in əvəzinə işlədilməliymiş.

Orta Əsr ənənələri

Erkən orta əsrdə, Krişnaizm Vaişnavizmdə əsas məzhəbə qalxdı. Vaişvanizm 8-ci əsrdə Adi Şankaranın Advaita doktrinası ilə əlaqəyə girdi. Vasudeva əvvəllər Vişnu və ya "ali mənlik" olan Vişnu Puranadan istifadə edərək Adi Şankara tərəfindən təfsir etmişdir, baxmayaraq ki, Hindu filosofiyasının başqa məktəblərində bu açar anlayışın müxtəlif təfsiri olmuşdur. Cənubi Hindistanda Brahmanın Şankara hərəkatına, xüsusilədə 11-ci əsrdə Ramanuja və 13-cü əsrdə Alvarların (Sri Vaişnavalar) mədəniyyətində qurulmuş Madhvaya əks-hərəkat olmuşdur. Orta əsr Hinduizminin sonlarının Bhakti Hərəkatı 9-cu və 10-cu əsrdə ortaya çıxdı və bu hərəkat Bhaqava Puranaya əsaslanır.

Şimali Hindistanda Krişnaizm 14-cü əsrdə başladılmış Nimbarka və Ramananda, 15-ci əsrdə başladılmış Sankaradeva və Kabir və 16-cı əsrdə başladılmış Vallabha və Çaitanya kimi müxtəlif son orta əsr hərəkatlarına səbəb oldu.

Tarixən, 16-cı əsrdə Krişnanın müqəddəs adının icma tərənnümünün əsasını qoyan Sannyasi, Caitanya Mahaprabhu oldu.

İnanclar

 
Vişnunun paripurna avatara şəklində və Svayam Bhagavan kimi Krişnanın müxtəlif formaları arasındakı əlaqə.

Vişnuizm və Krişnaizm

Krişnaizm termini Krişna məzhəbini (Ayrı dini inanclar) cəmləşdirmək üçün istifadə edilmişdir halbuki "Vişnuizm" müəyyən sektlərin Vişnunu cəmləşdirilməsində istifadə ola bilərdi hansı ki, Krişna avatara idi, daha çox onların üstündən ötüb ali başlanğıcdan keçirdi. Vişnunizm inanır ki, Vişnu ali olduğunu özü aşkarladı halbuki, Krişnaizm Krişnanı Svayan bhaqavanı və ya "həqiqi" olduğunu qəbul edir hansı ki, Vişnu öz-özünə aşkar etmişdir. Belə ki, Krişnaizm dini inanılırdı ki, erkən qəsd edən biriləri olmaq fəlsəfəyə yaratmaqda Hinduizmin çağırışı kütləvi olurdu. Ümumi dildə Krişnanizm termini tez-tez istifadə olunmurdu, hansı ki, çoxlu səciyyəvi Vişnuizm kimi Vişnu ilə əlaqəyə girmək üçün meydana çıxmışdır.

Krişnaizm həmçinin tez-tez Bhaqavatizm sonra Bhaqavata Purana adlanır, hansı ki, təsdiq edilir Krişna və onun başqa bütün qeyri-adi formaları: Vişnu, Narayana, Puruşa, İşvara, Hari, Vasudeva, Janardana və s. Elə hamısı "Rəbbin özüdür" (Deistizmə görə belədir).

Krişna

  Əsas məqalə: Krişna
 
Radha Krişna
 
Krishna-Radha ardhanari—yarı kişi, yarı qadın kimi təsvir edilmişdir.

Vaişnavizm bir monoteistik dindir, Vişnu və onun avataralarının sədaqətində mərkəzləşir. Bu bəzən "poliformik monoteizm" kimi götürülür, çünki, Vişnunun qəbul etdiyi formaları ilə orijinal bir tanrının çoxlu formaları vardır. Krişnanizmdə tanrı Krişnadır. Bəzən gizli tanrı kimi - Vişnu və ya Narayananın çoxsaylı dörd qollu formaları ilə müqayisə edildiyi kimi istinad edilir.

