IV Qoca Hakon və ya IV Hakon Hakonsson (q.skan.Hákon Hákonarson, norv.Håkon Håkonsson) — 1217–1263-cü illərdə Norveç kralı (konunq). Onun hakimiyyəti 46 il davam etmişdir. Bu isə I Haralddan sonra Norveçdəki ən uzunmüddətli hakimiyyət idi. O, Hakon Sverressonun və Varteyqli İnqanın övladı idi. Hakon Norveçin iğtişaşlı vətəndaş müharibəsi dövründə anadan olmuşdu. 1217-ci ildə birkebeynerlər kralı olmuşdur. Onun hakimiyyəti dövründə vətəndaş müharibəsi və digər daxili münaqişələr sona çatmışdır. Birkebeynerlər fraksiyasının kralı olaraq, Hakonsson son baqler taxt iddiaçısı olan Siqurd Ribbunqun 1227-ci ildə qaldırdığı üsyanı yatırmışdır. Sonuncu üsyan onun qayınatası qraf Skule Bardsson qaldırılmışdır ki, o da 1240-cı ildə vəfat etmişdir. O, Hakonssonun hakimiyyətinin ilk dövrlərində səltənət naibi olmuşdur. 1247-ci ildə Hakon onun tacqoyma mərasimi Bergendə Modenalı Vilhelm rəhbərliyi ilə keçirilmişdir.
Onun hakimiyyəti dövrü Norveçin ən qüdrətli və ya qızıl dövrü hesab olunur. O, qonşu ölkələrlə də diplomatik əlaqəli möhkəmləndirmişdir. IV Hakon Hakonsson 1258-ci ildə qızı Kristinanı Kastiliya kralının qardaşına ərə vermişdir. Roma Papası və Müqəddəs Roma İmperatoru ilə dostluq əlaqəli quran Hakonsson müxtəlif vaxtlarda papadan imperator tacını almaq, İrlandiya krallarının nümayəndələrindən İrlandiyanın ali kralı olmaq və Fransa kralından fransız səlib donanmasının komandiri olmaq təkliflərini almışdır. O, həməsr Avropa ədəbiyyat nümunələrini qədim skandinav dilinə tərcümə etdirərək və Avropa üslublu monumental daş tikililər inşa etdirərək Avropa mədəniyyətinin Norveçdəki təsisirini qüvvətləndirmişdir. Əlavə olaraq, Hakonsson fəal və istilaçı bir xarici siyasət tətbiq etmişdir. Onun hakimiyyəti dövründə İslandiya və Qrenlandiya Norveç taxtından asılı vəziyyətə düşmüşdür.
IV Hakon Hakonsson 1262-ci ildə Tunis sultanına elçilər göndərmişdir. 1263-cü ildə o, Şotlandiya kralı oraya iddiasını bəyan etdikdən sonra Hebrid adalarını müdafiə etmək üçün böyük bir donanma qurmuşdur. Bir neçə döyüşdən sonra Böyük Britaniyanın şimal və qərbindəki adaları tutmaqdan başqa bir nəticə əldə edə bilməyən Hakonsson donanmasını Orkney adalarında sahilə çıxmışdır. Qışı orada keçirməyə çalışan IV Hakon Hakonsson 17 dekabr 1263-cü il tarixində vəfat etmişdir.
Həyatı
Tarixi mənbələr
Hakonsson barədə olan əsas mənbə onun ölümündən bir qədər sonrakı illərdə yazılan "Hakon Hakonsson saqası" əsəridir. Oğlu VI Maqnusun sifarişi ilə yazılan əsər İslandiya yazıçısı və siyasətçisi Sturla Pordarson (Snorri Sturlusonun qardaşı oğlu) tərəfindən yazılmışdır. İslandiyadakı krallıq nümayəndələri ilə münaqişəyə girən Sturla Hakonsson ilə barışmaq üçün 1263-cü ildə Norveçə gəlmişdir. Oraya çatanda Sturla Hakonssonun Şotlandiyada olduğunu və onun yerinə Norveçi oğlu Maqnusun idarə etdiyini öyrənir. Maqnus ilk vaxtlarda Sturlaya soyuq yanaşsa da, onun rəvayətçilik və skaldlıq bacarıqları Maqnusun və onun yoldaşlarının Sturlayayla səmimi əlaqə qurmasına səbəb olmuşdur. Sturlanın müəllifi olduğu bu saqa Norveç kralları barədə olan ən ətraflı və faktiki saqa hesab olunur. Əsərin məzmunu arxiv materialı və Hakonssonun yaxınları tərəfindən verilən şifahi məlumatlara əsaslanır. Əsər Sverrelər sülaləsinin siyasi məramnaməni və Hakonssonun krallığını açıq şəkildə dəstəkləyir.
