Kalka döyüşü - (müasir Kalçik çayı), Kalmius çayının sol qolu Donetsk (Ukrayna) vilayəti). 31 may(6 iyun) 1223-cü ildə birləşmiş rus-qıpçaq qoşunları ilə monqol-tatar ordusu arasında, Cebe və Sabutayın yürüşü çərçivəsində baş verən döyüş.
Cəsur Mstislav , Kiyevli Mstislav, Danil Qalitski , Mstislav Çerniqovski Kötən xan Yarun xan
Tərəflərin qüvvəsi
20 000
60 000
Ölənlər və yaralananlar
az
çox böyük
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Döyüş ərəfəsi
Gürcü, sonra isə alan-yas və Şimali Qafqaz qıpçaq qoşunlarını darmadağın edəndən sonra, Sabutay bahadur və Cebe noyonun başçılığı altında monqol-tatar ordusunun iki tüməni(20 min süvari) 1223-cü ildə Krıma sonra isə qıpçaq çöllərinə soxuldular. Qıpçaq xanı Kötən xan rus knyazlarından kömək dilədi. Kiyevdəki knyaz şurasında düşməni qarşılamaq qərarı verildi. Apreldə rus və qıpçaq qoşunu, şırımlı yerində(Zaporojye) Dnepri keçərək, rəqibi, avanqardını geri oturdaraq, geri çəkilməyə məcbur etdi. İlk uğur rusları və qıpçaqları ruhlandırdı, və onlar şərqə hərəkət etdilər. 9 gündən sonra Kalka çayında rus-qıpçaq qoşunu(40 min rus və 20 min qıpçaq) monqol-tatarların əsas qüvvəsi ilə qarşılaşdı.
Döyüşün gedişi
Rus knyazlarının şurasında ziddiyətlər yarandı. Kiyevli Mstislav monqol-tatarları Kalkanın sağ tərəfində qarşılamağı təklif etdi. Başqa knyazlar monqolların qüvvəsini dəyərləndirməyərək, dərhal Kalkanın sol tərəfinə keçməyi və rəqibə hucum etməyi təkid edirdilər. Ziddiyətlər qoşunların vahid planla hərəkətinə əngəl oldu. Kiyevli Mstislavın qoşunu Kalkanın sağ tərəfində möhkəmləndirilmiş düşərgə saldılar. Qaliç knyazı Udaloy(Cəsur)Mstislavın, Volın knyazı Danilin və qıpşaqların qoşunları Kalkanın o biri tərəfinə keçdilər. Yarun xanın və knyaz Danilin başçılığı ilə müttəfiqlərin avanqardı monqollarla döyüşə girdilər. Rusların dirənişinə baxmayaraq, qıpçaqlar təzyiqə dözmədi və qaçmağa başladı və qaçaraq arxada duran rus alaylarının cərgələrinə çaşqınlıq saldılar. Qıpçaqların yedəyində gələrək monqollar Qaliç-Volın qoşunlarına hucum etdilər. Döyüş qaydasına düzülə bilməyən ruslar döyülməyə başladı. Cəsur Mstislavın və başqa rus knyazlarının qaçan dəstələrinin yedəyində monqollar qoşunlarının bir hissəsi ilə, Kiyevli Mstislavın düşərgəsini mühasirəyə aldılar. Üş gün ruslar müqavimət göstərdilər. Ancaq monqolların onlara aman verməsi vədi müabilində təslim oldular. Monqollar bundan istifadə edərək rus əsirlərinin demək olar hamısını qırdılar. Rus-qıpçak qoşunları darmadağın edildi. Ancaq tək Kiyevli Mstislav 10 min adam itirdi. Monqolların itkiləri dəfələrlə az idi. Rusların məğlubiyəti feodal pərakəndəliyin, rəqibin qüvvələrinin yetərincə dəyərləndirilməməsinin və qıpçaqların etibarsızlığının nəticəsi idi. Monqolların qələbəsi, sayca rəqibdən üç dəfə az olmağına baxmayaraq, sərt nizam-intizamla və dəmir iradə ilə idarə olunan ordunun üstünlüyünün parlaq nümunəsi idi.