Krişnaya həmçinin Bəzi Hinduizm ənənələri üzərində ibadət edilir. Krişna tez-tez qaradərili şəxs, bəzən fleyta çalan gənc çoban və yaxud filosofik istiqamət verən gənc şəhzadə kimi təsvir olunur.

Krişna və Hekayələri onun xüsusi arzularından asılı olaraq Tanrı kimi inanıldığı və ibadət olunduğu yerdə müxtəlif Hindu filosofik və teoloji ənənələrinin geniş bir spektri üzrə əlaqəlidir. O formalar ənənəvi Vaişnava mətnlərində təsvir olunan Krişnanın avataraları kimi təsvir olunur lakin onlar burada hörmətlidir. Həqiqətən, Svayam Bhaqavan-ın müxtəlif genişlənmələrinin sayıla bilmədiyi haqqında danışılır və onlar heç bir dini əlaqənin sonlu müqəddəs kitablarında tam təsvir oluna bilmir. Çoxlu hindistan kitabları bəzən xüsusi ənənələrinin əks olunması ilə fərqlənirlər, hansı ki, mahiyyət əlamətləri ilə Krişna tərəfindən hamıyla bölündü.

Müqəddəs Kitablar

  Əsas məqalə: Bhaqavata Purana
və Bhaqavat Gita
 
Bhaqavata Purana əlyazmasından bir səhifə

Krişnaistlər üçün görkəmli Hindu kitabları Bhaqavat Gita, Harivanşa (Mahabharata əlavə olaraq) və Bhaqavata Purana (xüsusilə, 10-cu kitab) olmuşdur. Krişnaizmin hər ənənəsinin şəxsi qanunu var, amma hamısının müqəddəs kitabları Bhaqavad Gita və Bhaqavata Puranada Krişna yol göstərən bir müəllim kimi qəbul olunur.

Krişna Bhaqavad Gitada Krişnaizmin əsasını özünün qoyduğu haqqında demişdir:

  • "Bütün yoqilərdən imanla dolu olan Mənə ibadət edir, içi Məndə qalır, mən də ona ən uyğun olanı tuturam (yoqada mənə)."
  • "Sonra məni əldə edən böyük qəlblər daimi olmayan bu acınacaqlı dünyada yenidən dirçəlmirlər, çünki onlar yüksək dərəcəli kamilliyi qazanırlar."

Qauya Vaişnava, Vallabha Sampradaya, Nimbarka Sampradaya və qədim Bhaqavata məktəbində, Krişna Bhaqavata Puranada tam təmsil olunaraq inanılırdı, aşağıdakı iddialar ilə avataralarının siyahısının sonunda yekunlaşmışdır:

  Yuxarıda qeyd olunan təcəssümlərin hamısı Lordun ümumi hissələrinin hissələri və yaxud ümumi hissələridir, lakin Şri Krişna Tanrının orijinal şəxsiyyətidir (Svayam Bhaqavan).  

Bhaqavata Puranada bütün şərhçilər vurğulanmışdır, amma, Krişnada mərkəzləşmiş və müasir şərhlərin əksəriyyəti bu ayədə mənalı şəkildə vurğulanmışdır. Jiva Qoşami Paribhasa Sutranı "tezis ifadəsi" üzərinə adlandırırdı, hansı ki, bütöv bir kitaba və yaxud hər bir teologiyaya əsaslanırdı.