Mənşə və uşaqlıq
Birkebeynerlərin körpə Hakonu xilas etməyinin təsviri. Knud Bergslin. XIX əsr.
Hakon Hakonsson 1204-cü ildə Folkenborqda (indiki Eydsberq) anadan olmuşdur. Onun 1204-cü ilin yayında və ya mart–aprel aylarında anadan olduğu güman edilir. Onun anası Varteyqli İnqa olduğu bir fakt olsa da, tarixçilər onun atasının isə birkebeynerlər fraksiyasının kralı Hakon Sverresson olduğuna inanırlar, çünki İnqa 1203-cü ilin axırlarında Borqdakı (indiki Sarpsborq) Sverresson ilə bir yataqxanada olmuşdur. Hakon Sverresson Hakonun anadan olmasından əvvəl vəfat etmişdir, ancaq İnqanın iddiası Hakon Sverressonun yoldaşları tərəfindən dəstəklənmişdir. Hakon baqlerlərin nəzarətində olan bir ərazidə anadan olmuşdur və onun anasının iddiası onları təhlükəli mövqeyə qoymuşdur. Baqlerlər Hakonu axtarmağa başlasalar da, döyüşçülərdən ibarət bir birkebeynerlər dəstəsi 1205-ci və ya 1206-cı ildə Hakonu özləriylə götürərək oradan qaçıblar və Nidarosdakı (indiki Trondheym) yeni birkebeynerlər kralının yanına gediblər. Dəstə gözlənilməz bir çovğuna yaxalanır, buna görə də Torsteyn Skevla və Skyervald Skrukka xizək vasitəsilə Hakonu Lillehammerdən Österdalenə aparıblar. Onlar axırda Hakonu kral İnqenin sarayına gətiriblər. Bu hadisə müasir dövrdə Norveçdə Birkebeynerrennet adlı illik xizəksürmə bayramı ilə qeyd olunur. Hakonun təhlükəli uşaqlığı xristianlığı Norveçə gətirən kral Olaf Trüqqvassonun uşaqlığı, eləcə də İsa Məsihin uşaqlığı ilə müqayisə olunurdu. Bu isə onun nüfuzuna müsbət təsir göstərirdi.
Bagge, Sverre (1996). From Gang Leader to the Lord's Anointed: Kingship in Sverris saga and Hakonar saga Hakonarsonar. The Viking Collection: Studies in Northern civilization. 8. Odense University. ISBN8778381088. ISSN 0108-8408.
Barrou, Q. U. S. (1981). Kingship and Unity: Scotland 1000-1306. Edinburq: Edinburgh University. ISBN9780748601042.
Derri, T. K. (2000). A history of Scandinavia: Norway, Sweden, Denmark, Finland, and Iceland. Minnesota: University of Minnesota. ISBN9780816637997.
Fray, Plantagenet Somerset; Fray, Fiona Somerset (1991). A History of Ireland. Abinqdon: Routledge. ISBN9780415048880.
Helle, Knud (1995). Under kirke og kongemakt: 1130-1350. Aschehougs Norgeshistorie. 3. Oslo: Aschehoug. ISBN8203220312.
Keyser, Rudolf (1870). Norges historie. 2. Kristiyaniya (Oslo): P. T. Malling.
Luis, Suzann (1987). The art of Matthew Paris in the Chronica majora. Oklend: University of California. ISBN9780520049819.
Lidon, Ceyms F. (1998). The Making of Ireland: From Ancient Times to the Present. Abinqdon: Routledge. ISBN9780415013482.
Layn, Filipp (2007). Kingship and state formation in Sweden, 1130-1290. Amsterdam: BRILL. ISBN9789004155787.