Mənbə
Советская военная энциклопедия Москва 1980 Военное издательство министерства обороны СССР T.4 səh. 48
Qeydlər
Avqust 05, 2021
kalka, döyüşü, müasir, kalçik, çayı, kalmius, çayının, qolu, donetsk, ukrayna, vilayəti, iyun, 1223, ildə, birləşmiş, qıpçaq, qoşunları, ilə, monqol, tatar, ordusu, arasında, cebe, sabutayın, yürüşü, çərçivəsində, baş, verən, döyüş, əsas, münaqişə, cebe, sabut. Kalka doyusu muasir Kalcik cayi Kalmius cayinin sol qolu Donetsk Ukrayna vilayeti 31 may 6 iyun 1223 cu ilde birlesmis rus qipcaq qosunlari ile monqol tatar ordusu arasinda Cebe ve Sabutayin yurusu cercivesinde bas veren doyus Kalka doyusuEsas munaqise Cebe ve Sabutayin yurusuMonqol atli oxculariTarix 1223 May 31Yeri muasir Kalcik cayi Kalmius cayinin sol qolu Donetsk Ukrayna vilayeti Neticesi Monqollarin parlaq qelebesiMunaqise terefleriMonqol Imperiyasi Kiyev knyazligiQalic volin knyazligiCerniqov knyazligiQipcaqlarKomandan lar Cebe noyon Sabutay bahadur pusqu Cesur Mstislav Kiyevli Mstislav Danil Qalitski Mstislav Cerniqovski Koten xan Yarun xanTereflerin quvvesi20 000 60 000Olenler ve yaralananlaraz cox boyuk Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Doyus erefesi 2 Doyusun gedisi 3 Menbe 4 QeydlerDoyus erefesi RedakteGurcu sonra ise alan yas ve Simali Qafqaz qipcaq qosunlarini darmadagin edenden sonra Sabutay bahadur ve Cebe noyonun basciligi altinda monqol tatar ordusunun iki tumeni 20 min suvari 1223 cu ilde Krima sonra ise qipcaq collerine soxuldular Qipcaq xani Koten xan rus knyazlarindan komek diledi Kiyevdeki knyaz surasinda dusmeni qarsilamaq qerari verildi Aprelde rus ve qipcaq qosunu sirimli yerinde Zaporojye Dnepri kecerek reqibi avanqardini geri oturdaraq geri cekilmeye mecbur etdi Ilk ugur ruslari ve qipcaqlari ruhlandirdi ve onlar serqe hereket etdiler 9 gunden sonra Kalka cayinda rus qipcaq qosunu 40 min rus ve 20 min qipcaq monqol tatarlarin esas quvvesi ile qarsilasdi Doyusun gedisi RedakteRus knyazlarinin surasinda ziddiyetler yarandi Kiyevli Mstislav monqol tatarlari Kalkanin sag terefinde qarsilamagi teklif etdi Basqa knyazlar monqollarin quvvesini deyerlendirmeyerek derhal Kalkanin sol terefine kecmeyi ve reqibe hucum etmeyi tekid edirdiler Ziddiyetler qosunlarin vahid planla hereketine engel oldu Kiyevli Mstislavin qosunu Kalkanin sag terefinde mohkemlendirilmis duserge saldilar Qalic knyazi Udaloy Cesur Mstislavin Volin knyazi Danilin ve qipsaqlarin qosunlari Kalkanin o biri terefine kecdiler Yarun xanin ve knyaz Danilin basciligi ile muttefiqlerin avanqardi monqollarla doyuse girdiler Ruslarin direnisine baxmayaraq qipcaqlar tezyiqe dozmedi ve qacmaga basladi ve qacaraq arxada duran rus alaylarinin cergelerine casqinliq saldilar Qipcaqlarin yedeyinde gelerek monqollar Qalic Volin qosunlarina hucum etdiler Doyus qaydasina duzule bilmeyen ruslar doyulmeye basladi Cesur Mstislavin ve basqa rus knyazlarinin qacan destelerinin yedeyinde monqollar qosunlarinin bir hissesi ile Kiyevli Mstislavin dusergesini muhasireye aldilar Us gun ruslar muqavimet gosterdiler Ancaq monqollarin onlara aman vermesi vedi muabilinde teslim oldular Monqollar bundan istifade ederek rus esirlerinin demek olar hamisini qirdilar Rus qipcak qosunlari darmadagin edildi Ancaq tek Kiyevli Mstislav 10 min adam itirdi Monqollarin itkileri defelerle az idi Ruslarin meglubiyeti feodal perakendeliyin reqibin quvvelerinin yeterince deyerlendirilmemesinin ve qipcaqlarin etibarsizliginin neticesi idi Monqollarin qelebesi sayca reqibden uc defe az olmagina baxmayaraq sert nizam intizamla ve demir irade ile idare olunan ordunun ustunluyunun parlaq numunesi idi Menbe RedakteSovetskaya voennaya enciklopediya Moskva 1980 Voennoe izdatelstvo ministerstva oborony SSSR T 4 seh 48Qeydler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Kalka doyusu amp oldid 5958843, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