Bhaqavata Purananın (10.83.5-43) başqa bir yerində, Krişnanın arvadları olaraq adlandırılanların hamısı Uraupadi'yə 'Lordun özü' (Svayam Bhaqavan, Bhaqavata Purana 10.83.7) ilə necə evləndiyini izah edir. Krişnanın sədaqəti kimi onların arvadlarının söylədiyi bir neçə bu bölmələr onlar kimi əlaqələndirilmişdir. Bhaqavata Purananın onuncu kantosunda svayam bhaqavanlar Yamuna çayının yaxınlığında, Vrindavada çobanlar tərəfindən sevilərək qaldırılmış uşaq kimi Krişnanın keçmiş uşaqlığı təsvir olunmuşdur. Gənc Krişna çoxsaylı zövqlərdən həzz alırdı, belə ki, meşədə çoban dostları ilə oynayar, və yaxud kərə yağı oğurlayardı. O həmçinin cinlərə məxsus şəhəri qayğısız və cəsur şəkildə qorumağa dözürdü. Ancaq daha önəmlisi, o çoban qızların (Qopilər) qəlblərini oğurlamışdı. Sehrli yolları ilə özünü böyüdür, hər birinin Krişnaya o qədər aşiq olmasına imkan verməsi üçün lazım olan diqqəti verir ki, onunla bir yerdə olduğunu hiss etsin və yalnız ona xidmət etmək istəsin. Krişna qəhrəmanlıq missiyasına çağrıldıqlarında hiss etdikləri kədər və ona olan həsrətləri ilə təmsil olunan bu sevgi, Uca Lorda həddindən artıq sədaqət (bhakti) yolunun nümunələri kimi təqdim olunur.

Eduin F. Braynt 10-cu kitab Bhaqavad Puranada fikirlərin sintezini belə təsvir edir:

  Onuncu kitab Tanrının yüksək müstəqil şəxsiyyətinin görünüşü - Brahmanın sonsuz görünüşü və İşvara termininin arxasındakı şəxsiyyət kimi Krişnanı yüksəltmişdir.  

Başqa müqəddəs kitablar

  • Brahma Vaivarta Purana - əsas Puranalardan biridir, Krişna və Radhanın ətrafında mərkəzləşmişdir. Krişnanı ali başlanğıc kimi müəyyənləşdirən Vişnu, Şiva, Brahma və Qaneşa kimi bütün tanrılar onun təcəssümüdür. Onlar tərəfindən Krişna ali başlanğıc kimi təsdiqlənir.
  • Gitaqovinda - ilk növbədə Radha Krişna kultunu qəbul edən Jayadevanın bir şeiridir.
  • Narayaniyam - Bhaqavata Purananın xülasəsi kimi Melpathur Narayana Bhattathirinin şeiridir.

Krişnaizm və Xristianlıq

Debatçılar tez-tez Krişnaizm və Xristianlığın arasında bərabərliyin bir nömrəsi Kersey Qravezin Dünyanın On altı Çarmıxa çəkilmiş Xilaskarıyla mənşəli Krişna və İsa arasında 346 paralel olduğunu iddia edir, İudaizm üzərinə bütpərəst anlayışların inkişafının bir nəticəsi kimi Xristianlıq nəzəri ortaya çıxdı. 19-cu əsrin sonlarında 20-ci əsrin əvvəllərində alimlər İsa müqayisəli mifologiyada (Con Em Robertson, Xristianlıq və Mifologiya, 1910) hətta hər iki ənənəni axtarıb ümumi sələf dini müəyyən etdilər.