O'Kallaqan, Cozef F. (1993). "The Norwegian Alliance". The Learned King: The Reign of Alfonso X of Castile. Filadelfiya: University of Pennsylvania. 202–204.
O'Kallaqan, Cozef F. (2011). The Gibraltar Crusade: Castile and the Battle for the Strait. University of Pennsylvania. ISBN9780812243024.
Orfild, Lester B.; Boyer, Bencamin F. (2002) [İlk nəşr: 1953]. The Growth of Scandinavian Law. Nyu-Cersi: The Lawbook Exchange. ISBN9781584771807.
Xarici keçidlər
VikianbardaIV Qoca Hakon ilə əlaqəli mediafayllar var.
The Norwegian account of Haco's expedition against Scotland, A.D. MCCLXIII Qutenberq layihəsində.
qoca, hakon, hakon, hakonsson, skan, hákon, hákonarson, norv, håkon, håkonsson, 1217, 1263, illərdə, norveç, kralı, konunq, onun, hakimiyyəti, davam, etmişdir, isə, haralddan, sonra, norveçdəki, uzunmüddətli, hakimiyyət, hakon, sverressonun, varteyqli, inqanın. IV Qoca Hakon ve ya IV Hakon Hakonsson q skan Hakon Hakonarson norv Hakon Hakonsson 1217 1263 cu illerde Norvec krali konunq 5 Onun hakimiyyeti 46 il davam etmisdir Bu ise I Haralddan sonra Norvecdeki en uzunmuddetli hakimiyyet idi O Hakon Sverressonun ve Varteyqli Inqanin ovladi idi Hakon Norvecin igtisasli vetendas muharibesi dovrunde anadan olmusdu 1217 ci ilde birkebeynerler krali olmusdur Onun hakimiyyeti dovrunde vetendas muharibesi ve diger daxili munaqiseler sona catmisdir Birkebeynerler fraksiyasinin krali olaraq Hakonsson son baqler taxt iddiacisi olan Siqurd Ribbunqun 1227 ci ilde qaldirdigi usyani yatirmisdir Sonuncu usyan onun qayinatasi qraf Skule Bardsson qaldirilmisdir ki o da 1240 ci ilde vefat etmisdir O Hakonssonun hakimiyyetinin ilk dovrlerinde seltenet naibi olmusdur 1247 ci ilde Hakon onun tacqoyma merasimi Bergende Modenali Vilhelm rehberliyi ile kecirilmisdir Hakon Hakonssonq skan Hakon HakonarsonHakonssonun mohru 1247 ve ya 1248 ci ilden qalma mektubdan Mohrun ozu Ingiltere krali III Henrinin 1236 ci ilde Hakonssona verdiyibir hediyyesi idi 1 Norvec kraliiyun 1217 16 dekabr 1263Tacqoyma 29 yul 1247 Bergen Selefi II IngeXelefi VI MaqnusSexsi melumatlarDogum tarixi 1204 2 3 4 Dogum yeri Eydsberq d Ostfold d Vefat tarixi 16 dekabr 1263Vefat yeri Orkney adalari Sotlandiya Boyuk BritaniyaDefn yeri Muqeddes Maqnus katedrali d Sulale SverrelerAtasi III Hakon d Anasi Varteyqli Inqa d Heyat yoldasi Marqrete Skulesdotter d Usagi Genc Hakon d Norvecli Kristina d VI Maqnus Laqabote d Vikianbarda elaqeli mediafayllarOnun hakimiyyeti dovru Norvecin en qudretli ve ya qizil dovru hesab olunur O qonsu olkelerle de diplomatik elaqeli mohkemlendirmisdir IV Hakon Hakonsson 1258 ci ilde qizi Kristinani Kastiliya kralinin qardasina ere vermisdir Roma Papasi ve Muqeddes Roma Imperatoru ile dostluq elaqeli quran Hakonsson muxtelif vaxtlarda papadan imperator tacini almaq Irlandiya krallarinin numayendelerinden Irlandiyanin ali krali olmaq ve Fransa kralindan fransiz selib donanmasinin komandiri olmaq tekliflerini almisdir O hemesr Avropa edebiyyat numunelerini qedim skandinav diline tercume etdirerek ve Avropa uslublu monumental das tikililer insa etdirerek Avropa medeniyyetinin Norvecdeki tesisirini quvvetlendirmisdir Elave olaraq Hakonsson feal ve istilaci bir xarici siyaset tetbiq etmisdir