İstinadlar

  1. Mullick, 1898; Hardy, 1987. səh. 387–392; Flood, 1996. səh. 117; Matchett, 2001; Bryant, 2007. səh. 381.
  2. Hardy, 1987. səh. 387–392
  3. Basham, 1968. səh. 667-670
  4. Klostermaier, 2005. səh. 206
  5. Hudson, 1993
  6. Bryant, 2007. səh. 4
  7. Eliade, Mircea, ed. (1987). The Encyclopedia of religion. 15. MacMillan. səh. 170.
  8. Goswami, 1956
  9. Flood, 1996. səh. 119–120
  10. Doris Srinivasan (1997). Many Heads, Arms, and Eyes: Origin, Meaning, and Form of Multiplicity in Indian Art. Brill Academic. 211–220, 236. ISBN 90-04-10758-4.
  11. Christopher Austin (2018). Diana Dimitrova and Tatiana Oranskaia (ed.). Divinizing in South Asian Traditions. Taylor & Francis. 30–35. ISBN 978-1-351-12360-0.
  12. . philtar.ucsm.ac.uk. 12 February 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-05-22.
  13. Welbon, 1987
  14. Ramkrishna Gopal Bhandarkar, Ramchandra Narayan Dandekar (1976). Ramakrishna Gopal Bhandarkar as an Indologist: A Symposium. India: Bhandarkar Oriental Research Institute. 38–40.
  15. Bryant, 2007, Chapter 2
  16. Bryant, 2007, Chapter 3
  17. Vaudeville, 1962. səh. 31–40
  18. Miller, 1975. səh. 655–671
  19. Bryant, 2007, Chapter 4
  20. James Mulhern (1959) A History of Education: A Social Interpretation p. 93
  21. Franklin Edgerton (1925) The Bhagavad Gita: Or, Song of the Blessed One, India's Favorite Bible pp. 87-91
  22. Charlotte Vaudeville has said, it is the 'real Bible of Krsnaism'. Quoted in: Matchett, 2000
  23. Klostermaier, 2005. səh. 204
  24. Radhakrishan(1970), ninth edition, Blackie and son India Ltd., p.211, Verse 6.47
  25. A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada. . Bhaktivedanta VedaBase Network (ISKCON). 2007-12-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-01-14.
  26. Matchett, 2000. səh. 153Bhag. Purana 1.3.28 :ete cāṁśa-kalāḥ puṁsaḥ kṛṣṇas tu bhagavān svayamIAST :indrāri-vyākulaṁ lokaṁ mṛḍayanti yuge yugeIAST
  27. 1.3.28[ölü keçid] Swami Prabhupada, A.C. Bhaktivedanta. "Srimad Bhagavatam Canto 1 Chapter 3 Verse 28". Bhaktivedanta Book Trust. İstifadə tarixi: 2008-05-07.[ölü keçid]
  28. Bryant, 2007. səh. 114


Sitat səhvi: <ref> tags exist for a group named "note", but no corresponding <references group="note"/> tag was found

Avqust 12, 2021
krişnaizm, sanskrit, kṛṣṇaism, vişnu, avatarı, olmayan, bütün, reallığın, mənbəyi, parabrahman, olan, svayam, bhaqavan, olaraq, krişnaya, sədaqət, mərkəzində, olan, vaişnavizm, ilə, əlaqəli, sampradayaların, müstəqil, hindu, ənənələrinin, böyük, qrupudur, şri,. Krisnaizm sanskrit Kṛṣṇaism Visnu 1 nun avatari olmayan butun realligin menbeyi Parabrahman olan Svayam Bhaqavan olaraq Krisnaya sedaqet merkezinde olan Vaisnavizm ile elaqeli sampradayalarin musteqil bir Hindu enenelerinin boyuk bir qrupudur Sri Vaisnavizm Ramaizm Radhaizm Sitaizm ve s 2 kimi Vaisnavist qruplasmalarindan ferqi budur Qovardhan tepesinde duran Krisna Smitsoniyan Institutu kolleksiyalarindan Krisnaizm eramizdan evvel son yuzillerde ilahi usaq Bala Krisnanin perestiskarlari ve tekallahli Bhaqavatizmin Qopala Krisna eneneleri ile bir nece esr sonra birlesen qehreman Vasudeva Krisnanin davamcilarindan meydana gelmisdir Mahabharata qanunundaki qeyri Vedik olmayan eneneler ortodoks qurulusa meqbul olmaq ucun ozunu ritualist Vedizmle elaqelendirir Krisnaizm orta esrler dovrunde bhakti yoqa ve bhakti hereketi ile elaqelendirilir Krisnaistler ucun en diqqetelayiq hind kitablari Bhaqavad Gita Harivamsa hemcinin Mahabharata ve Bhaqavata Purana oldu Mundericat 1 Tarixi 1 1 Mensesi 1 2 Simali Hindistan 1 3 Cenubi Hindistan 1 4 Orta Esr eneneleri 2 Inanclar 2 1 Visnuizm ve Krisnaizm 2 2 Krisna 3 Muqeddes Kitablar 4 Krisnaizm ve Xristianliq 5 IstinadlarTarixi RedakteKrisnaizm erken orta esrlerde qehreman Vasudeva Krisna Bala Krisna ve Qopala 3 note 1 enenesi olan Ilahi Usaq ve Mahabharata qanunu ile qeyri Vedik enenelerinin sinkretizminin birlesmesinden yaranan bir mensedir hemcinin Vedizm ile elaqelidir cunki pravoslav muessisesine meqbul idi Krisnaizm orta esrlerde Bhakti Yoqa ile elaqeli olmusdur Mensesi Redakte Vasudeva Krisna eramizdan evvel 190 180 ci illerde Baktriyanin Agatokokl sikkesinde Simali Hindistan Redakte Heliodorus sutununun Bhaqavata Tovhidine cevrilmesinden sonra eramizdan evvel 110 cu ilde yazdigi ilk kitabe Erken Krisnaizm qehreman Vasudeva Krisna 5 6 nin kultu butlere sitayis ile basladi lakin daha sonralar bu kult Bala Krisna ve Qopala enenesi olan Ilahi Usaq ile birlesdi Eramizdan evvelki son esrlerde Vasudevanin ibadet yeri kimi goturulen viada Krisnaizmin inkisafi basladi Visnu ise artiq Riqveda note 2 da tesdiqlendi Bu erken dovr bir astroloq kimi Vasudevanin sedaqeti kimi vasudevaka sozunu izah eden Pasininin E ev 4 cu esr vaxtinda muessisedir O dovrde Vasudeva Pasininin bir ibadet obyekti olaraq Arjuna ile birlikde yazdiqlari ucun Tanri olaraq qebul edilmisdi cunki Pasini bir vassudevakanin Vasudevanin sedaqeti 8 9 10 11 bhakta oldugunu izah edir Mezheb Yadavalarin 12 dini lideri ve ilahilesdirilmis qebile qehremani Krisnada merkezlesen Vedizmin tenezzulu ile ciceklendi Krisnanin ibadeti ilahilesdirilmis qebile qehremani ve Yadavalarin dini lideri evvelki Bhaqavata dinleri ve Pancaratra kimi teriqetci goturulur Bu mezheb sonraki merhelede Narayana 13 mezhebi ile birlesdirildi Qopala Krisnanin xarakteri tez tez qeyri Vedik 14 olaraq hesab edilir Eramizin ilk esrlerinde Mahabharata qanununa daxil edildiyi vaxt Krisnaizm ortodoksalliga meqbul olmaq ucun ozunu Vedizmle elaqelendirmeye basladi xususen ozunu Riqvedik Visnu ile uygunlasdirdi Krisnanin Visnunun Avataralarindan biri kimi gorunmesi eramizin ilk esrlerinde Sanskritik dastanlarinin yaranma dovrune tesaduf edir Bhaqavad Gita Krisnaizm ucun acar metn kimi