Onun hakimiyyeti dovrunde Islandiya ve Qrenlandiya Norvec taxtindan asili veziyyete dusmusdur IV Hakon Hakonsson 1262 ci ilde Tunis sultanina elciler gondermisdir 1263 cu ilde o Sotlandiya krali oraya iddiasini beyan etdikden sonra Hebrid adalarini mudafie etmek ucun boyuk bir donanma qurmusdur Bir nece doyusden sonra Boyuk Britaniyanin simal ve qerbindeki adalari tutmaqdan basqa bir netice elde ede bilmeyen Hakonsson donanmasini Orkney adalarinda sahile cixmisdir Qisi orada kecirmeye calisan IV Hakon Hakonsson 17 dekabr 1263 cu il tarixinde vefat etmisdir Mundericat 1 Heyati 1 1 Tarixi menbeler 1 2 Mense ve usaqliq 1 3 Hakimiyyet 1 3 1 Vereselik ugrunda mubarize 1 3 2 Papa terefinden taninma 1 3 3 Medeni tesir ve qanuni islahatlar 1 3 4 Xarice mudaxileler 1 3 5 Sotlandiya yurusu ve olumu 1 3 6 Evlilik ve usaqlari 2 Hakonssonun hakimiyyetine gorusler 3 Populyar medeniyyetde 4 Qeydler 5 Menbe 5 1 Istinadlar 5 2 Edebiyyat 6 Xarici kecidlerHeyati RedakteTarixi menbeler Redakte Hakonsson barede olan esas menbe onun olumunden bir qeder sonraki illerde yazilan Hakon Hakonsson saqasi eseridir Oglu VI Maqnusun sifarisi ile yazilan eser Islandiya yazicisi ve siyasetcisi Sturla Pordarson Snorri Sturlusonun qardasi oglu terefinden yazilmisdir 6 Islandiyadaki kralliq numayendeleri ile munaqiseye giren Sturla Hakonsson ile barismaq ucun 1263 cu ilde Norvece gelmisdir Oraya catanda Sturla Hakonssonun Sotlandiyada oldugunu ve onun yerine Norveci oglu Maqnusun idare etdiyini oyrenir Maqnus ilk vaxtlarda Sturlaya soyuq yanassa da onun revayetcilik ve skaldliq bacariqlari Maqnusun ve onun yoldaslarinin Sturlayayla semimi elaqe qurmasina sebeb olmusdur 7 Sturlanin muellifi oldugu bu saqa Norvec krallari barede olan en etrafli ve faktiki saqa hesab olunur Eserin mezmunu arxiv materiali ve Hakonssonun yaxinlari terefinden verilen sifahi melumatlara esaslanir Eser Sverreler sulalesinin siyasi meramnameni ve Hakonssonun kralligini aciq sekilde destekleyir 8 Mense ve usaqliq Redakte Birkebeynerlerin korpe Hakonu xilas etmeyinin tesviri Knud Bergslin XIX esr Hakon Hakonsson 1204 cu ilde Folkenborqda indiki Eydsberq anadan olmusdur Onun 1204 cu ilin yayinda ve ya mart aprel aylarinda anadan oldugu guman edilir 5 Onun anasi Varteyqli Inqa oldugu bir fakt olsa da tarixciler onun atasinin ise birkebeynerler fraksiyasinin krali Hakon Sverresson olduguna inanirlar cunki Inqa 1203 cu ilin axirlarinda Borqdaki indiki Sarpsborq Sverresson ile bir yataqxanada olmusdur Hakon Sverresson Hakonun anadan olmasindan evvel vefat etmisdir ancaq Inqanin iddiasi Hakon Sverressonun yoldaslari terefinden desteklenmisdir Hakon baqlerlerin nezaretinde olan bir erazide anadan olmusdur ve onun anasinin iddiasi onlari tehlukeli movqeye qoymusdur Baqlerler Hakonu axtarmaga baslasalar da doyusculerden ibaret bir birkebeynerler destesi 1205 ci ve ya 1206 ci ilde Hakonu ozleriyle goturerek oradan qaciblar ve Nidarosdaki indiki Trondheym yeni birkebeynerler kralinin yanina gedibler Deste gozlenilmez bir covguna yaxalanir buna gore de Torsteyn Skevla ve Skyervald Skrukka xizek vasitesile Hakonu Lillehammerden Osterdalene apariblar Onlar axirda Hakonu kral Inqenin sarayina getiribler Bu hadise muasir