Mahabharataya daxil olunmusdur Cenubi Hindistan Redakte Herdiye gore Krisnaizm enenelerinin Simali enenelerden ayirmaq meyline regmen erken cenubi Krisnaizm in delili var Cenubi Hindistan metnlerinde Krisna ve onun qopi seriklerinin Sanskrit enenelerile six bagli oldugu gosterilir elece de Simali Hind metnlerinin hamisinda gosterilir Manimekalai ve Cilappatikaram kimi Dravid medeniyyetindeki erken yazilarda Krisna qardasi ve sevimli qadin yoldaslari oxsar ifadelerle teqdim olunur Herdi Tamil alvarlarinin sedaqeti sozunun Sanskritce tercumesinin mahiyyetce Bhaqavata Purana oldugunu mubahise edir Cenubi Hindistan Malina uclu bagliliq Krisnaizmin ilkin bir formasi ola biler cunki Mal Visnunun bezi elementleri olan Krisna kimi ilahi bir sexsiyyet kimi gorunur Adi mudrikler ve ya muqeddesler kimi tercume edile bilen Alvarlar Malin fedaileri idi lakin onlar Avatarlarinin konsepsiyasinin bunovresinde Krisna ve Visnu arasinda ferq qoymurdular Hele Herdiye gore Mayonizm termini Mal ve ya Mayona istinad ederken Krisnaizm in evezine isledilmeliymis Orta Esr eneneleri Redakte Erken orta esrde Krisnaizm Vaisnavizmde esas mezhebe qalxdi Vaisvanizm 8 ci esrde Adi Sankaranin Advaita doktrinasi ile elaqeye girdi Vasudeva evveller Visnu ve ya ali menlik olan Visnu Puranadan istifade ederek Adi Sankara terefinden tefsir etmisdir baxmayaraq ki Hindu filosofiyasinin basqa mekteblerinde bu acar anlayisin muxtelif tefsiri olmusdur Cenubi Hindistanda Brahmanin Sankara herekatina xususilede 11 ci esrde Ramanuja ve 13 cu esrde Alvarlarin Sri Vaisnavalar medeniyyetinde qurulmus Madhvaya eks herekat olmusdur Orta esr Hinduizminin sonlarinin Bhakti Herekati 9 cu ve 10 cu esrde ortaya cixdi ve bu herekat Bhaqava Puranaya esaslanir Simali Hindistanda Krisnaizm 14 cu esrde basladilmis Nimbarka ve Ramananda 15 ci esrde basladilmis Sankaradeva ve Kabir ve 16 ci esrde basladilmis Vallabha ve Caitanya kimi muxtelif son orta esr herekatlarina sebeb oldu Tarixen 16 ci esrde Krisnanin muqeddes adinin icma terennumunun esasini qoyan Sannyasi Caitanya Mahaprabhu oldu Inanclar Redakte Visnunun paripurna avatara seklinde ve Svayam Bhagavan kimi Krisnanin muxtelif formalari arasindaki elaqe Visnuizm ve Krisnaizm Redakte Krisnaizm termini Krisna mezhebini Ayri dini inanclar cemlesdirmek ucun istifade edilmisdir halbuki Visnuizm mueyyen sektlerin Visnunu cemlesdirilmesinde istifade ola bilerdi hansi ki Krisna avatara idi daha cox onlarin ustunden otub ali baslangicdan kecirdi Visnunizm inanir ki Visnu ali oldugunu ozu askarladi halbuki Krisnaizm Krisnani Svayan bhaqavani ve ya heqiqi oldugunu qebul edir hansi ki Visnu oz ozune askar etmisdir Bele ki Krisnaizm dini inanilirdi ki erken qesd eden birileri olmaq felsefeye yaratmaqda Hinduizmin cagirisi kutlevi olurdu Umumi dilde Krisnanizm termini tez tez istifade olunmurdu hansi ki coxlu seciyyevi Visnuizm kimi Visnu ile elaqeye girmek ucun meydana cixmisdir Krisnaizm hemcinin tez tez Bhaqavatizm sonra Bhaqavata Purana adlanir hansi ki tesdiq edilir Krisna ve onun basqa butun qeyri adi formalari Visnu Narayana Purusa Isvara Hari Vasudeva Janardana ve s Ele hamisi Rebbin ozudur Deistizme gore beledir Krisna Redakte Esas meqale Krisna Radha Krisna Krishna Radha ardhanari yari kisi yari qadin kimi tesvir edilmisdir Vaisnavizm bir monoteistik dindir Visnu ve onun avataralarinin sedaqetinde merkezlesir Bu bezen poliformik monoteizm kimi goturulur cunki Visnunun qebul etdiyi formalari ile orijinal bir tanrinin coxlu formalari vardir Krisnanizmde tanri Krisnadir Bezen gizli tanri kimi Visnu ve ya Narayananin coxsayli dord qollu formalari ile muqayise edildiyi kimi istinad edilir Krisnaya hemcinin Bezi Hinduizm eneneleri uzerinde ibadet edilir Krisna tez tez qaraderili sexs bezen fleyta calan genc coban ve yaxud filosofik istiqamet veren genc sehzade kimi tesvir olunur Krisna ve Hekayeleri onun xususi arzularindan asili olaraq Tanri kimi inanildigi ve ibadet olundugu yerde muxtelif Hindu filosofik ve teoloji enenelerinin genis bir spektri uzre elaqelidir O formalar enenevi Vaisnava metnlerinde tesvir olunan Krisnanin avataralari kimi tesvir olunur lakin onlar burada hormetlidir Heqiqeten Svayam Bhaqavan in muxtelif genislenmelerinin sayila bilmediyi haqqinda danisilir ve onlar hec bir dini elaqenin sonlu muqeddes kitablarinda tam tesvir oluna bilmir Coxlu hindistan kitablari bezen xususi enenelerinin eks olunmasi ile ferqlenirler hansi ki mahiyyet elametleri ile Krisna terefinden hamiyla bolundu Muqeddes Kitablar Redakte Esas meqale Bhaqavata Purana ve Bhaqavat Gita Bhaqavata Purana elyazmasindan bir sehife Krisnaistler ucun gorkemli Hindu kitablari Bhaqavat Gita 15 Harivansa Mahabharata elave olaraq 16 ve Bhaqavata Purana xususile 10 cu kitab olmusdur 17 18 19 Krisnaizmin her enenesinin sexsi qanunu var amma hamisinin muqeddes kitablari Bhaqavad Gita ve Bhaqavata Purana 20 21 22 note 3 da Krisna yol gosteren bir muellim kimi qebul olunur Krisna Bhaqavad Gitada Krisnaizmin esasini ozunun qoydugu haqqinda demisdir Butun yoqilerden imanla dolu olan Mene ibadet edir ici Mende qalir men de ona en uygun olani tuturam yoqada mene 24 Sonra meni elde eden boyuk qelbler daimi olmayan bu acinacaqli dunyada yeniden dircelmirler cunki onlar yuksek dereceli kamilliyi qazanirlar 25 Qauya Vaisnava Vallabha Sampradaya Nimbarka Sampradaya ve qedim Bhaqavata mektebinde Krisna Bhaqavata Puranada tam temsil olunaraq inanilirdi asagidaki iddialar ile avataralarinin siyahisinin sonunda yekunlasmisdir 26 Yuxarida qeyd olunan tecessumlerin hamisi Lordun umumi hisselerinin hisseleri ve yaxud umumi hisseleridir lakin Sri Krisna Tanrinin orijinal sexsiyyetidir Svayam Bhaqavan 27 Bhaqavata Puranada butun serhciler vurgulanmisdir amma Krisnada merkezlesmis ve muasir serhlerin ekseriyyeti bu ayede menali sekilde vurgulanmisdir Jiva Qosami Paribhasa Sutrani tezis ifadesi uzerine adlandirirdi hansi ki butov bir kitaba ve yaxud her bir teologiyaya esaslanirdi Bhaqavata Purananin 10 83 5 43 basqa bir yerinde Krisnanin arvadlari olaraq adlandirilanlarin hamisi Uraupadi ye Lordun ozu Svayam Bhaqavan Bhaqavata Purana 10 83 7 ile nece evlendiyini izah edir Krisnanin sedaqeti kimi onlarin arvadlarinin soylediyi bir nece bu bolmeler onlar kimi elaqelendirilmisdir Bhaqavata Purananin onuncu kantosunda svayam bhaqavanlar Yamuna cayinin yaxinliginda Vrindavada cobanlar terefinden sevilerek qaldirilmis usaq kimi Krisnanin kecmis usaqligi tesvir olunmusdur Genc Krisna coxsayli zovqlerden hezz alirdi bele ki mesede coban dostlari ile oynayar ve yaxud kere yagi ogurlayardi O hemcinin cinlere mexsus seheri qaygisiz ve cesur sekilde qorumaga dozurdu Ancaq daha onemlisi o coban qizlarin Qopiler qelblerini ogurlamisdi Sehrli yollari ile ozunu boyudur her birinin Krisnaya o qeder asiq olmasina imkan vermesi ucun lazim olan diqqeti verir ki onunla bir yerde oldugunu hiss etsin ve yalniz ona xidmet etmek istesin Krisna qehremanliq missiyasina cagrildiqlarinda hiss etdikleri keder ve ona olan