dovrde Norvecde Birkebeynerrennet adli illik xizeksurme bayrami ile qeyd olunur 5 9 Hakonun tehlukeli usaqligi xristianligi Norvece getiren kral Olaf Truqqvassonun usaqligi elece de Isa Mesihin usaqligi ile muqayise olunurdu 10 Bu ise onun nufuzuna musbet tesir gosterirdi 5 Hakimiyyet Redakte Vereselik ugrunda mubarize Redakte Papa terefinden taninma Redakte Medeni tesir ve qanuni islahatlar Redakte Xarice mudaxileler Redakte Sotlandiya yurusu ve olumu Redakte Evlilik ve usaqlari RedakteHakonssonun hakimiyyetine gorusler RedaktePopulyar medeniyyetde RedakteQeydler RedakteMenbe RedakteIstinadlar Redakte Helle 1995 seh 183 King of Norway Haakon IV Haakonsson Faceted Application of Subject Terminology Haakon IV Haakonsson Encyclopaedia Britannica ing of Norway Haakon IV Lord Byron and his Times ing 1 2 3 4 Quhnfeldt Kato 19 oktyabr 2011 Da birkebeinerne skapte historie aftenposten no norvec Aftenposten 19 dekabr 2014 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 18 fevral 2019 Helle 1995 seh 74 Bagge 1996 seh 91 Helle 1995 seh 75 Haakon 4 Haakonsson Norsk biografisk leksikon norvec Store norske leksikon 17 fevral 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 18 fevral 2019 Bagge 1996 ve 95 Edebiyyat Redakte Bagge Sverre 1996 From Gang Leader to the Lord s Anointed Kingship in Sverris saga and Hakonar saga Hakonarsonar The Viking Collection Studies in Northern civilization 8 Odense University ISBN 8778381088 ISSN 0108 8408 Barrou Q U S 1981 Kingship and Unity Scotland 1000 1306 Edinburq Edinburgh University ISBN 9780748601042 Derri T K 2000 A history of Scandinavia Norway Sweden Denmark Finland and Iceland Minnesota University of Minnesota ISBN 9780816637997 Forte Angelo Oram Ricard D Pedersen Frederik 2005 Viking Empires Kembric Cambridge University ISBN 9780521829922 Fray Plantagenet Somerset Fray Fiona Somerset 1991 A History of Ireland Abinqdon Routledge ISBN 9780415048880 Helle Knud 1995 Under kirke og kongemakt 1130 1350 Aschehougs Norgeshistorie 3 Oslo Aschehoug ISBN 8203220312 Keyser Rudolf 1870 Norges historie 2 Kristiyaniya Oslo P T Malling Luis Suzann 1987 The art of Matthew Paris in the Chronica majora Oklend University of California ISBN 9780520049819 Lidon Ceyms F 1998 The Making of Ireland From Ancient Times to the Present Abinqdon Routledge ISBN 9780415013482 Layn Filipp 2007 Kingship and state formation in Sweden 1130 1290 Amsterdam BRILL ISBN 9789004155787 O Kallaqan Cozef F 1993 The Norwegian Alliance The Learned King The Reign of Alfonso X of Castile Filadelfiya University of Pennsylvania 202 204 O Kallaqan Cozef F 2011 The Gibraltar Crusade Castile and the Battle for the Strait University of Pennsylvania ISBN 9780812243024 Orfild Lester B Boyer Bencamin F 2002 Ilk nesr 1953 The Growth of Scandinavian Law Nyu Cersi The Lawbook Exchange ISBN 9781584771807 Xarici kecidler Redakte Vikianbarda IV Qoca Hakon ile elaqeli mediafayllar var The Norwegian account of Haco s expedition against Scotland A D MCCLXIII Qutenberq layihesinde Haakon Britannika Ensiklopediyasi XI 1911 Sablon Norvec monarxlariMenbe https az wikipedia org w index php title IV Qoca Hakon amp oldid 6012337, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