hesretleri ile temsil olunan bu sevgi Uca Lorda heddinden artiq sedaqet bhakti yolunun numuneleri kimi teqdim olunur Eduin F Braynt 10 cu kitab Bhaqavad Puranada fikirlerin sintezini bele tesvir edir Onuncu kitab Tanrinin yuksek musteqil sexsiyyetinin gorunusu Brahman 28 in sonsuz gorunusu ve Isvara termininin arxasindaki sexsiyyet kimi Krisnani yukseltmisdir Basqa muqeddes kitablar Brahma Vaivarta Purana esas Puranalardan biridir Krisna ve Radhanin etrafinda merkezlesmisdir Krisnani ali baslangic kimi mueyyenlesdiren Visnu Siva Brahma ve Qanesa kimi butun tanrilar onun tecessumudur Onlar terefinden Krisna ali baslangic kimi tesdiqlenir Gitaqovinda ilk novbede Radha Krisna kultunu qebul eden Jayadevanin bir seiridir Narayaniyam Bhaqavata Purananin xulasesi kimi Melpathur Narayana Bhattathirinin seiridir Krisnaizm ve Xristianliq RedakteDebatcilar tez tez Krisnaizm ve Xristianligin arasinda beraberliyin bir nomresi Kersey Qravezin Dunyanin On alti Carmixa cekilmis Xilaskariyla menseli Krisna ve Isa arasinda 346 paralel oldugunu iddia edir Iudaizm uzerine butperest anlayislarin inkisafinin bir neticesi kimi Xristianliq nezeri ortaya cixdi 19 cu esrin sonlarinda 20 ci esrin evvellerinde alimler Isa muqayiseli mifologiyada Con Em Robertson Xristianliq ve Mifologiya 1910 hetta her iki eneneni axtarib umumi selef dini mueyyen etdiler Istinadlar Redakte Mullick 1898 Hardy 1987 seh 387 392 Flood 1996 seh 117 Matchett 2001 Bryant 2007 seh 381 Hardy 1987 seh 387 392 Basham 1968 seh 667 670 Klostermaier 2005 seh 206 Hudson 1993 Bryant 2007 seh 4 Eliade Mircea ed 1987 The Encyclopedia of religion 15 MacMillan seh 170 Goswami 1956 Flood 1996 seh 119 120 Doris Srinivasan 1997 Many Heads Arms and Eyes Origin Meaning and Form of Multiplicity in Indian Art Brill Academic 211 220 236 ISBN 90 04 10758 4 Christopher Austin 2018 Diana Dimitrova and Tatiana Oranskaia ed Divinizing in South Asian Traditions Taylor amp Francis 30 35 ISBN 978 1 351 12360 0 Vaishnava philtar ucsm ac uk 12 February 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 05 22 Welbon 1987 Ramkrishna Gopal Bhandarkar Ramchandra Narayan Dandekar 1976 Ramakrishna Gopal Bhandarkar as an Indologist A Symposium India Bhandarkar Oriental Research Institute 38 40 Bryant 2007 Chapter 2 Bryant 2007 Chapter 3 Vaudeville 1962 seh 31 40 Miller 1975 seh 655 671 Bryant 2007 Chapter 4 James Mulhern 1959 A History of Education A Social Interpretation p 93 Franklin Edgerton 1925 The Bhagavad Gita Or Song of the Blessed One India s Favorite Bible pp 87 91 Charlotte Vaudeville has said it is the real Bible of Krsnaism Quoted in Matchett 2000 Klostermaier 2005 seh 204 Radhakrishan 1970 ninth edition Blackie and son India Ltd p 211 Verse 6 47 A C Bhaktivedanta Swami Prabhupada Bhaktivedanta VedaBase Bhagavad gita As It Is Verse 8 15 Bhaktivedanta VedaBase Network ISKCON 2007 12 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 01 14 Matchett 2000 seh 153Bhag Purana 1 3 28 ete caṁsa kalaḥ puṁsaḥ kṛṣṇas tu bhagavan svayamIAST indrari vyakulaṁ lokaṁ mṛḍayanti yuge yugeIAST 1 3 28 olu kecid Swami Prabhupada A C Bhaktivedanta Srimad Bhagavatam Canto 1 Chapter 3 Verse 28 Bhaktivedanta Book Trust Istifade tarixi 2008 05 07 olu kecid Bryant 2007 seh 114Sitat sehvi lt ref gt tags exist for a group named note but no corresponding lt references group note gt tag was foundMenbe https az wikipedia org w index php title Krisnaizm amp oldid 5904519, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.